Έχασα τον Εαυτό μου Λόγω Έλλειψης Αγάπης - 2ο Μέρος

Όπως είδαμε στο πρώτο μέρος, κάποιοι «διαταραγμένοι» γονείς* δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να αναπτύξουν τον εαυτό τους με βάση τις δικές τους εμπειρίες, αλλά τα εξαναγκάζουν να συμμορφωθούν με τους δικούς τους όρους.

Οι συνέπειες αυτού του εξαναγκασμού όχι μόνο γίνονται φανερές κατά την παιδική ηλικία, όπως θα δούμε παρακάτω, αλλά ακολουθούν τα παιδιά μέχρι την ενήλικη ζωή τους και, επιπλέον, εκδηλώνονται σε κάθε στενή τους σχέση.

Το δυστύχημα είναι ότι, ως παιδιά, εμπιστευόμαστε άκριτα τους όρους των γονιών μας και εσωτερικεύουμε ως ακριβή την εικόνα που εκείνοι σχηματίζουν για εμάς.

 Στη συνέχεια, βάση αυτής της ξένης και διαστρεβλωμένης εικόνας για τον εαυτό μας αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τον κόσμο.

* Στο εξής, όπου αναφέρεται η λέξη «γονείς» εννοούνται οι άνθρωποι που 

φροντίζουν τα παιδιά, όποιοι και αν είναι αυτοί, σε όποιο φύλο κι αν ανήκουν.

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΧΩΡΙΣ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΜΙΛΑΕΙ…

Σε γενικές γραμμές βρίσκομαι σε συμφωνία με την επιβεβλημένη εικόνα.

Βασικά, είμαι, αυτό που λένε, καλό παιδί. Κάνω δουλειές στο σπίτι, φροντίζω τα μικρότερα αδέρφια μου και γενικά κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να ευχαριστήσω τους γονείς μου – αν και είναι πολύ δύσκολο να ευχαριστηθούν. Στο σπίτι, στο σχολείο και αλλού προσπαθώ να συμπεριφέρομαι με τον τρόπο που εκείνοι θέλουν, πράγμα επίσης δύσκολο γιατί οι επιθυμίες τους αλλάζουν διαρκώς: εκείνο που σήμερα είναι καλό, αύριο μπορεί να είναι κακό και το αντίστροφο. Για να έχω το κεφάλι μου ήσυχο, αποφεύγω τις πολλές πρωτοβουλίες και τους αυθορμητισμούς και απλώς υπακούω εντολές. Αργά ή γρήγορα, η τιμωρία θα έρθει, οπότε γιατί να πηγαίνω και γυρεύοντας;

Έχω μάθει να είμαι ολιγαρκής και να βασίζομαι μόνο στον εαυτό μου. Προσπαθώ να μην δημιουργώ φασαρίες και να μην έχω απαιτήσεις πέρα από τα απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση – το παρελθόν με έχει διδάξει ότι είναι επικίνδυνη η έκφραση οποιουδήποτε αιτήματος. Καταφέρνω να καταπιέζω σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες μου, αν και ο στόχος μου είναι να τις εξαλείψω τελείως. 

Όσες φορές, πάντως, παρασύρομαι και νιώθω τα συναισθήματα μου και σκέφτομαι αυτά που θέλω να σκεφτώ και κάνω αυτά που θέλω να κάνω, αισθάνομαι ντροπή. Και ενοχή.

Γενικά, η ενοχή είναι ένας μόνιμος σύντροφος. Μπορώ να νιώσω ένοχος με το παραμικρό. Επειδή έτυχε, σε κάποιο ζήτημα, να κοιτάξω πρώτα τον εαυτό μου και έπειτα τους γονείς μου. Επειδή μπορεί να χαίρομαι για κάτι καλό που μου συνέβη τη στιγμή που η μαμά, για δικούς της λόγους, είναι στενοχωρημένη. Επειδή μπορεί ο μπαμπάς να είναι θυμωμένος και να μη μου μιλάει και αυτόματα να υποθέσω ότι μάλλον υπέπεσα σε κάποιο παράπτωμα και τον δυσαρέστησα. Για καλό και για κακό και για να ξαλαφρώσω από τις ενοχές, απολογούμαι όπου σταθώ κι όπου βρεθώ για πραγματικά ή φανταστικά «εγκλήματα» που (υποθέτω ότι) έχω διαπράξει.

