Basarab Nicolescu
Η σύγχρονη επιστήμη τότε είχε μόλις γεννηθεί. Το 1900 ο Max Plank εισήγαγε την θεωρία του
¨Θεμελιώδους Κβάντουμ της Ενέργειας ¨, η οποία έφερε επανάσταση στις έννοιες της φυσικής που
μέχρι τότε στηρίζονταν στην ιδέα της συνέχειας . Σύμφωνα με αυτήν την καινούργια θεωρία, η
Ενέργεια είχε μία διακεκριμένη ασύνετη δομή.
Το 1905 ο Αϊνστάιν διατύπωσε την Ειδική Θεωρία
της Σχετικότητας, που αποκάλυπτε μία νέα σχέση μεταξύ χώρου και χρόνου και που συνέτεινε σε
μία ριζική αντιστροφή στην ιεραρχική σχέση ύλης και ενέργειας . Βαθμιαία, η ιδέα του σωματιδίου
αντικαθίστωνταν από αυτήν του ¨σύμπαντος¨ της ¨σχέσης¨ και της ¨αλληλεπίδρασης¨, όπου η
πραγματική κίνηση είναι αυτή της ενέργειας.
Η Κβαντική Μηχανική ολοκληρώθηκε σαν θεωρία πολύ αργότερα γύρω στα 1930, ανατρέποντας
την αρχή της ατομικότητας του κλασικού σωματιδίου: ( δηλ. μια διακεκριμένη ατομικότητα, σαν
κάποιο χωριστό τμήμα ενός όλου.)
Για πρώτη φορά, η δυνατότητα της ιδέας ενός ασυνεχούς χώρο- χρόνου, είχε αναγνωριστεί λογικά
βάσιμη.
Έτσι η νέα θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων άρχισε να παίρνει μορφή στην εποχή μας,
ωθώντας την Κβαντική Μηχανική και την Θεωρία της Σχετικότητας μακρύτερα και συγχρόνως
προσπαθώντας να τις ξεπεράσει.
Όσο εκπληκτικό και αν μπορεί να φανεί, οι ιδέες του Γκουρτζίεφ προηγήθηκαν και προείδαν την
εξέλιξη των σύγχρονων επιστημονικών ιδεών, όχι κατά τρόπο ασαφή και ποιητικό, αλλά σύμφωνα
με μία συγκεκριμένη και αυστηρή μέθοδο.
Ο Γκουρτζίεφ έδινε μεγάλη σημασία στην ¨σωματικότητα¨ για τα φαινόμενα που βρίσκονται στην
φύση. « Στο σύμπαν τα πάντα είναι υλικά », λέει ο Γκουρτζίεφ, επομένως η Μεγάλη Γνώση είναι
πιο υλιστική από τον υλισμό (1). Βεβαίως ο ίδιος διαχώρισε την ιδέα της ¨ύλης¨ και της
¨υλικότητας¨ και εισήγαγε την ιδέα των ¨διαβαθμίσεων της υλικότητας¨. « Η ύλη είναι η ίδια, αλλά
η υλικότητα είναι διαφορετική. Οι διάφορες διαβαθμίσεις της υλικότητας εξαρτώνται άμεσα από τις
ποιοτικές ιδιότητες της ενέργειας που εκδηλώνεται στο δεδομένο σημείο (2).
Τα ¨σωματίδια¨ είναι λοιπόν τοπικές συγκεντρώσεις ενέργειας. Ο Γκουρτζίεφ συνέλαβε το σύμπαν
σαν ένα μεγάλο σύνολο, μία κοσμική μήτρα όπου το κάθε τι είναι σε διαρκή δυναμική κίνηση και
συγκρότηση,
« Όλα προέρχονται από όλα και μπαίνουν ξανά σε όλα » (3).
Αυτή η Ενότητα δεν είναι στατική, συνεπάγεται διάκριση και πολλαπλότητα .
« Μια από τις πιο κεντρικές ιδέες της αντικειμενικής γνώσης...είναι η ιδέα της ενότητας στο κάθε
τι, ...η ενότητα στην πολλαπλότητα . Αλλά για τις υποκειμενικές συνειδητότητες ο κόσμος είναι
χωρισμένος σε εκατομμύρια από
χωριστά και ασύνδετα φαινόμενα . Το να επιχειρήσει κανείς να συνδέσει αυτά τα φαινόμενα σε
κάποιο σύστημα κατά τρόπο επιστημονικό ή φιλοσοφικό οδηγεί σε αποτυχία, διότι οι άνθρωποι δεν
μπορούν να ανασχηματίσουν την ιδέα του συνόλου ξεκινώντας από ξεχωριστά γεγονότα και δεν
μπορούν να ενοποιήσουν τις αρχές της διαίρεσης του συνόλου, χωρίς να γνωρίζουν τους νόμους επί
των οποίων στηρίζεται αυτή η διαίρεση » (4).
