Το περίεργο αυτό φαινόμενο της αιφνίδιας αυτόματης ανάφλεξης είναι ένα μυστήριο για αιώνες τώρα. Οι επιστήμονες ακόμα και τώρα αναρωτιούνται αν όντως υφίσταται ως γεγονός. Ωστόσο, έχουμε αναφορές για το γεγονός αυτό στην παγκόσμια λογοτεχνία και ιστορία. Το φαινόμενο της Ανθρώπινης Αυτόματης Ανάφλεξης (Spontaneous Human Combustion, SHC) είναι το φαινόμενο κατά το οποίο το ανθρώπινο σώμα μετατρέπεται ξαφνικά σε μια φλεγόμενη κόλαση χωρίς να έρθει σε επαφή με εξωτερική φωτιά. Σε μερικές περιπτώσεις το σώμα έχει γίνει ολοκληρωτικά στάχτη την ώρα που εύφλεκτα υλικά γύρω από το σώμα μένουν ανέπαφα.
Ο γνωστός λογοτέχνης, ο Τσαρλς Ντίκενς, στον πρόλογο του βιβλίου του "Bleak House" τονίζει ότι πριν αναφέρει την αιφνίδια ανθράκωση στο έργο του έκανε τον κόπο να ερευνήσει το θέμα και βρήκε καταγραμμένες 30 περιπτώσεις αυτόματης ανάφλεξης. Στο κεφάλαιο 32 μάλιστα του έργου του γράφει βασιζόμενος στην έρευνα του: "Υπάρχει ένας θερμός, αποπνικτικός ατμός στο δωμάτιο και μια σκούρα λιπαρή ουσία στους τοίχους και στο ταβάνι…Σε μια μεριά ένα τμήμα του πατώματος έχει καεί. Πιο πέρα είναι…είναι οι στάχτες ενός μικρού καρβουνιασμένου και σπασμένου ξύλου, σκεπασμένου με λευκές στάχτες; Ω, τι φρίκη! Είναι αυτός!…Δώστε στο θάνατο όποιο όνομα θέλετε αλλά είναι πάντα ο ίδιος θάνατος - ο γεννημένος από τους διεφθαρμένους χυμούς του ίδιου του ακόλαστου σώματος - η Αιφνίδια Απανθράκωση, και κανένας άλλος" Ο ίδιος συγγραφέας, σε μια λεπτομερειακή υποσημείωση στο βιβλίο του "Whiland" παραθέτει το άρθρο ενός Γάλλου χειρουργού που γράφτηκε το 1783 για μια γυναίκα που βρέθηκε απανθρακωμένη: "Η γυναίκα αυτή ήταν υπερβολικά παχύσαρκη και της άρεσαν πολύ το κρασί και τα άλλα ποτά. Την ίδια μέρα του θανάτου της είχε πιει τρία μπουκάλια κρασί και ένα μεγάλο ποτήρι κονιάκ…Οι σωματικοί χυμοί της γυναίκας φορτωμένοι με εύφλεκτο υλικό, πρέπει να συνέβαλαν πολύ στην απανθράκωσή της".
Ξεφεύγοντας από τους συγγραφείς που «μπορούν να γράψουν ότι θέλουν» ας παμε να δούμε πραγματικά γεγονότα: Ο Ντον Γκόνσελ δούλευε στη εταιρεία Αεριόφωτος του Κάουντερσπορτ, στον έλεγχο των μετρητών γκαζιού. Γύρω στις 9 γύρισε στο σπίτι του και φώναξε το συνηθισμένο χαιρετισμό του στον σεβαστό 92χρονο γιατρό που είχε υπηρετήσει για χρόνια στην κοινότητα. Ο γιατρός Μπέντλεϋ, συνήθως, του ανταπέδιδε τον χαιρετισμό, αλλά εκείνη τη μέρα - 5 Δεκεμβρίου - δεν απάντησε. Ο υπάλληλος τότε κατέβηκε στο υπόγειο περπατώντας μέσα από έναν γαλαζωπό καπνό με μια ασυνήθιστη μυρωδιά, "κάπως γλυκιά" όπως εξομολογήθηκε αργότερα, και σε μια γωνιά του δαπέδου διέκρινε ένα σωρό στάχτες. Ο Γκόνσελ, ως εθελοντής πυροσβέστης που ήταν, σκάλισε ενστικτωδώς το σωρό με το πόδι του αλλά δεν βρήκε αναμμένα κάρβουνα. Από πάνω έχασκε μια τρύπα 75 με 90 εκ. που είχε τη σκουροκόκκινη απόχρωση των καμένων ξύλων. Ο Γκόνσελ ανέβηκε τις σκάλες και αποφάσισε να ψάξει τον Καθ. Μπέντλεϋ. Αυτό που είδε ο Γκόνσελ ευχήθηκε αργότερα να μην το είχε δει: στο μπάνιο είδε ένα καφετί πόδι, από το γόνατο και κάτω, σαν από ανδρείκελο. Δεν χρειάστηκε να κοιτάξει περισσότερο. Όρμησε έξω από το σπίτι ουρλιάζοντας "Ο Καθ. Μπέντλεϋ κάηκε!"
