Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ: Η Αιτιολογία του Εγκλήματος του Βιασμού

Παρασκευή 6 Μαΐου 2016

Η Αιτιολογία του Εγκλήματος του Βιασμού – Α’ Μέρος

065

Στις μέρες μας, το σεξουαλικό έγκλημα αποτελεί μια από τις παραβάσεις με κατά βάση όλο και αυξανόμενα κρούσματα. Υπολογίζεται ότι τα τελευταία χρόνια τα θύματα αυξάνονται ραγδαία, ενώ θεωρείται ότι ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται από σεξουαλικά εγκλήματα είναι περίπου ο διπλός από αυτόν που αναφέρεται στις αστυνομικές αρχές.

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τον βιασμό, ένας πολύ μεγάλος αριθμός γυναικών παρουσιάζεται να έχει υποστεί το εν λόγω έγκλημα, ενώ περίπου πέντε φορές περισσότερες είναι οι γυναίκες που αναφέρουν απλή σεξουαλική παρενόχληση.Ακόμη, αξίζει να αναφερθεί πως μια στις πέντε περιπτώσεις αφορά σε θύματα κάτω της ηλικίας των 16 ετών.

Ανεξαρτήτως των στατιστικών δεδομένων, ο βιασμός αποτελεί μια πράξη που εξευτελίζει τη προσωπικότητα του θύματος, ενώ ταυτόχρονα επιδρά αρνητικά σε αυτό με μια πληθώρα τρόπους.Το πιοτραυματικό γεγονός που είναι δυνατό να υποστεί μια γυναίκα από έναν άνδρα, ακόμη χειρότερο από το να της ασκήσει σωματική και ψυχολογική βία, είναι να είναι σεξουαλικά επιθετικός απέναντι της.

Επιπλέον, είναι σύνηθες φαινόμενο για τις γυναίκες να εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα κατάθλιψης, άγχος, διαταραχή μετατραυματικού στρες αλλά και σεξουαλική δυσλειτουργία έπειτα ενός τέτοιου περιστατικού. Τέλος, μια αναδρομή στη βιβλιογραφία αναδεικνύει πως τα θύματα βιασμού σε σχέση με τα άτομα που δεν έχουν βιώσει κάποια σεξουαλική κακοποίηση, υποφέρουν από μια πληθώρα αρνητικών επιδράσεων σε ένα ευρύ φάσμα της προσωπικής και κοινωνικής τους ζωής, όπως ο χώρος της δουλειάς, η οικογένεια αλλά και οι ρομαντικές σχέσεις. Όλα τα παραπάνω σημεία αποδεικνύουν πως ο βιασμός είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο επηρεάζει άμεσα και άκρως αρνητικά ένα μεγάλο αριθμό γυναικών. Γι’ αυτό το λόγο η αιτιολόγηση του εγκλήματος του βιασμού με βάση την βιβλιογραφία θεωρείται απαραίτητη για τη μετέπειτα αντιμετώπιση του φαινομένου.

Όταν αναφερόμαστε στις αιτιολογίες της σεξουαλικής παρενόχλησης και πιο συγκεκριμένα του βιασμού, είναι εμφανές πως υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία μοντέλων και θεωριών που προσπαθούν να επεξηγήσουν το γιατί οι άνδρες συχνά γίνονται σεξουαλικά επιθετικοί προς τις γυναίκες. Κάποιες από τις θεωρίες χρησιμοποιούν επεξηγήσεις φυσιολογίας, ενώ άλλες γνωστικές και συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις κατά τις οποίες δίνεται έμφαση στη γνωστική λειτουργικότητα του δράστη.

Το βιολογικό μοντέλο έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για την επεξήγηση του εν λόγω εγκλήματος, παραδείγματος χάριν, έρευνες έχουν δείξει, πως υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες, παίζουν σπουδαίο ρόλο στην εμφάνιση εχθρότητας αλλά και επιθετικής συμπεριφοράς. Εκτός από τα παραπάνω, αναπτυξιακά θέματα, όπως οι θεωρίες προσκόλλησης, μπορούν να συνδεθούν με το σεξουαλικό έγκλημα. Οι ειδικοί έχουν προσπαθήσει να επεξηγήσουν τον βιασμό χρησιμοποιώντας πολλές και διάφορες προσεγγίσεις και αποδεικνύεται πως κάθε μια από αυτές έχουν κάτι να προσφέρουν στην κατανόηση της πράξης αλλά και των αιτίων για τους οποίους συνέβη. Με σκοπό την καλύτερη κατανόηση του βιασμού θα συζητηθούν τέσσερεις βασικοί συντελεστές για την επεξήγηση του εγκλήματος σε μια σειρά από επόμενα άρθρα.

Αυτοί οι τέσσερεις παράγοντες θεωρούνται βασικοί για την πορεία του εγκλήματος, από τη στιγμή της εκδήλωσης κινδύνου μέχρι και τη τέλεση ενός σεξουαλικού βιασμού. Αυτοί είναι, η σωματική σεξουαλική διέγερση, η γνωστική αξιολόγηση, η ανικανότητα συναισθηματικού ελέγχου και οι διαταραχές προσωπικότητας του δράστη.

Συγγραφή άρθρου:

Λυδία Μυλωνάκη
Ψυχολόγος - Δικαστική Ψυχολογία
Επιστημονικός συνεργάτης του E-Psychology.gr
Επικοινωνία: lydiamilo1991@ymail.com

Βιβλιογραφία

Blader, J. C., & Marshall, W. L. (1989). Is assessment of sexual arousal in rapists worthwhile? A critique of current methods and the development of a response compatibility approach. Clinical Psychology Review, 9, 569-587.
Buss, D. M. (1989). Conflict between the sexes: Strategic interference and the evocation of anger and upset. Journal of Personality and Social Psychology, 56, 735–747.
Campbell, J. C., & Soeken, K. L. (1999). Forced sex and intimate partner violence: Effects on women’s risk and women’s health. Violence Against Women, 5, 1017–1035.
Daitzman, R., & Zuckerman, M. (1980). Disinhibitory sensation seeking, personality and gonadal hormones. Pers. Individ. Differ. 1, 103–110.
Elliott, D. M., Mok, D. S., & Briere, J. (2004). Adult sexual assault: Prevalence, symptomatology, and sex differences in the general population. Journal of Traumatic Stress, 17, 203–211.
Hall, G. C. N., & Hirschman, R. (1992). Sexual aggression against children: A conceptual Perspective of etiology. Criminal Justice and Behavior, Vol. 19, No. 1, 8-23.
Jackson, N. A. (2012). Attachment and domestic violence. Encyclopaedia of Domestic Violence. Taylor & Francis, London: Routledge.
Littleton, H. L., Axsom, D., Breitkopf, C., & Berenson, A. (2006). Rape acknowledgment and post-assault experiences: How acknowledgment status relates to disclosure, coping, worldview, and reactions received from others. Violence and Victims, 21, 761–778.
Perilloux, C., Buntley, J. D., & Buss, D.M. (2012). The costs of rape. Arch Sex Behav, 41: 1099-1106.
Pithers, W. D. (1990). Relapse prevention with sexual aggressors: A method for Maintaining therapeutic gain and enhancing external supervision. In W. L.
Marshall, & D. R. Barbaree (Eds.), The Handbook of sexual assault (pp. 343- 362). New York: Plenum Press.