Το μονοπάτι του πολεμιστή στα χρόνια του κορωνοϊού

Σ’ αυτή τη ζωή που ήλθαμε να ζήσουμε τίποτα δεν είναι τέλειο. Καθημερινά το διαπιστώνουμε μέσα από τα βιώματά μας. Αρκεί ένα απειροελάχιστο παράσιτο για να βάλει παύση στους ξέφρενους ρυθμούς της και να μας ανατρέψει όλα τα δεδομένα που θεωρούσαμε ακλόνητα μέχρι σήμερα. Και τώρα για όσους ο υπερβολικός έλεγχος ήταν βασικό στοιχείο της ζωής τους, καλό είναι να αρχίσουν να αναθεωρούν. Για να μην εξουθενώσουν τον εαυτό τους ας ξεκινήσουν από σήμερα να βλέπουν την ζωή με μια πιο χαλαρή ματιά χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι την αφήνουν στο έλεος του Θεού ή γίνονται ανεύθυνοι. Τώρα λοιπόν που χάσαμε τον εξωτερικό έλεγχο είναι μια καλή ευκαιρία να ψάξουμε τι γίνεται βαθύτερα.

Η εσωτερική διαδρομή όπως και η ίδια η  ζωή είναι ένα μονοπάτι αχαρτογράφητο. Γίνεται υπαρκτό στιγμή προς στιγμή και ταυτόχρονα φεύγει πίσω μας. Μοιάζει σαν να καθόμαστε ανάποδα στο τρένο. Δεν μπορούμε να δούμε που κατευθυνόμαστε, παρά μόνο που έχουμε πάει. Πηγή της σοφίας είναι οτιδήποτε πρόκειται να μας συμβεί σήμερα. Η πηγή της σοφίας είναι οτιδήποτε μας συμβαίνει αυτή τη στιγμή.

Όταν κάτι μας πληγώνει στη ζωή, συνήθως δε θέλουμε να το βλέπουμε σαν μέρος της διαδρομής μας ή σαν την πηγή της σοφίας μας. Στην πραγματικότητα, νομίζουμε ότι ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε σε κάποιο εσωτερικό μονοπάτι είναι ακριβώς για να απαλλαχτούμε από το συναίσθημα του πόνου. Ωστόσο, γεγονός είναι ότι όποιος έχει χρησιμοποιήσει τις μέρες και τα χρόνια της ζωής του για να γίνει σοφότερος και χρησιμότερος στον κόσμο, έχει διδαχθεί από αυτό που συμβαίνει ακριβώς στο σήμερα. Μπορούμε να βάλουμε ως στόχο να είμαστε καλοί ακριβώς την κάθε στιγμή, να χαλαρώνουμε και να ανοίγουμε την καρδιά μας και τον νου μας απέναντι σ’ αυτό που υπάρχει εκείνη τη στιγμή που συμβαίνει. Τώρα που οι εξωτερικές συνθήκες μας ζορίζουν τόσο πολύ, παρουσιάζεται η μεγάλη ευκαιρία. Αν υπάρχει μια πιθανότητα για φώτιση, αυτή είναι εδώ και τώρα, όχι σε κάποια μελλοντική στιγμή. Τώρα είναι η ώρα.

Το «τώρα» ήταν και θα  είναι πάντα η μοναδική ώρα. Το πώς σχετιζόμαστε με το «τώρα» δημιουργεί το μέλλον μας. Με άλλα λόγια αν πρόκειται στο μέλλον να είμαστε πιο χαρούμενοι, θα είναι εξαιτίας της εξάσκησής μας να είμαστε χαρούμενοι στο κάθε παρόν ακόμη και με τις δύσκολες τρέχουσες συνθήκες. Ό,τι κάνουμε συσσωρεύεται.  Και το μέλλον είναι το αποτέλεσμα αυτού που κάνουμε τώρα.