Έτσι λοιπόν ο Γκουρτζίεφ δίνει μερικές ¨κατευθυντήριες ιδέες¨(5) που τις ξαναβρίσκουμε μισό
αιώνα αργότερα στην επιστήμη των συστημάτων. Η επιστήμη αυτή προσπαθεί να ερμηνεύσει τους
πιο γενικούς νόμους των φυσικών συστημάτων (6).
Αντίθετα από αυτούς που προσπαθούν να απλοποιήσουν τα φαινόμενα και που εξηγούν την
ποικιλομορφία των διαφόρων συστημάτων με μια κοινή ουσία, ο Γκουρτζίεφ μιλά για μια κοινή
οργάνωση που οφείλεται στους νόμους της ¨Διαίρεσης του Όλου¨ ( Νόμος του Τρία και νόμος του
Επτά, και οι οποίοι αναφέρονται πιο κάτω ). Ταυτόχρονα αυτοί οι νόμοι εξασφαλίζουν το μη -
μεταβλητό της δομής της ενέργειας και επομένως την σταθερότητα των φυσικών συστημάτων. Εν
ολίγοις, τα διάφορα συστήματα δεν είναι απλώς και μόνο το άθροισμα των μερών τους.
Οι αλληλοσυσχετήσεις μεταξύ των μερών τους είναι η ένδειξη του πόσο ανοιχτό είναι ένα
σύστημα, συγκρινόμενο ως προς την διαρκή και κοσμική ανταλλαγή των ενεργειών. Ακριβώς αυτή
η ανταλλαγή είναι αυτή που ο Γκουρτζίεφ ονομάζει , « Η κοινή αρμονία των συστημάτων ή, η
κοινή αρμονική κίνηση των συστημάτων, ή η αρμονία αμοιβαίας συντήρησης όλων των κοσμικών
συγκροτήσεων. » (7-8-9).
Το πόσο ανοιχτό είναι ένα σύστημα, είναι αυτό που καθυστερεί την παρακμή και τον θάνατο του.
Η Μη- Διαχωριστικότητα είναι ο προστάτης της ζωής . Είναι πλατειά γνωστό, ότι κάθε
απομονωμένο φυσικό σύστημα υπόκειται στην αρχή του Κλαούσιους - Καρνό, η οποία υποστηρίζει
την αναπόφευκτη υποβάθμιση της ενέργειας και μια αύξηση της αταξίας.
Για να υπάρξει τάξη και σταθερότητα, απαιτεί το σύστημα να είναι ανοιχτό και να συμμετέχει σε
ανταλλαγές. Η ανταλλαγή αυτή μπορεί να λάβει χώρα μεταξύ συστημάτων εντός μιας κλίμακας ή,
μεταξύ συστημάτων που να ανήκουν σε διαφορετικές κλίμακες . Δεν αποκλείεται το βαθύ νόημα
της ¨Αρχής της Αβεβαιότητας¨ του Haisenberg να είναι συνδεδεμένο με τις ανταλλαγές μεταξύ των
κόσμων των σωματιδίων και με άλλους κόσμους διαφορετικής κλίμακας . Επιπλέον είναι λογικό να
υποθέσει κανείς ότι υπάρχει κάποια σχέση
μεταξύ της, κατά την θεωρία των συστημάτων ενότητας του κόσμου, και του νοήματος του
θεωρήματος του Goedel (1931) που αφορά την δομή των μαθηματικών : Όταν ένα αξιωματικό
σύστημα είναι αύταρκες και χωρίς καμία εσωτερική αντίφαση τότε είναι πάντα ανοικτό και πάντα
θα δίνει ακριβή αποτελέσματα, ακόμα και όταν δεν αποδεικνύονται. Ενώ ένα κλειστό σύστημα που
είναι ολοκληρωμένο είναι μία αντίφαση αυτό καθεαυτό.