Η επιστήμη μας λεει πως για να καεί ένα πτώμα χρειάζονται τεράστιες ποσότητες θερμότητας και καυσίμου. Ο Καθ. Τζον Γκρενόμπλ, λέκτορας σε θέματα αποτέφρωσης αναφέρει ότι σε ένα κρεματόριο το πτώμα υποβάλλεται πρώτα σε μια θερμοκρασία 1037ο Κ επί 90 λεπτά και ύστερα σε θερμοκρασία 850ο Κ επί άλλα 60 μέχρι 150 λεπτά. Αυτό που βγαίνει όμως από τον κλίβανο όμως δεν είναι στάχτες και σκόνες αλλά "τμήματα οστών τα οποία έπειτα κονιορτοποιούνται με το γουδοχέρι". Χαρακτηριστικά, οι χειρότερες πυρκαγιές σπιτιών προκαλούν θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 700ο Κ. Κι όμως η φλόγα που έκανε στάχτη το σώμα του καθ. Μπέντλεϋ - εκτός από μισό πόδι και την άρθρωση του γονάτου - δεν κατάφερε να λιώσει ακόμα και το αλουμινένιο πλαίσιο πάνω στο οποίο στεκόταν το πτώμα την ώρα της ανάφλεξης. Λίγα εκατοστά πιο εκεί μάλιστα υπήρχε και χρώμα το οποίο δεν είχε καεί! Ο Φρεντ Σαλλαντ, ο πρώτος πυροσβέστης που έφτασε ισχυρίστηκε ότι ήταν εντελώς ανεξήγητο. "Ήταν το πιο παράξενο πράγμα που είχα δει ποτέ", πρόσθεσε μετά. Ο νεκρός γιατρός στο παρελθόν είχε ένα παρόμοιο ατύχημα: τα ρούχα του είχαν αρπάξει φωτιά επειδή αποκοιμήθηκε με αναμμένο το τσιμπούκι του. Έτσι ο ανακριτής Χέρμαν Μος ανέφερε στην επίσημη αναφορά του ότι επρόκειτο για ατύχημα. Μάλιστα ο ανακριτής είχε και σχηματισμένη άποψη για την εξέλιξη του γεγονότος: ο γιατρός ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του όταν τα ρούχα του άρπαξαν φωτιά από το τσιμπούκι του. Τότε, μόλις το συνειδητοποίησε, σύρθηκε αργά (είχε σπασμένο γοφό) μέχρι το μπάνιο. Εκεί έχασε τις αισθήσεις του και από την έντονη φλόγα που δημιουργήθηκε, αποτεφρώθηκε. Φαίνεται όμως πως ο ανακριτής ξεχνά κάποια πράγματα: ο γιατρός δεν κάηκε ολόκληρος αλλά ένα μέρος του σώματος του. Η ερμηνεία του ανακριτή δεν εξηγεί την τμηματική καύση. Επίσης ο ανακριτής αγνοεί το γεγονός πως δεν είχε καεί τίποτε γύρω από τον γιατρό. Αν είχαν αρπάξει φωτιά τα ρούχα του στο κρεβάτι, αν καιγόταν ήδη όσο σερνότανε μέχρι το μπάνιο και αν η φωτιά τον αποτελείωσε στο μπάνιο όπου και φούντωσε προφανώς, τότε θα έπρεπε να είχε αρπάξει φωτιά το κρεβάτι, το πάτωμα αλλά και ο χώρος γύρω από τον γιατρό. Θα έπρεπε δηλαδή να είχαμε μια γενικευμένη φωτιά σε όλο το σπίτι. Η αναφορά ωστόσο δήλωνε "ασφυξία" ως αίτιο θανάτου παραμερίζοντας την άποψη ενός αξιωματικού της Πυροσβεστικής για αιφνίδια αποτέφρωση.
Η πρώτη επιστημονική και ιατρική αναφορά έγινε το 1673 στο έργο Acta Medica and Philosophica Hafniensia. Στο έργο αυτό ένας άτυχος παριζιάνος αφού έπινε επί τρία χρόνια υπερβολικά, τέλος μεταβλήθηκε σε καπνό και στάχτη ενώ βρισκόταν ξαπλωμένος σε αχυρένιο στρώμα. Μόνο το κρανίο του και τα οστά των δαχτύλων του έμειναν ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί αυτή η άμορφη μάζα ως υπόλειμμα ανθρώπου. Το εκπληκτικό είναι πως το αχυρένιο στρώμα δεν έπαθε σχεδόν τίποτα.
Στις 9 Απριλίου του 1744, η κόρη της 60χρονης Γκρεϊς Πέτ από το Ίπσουιτς της Αγγλίας αντίκριζε την μητέρα της στο πάτωμα να καίγεται σαν "ένα κούτσουρο που καίγεται από φωτιά χωρίς φανερή φωτιά". Το θύμα έπασχε επίσης από αλκοολισμό, ενώ μερικά άλλα εύφλεκτα υλικά που βρισκόταν δίπλα έμειναν άθικτα όπως και κάτι παιδικά ρούχα και ένα χάρτινο παραπέτασμα.
Ο μεγάλος χημικός του 19ου αιώνα, βαρόνος Γιούστους φον Λίμπιχ έδειξε ότι οι προσπάθειες να κάνουν την εμποτισμένη με οινόπνευμα σάρκα να καεί με την ένταση που απαιτείται για την SHC, αποδείχτηκαν άκαρπες: μόλις εξατμιζόταν το αλκοόλ εξαφανιζόταν και η γαλάζια φλόγα. Ο Τζον Κάσπερ στο βιβλίο του "Εγχειρίδιο Άσκησης της Ιατροδικαστικής" απέρριψε αυτές τις "αδύνατες" απανθρακώσεις. Προσθέτει: " Είναι λυπηρό να ξέρουμε ότι στο σωτήριο έτος 1681, σε ένα σοβαρό επιστημονικό έργο είμαστε υποχρεωμένοι ακόμα να συναντάμε τον μύθο της ¨αιφνίδιας απανθράκωσης¨… όταν οι αποδείξεις για την ύπαρξη της βασίζονται σε μαρτυρίες ανθρώπων που είναι εντελώς αναξιόπιστοι ερασιτέχνες" Φαίνεται όμως πως ο Καθ. Κάσπερ αγνοούσε τους πολλούς γιατρούς που είχαν ερευνήσει το φαινόμενο. Το 1828 για παράδειγμα ο Καθ. Τζέημς Σκόφιλντ ανέφερε για έναν άνθρωπο στο Οντάριο που τον είδαν "να στέκεται όρθιος περιτυλιγμένος από μια μεγάλη ασημόχρωμη φλόγα, δίνοντας την εντύπωση ότι ήταν το φυτίλι ενός καιγόμενου κεριού" .Στο περιοδικό LO και στο βιβλίο the book o the damned ο Τσάρλς Φόρντ αναφέρει αρκετές περιπτώσεις ανθρώπινης θερμογένεσης που έγιναν μετα το 1861.:Στις 18 Μαίου 1857 στη Δυτική Φιλαδέλφια της Πενσυλβάνια η Άννα Μάρτιν βρέθηκε εντελώς απανθακωμένη σε ένα δωμάτιο όπου δεν υπήρχε καμία πηγή φωτιάς . Ο ιατροδικαστής υπολόγισε ότι για να αποτεφρωθεί τόσο τέλεια η 68χρονη ώστε να μείνουν μόνο το παπούτσια της και ένα τμήμα του κορμιού της η θερμοκρασίες πρέπει να έφτασαν τους 800 με 950 βαθμούς Κελσίου και όμως η θερμάστρα ήταν κρύα και το περιοδικό της που ήταν 60 εκ. μακριά έμεινε ανέπαφο!
