Οντότης, γνώση, εμπειρία

από τον Νικόδημο

1. Η κατανόηση ενός ανθρώπου καθορίζεται από το είναι του και τη γνώση του: το τι είναι συνολικά και το τι γνωρίζει συνολικά. Αλλά επειδή το είναι περνά από διαφορετικές καταστάσεις ακόμα και στην περίοδο ενός πρωινού και η προσιτή γνώση κάποτε είναι λιγοστή, η κατανόηση διακυμαίνεται ανάλογα.

Το τι είναι συνολικά ένας άνθρωπος είναι η οντότητά του. Όπως είδαμε, οι Γνωστικοί πρέσβευαν πως η οντότης του ανθρώπου, η ουσία του, προέρχεται από, και είναι ίδια με, την ουσία του Υψίστου. Αυτό πρεσβεύουν εξίσου ξεκάθαρα και οι Ουπανισάδες, τα αρχαία κείμενα Ιερής Αποκάλυψης των Ινδιών. Και αυτό δεν το αμφισβητώ.

Πρέπει όμως να θυμόμαστε πως το τι και το πώς είμαστε κάποια ώρα καθορίζεται από το επίπεδο της Συνειδήσεώς μας και από το ποιοι τομείς του νου λειτουργούν και πώς. Δηλαδή σε μια κατάσταση ονείρου, η οντότης μας εκείνη την ώρα είναι σε χαμηλό επίπεδο, η εμπειρία μας πολύ περιορισμένη και η κατανόησή μας εξίσου περιορισμένη. Αν πάλι λειτουργεί ανέλεγκτα ο ζωτικός τομέας της διάνοιας σε ακατάσχετη φλυαρία, πάλι έχουμε περιορισμένη εμπειρία και κατανόηση.

Το σκέλος της γνώσης το καταλαβαίνουμε πιο εύκολα. Αν δεν έχουμε γνώση της κινέζικης γλώσσας ή της Πυρηνικής Φυσικής, δεν κατανοούμε καθόλου τα κινέζικα ή την Πυρηνική Φυσική.

2. Μια από τις ισχυρότερες ψευδαισθήσεις που τρέφουμε για τον εαυτό μας είναι πως είμαστε ή μένουμε ίδιοι σε όλη την ενήλικη, ώριμη ζωή μας. Πιστεύουμε μάλιστα, μιλούμε και δρούμε, σα να είμαστε ένα και ίδιο αμετάβλητο ον με πολλή νοημοσύνη, εσωτερική ενότητα και ισχυρή, ενιαία βούληση, και δικαιούμαστε όχι μόνο να εκφέρουμε γνώμη για κάθε ζήτημα αλλά αυτή να είναι σεβαστή!


Πρόκειται για μια πελώρια πλάνη στην οποία ζούμε και την οποία πολύ δύσκολα μπορούμε να δούμε και να αποφύγουμε. Αυτή οφείλεται στο απλό γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε τίποτε αληθινό για τον εαυτό μας έτσι όπως είμαστε στη συνηθισμένη κοινή μας κατάσταση της ονειρικής αφύπνισης (αλλά ούτε και όπως θα μπορούσαμε να είμαστε ως αγνά όντα ομοούσια με το Υπέρτατο Πνεύμα).

Έτσι όπως είμαστε στη συνηθισμένη κοινή κατάσταση της ονειρικής αφύπνισης μοιάζουμε περισσότερο με υπνοβάτες παρά με ώριμους, υπεύθυνους ανθρώπους με νοημοσύνη, εσωτερική ενότητα και βούληση. Περπατάμε, οδηγούμε, τρώμε, δουλεύουμε, όλη την ώρα σχεδόν σε όνειρα,  στον ύπνο της ταύτισης ή αφαίρεσης. Όλη την ώρα τρέχουν σκέψεις κι επιθυμίες και αλλάζουν οι συγκινήσεις και διαθέσεις μας ανεξέλεγκτα!