Αν αισθανόμαστε απελπισία, δεν χρειάζεται να νιώθουμε ένοχοι. Αντίθετα, θα μπορούσαμε να στοχαστούμε πάνω στο γεγονός, ότι ο τρόπος που σχετιζόμαστε τώρα με την αρνητική μας κατάσταση, θα σπείρει τους σπόρους του πώς θα σχετιστούμε με οτιδήποτε συμβεί μετά. Μπορούμε να αφήσουμε τον εαυτό μας να γίνει μίζερος ή αντίθετα να προσπαθήσουμε να τον ενδυναμώσουμε. Ακριβώς τώρα δημιουργούμε τη νοητική κατάστασή μας για το αύριο,  για την επόμενη εβδομάδα, τον επόμενο χρόνο και για όλα τα επόμενα χρόνια της ζωής μας.

Μερικές φορές συναντούμε κάποιον που φαίνεται να διακατέχεται από μεγάλη ευεξία, και αναρωτιόμαστε  πως το έχει καταφέρει. Θα θέλαμε να είμαστε κι εμείς έτσι. Αυτή η ευεξία είναι συχνά το αποτέλεσμα του θάρρους να είναι κανείς πλήρως ζωντανός και αφυπνισμένος σε κάθε στιγμή της ζωής, συμπεριλαμβανομένων και των στιγμών που η χαρά λείπει, που οι καιροί είναι σκοτεινοί και τα σύννεφα καλύπτουν τον ήλιο, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα. Μέσα από το δικό μας ανοιχτό πνεύμα, μπορούμε να σχετιστούμε απευθείας με αυτό που συμβαίνει, με ακρίβεια και καλοσύνη. Αυτό είναι που δημιουργεί τη θεμελιώδη χαρά, τη θεμελιώδη χαλαρότητα.

Όταν νιώσουμε ότι το μονοπάτι που διαβαίνουμε είναι ο και ο στόχος της προσπάθειάς μας, αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι μπορούμε να εργαστούμε με αυτό. Τώρα που βρισκόμαστε σε μια δύσκολη και επίπονη κατάσταση μπορούμε να θέσουμε το εξής ερώτημα: «πως μπορεί αυτό που βιώνω να με οδηγήσει στην φώτιση;». Αυτό δηλαδή που μοιάζει τόσο ανεπιθύμητο στη ζωή μας δε χρειάζεται να μας ρίξει στον ύπνο. Δεν είναι απαραίτητο να πυροδοτήσει τις συνηθισμένες αντιδράσεις μας. Μπορούμε να το αφήσουμε να μας δείξει που βρισκόμαστε κάθε στιγμή και να μας θυμίσει ότι κάθε στιγμή, καλή ή κακή, είμαστε σε θέση να την βιώνουμε όσο πιο συνειδητά γίνεται. Όταν ζούμε έτσι, νιώθουμε συνέχεια ότι βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι μη γνωρίζοντας τι υπάρχει μετά.

«Το ν’ αφήνεις τη ζωή να κυλάει ελεύθερα χωρίς να μένει πίσω της κανένα κατακάθι, σημαίνει ύπαρξη πραγματικής επίγνωσης» είπε ο Κρισναμούρτι.

Ν’ αφήσουμε τη ζωή να κυλίσει ελεύθερα; Να νοιώσουμε άνεση  βαδίζοντας σε ένα ανασφαλές κι επικίνδυνο μονοπάτι; «Πως θα αντιμετωπίσω την πανδημία;» θα ρωτήσεις. «Πως θα ξεπεράσω το άγχος μου όταν μέλη της οικογένειάς μου εκτίθενται σε κίνδυνο;».  «Πως θα ζήσω τώρα που μου κλείσανε το μαγαζί;». «Πώς να αντιδράσω, τι να κάνω;». Πέρα από το να ακολουθήσουμε τις συμβουλές των ειδικών για να μην αρρωστήσουμε, θα έλεγα να μην προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι άλλο.  Να μην προσπαθήσουμε να λύσουμε εμείς το πρόβλημα, γιατί έτσι κι αλλιώς είναι αδύνατο να το λύσουμε, αλλά να αναρωτηθούμε πως αυτή η κατάσταση μπορεί να μας αφυπνίσει περισσότερο και όχι να μας νανουρίσει μέσα στην άγνοια.

