Δαλάι Λάμα-Επίγνωση του Θανάτου

''Ακριβώς όπως όταν υφαίνει κανείς

 με πολλά λεπτά πλεγμένα νήματα φθάνει κάποτε στο τέλος,

 έτσι γίνεται και με την ζωή των ανθρώπων.''

-Βούδας

''Είναι σημαντικό να θυμάστε τον θάνατο- να στοχάζεστε ότι δεν θα παραμείνετε για πολύ σε αυτήν την ζωή. Αν δεν έχετε επίγνωση του θανάτου, δεν θα καταφέρετε να εκμεταλλευθείτε αυτή την ιδιαίτερη ανθρώπινη ζωή την οποία έχετε ήδη αποκτήσει. Είναι σημαντικό επειδή, με βάση αυτό, σπουδαία αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν.

Η ανάλυση του θανάτου δεν γίνεται για να γεμίσετε φόβο, αλλά για να εκτιμήσετε αυτήν την πολύτιμη ζωή, στην διάρκεια της οποίας μπορείτε να εφαρμόσετε πολλές χρήσιμες πρακτικές. Αντί να τρομοκρατηθείτε, είναι αναγκαίο να συλλογιστείτε πως όταν έλθει ο θάνατος, θα χάσετε αυτήν την καλή ευκαιρία για άσκηση. Με αυτόν τον τρόπο ο στοχασμός του θανάτου θα χαρίσει περισσότερη ενεργητικότητα στην άσκησή σας.

Πρέπει να αποδεχθείτε ότι ο θάνατος έρχεται στην φυσιολογική πορεία της ζωής. Όπως είπε ο Βούδας:

''Δεν υπάρχει μέρος

όπου μπορείς να σταθείς ανέγγιχτος από τον θάνατο'

Δεν υπάρχει στο διάστημα, δεν υπάρχει στο ωκεανό,

ούτε κι αν σταθείς στο μέσον ενός βουνού.''

Αν δεχθείτε τον θάνατο σαν μέρος της ζωής, τότε όταν έλθει πραγματικά, θα μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε πιο εύκολα.

Όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν βαθιά μέσα τους ότι ο θάνατος θα έλθει, αλλά σκόπιμα αποφεύγουν να τον σκέφτονται, αυτό δεν ταιριάζει με την κατάσταση που αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσουμε, και είναι αντιπαραγωγικό. Το ίδιο ισχύει όταν τα γηρατειά δεν γίνονται αποδεκτά σαν μέρος  της ζωής, αλλά θεωρούνται ανεπιθύμητα, και αποφεύγουμε σκόπιμα να τα σκεφτόμαστε. Αυτό οδηγεί σε νοητική ανετοιμότητα' έτσι όταν τα γηρατειά αναπόφευκτα έρχονται, αντιμετωπίζουμε μεγάλη δυσκολία.

Πολλοί άνθρωποι είναι σωματικά ηλικιωμένοι, αλλά προσποιούνται ότι είναι νέοι. Μερικές φορές, όταν συναντάω παλιούς φίλους, όπως ορισμένους γερουσιαστές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους χαιρετάω λέγοντας:' Παλιέ μου φίλε ' , (My old friend), εννοώντας ότι γνωριζόμαστε μεταξύ μας για πολλά χρόνια, και όχι απαραίτητα ότι είναι σωματικά γέροι. Αλλά όταν το λέω αυτό, μερικοί με διορθώνουν με έμφαση: ' Δεν είμαστε παλιοί! Είμαστε μακροχρόνιοι φίλοι ' (We are not old! We are long-time friends). Στην πραγματικότητα είναι παλιοί- με τριχωτά αυτιά, σημάδια γηρατειών-αλλά νιώθουν δυσάρεστα που έχουν γεράσει.Αυτό είναι ανόητο.