« Κάθε τι τρώει και τρώγεται από κάτι », λέει ο Γκουρτζίεφ (10). Ονομάζει ¨ Τρωγο-αυτο-εγω-
κρατική διαδικασία¨ , την διαδικασία που εξασφαλίζει την ¨αμοιβαία τροφή ¨ των πάντων που
υπάρχουν, και η οποία είναι, « Η αληθινή λύτρωση από την σύμφωνα με τον νόμο δράση του
άσπλαχνου Χέρωπα » (11).
Όταν γνωρίζουμε ότι κατά τον Γκουρτζίεφ ¨Χέρωπας¨ σημαίνει χρόνος, καταλαβαίνουμε το βαθύ
νόημα της δήλωσης του. Η ενότητα της αόριστης διαδοχής των συστημάτων ξεφεύγει από την
δράση του χρόνου, είναι έξω από τον χώρο-χρόνο. Το συνεχές του χωροχρόνου λοιπόν είναι ένα
είδος προσέγγισης, ένα υποκειμενικό φαινόμενο, περιορισμένο σε ένα υποσύστημα όσο το
εξετάζουμε μόνο του. Κάθε υποσύστημα αντιστοιχεί σε κάποιο ¨ Βαθμό Υλικότητας¨ και κατέχει
τον δικό του χώρο-χρόνο.
Ο χρόνος , αυτό το ¨Ιδανικό - Μοναδικό - Υποκειμενικό φαινόμενο¨ (12) αυτός καθεαυτός δεν
υπάρχει : « Το μόνο που υπάρχει είναι το σύνολο των αποτελεσμάτων που πηγάζουν από όλα τα
κοσμικά φαινόμενα παρόντα σε μία δεδομένη θέση .» (13)
Ο χρόνος συνδυασμένος με ένα υποσύστημα είναι η ¨αναπνοή¨ (14), αυτό είναι το χαρακτηριστικό
του συγκεκριμένου υποσυστήματος στην Ενότητα του Σύμπαντος.
Η ¨ Τρωγοαυτοεγωκρατική διαδικασία ¨ του Γκουρτζίεφ παρουσιάζει αξιοσημείωτες αναλογίες με
την Φυσική θεωρία της ¨Bootstrap¨ που διατυπώθηκε γύρω στα 1960 από τον Αμερικανό Φυσικό
Geoffrey Chew. Η θεωρία αυτή είναι ένας δυναμικός νόμος σύμφωνα με τον οποίο τα
χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες μιας συγκεκριμένης ενότητας είναι τα αποτελέσματα της
αλληλοεπίδρασης με άλλα σωματίδια που υπάρχουν στην φύση. Ένα σωματίδιο είναι αυτό που
είναι, λόγο όλων των άλλων σωματιδίων που υπάρχουν γύρω του την δεδομένη στιγμή.
Η ¨Θεωρία της Bootstrap¨ λαμβάνει την φύση σαν μια σφαιρική συνολική ενότητα αδιαχώριστη σε
κάποιο βασικό επίπεδο χωρίς καμία πολυπλοκότητα. Η παρατηρούμενη πραγματικότητα εμφανίζει
πολυπλοκότητα και ο ¨πραγματικός¨ κόσμος με τον δικό του συνεχή χωροχρόνο εμφανίζεται
λοιπόν σαν ¨ μια προσέγγιση¨ . Σύμφωνα με αυτή την θεωρία για να γίνει η περιγραφή της φυσικής
πραγματικότητας χρειάζονται και άλλες διαστάσεις πέρα από αυτών του χωροχρόνου.
Για να είναι δυνατή μια Συμπαντική αλληλοσύνδεση και μια διαρκή ανταλλαγή, κάθε σύστημα
πρέπει να κατέχει κάποιο βαθμό ¨νοημοσύνης¨ και ¨υποκειμενικότητας ¨. Για τον Γκουρτζίεφ, «
Τίποτα δεν είναι νεκρό, χωρίς ζωή, στην φύση, απλώς υπάρχουν διαβαθμίσεις ζωτικότητας και
διαφορετικές κλίμακες. Όλη η ύλη που γνωρίζουμε είναι ζωντανή ύλη και με τον τρόπο της έχει
νοημοσύνη.» (15)
Η σύγχρονη επιστήμη έχει μόλις αρχίσει να ανακαλύπτει αυτήν την θεμελιώδη αλήθεια .
Η καταπληκτική ποσότητα πληροφόρησης που υπάρχει στην απειροελάχιστη μικρή κλίμακα
δείχνει ότι πραγματικά είναι αδύνατον να τραβήξει κάπου κανείς την διαχωριστική γραμμή μεταξύ
της ζωντανής ύλης και της μη - ζωντανής .