Ο Δρ. Ουίλτον Κρόγκμαν παραθέτει μια άλλη εμπειρία στο Σαιντ Πήτερσμπουργκ το 1951.Το απόγευμα της πρώτης Ιουλίου όταν ο γιος της Μαίρη Χάρντυ Ρήζερ έφυγε από το σπίτι της μητέρας του αφήνοντας πίσω μια πολύ οικεία εικόνα, την μητέρα του καθισμένη άνετα στην πολυθρόνα της με τα πόδια φορώντας παντόφλες απλωμένα μπροστά της και φορώντας ένα νυχτικό από ραιγιόν .Μετα από 12 περίπου ώρες το οικείο θέαμα μετατράπηκε σε μακάβριο. Μερικά μισοκαμένα ελατήρια είχαν μείνει από την πολυθρόνα, το ταβάνι και οι τοίχοι ήταν καλυμμένοι με μια λιπώδης καπνιά, σε απόσταση 3,5 μέτρα από το σώμα της Μαίρη υπήρχαν δυο κεριά λιωμένα , μερικές εφημερίδες και υφάσματα κοντά της δεν είχαν πάθει τίποτα. Δεν υπήρχε μυρωδιά καμένου ιστού και το μόνο που είχε απομείνει από ο σώμα της ήταν μερικοί αποτεφρωμένοι σπόνδυλοι , το κρανίο της συρρικνωμένο σε μέγεθος μπάλας του μπεηζ μπολ και ένα άθικτο πέλμα. Η αστυνομία φυσικά έδωσε την εκδοχή της σύμφωνα με την οποία η κα Ρήζερ πέθανε αφού το νυχτικό της, που ήταν εύφλεκτο, άρπαξε φωτιά από κάποια τσιγάρο ίσως και προκάλεσε τον άμεσο θάνατο της γυναίκας. Συνεχίζοντας, ισχυρίζονται ότι το νυχτικό μετέδωσε την φωτιά στην πολυθρόνα στην οποία αναπαυότανε η κα Ρήζερ, αναπτύχθηκε ισχυρή θερμότητα η οποία κατέστρεψε την πολυθρόνα κι ένα τραπεζάκι που βρισκότανε δίπλα και με την αυξανόμενη θερμοκρασία επήλθε ολοκληρωτική καταστροφή του σώματος από την καύση των λιπιδίων του. Η αναφορά φαίνεται αρκετά ρεαλιστική και η φρασεολογία της είναι αρκετά πιστευτή. Το παράξενο όμως είναι πως σχολιάζοντας αυτή την περίπτωση ο αρχηγός της αστυνομίας του Σαιντ Πήτερσμπουργκ, Τζέηκ Ρέιτσερτ, ανέφερε πως αυτή ήταν η "πιο ασυνήθιστη υπόθεση που συνάντησε στα είκοσι πέντε χρόνια της υπηρεσίας του". Μια απλή περίπτωση, όπως φαίνεται από την αναφορά, δεν θα ήταν λογικό να προκαλεί τόση εντύπωση σε έναν έμπειρο αστυνομικό. Και η περίπτωση αυτή προκάλεσε τόσο θαυμασμό γιατί είχε πολλά άλυτα ερωτήματα. Με αυτά τα άλυτα ερωτήματα ασχολήθηκε ο δρ Κρόγκμαν, γνωστός ως "οστεό - ντετέκτιβ". Τα προβλήματα και οι αντιφάσεις που προέκυψαν ήταν τα εξής:
Ο βαθμός αποτέφρωσης ήταν πολύ μεγάλος αν λάβουμε υπόψη την απουσία χημικού επιταχυντή. Όπως δήλωσε ο δρ Κρόγκμαν "μόνο στους χίλιους πεντακόσιους βαθμούς και πάνω έχω δει οστά να λιώνουν και να ρευστοποιούνται τόσο ώστε να αποκτούν πτητικότητα". Ωστόσο πτητικότητα παρατηρήθηκε στην περίπτωση της κας Ρήζερ:
Το μέγεθος της φλόγας ήταν πολύ αντιφατικό σε σχέση με τα αποτελέσματα της. Όπως προαναφέρθηκε, η θερμότητα θα 'πρεπε να είναι ιδιαίτερα υψηλή, πάνω από 1500 βαθμούς Κελσίου. Άρα η φλόγα θα έπρεπε ήταν δύο φορές πιο έντονη από μια συμβατική φωτιά σπιτιού. Ωστόσο, σύμφωνα με τις αναφορές το υπόλοιπο σπίτι ήταν άθικτο, ενώ θα έπρεπε να είχαν καταστραφεί όλα τα έπιπλα. Η απορία, γιατί το φαινόμενο, αν και ιδιαίτερα έντονο, περιορίστηκε μόνο σε ένα πολύ μικρό χώρο του σπιτιού, έμεινε άλυτη ακόμα και για τον δρ Κρόγκμαν.
Ας φανταστούμε ογδόντα κιλά ανθρώπινης σάρκας να καίγονται. Σίγουρα η οσμή θα 'πρεπε να ήταν ιδιαίτερα έντονη. Στην περίπτωση της κας Ρήζερ, η οποία ήταν όντως περίπου ογδόντα κιλά, θα έπρεπε η οσμή της καμένης σάρκας να γεμίσει το κτίριο. Ωστόσο δεν παρατηρήθηκε, ούτε οσμή πουθενά σε ολόκληρο το κτίριο, ούτε καπνό, πράγμα που θα ήτανε απολύτως αναμενόμενο.
Αξιοπερίεργο ήταν και το μέγεθος του κρανίου της κας Ρήζερ, όπως αυτό βρέθηκε μετά το θάνατο της. Ήταν συρρικνωμένο. Ένας ειδικός ιατροδικαστής γνώριζε ότι τα επίπεδα θερμοκρασίας που απαιτούνται για να αφυδατώσουν τους λιπώδεις ιστούς του θύματος θα έπρεπε να είχαν καταστρέψει το μαλακό ιστό του κρανίου και θα έπρεπε να είχαν κάνει το κεφάλι της να αναφλεγεί. Παρόλα αυτά ο δρ Κρόγκμαν, πειραματίστηκε με κρανία πτωμάτων και δεν κατάφερε να διαπιστώσει ούτε μια εξαίρεση αυτού του κανόνα.