Έχω εκπαιδεύσει τον εαυτό μου στο καμουφλάζ. Καταφέρνω να περνάω απαρατήρητος σε τέτοιο βαθμό που είμαι σχεδόν αόρατος. Παρόλη την κάλυψη όμως, ζω συνεχώς με το φόβο και την αγωνία του πότε θα ξεσπάσει η επόμενη κρίση. Περιμένω συνεχώς και από παντού επίθεση. Περιμένω να με αποπάρουν, να μου επιτεθούν και να με γελοιοποιήσουν. Δεν έχω τρόπο να προβλέψω σε ποια ακριβώς στιγμή και εξαιτίας ποιας ακριβώς συμπεριφοράς θα προκληθεί η έκρηξη, οπότε προσέχω να μην τραβάω την προσοχή επάνω μου και να αναπνέω αθόρυβα, σε μικρές δόσεις. Γενικά, έχω καταλάβει ότι η σιωπή είναι το πολυτιμότερο πράγμα.

Δεν ξέρω πώς θα ακουστεί αυτό, αλλά δεν είμαι σίγουρος που τελειώνω εγώ και που αρχίζουν εκείνοι. Περίπου σαν εκείνοι κι εγώ να είμαστε ένα ή, μάλλον, σαν εγώ να είμαι ένα δικό τους εξάρτημα. Πώς να το εξηγήσω; Σαν να χρειάζεται να πάρω την άδεια τους και για να υπάρχω ακόμα.

Προσπαθώ να είμαι τέλειος σε ό,τι κάνω και ό,τι κάνω προσέχω να είναι χρήσιμο, παραγωγικό και σημαντικό. Αποφεύγω να χαζεύω ή να παίζω, αποφεύγω να φτιάχνω φανταστικούς κόσμους κοιτώντας το ταβάνι και γενικά αποφεύγω οποιαδήποτε έκφραση άχρηστης δημιουργικότητας. Πώς να το κάνουμε; Δεν μπορώ να τεμπελιάζω εγώ, ούτε έχω καιρό για χάσιμο. Η φαντασία μου οργιάζει, το παραδέχομαι, πολύ συχνά παρασύρομαι σε ονειροπολήσεις, όμως φροντίζω να επανέρχομαι γρήγορα στην τάξη χωρίς να με καταλάβει κανένας.

Επίσης, έχω γίνει κάτι σαν γονιός για τους γονείς μου. Έχει τα καλά του, δε λέω, νιώθω μεγάλος και σημαντικός που με αφήνουν να τους φροντίζω. Αλλά είναι και κάπως παράξενο. Και, μερικές φορές, με δυσκολεύει. Ας πούμε όταν νιώθω υπεύθυνος για την ευτυχία τους, την σωματική και ψυχική υγεία τους ή ακόμα και τη ζωή τους…

Η ανάγκη να ανταποκριθώ στις προσδοκίες τους για μένα είναι μεγάλη. Δεν πρόκειται για ρητές εντολές ή απειλές εκ μέρους τους – το μήνυμα έχει περάσει μέσα μου κι έχει γίνει, κατά κάποιο τρόπο, δικό μου. Έχω αποφασίσει, πλέον, ότι θα ακολουθήσω τη ζωή που θέλουν – θα επιτύχω ή θα αποτύχω, θα ευτυχίσω ή θα δυστυχήσω, θα κάνω ακριβώς αυτό που θέλουν, όποιο κι αν είναι αυτό, χωρίς να το κουράσω παραπάνω. Αυτό, τουλάχιστον, ελπίζω να το αναγνωρίσουν…  