Το σωματίδιο κβάντουμ έχει την δική του υποκειμενικότητα και την δική του νοημοσύνη στις
πολύπλοκες σχέσεις που διατηρεί με τα άλλα σωματίδια, σχέσεις διαρκούς αγώνα, συνεχούς
δημιουργίας και εκμηδένισης
Έτσι λοιπόν μπορεί να γίνει εξίσου κατανοητό γιατί ο Γκουρτζίεφ, όπως ο Kepler, θεωρούσαν ότι
η γη, το φεγγάρι ο ήλιος και οι πλανήτες , είναι ¨ζωντανά όντα ¨ και ότι η οργανική ζωή
εκπροσωπεί το ¨όργανο αντίληψης¨ και ταυτόχρονα το ¨όργανο ακτινοβολίας ¨ της γης (16).
Ο ίδιος ο Άνθρωπος είναι ένας κρίκος σε αυτή την μεγαλειώδη κοσμική αλυσίδα . Η ζωή του η
ίδια έχει σαν σκοπό να εκπληρεί την ¨αμοιβαία συντήρηση όλων αυτών που υπάρχουν ¨ (17). Με
αυτή την λογική μπορεί να θεωρηθεί σαν ένας ¨ μεταβιβαστικός υποσταθμός δυνάμεων ¨ (18).
Ο Άνθρωπος δεν ζει μόνον σε έναν κόσμο αλλά σε διαφορετικούς κόσμους ταυτοχρόνως, που ο
ένας εμπεριέχεται στους άλλους, ένα πραγματικό ¨σύστημα συστημάτων ¨ όπως θα έλεγε ο
Lupasco.
Ο Άνθρωπος είναι επομένως μία εικόνα του κόσμου.
« Ο Άνθρωπος έχει κάθε τι μέσα του. Μέσα μου έχω τον ήλιο, το φεγγάρι, τον Θεό. Είμαι όλη η
ζωή στην ολότητά της. Για να το καταλάβει κανείς πρέπει να γνωρίσει τον εαυτό του. » (19)
Ο Άνθρωπος κατέχει σχετική ¨ελευθερία¨ σαν συμμέτοχος στο αυτό - οργανωμένο υποσύστημα,
την γη. Αλλά την ίδια στιγμή, πρέπει να υποβληθεί σε νόμους που κανονίζουν την αλληλοεπίδραση
μεταξύ συστημάτων. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα των συστημάτων στην αλληλοεπίδραση με
άλλα συστήματα, είναι η εξέλιξη, είναι η ανάπτυξη της δομής και η δημιουργία της ενέργειας .
Συνεπώς ο Άνθρωπος είναι ένας ¨μη ολοκληρωμένος κόσμος ¨(20) και οφείλει να εξελιχθεί ή να
εξαφανιστεί : « το εξελικτικό τμήμα της οργανικής ζωής είναι η ανθρωπότητα ».Εάν η
ανθρωπότητα δεν εξελιχθεί αυτό σημαίνει ότι η εξέλιξη ολόκληρης της οργανικής ζωής θα
σταματήσει και αυτή με την σειρά της θα επηρεάσει στο να σταματήσει την ανάπτυξη της ακτίνας
της δημιουργίας .
Κατά αυτήν την έννοια η διακοπή της εξέλιξης μπορεί να σημαίνει την καταστροφή της
ανθρωπότητας .(21)
Ο Γκουρτζίεφ δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην Κοσμολογία : « Μπορεί να ειπωθεί ότι η Επιστήμη
και η Φιλοσοφία με το αληθινό νόημα των λέξεων, αρχίζουν με την ιδέα των κόσμων.» (22). Κάθε
εκδήλωση πρέπει να γίνει κατανοητή σύμφωνα με την θέση της στην κοσμική τάξη και στην σχέση
της με άλλες εκδηλώσεις. Η ιδέα της κλίμακας είναι βάσιμη στην κατανόηση της δομής του
Σύμπαντος. Με μία λέξη, οι δυναμικές του όλου είναι το αποτέλεσμα της δράσης του Νόμου του
Τρία και του επτά ενωμένοι στο παγκόσμιο σύμβολο το Εννεάγραμμα .
Το 1912 η διδασκαλία του Γκουρτζίεφ είχε πλήρως ολοκληρωθεί, όταν ο ίδιος εμφανίστηκε ξανά
στην Μόσχα και στην Πετρούπολη μετά από μακρινά ταξίδια και αναζητήσεις στην Κεντρική Ασία,
Αφρική και Μέση Ανατολή.