Πριν η επιστήμη τεθεί κάθετα αρνητικά έναντι στην θεωρία της αιφνίδιας ανθράκωσης, είχαμε και άλλες αναφορές και μελέτες. Συγκεκριμένα στα μέσα του 1800 οι μελετητές κατέληξαν σε κάποιους βασικούς κανόνες για το φαινόμενο αυτό. Κατέληξαν λοιπόν πως στόχος αυτού του φρικτού φαινομένου είναι παχύσαρκες, ηλικιωμένες γυναίκες που ζούσαν καθιστική ζωή μόνες τους. Μάλιστα το γεγονός εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα οπότε και τα θύματα ζούσαν μέσα στο σπίτι πιο πολλές ώρες κοντά σε σόμπες και αναμμένα τζάκια και συνήθως οι γυναίκες αυτές ήταν αλκοολικές και όλες σχεδόν καπνίζανε. Οι μετέπειτα στατιστικές βέβαια απέδειξαν ότι οι μελετητές δεν είχαν δίκιο. Συγκεκριμένα, η μελέτη του φαινομένου καταλήγει στα εξής. Σε περισσότερες από 200 καταγεγραμμένες περιπτώσεις τα δύο φύλα έχουν ίσο μερίδιο περιπτώσεων με τις γυναίκες να έχουν ένα μικρό προβάδισμα. Οι ηλικίες κυμαίνονται από 4 μηνών μέχρι 114 ετών και τα θύματα είναι και αδύνατα και παχύσαρκα. Σε μερικές περιπτώσεις υπήρχε όντως εξωτερική πηγή φωτιάς και αυτό το στοιχείο χρησιμοποιείται από τους αρνητές του φαινομένου για την επιχειρούμενη κατάρριψη του χωρίς ωστόσο να εξηγείται η αντίφαση σχετικά με το μέγεθος της φωτιάς. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου τα θύματα αποτεφρώνονται τελείως σε περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν ούτε τσιγάρα, ούτε σπίρτα, ούτε άλλη πηγή φωτιάς και θέρμανσης. Υπάρχουν και απίθανες περιπτώσεις που άτομα αποτεφρώθηκαν τη στιγμή που περπατούσαν, που οδηγούσαν, ενώ βρισκόταν σε βάρκα ακόμα και την ώρα που χόρευαν!
Άλλες απόψεις είναι αποτελέσματα ιατρικών ερευνών και μελετών. Μια από αυτές ανήκει σε έναν γιατρό του 19ου αιώνα και βασίζεται στην θεωρία για μια υποτιθέμενη έλλειψη εγκράτειας του θύματος. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, η αυτόματη ανάφλεξη συνέβαινε σε αλκοολικούς εξαιτίας των εύφλεκτων αερίων τα οποία δημιουργούνται από την αποσύνθεση του αλκοόλ που πίνουν συνεχώς. Μια άλλη ερμηνεία μιλά για την αναγνώριση ενός των αερίων αυτών ως υδρογόνο. Άλλοι απέδωσαν το φαινόμενο στην υπερβολική ύπαρξη σωματικού λίπους το οποίο θεωρούταν ότι καιγόταν σαν το λίπος του κεριού με τα ρούχα να παίζουν τον ρόλο το φυτιλιού. Άλλη μια ερμηνεία αναφέρεται στην ύπαρξη μέσα στο σώμα ενός είδους φυσικού "ηλεκτρικού ρευστού" το οποίο πυροδοτούσε εύφλεκτα στοιχεία και στην "εσωτερική αποσύνθεση" που οδηγούσε στο σχηματισμό υπερβολικά εύφλεκτων ουσιών. Η "φωτεινή φλόγα" που διακρίνονται στα σώματα που παθαίνουν SHC θεωρείται ότι οφείλεται στην συγκέντρωση φωσφόρου που δεν αποβάλλεται κανονικά από τους αλκοολικά ή σε "ανθρακικό οξείδιο". Νεότερες έρευνες φυσικών υποδεικνύουν υποατομικά μόρια - πυροτρόνιο - που πιθανώς να εξαερώνει μια ανθρώπινη ύπαρξη όχι με οξειδώνουσα καύση, όπως θεωρούταν μέχρι τώρα, αλλά με τη θερμότητα μιας εσωτερικής υποατομικής αλυσιδωτής αντίδρασης. Αυτές και παρόμοιες θεωρίες θεωρούνται από άλλους επιστήμονες απαράδεκτες ή και παράλογες την ώρα που το φαινόμενο δεν ερμηνεύεται με βάση παραδοσιακές θεωρίες.