Συνήθως σκέφτομαι ότι η ανώτερη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής, τα εκατό χρόνια, σε σύγκριση με την ζωή του πλανήτη, είναι πολύ μικρή. Αυτή η σύντομη ύπαρξη πρέπει να χρησιμοποιηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην δημιουργήσει πόνο σε άλλους. Θα πρέπει να αφιερωθεί όχι σε καταστροφικά έργα αλλά σε πιο δημιουργικές δραστηριότητες' τουλάχιστον να μην βλάπτει τους άλλους ούτε να τους δημιουργεί προβλήματα. Με αυτόν τον τρόπο, το σύντομο διάστημα, σαν ενός τουρίστα, πάνω σε αυτόν τον πλανήτη, θα έχει κάποιο νόημα. Αν ένας τουρίστας επισκέπτεται ένα μέρος για μια σύντομη περίοδο και δημιουργεί περισσότερα προβλήματα, αυτή η στάση του είναι ανόητη. Αν, όμως, σαν τουρίστες κάνετε τους άλλους ευτυχισμένους κατά την διάρκεια της σύντομης παραμονής σας, αυτή η στάση είναι σοφή' όταν θα μεταβείτε στον επόμενο τόπο, θα νιώθετε ευτυχισμένοι. Αν δημιουργείτε προβλήματα, ακόμη κι αν εσείς οι ίδιοι δεν συναντάτε καμιά δυσκολία στην διάρκεια της παραμονής σας, θα αναρωτηθείτε ποια ήταν η χρησιμότητα της επίσκεψής σας.

Από τα εκατό χρόνια της ζωής, το πρώτο μέρος ξοδεύεται στα παιδικά χρόνια και το τελευταίο μέρος ξοδεύεται στα γηρατειά, συχνά σαν ένα ζώο που απλώς τρώει και κοιμάται. Στο ενδιάμεσο μπορεί να υπάρχουν περίπου εξήντα ή εβδομήντα χρόνια που πρέπει να χρησιμοποιηθούν με νόημα. Όπως είπε ο Βούδας:

''Η μισή ζωή ξοδεύεται στον ύπνο.

Δέκα χρόνια ξοδεύονται στην παιδική ηλικία.

Είκοσι χρόνια χάνονται με τα γηρατειά.

Από τα υπόλοιπα είκοσι χρόνια, η

θλίψη, τα παράπονα, ο πόνος και η αναστάτωση

εξαφανίζουν τον περισσότερο χρόνο και εκατοντάδες φυσικές

ασθένειες καταστρέφουν πολύ περισσότερο.''

Για να δώσουμε νόημα στην ζωή, είναι σημαντική η αποδοχή των γηρατειών και του θανάτου σαν μέρος της ζωής. Το να νιώθουμε ότι ο θάνατος είναι σχεδόν αδύνατος, προκαλεί απλώς περισσότερη απληστία και περισσότερα προβλήματα- και μερικές φορές ακόμη και σκόπιμο κακό σε άλλους. Όταν εξετάσουμε προσεκτικά μερικές υποτιθέμενες μεγάλες προσωπικότητες- αυτοκράτορες, μονάρχες και τα παρόμοια- το πως έχτισαν τεράστια ανάκτορα και τείχη, καταλαβαίνουμε ότι βαθιά μέσα στον νου τους υπήρχε η ιδέα ότι θα έμεναν στην ζωή για πάντα. Αυτή η αυταπάτη οδηγεί σε περισσότερο πόνο και περισσότερα προβλήματα για πολλούς ανθρώπους.