3. Λόγω της μεταβλητότητας της Συνειδήσεως και των ψυχολογικών λειτουργιών, η οντότης ενός κοινού ανθρώπου είναι ασταθής. Συνεπώς υπάρχουν διαφορετικά μα καθορισμένα επίπεδα οντότητας.

Πρώτα είναι οι οριζόντιες διαφορές - δηλαδή αυτοί στους οποίους επικρατεί η ζωτική αρχή, αυτοί στους οποίους επικρατεί η συναισθηματική και αυτοί στους οποίους επικρατεί η διανοητική. Αλλά και οι τρεις τύποι μπορεί να ανήκουν στο πιο χαμηλό επίπεδο των εγκληματιών και διαταραγμένων ή καθυστερημένων ή στο μεσαίο επίπεδο των κανονικών ανθρώπων ή στο ανώτερο επίπεδο των ανθρώπων που άρχισαν να αναζητούν κάποια εσωτερική διδασκαλία.

Τα τρία επίπεδα ανήκουν στον Εξωτερικό Κύκλο της ακατανοησίας.

Μετά, υπάρχει ένα τέταρτο επίπεδο οντότητας στο οποίο βρίσκονται οι άνθρωποι που ακολουθούν μια γνήσια εσωτερική πειθαρχία σε Σχολή. Και αυτή η κατηγορία έχει τρία επίπεδα – χαμηλό, μεσαίο και ανώτερο.

Έτσι εκτός από τις οριζόντιες διαφορές υπάρχουν και κάθετες.

4. Η ιδέα μιας κλίμακας οντότητας είναι απούσα από τη σύγχρονη σκέψη, τη φιλοσοφία και την ψυχολογία. Οι άνθρωποι όλοι ρίχνονται στο ίδιο τσουβάλι και, ανάλογα με τις προτιμήσεις ενός ή άλλου ανόητου, κάποιος κατακτητής ή βασιλιάς ανακηρύσσεται “μέγας”. Το ίδιο συμβαίνει και με αγίους στην Ανατολική Εκκλησία του Χριστιανισμού.

Σε θρησκευτικά κείμενα η κλίμακα οντότητας είναι παρούσα. Οι άνθρωποι κατηγοριοποιούνταν σε άθεους, σε αλλόθρησκους κι αιρετικούς και μετά σε αληθινούς πιστούς, δίκαιους, αγίους, προφήτες, πατέρες και παρόμοια. Αυτές οι κατηγορίες δήλωναν διαφορές όχι σε γνώση αλλά σε οντότητα. Και στα 4 κανονικά ευαγγέλια υπάρχει ο όχλος γενικά, αυτοί που πάνε να ακούσουν τον Ιησού, μετά οι τακτικοί πιστοί, μετά οι δώδεκα και τέλος οι τρεις αγαπημένοι, ο Ιάκωβος, ο Ιωάννης και ο Πέτρος.

Η οντότης είναι πολύ διαφορετική από τη γνώση. Ομοίως η κατανόηση.

5. Σήμερα είναι σύνηθες φαινόμενο η γνώση να ξεπερνά την οντότητα στις χώρες της Δύσης. Πανεπιστημιακοί, θεωρητικοί επιστήμονες, φιλόσοφοι, δικηγόροι κ.λπ. – όλοι ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

Σπανιότερο είναι το αντίθετο φαινόμενο – το οποίο όμως συναντάται σε βιομηχανικά υπανάπτυκτες χώρες.

Σε κάθε περίπτωση έχουμε μονόπλευρη ανάπτυξη και αυτή δεν μπορεί να πάει πιο πέρα. Κάποια στιγμή επιφέρει εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις στον άνθρωπο που δημιουργούν σοβαρές ανωμαλίες στην ψυχολογία του.

Η εμπειρία είναι το ευνόητο παράγωγο των δύο αυτών απόψεων (οντότητας και γνώσης) και παρέχει την κατανόηση. Αυτό μένει για την επόμενη δημοσίευση.

vigla

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