στην Μόσχα και στην Πετρούπολη μετά από μακρινά ταξίδια και αναζητήσεις στην Κεντρική Ασία,
Αφρική και Μέση Ανατολή.
Η σύγχρονη επιστήμη τότε είχε μόλις γεννηθεί. Το 1900 ο Max Plank εισήγαγε την θεωρία του
¨Θεμελιώδους Κβάντουμ της Ενέργειας ¨, η οποία έφερε επανάσταση στις έννοιες της φυσικής που
μέχρι τότε στηρίζονταν στην ιδέα της συνέχειας . Σύμφωνα με αυτήν την καινούργια θεωρία, η
Ενέργεια είχε μία διακεκριμένη ασύνετη δομή.
της Σχετικότητας, που αποκάλυπτε μία νέα σχέση μεταξύ χώρου και χρόνου και που συνέτεινε σε
μία ριζική αντιστροφή στην ιεραρχική σχέση ύλης και ενέργειας . Βαθμιαία, η ιδέα του σωματιδίου
αντικαθίστωνταν από αυτήν του ¨σύμπαντος¨ της ¨σχέσης¨ και της ¨αλληλεπίδρασης¨, όπου η
πραγματική κίνηση είναι αυτή της ενέργειας.
Η Κβαντική Μηχανική ολοκληρώθηκε σαν θεωρία πολύ αργότερα γύρω στα 1930, ανατρέποντας
την αρχή της ατομικότητας του κλασικού σωματιδίου: ( δηλ. μια διακεκριμένη ατομικότητα, σαν
κάποιο χωριστό τμήμα ενός όλου.)
Για πρώτη φορά, η δυνατότητα της ιδέας ενός ασυνεχούς χώρο- χρόνου, είχε αναγνωριστεί λογικά
βάσιμη.
Έτσι η νέα θεωρία των στοιχειωδών σωματιδίων άρχισε να παίρνει μορφή στην εποχή μας,
ωθώντας την Κβαντική Μηχανική και την Θεωρία της Σχετικότητας μακρύτερα και συγχρόνως
προσπαθώντας να τις ξεπεράσει.
Όσο εκπληκτικό και αν μπορεί να φανεί, οι ιδέες του Γκουρτζίεφ προηγήθηκαν και προείδαν την
εξέλιξη των σύγχρονων επιστημονικών ιδεών, όχι κατά τρόπο ασαφή και ποιητικό, αλλά σύμφωνα
με μία συγκεκριμένη και αυστηρή μέθοδο.
Ο Γκουρτζίεφ έδινε μεγάλη σημασία στην ¨σωματικότητα¨ για τα φαινόμενα που βρίσκονται στην
φύση. « Στο σύμπαν τα πάντα είναι υλικά », λέει ο Γκουρτζίεφ, επομένως η Μεγάλη Γνώση είναι
πιο υλιστική από τον υλισμό (1). Βεβαίως ο ίδιος διαχώρισε την ιδέα της ¨ύλης¨ και της
¨υλικότητας¨ και εισήγαγε την ιδέα των ¨διαβαθμίσεων της υλικότητας¨. « Η ύλη είναι η ίδια, αλλά
η υλικότητα είναι διαφορετική. Οι διάφορες διαβαθμίσεις της υλικότητας εξαρτώνται άμεσα από τις
ποιοτικές ιδιότητες της ενέργειας που εκδηλώνεται στο δεδομένο σημείο (2).
Τα ¨σωματίδια¨ είναι λοιπόν τοπικές συγκεντρώσεις ενέργειας. Ο Γκουρτζίεφ συνέλαβε το σύμπαν
σαν ένα μεγάλο σύνολο, μία κοσμική μήτρα όπου το κάθε τι είναι σε διαρκή δυναμική κίνηση και
συγκρότηση,
« Όλα προέρχονται από όλα και μπαίνουν ξανά σε όλα » (3).
Αυτή η Ενότητα δεν είναι στατική, συνεπάγεται διάκριση και πολλαπλότητα .