Κλείνοντας αυτή την έρευνα ας γίνει ξεκάθαρο το γεγονός ότι ένα τέτοιο φαινόμενο δεν μπορεί να μελετηθεί σε βάθος λόγω της φύσης του και της ιδιότροπης μορφής εκδήλωσης του. Η επιστήμη θεωρεί πως μπορεί να ερμηνεύσει τα πάντα αρκεί να της παρέχονται τα απαραίτητα στοιχεία και δεδομένα. Και οι περισσότερες αναφορές και μαρτυρίες τέτοιων φαινομένων είναι από ανθρώπους μη - ειδικούς, με αποτέλεσμα οι παρατηρήσεις τους και τα σχόλια τους να μην μπορούν να ληφθούν σοβαρά υπόψη σε μια σοβαρή, επιστημονική έρευνα. Δεν αποτελούν δηλαδή την απαιτούμενη βάση πάνω στην οποία μπορεί να αρχίσει η έρευνα ή ο διάλογος για την ερμηνεία του φαινομένου. Η ανικανότητα όμως της επιστήμης να ερμηνεύσει κάποια γεγονότα, οφείλει να προωθεί την έρευνα και να στηρίζει την σκέψη με ανοιχτό μυαλό. Η "λογική" δεν μπορούμε να ξέρουμε αν θα συμφωνήσει με την ερμηνεία του φαινομένου. Αν όντως δεν συμφωνήσει, κάτι που οφείλουμε να το αποδεχτούμε σαν πιθανότητα, τότε θα χρειαστεί να επαναθεμελιώσουμε πολλές έννοιες και πολλά δεδομένα. Η πύρινη μοίρα που συνάντησε μερικά άτομα, είναι ένα ακόμα μυστήριο του ανθρώπινου θαύματος, ένα μυστήριο του οποίου η λύση θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του ανθρώπου και θα προωθήσει την αναζήτηση για αληθινή Γνώση.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Ο γνωστός λογοτέχνης, ο Τσαρλς Ντίκενς, στον πρόλογο του βιβλίου του "Bleak House" τονίζει ότι πριν αναφέρει την αιφνίδια ανθράκωση στο έργο του έκανε τον κόπο να ερευνήσει το θέμα και βρήκε καταγραμμένες 30 περιπτώσεις αυτόματης ανάφλεξης. Στο κεφάλαιο 32 μάλιστα του έργου του γράφει βασιζόμενος στην έρευνα του: "Υπάρχει ένας θερμός, αποπνικτικός ατμός στο δωμάτιο και μια σκούρα λιπαρή ουσία στους τοίχους και στο ταβάνι…Σε μια μεριά ένα τμήμα του πατώματος έχει καεί. Πιο πέρα είναι…είναι οι στάχτες ενός μικρού καρβουνιασμένου και σπασμένου ξύλου, σκεπασμένου με λευκές στάχτες; Ω, τι φρίκη! Είναι αυτός!…Δώστε στο θάνατο όποιο όνομα θέλετε αλλά είναι πάντα ο ίδιος θάνατος - ο γεννημένος από τους διεφθαρμένους χυμούς του ίδιου του ακόλαστου σώματος - η Αιφνίδια Απανθράκωση, και κανένας άλλος" Ο ίδιος συγγραφέας, σε μια λεπτομερειακή υποσημείωση στο βιβλίο του "Whiland" παραθέτει το άρθρο ενός Γάλλου χειρουργού που γράφτηκε το 1783 για μια γυναίκα που βρέθηκε απανθρακωμένη: "Η γυναίκα αυτή ήταν υπερβολικά παχύσαρκη και της άρεσαν πολύ το κρασί και τα άλλα ποτά. Την ίδια μέρα του θανάτου της είχε πιει τρία μπουκάλια κρασί και ένα μεγάλο ποτήρι κονιάκ…Οι σωματικοί χυμοί της γυναίκας φορτωμένοι με εύφλεκτο υλικό, πρέπει να συνέβαλαν πολύ στην απανθράκωσή της".
Ξεφεύγοντας από τους συγγραφείς που «μπορούν να γράψουν ότι θέλουν» ας παμε να δούμε πραγματικά γεγονότα: Ο Ντον Γκόνσελ δούλευε στη εταιρεία Αεριόφωτος του Κάουντερσπορτ, στον έλεγχο των μετρητών γκαζιού. Γύρω στις 9 γύρισε στο σπίτι του και φώναξε το συνηθισμένο χαιρετισμό του στον σεβαστό 92χρονο γιατρό που είχε υπηρετήσει για χρόνια στην κοινότητα. Ο γιατρός Μπέντλεϋ, συνήθως, του ανταπέδιδε τον χαιρετισμό, αλλά εκείνη τη μέρα - 5 Δεκεμβρίου - δεν απάντησε. Ο υπάλληλος τότε κατέβηκε στο υπόγειο περπατώντας μέσα από έναν γαλαζωπό καπνό με μια ασυνήθιστη μυρωδιά, "κάπως γλυκιά" όπως εξομολογήθηκε αργότερα, και σε μια γωνιά του δαπέδου διέκρινε ένα σωρό στάχτες. Ο Γκόνσελ, ως εθελοντής πυροσβέστης που ήταν, σκάλισε ενστικτωδώς το σωρό με το πόδι του αλλά δεν βρήκε αναμμένα κάρβουνα. Από πάνω έχασκε μια τρύπα 75 με 90 εκ. που είχε τη σκουροκόκκινη απόχρωση των καμένων ξύλων. Ο Γκόνσελ ανέβηκε τις σκάλες και αποφάσισε να ψάξει τον Καθ. Μπέντλεϋ. Αυτό που είδε ο Γκόνσελ ευχήθηκε αργότερα να μην το είχε δει: στο μπάνιο είδε ένα καφετί πόδι, από το γόνατο και κάτω, σαν από ανδρείκελο. Δεν χρειάστηκε να κοιτάξει περισσότερο. Όρμησε έξω από το σπίτι ουρλιάζοντας "Ο Καθ. Μπέντλεϋ κάηκε!"