Δυσκολεύομαι να εμπιστευτώ τις αισθήσεις μου και τις γνωστικές λειτουργίες μου. Η αντίληψη μου έχει διαστρεβλωθεί («όχι δεν πονάς, πώς είναι δυνατόν να πονάς από τέτοιο μικρό πέσιμο;»), η μνήμη μου έχει θολώσει («μάλλον δεν θυμάσαι καλά, εγώ ποτέ δεν θα έκανα κάτι τέτοιο») οι συναισθηματικές αντιδράσεις μου έχουν ακυρωθεί («τα αγόρια στην ηλικία σου δεν κλαίνε ούτε έχουν αδυναμίες», «τα καλά κορίτσια δεν θυμώνουν, δεν βρίζουν, δεν σπάνε πράγματα»). Τελικά, δεν ξέρω αν αυτό που αισθάνομαι είναι έγκυρο ή όχι. Χώρια που μερικές φορές δεν μπορώ καν να προσδιορίσω τι είναι αυτό που αισθάνομαι.

Ένα μόνο παράπονο μένει… Γιατί, ενώ κάνω το καλύτερο που μπορώ και προσπαθώ όσο περισσότερο μπορώ, εκείνοι δεν ικανοποιούνται επιτέλους; Γιατί δεν με αγκαλιάζουν; Γιατί είναι διαρκώς θυμωμένοι και μουτρωμένοι μαζί μου; Γιατί με κάνουν και φοβάμαι; Γιατί με πονάνε; Γιατί ποτέ δεν μου λένε ότι με αγαπάνε; Πόσα παραπάνω να κάνω για να με αγαπήσουν; Τι δεν πάει καλά με μένα και συμβαίνουν όλα αυτά;

ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ

Εκκινούμε τη ζωή μας με μειονέκτημα όταν η εμπειρία μας αποδοκιμάζεται, υποτιμάται και αγνοείται επανειλημμένως και ως αποτέλεσμα αποποιούμαστε ολόκληρα κομμάτια του εαυτού μας. Στη συνέχεια, εσωτερικεύοντας τις αξίες άλλων, διαμορφώνουμε έναν μη αυθεντικό εαυτό, ασύμφωνο με τη δική μας εμπειρία, ο οποίος, αργότερα στη ζωή, αδυνατεί να βγάλει νόημα από τις εμπειρίες που έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες που έχουμε εσωτερικεύσει.

Για παράδειγμα, αν διαρκώς μας λένε ή αφήνουν να εννοηθεί ότι είμαστε χαζοί κι εμείς εσωτερικεύσουμε αυτό τον κανόνα ως κομμάτι του εαυτού μας, θα έχουμε μεγάλη δυσκολία στο μέλλον να αντιληφθούμε εμπειρίες που έρχονται σε αντίθεση με αυτόν τον κανόνα. Με άλλα λόγια, θα έχουμε μεγάλη δυσκολία να κατανοήσουμε ή να αποδεχτούμε οποιαδήποτε συνθήκη αποδεικνύει ότι είμαστε έξυπνοι.    

Δηλαδή, η θυσία του εαυτού μας για την «αγάπη» (βλέπε πρώτο μέρος για περισσοτερα), μας αφήνει επιπλέον με μία αίσθηση ανεπάρκειας και αναξιότητας για τον εαυτό μας.

Το τραγικό μήνυμα που εγγράφεται μέσα μας, ο τραγικός προγραμματισμός που μας δένει χειροπόδαρα είναι ο εξής:«Αυτό που πραγματικά είμαι, κανένας δεν είναι δυνατόν να το αγαπήσει και να το σεβαστεί. Ούτε καν οι γονείς μου δεν τα κατάφεραν. Ούτε καν εγώ δεν πρόκειται να τα καταφέρω ποτέ»… (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…)

vivifatourou

Έχασα τον Εαυτό μου Λόγω Έλλειψης Αγάπης - 1ο Μέρος

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