« Μια από τις πιο κεντρικές ιδέες της αντικειμενικής γνώσης...είναι η ιδέα της ενότητας στο κάθε
τι, ...η ενότητα στην πολλαπλότητα . Αλλά για τις υποκειμενικές συνειδητότητες ο κόσμος είναι
χωρισμένος σε εκατομμύρια από
χωριστά και ασύνδετα φαινόμενα . Το να επιχειρήσει κανείς να συνδέσει αυτά τα φαινόμενα σε
κάποιο σύστημα κατά τρόπο επιστημονικό ή φιλοσοφικό οδηγεί σε αποτυχία, διότι οι άνθρωποι δεν
μπορούν να ανασχηματίσουν την ιδέα του συνόλου ξεκινώντας από ξεχωριστά γεγονότα και δεν
μπορούν να ενοποιήσουν τις αρχές της διαίρεσης του συνόλου, χωρίς να γνωρίζουν τους νόμους επί
των οποίων στηρίζεται αυτή η διαίρεση » (4).
Έτσι λοιπόν ο Γκουρτζίεφ δίνει μερικές ¨κατευθυντήριες ιδέες¨(5) που τις ξαναβρίσκουμε μισό
αιώνα αργότερα στην επιστήμη των συστημάτων. Η επιστήμη αυτή προσπαθεί να ερμηνεύσει τους
πιο γενικούς νόμους των φυσικών συστημάτων (6).
Αντίθετα από αυτούς που προσπαθούν να απλοποιήσουν τα φαινόμενα και που εξηγούν την
ποικιλομορφία των διαφόρων συστημάτων με μια κοινή ουσία, ο Γκουρτζίεφ μιλά για μια κοινή
οργάνωση που οφείλεται στους νόμους της ¨Διαίρεσης του Όλου¨ ( Νόμος του Τρία και νόμος του
Επτά, και οι οποίοι αναφέρονται πιο κάτω ). Ταυτόχρονα αυτοί οι νόμοι εξασφαλίζουν το μη -
μεταβλητό της δομής της ενέργειας και επομένως την σταθερότητα των φυσικών συστημάτων. Εν
ολίγοις, τα διάφορα συστήματα δεν είναι απλώς και μόνο το άθροισμα των μερών τους.
Οι αλληλοσυσχετήσεις μεταξύ των μερών τους είναι η ένδειξη του πόσο ανοιχτό είναι ένα
σύστημα, συγκρινόμενο ως προς την διαρκή και κοσμική ανταλλαγή των ενεργειών. Ακριβώς αυτή
η ανταλλαγή είναι αυτή που ο Γκουρτζίεφ ονομάζει , « Η κοινή αρμονία των συστημάτων ή, η
κοινή αρμονική κίνηση των συστημάτων, ή η αρμονία αμοιβαίας συντήρησης όλων των κοσμικών
συγκροτήσεων. » (7-8-9).
Το πόσο ανοιχτό είναι ένα σύστημα, είναι αυτό που καθυστερεί την παρακμή και τον θάνατο του.
Η Μη- Διαχωριστικότητα είναι ο προστάτης της ζωής . Είναι πλατειά γνωστό, ότι κάθε
απομονωμένο φυσικό σύστημα υπόκειται στην αρχή του Κλαούσιους - Καρνό, η οποία υποστηρίζει
την αναπόφευκτη υποβάθμιση της ενέργειας και μια αύξηση της αταξίας.
Για να υπάρξει τάξη και σταθερότητα, απαιτεί το σύστημα να είναι ανοιχτό και να συμμετέχει σε
ανταλλαγές. Η ανταλλαγή αυτή μπορεί να λάβει χώρα μεταξύ συστημάτων εντός μιας κλίμακας ή,
μεταξύ συστημάτων που να ανήκουν σε διαφορετικές κλίμακες . Δεν αποκλείεται το βαθύ νόημα
της ¨Αρχής της Αβεβαιότητας¨ του Haisenberg να είναι συνδεδεμένο με τις ανταλλαγές μεταξύ των
κόσμων των σωματιδίων και με άλλους κόσμους διαφορετικής κλίμακας . Επιπλέον είναι λογικό να
υποθέσει κανείς ότι υπάρχει κάποια σχέση
μεταξύ της, κατά την θεωρία των συστημάτων ενότητας του κόσμου, και του νοήματος του
θεωρήματος του Goedel (1931) που αφορά την δομή των μαθηματικών : Όταν ένα αξιωματικό
σύστημα είναι αύταρκες και χωρίς καμία εσωτερική αντίφαση τότε είναι πάντα ανοικτό και πάντα
θα δίνει ακριβή αποτελέσματα, ακόμα και όταν δεν αποδεικνύονται. Ενώ ένα κλειστό σύστημα που
είναι ολοκληρωμένο είναι μία αντίφαση αυτό καθεαυτό.