Η επιστήμη μας λεει πως για να καεί ένα πτώμα χρειάζονται τεράστιες ποσότητες θερμότητας και καυσίμου. Ο Καθ. Τζον Γκρενόμπλ, λέκτορας σε θέματα αποτέφρωσης αναφέρει ότι σε ένα κρεματόριο το πτώμα υποβάλλεται πρώτα σε μια θερμοκρασία 1037ο Κ επί 90 λεπτά και ύστερα σε θερμοκρασία 850ο Κ επί άλλα 60 μέχρι 150 λεπτά. Αυτό που βγαίνει όμως από τον κλίβανο όμως δεν είναι στάχτες και σκόνες αλλά "τμήματα οστών τα οποία έπειτα κονιορτοποιούνται με το γουδοχέρι". Χαρακτηριστικά, οι χειρότερες πυρκαγιές σπιτιών προκαλούν θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 700ο Κ. Κι όμως η φλόγα που έκανε στάχτη το σώμα του καθ. Μπέντλεϋ - εκτός από μισό πόδι και την άρθρωση του γονάτου - δεν κατάφερε να λιώσει ακόμα και το αλουμινένιο πλαίσιο πάνω στο οποίο στεκόταν το πτώμα την ώρα της ανάφλεξης. Λίγα εκατοστά πιο εκεί μάλιστα υπήρχε και χρώμα το οποίο δεν είχε καεί! Ο Φρεντ Σαλλαντ, ο πρώτος πυροσβέστης που έφτασε ισχυρίστηκε ότι ήταν εντελώς ανεξήγητο. "Ήταν το πιο παράξενο πράγμα που είχα δει ποτέ", πρόσθεσε μετά. Ο νεκρός γιατρός στο παρελθόν είχε ένα παρόμοιο ατύχημα: τα ρούχα του είχαν αρπάξει φωτιά επειδή αποκοιμήθηκε με αναμμένο το τσιμπούκι του. Έτσι ο ανακριτής Χέρμαν Μος ανέφερε στην επίσημη αναφορά του ότι επρόκειτο για ατύχημα. Μάλιστα ο ανακριτής είχε και σχηματισμένη άποψη για την εξέλιξη του γεγονότος: ο γιατρός ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του όταν τα ρούχα του άρπαξαν φωτιά από το τσιμπούκι του. Τότε, μόλις το συνειδητοποίησε, σύρθηκε αργά (είχε σπασμένο γοφό) μέχρι το μπάνιο. Εκεί έχασε τις αισθήσεις του και από την έντονη φλόγα που δημιουργήθηκε, αποτεφρώθηκε. Φαίνεται όμως πως ο ανακριτής ξεχνά κάποια πράγματα: ο γιατρός δεν κάηκε ολόκληρος αλλά ένα μέρος του σώματος του. Η ερμηνεία του ανακριτή δεν εξηγεί την τμηματική καύση. Επίσης ο ανακριτής αγνοεί το γεγονός πως δεν είχε καεί τίποτε γύρω από τον γιατρό. Αν είχαν αρπάξει φωτιά τα ρούχα του στο κρεβάτι, αν καιγόταν ήδη όσο σερνότανε μέχρι το μπάνιο και αν η φωτιά τον αποτελείωσε στο μπάνιο όπου και φούντωσε προφανώς, τότε θα έπρεπε να είχε αρπάξει φωτιά το κρεβάτι, το πάτωμα αλλά και ο χώρος γύρω από τον γιατρό. Θα έπρεπε δηλαδή να είχαμε μια γενικευμένη φωτιά σε όλο το σπίτι. Η αναφορά ωστόσο δήλωνε "ασφυξία" ως αίτιο θανάτου παραμερίζοντας την άποψη ενός αξιωματικού της Πυροσβεστικής για αιφνίδια αποτέφρωση.
Η πρώτη επιστημονική και ιατρική αναφορά έγινε το 1673 στο έργο Acta Medica and Philosophica Hafniensia. Στο έργο αυτό ένας άτυχος παριζιάνος αφού έπινε επί τρία χρόνια υπερβολικά, τέλος μεταβλήθηκε σε καπνό και στάχτη ενώ βρισκόταν ξαπλωμένος σε αχυρένιο στρώμα. Μόνο το κρανίο του και τα οστά των δαχτύλων του έμειναν ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί αυτή η άμορφη μάζα ως υπόλειμμα ανθρώπου. Το εκπληκτικό είναι πως το αχυρένιο στρώμα δεν έπαθε σχεδόν τίποτα.
Στις 9 Απριλίου του 1744, η κόρη της 60χρονης Γκρεϊς Πέτ από το Ίπσουιτς της Αγγλίας αντίκριζε την μητέρα της στο πάτωμα να καίγεται σαν "ένα κούτσουρο που καίγεται από φωτιά χωρίς φανερή φωτιά". Το θύμα έπασχε επίσης από αλκοολισμό, ενώ μερικά άλλα εύφλεκτα υλικά που βρισκόταν δίπλα έμειναν άθικτα όπως και κάτι παιδικά ρούχα και ένα χάρτινο παραπέτασμα.
Ο μεγάλος χημικός του 19ου αιώνα, βαρόνος Γιούστους φον Λίμπιχ έδειξε ότι οι προσπάθειες να κάνουν την εμποτισμένη με οινόπνευμα σάρκα να καεί με την ένταση που απαιτείται για την SHC, αποδείχτηκαν άκαρπες: μόλις εξατμιζόταν το αλκοόλ εξαφανιζόταν και η γαλάζια φλόγα. Ο Τζον Κάσπερ στο βιβλίο του "Εγχειρίδιο Άσκησης της Ιατροδικαστικής" απέρριψε αυτές τις "αδύνατες" απανθρακώσεις. Προσθέτει: " Είναι λυπηρό να ξέρουμε ότι στο σωτήριο έτος 1681, σε ένα σοβαρό επιστημονικό έργο είμαστε υποχρεωμένοι ακόμα να συναντάμε τον μύθο της ¨αιφνίδιας απανθράκωσης¨… όταν οι αποδείξεις για την ύπαρξη της βασίζονται σε μαρτυρίες ανθρώπων που είναι εντελώς αναξιόπιστοι ερασιτέχνες" Φαίνεται όμως πως ο Καθ. Κάσπερ αγνοούσε τους πολλούς γιατρούς που είχαν ερευνήσει το φαινόμενο. Το 1828 για παράδειγμα ο Καθ. Τζέημς Σκόφιλντ ανέφερε για έναν άνθρωπο στο Οντάριο που τον είδαν "να στέκεται όρθιος περιτυλιγμένος από μια μεγάλη ασημόχρωμη φλόγα, δίνοντας την εντύπωση ότι ήταν το φυτίλι ενός καιγόμενου κεριού" .Στο περιοδικό LO και στο βιβλίο the book o the damned ο Τσάρλς Φόρντ αναφέρει αρκετές περιπτώσεις ανθρώπινης θερμογένεσης που έγιναν μετα το 1861.:Στις 18 Μαίου 1857 στη Δυτική Φιλαδέλφια της Πενσυλβάνια η Άννα Μάρτιν βρέθηκε εντελώς απανθακωμένη σε ένα δωμάτιο όπου δεν υπήρχε καμία πηγή φωτιάς . Ο ιατροδικαστής υπολόγισε ότι για να αποτεφρωθεί τόσο τέλεια η 68χρονη ώστε να μείνουν μόνο το παπούτσια της και ένα τμήμα του κορμιού της η θερμοκρασίες πρέπει να έφτασαν τους 800 με 950 βαθμούς Κελσίου και όμως η θερμάστρα ήταν κρύα και το περιοδικό της που ήταν 60 εκ. μακριά έμεινε ανέπαφο!
