Μονάχα η αγάπη και ο σωστός τρόπος σκέψης θα φέρουν τη μόνη αληθινή επανάσταση: την επανάσταση μέσα μας.

Το ουσιαστικό για τον άνθρωπο, είτε νέος είναι είτε γέρος, εί­ναι να ζει τη ζωή με όλο του το είναι ως κάτι ενιαίο, και γι’ αυτό το μεγαλύτερο μας πρόβλημα είναι η καλλιέργεια εκείνης της νοημοσύνης που φέρνει την ενοποίηση, την ολοκλήρωση. Η υπερβολική έμφαση σε οποιοδήποτε κομμάτι της όλης μας υπόστα­σης δίνει μια μερική και επομένως διαστρεβλωμένη άποψη της ζωής, και αυτή η διαστρέβλωση είναι που προκαλεί τις περισσό­τερες δυσκολίες μας. Οποιαδήποτε μερική ανάπτυξη της ιδιοσυ­γκρασίας μας είναι αναπόφευκτα καταστρεπτική, τόσο για τον ε­αυτό μας, όσο και για την κοινωνία, γι’ αυτό και είναι πραγματι­κά πολύ σημαντικό να προσεγγίζουμε τα ανθρώπινα προβλήματά μας με μια ενιαία οπτική για όλα.

Το να είναι κανείς ψυχολογικά ένα μέσα του, ένα ψυχολογικά ακομμάτιαστο ανθρώπινο ον, σημαίνει ότι κατανοεί όλη την κί­νηση της ίδιας του της συνείδησης, τόσο της κρυμμένης όσο και της φανερής. Αυτό δεν είναι δυνατόν όταν δίνουμε υπερβολική έμφαση στη νόηση. Δίνουμε μεγάλη σημασία στην καλλιέργεια του νου, αλλά εσωτερικά είμαστε ανεπαρκείς, φτωχοί και γεμά­τοι σύγχυση. Αυτή η ζωή που είναι βασισμένη στη σκέψη είναι ο δρόμος του κομματιάσματος, της διαίρεσης, γιατί οι ιδέες, όπως και οι πίστεις, δεν μπορούν ποτέ να ενώσουν τους ανθρώπους– το μόνο που μπορούν είναι να τους χωρίζουν σε αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες.

Όσο βασιζόμαστε στη σκέψη ως μέσο ψυχολογικής μας ενο­ποίησης, θα υπάρχει πάντα διαίρεση, κομμάτιασμα, και για να κατανοήσουμε τη διαιρετική δράση της σκέψης, πρέπει να έχου­με επίγνωση των τρόπων δράσης του εαυτού μας, της λειτουρ­γίας των ίδιων μας των επιθυμιών. Πρέπει να έχουμε επίγνωση της διαμόρφωσής μας και των αντιδράσεών της, τόσο σε συλλογικό επίπεδο όσο και σε προσωπικό. Μόνο όταν έχει κανείς πλήρη ε­πίγνωση όσων κάνει ο εαυτός του -με τις αντιφατικές του επιθυ­μίες και επιδιώξεις, με τις ελπίδες και τους φόβους του- μόνο τό­τε υπάρχει η δυνατότητα να πάει κανείς πέρα από τον εαυτό.


Μονάχα η αγάπη και ο σωστός τρόπος σκέψης θα φέρουν τη μόνη αληθινή επανάσταση: την επανάσταση μέσα μας. Αλλά πώς μπορούμε να έχουμε αγάπη; 

Όχι με την επιδίωξη του ιδανικού της αγάπης, αλλά μόνο με την απουσία του μίσους, την απουσία της απληστίας, μόνο όταν η αίσθηση της ύπαρξης του «εγώ», του ε­αυτού, που είναι η αιτία του ανταγωνισμού, φτάσει σ’ ένα τέλος. Ο άνθρωπος που είναι παγιδευμένος στα δίχτυα της εκμετάλλευ­σης, της απληστίας, του φθόνου και της εμμονής για επιτυχία δεν μπορεί ποτέ να αγαπήσει.

Χωρίς αγάπη και τη σκέψη στη σωστή της θέση, η καταπίεση και η σκληρότητα θα αυξάνονται διαρκώς. Το πρόβλημα της α­ντιπαλότητας και του ανταγωνισμού μεταξύ των ανθρώπων δεν μπορεί να λυθεί με το κυνήγι του ιδανικού της ειρήνης, αλλά με την κατανόηση των αιτιών του πολέμου, που βρίσκονται στη στά­ση μας απέναντι στη ζωή, απέναντι στους συνανθρώπους μας· και αυτή η κατανόηση μπορεί να έρθει μόνο με το σωστό είδος εκπαίδευσης. Χωρίς αλλαγή μέσα απ’ την καρδιά μας, χωρίς θέ­ληση και καλή πρόθεση, χωρίς την εσωτερική μεταμόρφωση που γεννιέται με την αυτογνωσία, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ει­ρήνη ούτε ευτυχία για τους ανθρώπους.

Κρισναμούρτι «Η εκπαίδευση και το νόημα της ζωής», μετάφρ. Ν.Πιλάβιος, εκδ.Καστανιώτη

Krishnamurti Library of Athens

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