« Κάθε τι τρώει και τρώγεται από κάτι », λέει ο Γκουρτζίεφ (10). Ονομάζει ¨ Τρωγο-αυτο-εγω-
κρατική διαδικασία¨ , την διαδικασία που εξασφαλίζει την ¨αμοιβαία τροφή ¨ των πάντων που
υπάρχουν, και η οποία είναι, « Η αληθινή λύτρωση από την σύμφωνα με τον νόμο δράση του
άσπλαχνου Χέρωπα » (11).
Όταν γνωρίζουμε ότι κατά τον Γκουρτζίεφ ¨Χέρωπας¨ σημαίνει χρόνος, καταλαβαίνουμε το βαθύ
νόημα της δήλωσης του. Η ενότητα της αόριστης διαδοχής των συστημάτων ξεφεύγει από την
δράση του χρόνου, είναι έξω από τον χώρο-χρόνο. Το συνεχές του χωροχρόνου λοιπόν είναι ένα
είδος προσέγγισης, ένα υποκειμενικό φαινόμενο, περιορισμένο σε ένα υποσύστημα όσο το
εξετάζουμε μόνο του. Κάθε υποσύστημα αντιστοιχεί σε κάποιο ¨ Βαθμό Υλικότητας¨ και κατέχει
τον δικό του χώρο-χρόνο.
Ο χρόνος , αυτό το ¨Ιδανικό - Μοναδικό - Υποκειμενικό φαινόμενο¨ (12) αυτός καθεαυτός δεν
υπάρχει : « Το μόνο που υπάρχει είναι το σύνολο των αποτελεσμάτων που πηγάζουν από όλα τα
κοσμικά φαινόμενα παρόντα σε μία δεδομένη θέση .» (13)
Ο χρόνος συνδυασμένος με ένα υποσύστημα είναι η ¨αναπνοή¨ (14), αυτό είναι το χαρακτηριστικό
του συγκεκριμένου υποσυστήματος στην Ενότητα του Σύμπαντος.
Η ¨ Τρωγοαυτοεγωκρατική διαδικασία ¨ του Γκουρτζίεφ παρουσιάζει αξιοσημείωτες αναλογίες με
την Φυσική θεωρία της ¨Bootstrap¨ που διατυπώθηκε γύρω στα 1960 από τον Αμερικανό Φυσικό
Geoffrey Chew. Η θεωρία αυτή είναι ένας δυναμικός νόμος σύμφωνα με τον οποίο τα
χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες μιας συγκεκριμένης ενότητας είναι τα αποτελέσματα της
αλληλοεπίδρασης με άλλα σωματίδια που υπάρχουν στην φύση. Ένα σωματίδιο είναι αυτό που
είναι, λόγο όλων των άλλων σωματιδίων που υπάρχουν γύρω του την δεδομένη στιγμή.
Η ¨Θεωρία της Bootstrap¨ λαμβάνει την φύση σαν μια σφαιρική συνολική ενότητα αδιαχώριστη σε
κάποιο βασικό επίπεδο χωρίς καμία πολυπλοκότητα. Η παρατηρούμενη πραγματικότητα εμφανίζει
πολυπλοκότητα και ο ¨πραγματικός¨ κόσμος με τον δικό του συνεχή χωροχρόνο εμφανίζεται
λοιπόν σαν ¨ μια προσέγγιση¨ . Σύμφωνα με αυτή την θεωρία για να γίνει η περιγραφή της φυσικής
πραγματικότητας χρειάζονται και άλλες διαστάσεις πέρα από αυτών του χωροχρόνου.
Για να είναι δυνατή μια Συμπαντική αλληλοσύνδεση και μια διαρκή ανταλλαγή, κάθε σύστημα
πρέπει να κατέχει κάποιο βαθμό ¨νοημοσύνης¨ και ¨υποκειμενικότητας ¨. Για τον Γκουρτζίεφ, «
Τίποτα δεν είναι νεκρό, χωρίς ζωή, στην φύση, απλώς υπάρχουν διαβαθμίσεις ζωτικότητας και
διαφορετικές κλίμακες. Όλη η ύλη που γνωρίζουμε είναι ζωντανή ύλη και με τον τρόπο της έχει
νοημοσύνη.» (15)
Η σύγχρονη επιστήμη έχει μόλις αρχίσει να ανακαλύπτει αυτήν την θεμελιώδη αλήθεια .