Ο Δρ. Ουίλτον Κρόγκμαν παραθέτει μια άλλη εμπειρία στο Σαιντ Πήτερσμπουργκ το 1951.Το απόγευμα της πρώτης Ιουλίου όταν ο γιος της Μαίρη Χάρντυ Ρήζερ έφυγε από το σπίτι της μητέρας του αφήνοντας πίσω μια πολύ οικεία εικόνα, την μητέρα του καθισμένη άνετα στην πολυθρόνα της με τα πόδια φορώντας παντόφλες απλωμένα μπροστά της και φορώντας ένα νυχτικό από ραιγιόν .Μετα από 12 περίπου ώρες το οικείο θέαμα μετατράπηκε σε μακάβριο. Μερικά μισοκαμένα ελατήρια είχαν μείνει από την πολυθρόνα, το ταβάνι και οι τοίχοι ήταν καλυμμένοι με μια λιπώδης καπνιά, σε απόσταση 3,5 μέτρα από το σώμα της Μαίρη υπήρχαν δυο κεριά λιωμένα , μερικές εφημερίδες και υφάσματα κοντά της δεν είχαν πάθει τίποτα. Δεν υπήρχε μυρωδιά καμένου ιστού και το μόνο που είχε απομείνει από ο σώμα της ήταν μερικοί αποτεφρωμένοι σπόνδυλοι , το κρανίο της συρρικνωμένο σε μέγεθος μπάλας του μπεηζ μπολ και ένα άθικτο πέλμα. Η αστυνομία φυσικά έδωσε την εκδοχή της σύμφωνα με την οποία η κα Ρήζερ πέθανε αφού το νυχτικό της, που ήταν εύφλεκτο, άρπαξε φωτιά από κάποια τσιγάρο ίσως και προκάλεσε τον άμεσο θάνατο της γυναίκας. Συνεχίζοντας, ισχυρίζονται ότι το νυχτικό μετέδωσε την φωτιά στην πολυθρόνα στην οποία αναπαυότανε η κα Ρήζερ, αναπτύχθηκε ισχυρή θερμότητα η οποία κατέστρεψε την πολυθρόνα κι ένα τραπεζάκι που βρισκότανε δίπλα και με την αυξανόμενη θερμοκρασία επήλθε ολοκληρωτική καταστροφή του σώματος από την καύση των λιπιδίων του. Η αναφορά φαίνεται αρκετά ρεαλιστική και η φρασεολογία της είναι αρκετά πιστευτή. Το παράξενο όμως είναι πως σχολιάζοντας αυτή την περίπτωση ο αρχηγός της αστυνομίας του Σαιντ Πήτερσμπουργκ, Τζέηκ Ρέιτσερτ, ανέφερε πως αυτή ήταν η "πιο ασυνήθιστη υπόθεση που συνάντησε στα είκοσι πέντε χρόνια της υπηρεσίας του". Μια απλή περίπτωση, όπως φαίνεται από την αναφορά, δεν θα ήταν λογικό να προκαλεί τόση εντύπωση σε έναν έμπειρο αστυνομικό. Και η περίπτωση αυτή προκάλεσε τόσο θαυμασμό γιατί είχε πολλά άλυτα ερωτήματα. Με αυτά τα άλυτα ερωτήματα ασχολήθηκε ο δρ Κρόγκμαν, γνωστός ως "οστεό - ντετέκτιβ". Τα προβλήματα και οι αντιφάσεις που προέκυψαν ήταν τα εξής:
Ο βαθμός αποτέφρωσης ήταν πολύ μεγάλος αν λάβουμε υπόψη την απουσία χημικού επιταχυντή. Όπως δήλωσε ο δρ Κρόγκμαν "μόνο στους χίλιους πεντακόσιους βαθμούς και πάνω έχω δει οστά να λιώνουν και να ρευστοποιούνται τόσο ώστε να αποκτούν πτητικότητα". Ωστόσο πτητικότητα παρατηρήθηκε στην περίπτωση της κας Ρήζερ:
Το μέγεθος της φλόγας ήταν πολύ αντιφατικό σε σχέση με τα αποτελέσματα της. Όπως προαναφέρθηκε, η θερμότητα θα 'πρεπε να είναι ιδιαίτερα υψηλή, πάνω από 1500 βαθμούς Κελσίου. Άρα η φλόγα θα έπρεπε ήταν δύο φορές πιο έντονη από μια συμβατική φωτιά σπιτιού. Ωστόσο, σύμφωνα με τις αναφορές το υπόλοιπο σπίτι ήταν άθικτο, ενώ θα έπρεπε να είχαν καταστραφεί όλα τα έπιπλα. Η απορία, γιατί το φαινόμενο, αν και ιδιαίτερα έντονο, περιορίστηκε μόνο σε ένα πολύ μικρό χώρο του σπιτιού, έμεινε άλυτη ακόμα και για τον δρ Κρόγκμαν.
Ας φανταστούμε ογδόντα κιλά ανθρώπινης σάρκας να καίγονται. Σίγουρα η οσμή θα 'πρεπε να ήταν ιδιαίτερα έντονη. Στην περίπτωση της κας Ρήζερ, η οποία ήταν όντως περίπου ογδόντα κιλά, θα έπρεπε η οσμή της καμένης σάρκας να γεμίσει το κτίριο. Ωστόσο δεν παρατηρήθηκε, ούτε οσμή πουθενά σε ολόκληρο το κτίριο, ούτε καπνό, πράγμα που θα ήτανε απολύτως αναμενόμενο.
Αξιοπερίεργο ήταν και το μέγεθος του κρανίου της κας Ρήζερ, όπως αυτό βρέθηκε μετά το θάνατο της. Ήταν συρρικνωμένο. Ένας ειδικός ιατροδικαστής γνώριζε ότι τα επίπεδα θερμοκρασίας που απαιτούνται για να αφυδατώσουν τους λιπώδεις ιστούς του θύματος θα έπρεπε να είχαν καταστρέψει το μαλακό ιστό του κρανίου και θα έπρεπε να είχαν κάνει το κεφάλι της να αναφλεγεί. Παρόλα αυτά ο δρ Κρόγκμαν, πειραματίστηκε με κρανία πτωμάτων και δεν κατάφερε να διαπιστώσει ούτε μια εξαίρεση αυτού του κανόνα.