Ακόμη και για εκείνους που δεν πιστεύουν σε μελλοντική ζωή, ο στοχασμός της πραγματικότητας είναι παραγωγικός, επιβοηθητικός, επιστημονικός. Επειδή τα πρόσωπα, οι νόες και όλα τα άλλα αιτιώδη φαινόμενα αλλάζουν από στιγμή σε στιγμή, αυτή η αλλαγή προσφέρει την δυνατότητα για θετική ανάπτυξη. Αν οι καταστάσεις δεν άλλαζαν, τότε θα διατηρούσαν για πάντα την φύση του πόνου. Από την στιγμή που γνωρίζετε ότι τα πράγματα συνεχώς αλλάζουν, ακόμη και αν περνάτε μέσα από μια δύσκολη περίοδο, μπορείτε να βρείτε παρηγοριά στην ιδέα ότι η κατάσταση δεν θα παραμείνει ίδια για πάντα. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος για απογοήτευση. 

Και η καλοτυχία επίσης δεν είναι μόνιμη' επομένως δεν υπάρχει λόγος για υπερβολική προσκόλληση όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Η ιδέα της μονιμότητας μας καταστρέφει. Ακόμη κι αν δεχθείτε ότι υπάρχουν μελλοντικές ζωές, το παρόν αποτελεί το μόνο ενδιαφέρον σας και το μέλλον έχει μικρή σημασία. Αυτό καταστρέφει μια καλή ευκαιρία όταν η ζωή σας είναι προικισμένη με την άνεση και τις ευκολίες για να ασχοληθείτε με παραγωγικές πνευματικές ασκήσεις. Η ιδέα της παροδικότητας βοηθάει.

Η επίγνωση της παροδικότητας συνεπάγεται πειθαρχία-χαλιναγώγηση του νου-αλλά αυτό δεν σημαίνει τιμωρία ή έλεγχο από τα έξω. Πειθαρχία δεν σημαίνει απαγόρευση' αντίθετα, σημαίνει πως όταν υπάρχει αντίθεση ανάμεσα σε μακροπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο συμφέρον, θυσιάζεται το βραχυπρόθεσμο για χάρη του μακροπρόθεσμου καλού. Αυτό είναι αυτοπειθαρχία, η οποία προέρχεται από την αναγνώριση της αιτίας και του αποτελέσματος, του κάρμα. Για παράδειγμα, για να επανέλθει το στομάχι μου στην φυσιολογική του κατάσταση ύστερα από την πρόσφατη ασθένειά μου, αποφεύγω τις ξινές τροφές και τα κρύα ποτά, τα οποία, διαφορετικά, μου φαίνονται γευστικά και ελκυστικά. Αυτό το είδος πειθαρχίας σημαίνει προστασία. Με παρόμοιο τρόπο, η σκέψη για τον θάνατο δημιουργεί αυτοπειθαρχία και αυτοπροστασία και όχι τιμωρία.

Τα ανθρώπινα όντα έχουν όλες τις δυνατότητες να δημιουργήσουν καλά πράγματα, αλλά η πλήρης χρησιμοποίηση αυτών των δυνατοτήτων τους απαιτεί ελευθερία, άνεση. Ο ολοκληρωτισμός καταπνίγει αυτήν την ανάπτυξη. Με ένα συμπληρωματικό τρόπο, ο ατομισμός σημαίνει ότι δεν δέχεστε κάτι από έξω ή ότι περιμένετε από τους άλλους μάλλον και όχι από τον εαυτό σας να δημιουργήσουν το κίνητρο. Γι' αυτό ο Βούδας συχνά μίλησε για την ' ατομική απελευθέρωση ', που σημαίνει αυτο-απελευθέρωση, όχι μέσω κάποιου οργανισμού. Κάθε άτομο πρέπει να δημιουργήσει το δικό του θετικό μέλλον. Η ελευθερία και η ατομικότητα απαιτούν αυτοπειθαρχία. Αν αυτές αναλώνονται για χάρη των επιβλαβών συναισθημάτων, υπάρχουν αρνητικές συνέπειες. Η ελευθερία και η αυτοπειθαρχία πρέπει να εργάζονται μαζί.''

Δαλάι Λάμα-Απόσπασμα από το βιβλίο ''Συμβουλές για τον Θάνατο για μια καλύτερη Ζωή''

ebedoklis

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