Η καταπληκτική ποσότητα πληροφόρησης που υπάρχει στην απειροελάχιστη μικρή κλίμακα
δείχνει ότι πραγματικά είναι αδύνατον να τραβήξει κάπου κανείς την διαχωριστική γραμμή μεταξύ
της ζωντανής ύλης και της μη - ζωντανής .
Το σωματίδιο κβάντουμ έχει την δική του υποκειμενικότητα και την δική του νοημοσύνη στις
πολύπλοκες σχέσεις που διατηρεί με τα άλλα σωματίδια, σχέσεις διαρκούς αγώνα, συνεχούς
δημιουργίας και εκμηδένισης
Έτσι λοιπόν μπορεί να γίνει εξίσου κατανοητό γιατί ο Γκουρτζίεφ, όπως ο Kepler, θεωρούσαν ότι
η γη, το φεγγάρι ο ήλιος και οι πλανήτες , είναι ¨ζωντανά όντα ¨ και ότι η οργανική ζωή
εκπροσωπεί το ¨όργανο αντίληψης¨ και ταυτόχρονα το ¨όργανο ακτινοβολίας ¨ της γης (16).
Ο ίδιος ο Άνθρωπος είναι ένας κρίκος σε αυτή την μεγαλειώδη κοσμική αλυσίδα . Η ζωή του η
ίδια έχει σαν σκοπό να εκπληρεί την ¨αμοιβαία συντήρηση όλων αυτών που υπάρχουν ¨ (17). Με
αυτή την λογική μπορεί να θεωρηθεί σαν ένας ¨ μεταβιβαστικός υποσταθμός δυνάμεων ¨ (18).
Ο Άνθρωπος δεν ζει μόνον σε έναν κόσμο αλλά σε διαφορετικούς κόσμους ταυτοχρόνως, που ο
ένας εμπεριέχεται στους άλλους, ένα πραγματικό ¨σύστημα συστημάτων ¨ όπως θα έλεγε ο
Lupasco.
Ο Άνθρωπος είναι επομένως μία εικόνα του κόσμου.
« Ο Άνθρωπος έχει κάθε τι μέσα του. Μέσα μου έχω τον ήλιο, το φεγγάρι, τον Θεό. Είμαι όλη η
ζωή στην ολότητά της. Για να το καταλάβει κανείς πρέπει να γνωρίσει τον εαυτό του. » (19)
Ο Άνθρωπος κατέχει σχετική ¨ελευθερία¨ σαν συμμέτοχος στο αυτό - οργανωμένο υποσύστημα,
την γη. Αλλά την ίδια στιγμή, πρέπει να υποβληθεί σε νόμους που κανονίζουν την αλληλοεπίδραση
μεταξύ συστημάτων. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα των συστημάτων στην αλληλοεπίδραση με
άλλα συστήματα, είναι η εξέλιξη, είναι η ανάπτυξη της δομής και η δημιουργία της ενέργειας .
Συνεπώς ο Άνθρωπος είναι ένας ¨μη ολοκληρωμένος κόσμος ¨(20) και οφείλει να εξελιχθεί ή να
εξαφανιστεί : « το εξελικτικό τμήμα της οργανικής ζωής είναι η ανθρωπότητα ».Εάν η
ανθρωπότητα δεν εξελιχθεί αυτό σημαίνει ότι η εξέλιξη ολόκληρης της οργανικής ζωής θα
σταματήσει και αυτή με την σειρά της θα επηρεάσει στο να σταματήσει την ανάπτυξη της ακτίνας
της δημιουργίας .
Κατά αυτήν την έννοια η διακοπή της εξέλιξης μπορεί να σημαίνει την καταστροφή της
ανθρωπότητας .(21)
Ο Γκουρτζίεφ δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην Κοσμολογία : « Μπορεί να ειπωθεί ότι η Επιστήμη
και η Φιλοσοφία με το αληθινό νόημα των λέξεων, αρχίζουν με την ιδέα των κόσμων.» (22). Κάθε
εκδήλωση πρέπει να γίνει κατανοητή σύμφωνα με την θέση της στην κοσμική τάξη και στην σχέση
της με άλλες εκδηλώσεις. Η ιδέα της κλίμακας είναι βάσιμη στην κατανόηση της δομής του
Σύμπαντος. Με μία λέξη, οι δυναμικές του όλου είναι το αποτέλεσμα της δράσης του Νόμου του
Τρία και του επτά ενωμένοι στο παγκόσμιο σύμβολο το Εννεάγραμμα .
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.