Αυτή η διδασκαλία μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και στις πιο χειρότερες καταστάσεις που μπορεί να μας σερβίρει η ζωή. Ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ είπε ότι υπάρχουν δύο τρόποι να πάει κανείς στο θάλαμο αερίων: ελεύθερος κι ανελεύθερος. Αυτή είναι η επιλογή μας κάθε στιγμή. Πως σχετιζόμαστε λοιπόν με την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα; Με απελπισία και πικρία ή με μια αίσθηση ελευθερίας από αυτό που συμβαίνει; 

«Πώς μπορείς να φτάσεις στο σπλάχνο της αβύσσου και να την καρπίσεις;» αναρωτιέται ο Καζαντζάκης; Κι απαντάει: «Αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί, δεν μπορεί να στριμωχτεί σε λόγια, να υποταχτεί σε νόμους· καθένας έχει και τη λύτρωση τη δική του, απόλυτα ελεύτερος»

Ζούμε δύσκολες στιγμές. Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα. Όταν νιώθουμε ότι βρισκόμαστε στο χείλος της αβύσσου, η δοκιμασία για τον καθένα μας είναι να παραμείνει σ’ αυτή την άκρη χωρίς να συγκεκριμενοποιεί. Το πνευματικό ταξίδι δεν έχει να κάνει με τον παράδεισο ή με την προσπάθεια να φτάσουμε σε ένα μέρος που όλα θα είναι υπέροχα. Στην πραγματικότητα, αυτός ο τρόπος να βλέπουμε τα πράγματα είναι που μας κρατά στη μιζέρια. Το να νομίζουμε ότι μπορούμε να βρούμε μια ευχαρίστηση που διαρκεί, και να αποφύγουμε τον πόνο, είναι αυτό που στο Βουδισμό ονομάζεται σαμσάρα.

Πρόκειται για ένα κύκλο απελπισίας που γυρνάει ατέλειωτα και μας προξενεί μεγάλο πόνο. Τίποτα δεν είναι τέλειο σ’ αυτή τη ζωή και όσο πιστεύουμε ότι τα πράγματα διαρκούν, ότι δεν αποσυντίθενται, ότι μπορούμε να βασιστούμε πάνω τους για να ικανοποιήσουμε την πείνα μας για ασφάλεια, η δυστυχία και η απελπισία θα είναι αναπόφευκτη. Από αυτή την οπτική γωνία, η μοναδική στιγμή που γνωρίζουμε τι συμβαίνει στα αλήθεια, είναι όταν μας τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια και δεν μπορούμε να βρούμε πουθενά να σταθούμε.  Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τότε αυτή την κατάσταση είτε για να αφυπνιστούμε είτε για να αποκοιμηθούμε. Ακριβώς στο τώρα, την στιγμή που δεν έχουμε που να σταθούμε, βρίσκεται ο σπόρος της φροντίδας εκείνων που μας χρειάζονται και της ανακάλυψης της καλοσύνης μας.

Το να μείνουμε με αυτό το τρέμουλο, με το στομάχι μας αναστατωμένο, με το αίσθημα της απελπισίας, αυτό είναι το μονοπάτι της αληθινής αφύπνισης. Μένοντας μ’ αυτή την αβεβαιότητα, έχοντας την ικανότητα να χαλαρώνουμε μέσα στο κέντρο του χάους, μαθαίνοντας να μην πανικοβαλλόμαστε, αυτό είναι το πνευματικό μονοπάτι. Το να έχουμε την ικανότητα να πιάνουμε τον εαυτό μας «στα πράσα», ευγενικά και συμπονετικά, αυτό είναι το μονοπάτι του πολεμιστή. Καθημερινά, την στιγμή που τα πράγματα γίνονται οριακά μπορούμε απλά να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: «Θα επιλέξω να παραμείνω ψύχραιμος και να συνεισφέρω στην ειρήνη ή να προσθέσω και την δική μου απελπισία στον κόσμο;»

 Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό…

nekthl

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