Πριν η επιστήμη τεθεί κάθετα αρνητικά έναντι στην θεωρία της αιφνίδιας ανθράκωσης, είχαμε και άλλες αναφορές και μελέτες. Συγκεκριμένα στα μέσα του 1800 οι μελετητές κατέληξαν σε κάποιους βασικούς κανόνες για το φαινόμενο αυτό. Κατέληξαν λοιπόν πως στόχος αυτού του φρικτού φαινομένου είναι παχύσαρκες, ηλικιωμένες γυναίκες που ζούσαν καθιστική ζωή μόνες τους. Μάλιστα το γεγονός εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα οπότε και τα θύματα ζούσαν μέσα στο σπίτι πιο πολλές ώρες κοντά σε σόμπες και αναμμένα τζάκια και συνήθως οι γυναίκες αυτές ήταν αλκοολικές και όλες σχεδόν καπνίζανε. Οι μετέπειτα στατιστικές βέβαια απέδειξαν ότι οι μελετητές δεν είχαν δίκιο. Συγκεκριμένα, η μελέτη του φαινομένου καταλήγει στα εξής. Σε περισσότερες από 200 καταγεγραμμένες περιπτώσεις τα δύο φύλα έχουν ίσο μερίδιο περιπτώσεων με τις γυναίκες να έχουν ένα μικρό προβάδισμα. Οι ηλικίες κυμαίνονται από 4 μηνών μέχρι 114 ετών και τα θύματα είναι και αδύνατα και παχύσαρκα. Σε μερικές περιπτώσεις υπήρχε όντως εξωτερική πηγή φωτιάς και αυτό το στοιχείο χρησιμοποιείται από τους αρνητές του φαινομένου για την επιχειρούμενη κατάρριψη του χωρίς ωστόσο να εξηγείται η αντίφαση σχετικά με το μέγεθος της φωτιάς. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου τα θύματα αποτεφρώνονται τελείως σε περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν ούτε τσιγάρα, ούτε σπίρτα, ούτε άλλη πηγή φωτιάς και θέρμανσης. Υπάρχουν και απίθανες περιπτώσεις που άτομα αποτεφρώθηκαν τη στιγμή που περπατούσαν, που οδηγούσαν, ενώ βρισκόταν σε βάρκα ακόμα και την ώρα που χόρευαν!
Άλλες απόψεις είναι αποτελέσματα ιατρικών ερευνών και μελετών. Μια από αυτές ανήκει σε έναν γιατρό του 19ου αιώνα και βασίζεται στην θεωρία για μια υποτιθέμενη έλλειψη εγκράτειας του θύματος. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, η αυτόματη ανάφλεξη συνέβαινε σε αλκοολικούς εξαιτίας των εύφλεκτων αερίων τα οποία δημιουργούνται από την αποσύνθεση του αλκοόλ που πίνουν συνεχώς. Μια άλλη ερμηνεία μιλά για την αναγνώριση ενός των αερίων αυτών ως υδρογόνο. Άλλοι απέδωσαν το φαινόμενο στην υπερβολική ύπαρξη σωματικού λίπους το οποίο θεωρούταν ότι καιγόταν σαν το λίπος του κεριού με τα ρούχα να παίζουν τον ρόλο το φυτιλιού. Άλλη μια ερμηνεία αναφέρεται στην ύπαρξη μέσα στο σώμα ενός είδους φυσικού "ηλεκτρικού ρευστού" το οποίο πυροδοτούσε εύφλεκτα στοιχεία και στην "εσωτερική αποσύνθεση" που οδηγούσε στο σχηματισμό υπερβολικά εύφλεκτων ουσιών. Η "φωτεινή φλόγα" που διακρίνονται στα σώματα που παθαίνουν SHC θεωρείται ότι οφείλεται στην συγκέντρωση φωσφόρου που δεν αποβάλλεται κανονικά από τους αλκοολικά ή σε "ανθρακικό οξείδιο". Νεότερες έρευνες φυσικών υποδεικνύουν υποατομικά μόρια - πυροτρόνιο - που πιθανώς να εξαερώνει μια ανθρώπινη ύπαρξη όχι με οξειδώνουσα καύση, όπως θεωρούταν μέχρι τώρα, αλλά με τη θερμότητα μιας εσωτερικής υποατομικής αλυσιδωτής αντίδρασης. Αυτές και παρόμοιες θεωρίες θεωρούνται από άλλους επιστήμονες απαράδεκτες ή και παράλογες την ώρα που το φαινόμενο δεν ερμηνεύεται με βάση παραδοσιακές θεωρίες.
Κλείνοντας αυτή την έρευνα ας γίνει ξεκάθαρο το γεγονός ότι ένα τέτοιο φαινόμενο δεν μπορεί να μελετηθεί σε βάθος λόγω της φύσης του και της ιδιότροπης μορφής εκδήλωσης του. Η επιστήμη θεωρεί πως μπορεί να ερμηνεύσει τα πάντα αρκεί να της παρέχονται τα απαραίτητα στοιχεία και δεδομένα. Και οι περισσότερες αναφορές και μαρτυρίες τέτοιων φαινομένων είναι από ανθρώπους μη - ειδικούς, με αποτέλεσμα οι παρατηρήσεις τους και τα σχόλια τους να μην μπορούν να ληφθούν σοβαρά υπόψη σε μια σοβαρή, επιστημονική έρευνα. Δεν αποτελούν δηλαδή την απαιτούμενη βάση πάνω στην οποία μπορεί να αρχίσει η έρευνα ή ο διάλογος για την ερμηνεία του φαινομένου. Η ανικανότητα όμως της επιστήμης να ερμηνεύσει κάποια γεγονότα, οφείλει να προωθεί την έρευνα και να στηρίζει την σκέψη με ανοιχτό μυαλό. Η "λογική" δεν μπορούμε να ξέρουμε αν θα συμφωνήσει με την ερμηνεία του φαινομένου. Αν όντως δεν συμφωνήσει, κάτι που οφείλουμε να το αποδεχτούμε σαν πιθανότητα, τότε θα χρειαστεί να επαναθεμελιώσουμε πολλές έννοιες και πολλά δεδομένα. Η πύρινη μοίρα που συνάντησε μερικά άτομα, είναι ένα ακόμα μυστήριο του ανθρώπινου θαύματος, ένα μυστήριο του οποίου η λύση θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του ανθρώπου και θα προωθήσει την αναζήτηση για αληθινή Γνώση.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.