Οι «τοξικοί» άνθρωποι και πώς να τους αντιμετωπίσετε

Χρειάζονται δυο άνθρωποι για να δημιουργηθεί μια «τοξική» σχέση κι έτσι είναι σημαντικό να αναλογιστούμε το ρόλο μας σε αυτήν.

Επιμέλεια –Μετάφραση: Ελεάνα Πανδιά, Επικοινωνιολόγος, MA, υπ. διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου

Συγγραφέας: Margarita Tartakovsky, MS

Σίγουρα γνωρίζετε ήδη τη σημασία που έχει για σας να μην περιβάλλεστε από «τοξικούς» ανθρώπους. Όμως πώς θα τους αναγνωρίσετε;  Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός «τοξικού» ανθρώπου;  Κι αν ήδη ανήκουν στο στενό φιλικό σας κύκλο τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό; Ρωτήσαμε τη γνώμη δυο ειδικών για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τέτοιου είδους σχέσεις.

Ποιοι άνθρωποι χαρακτηρίζονται ως  «τοξικοί»;

«Προφανώς η «τοξικότητα» δεν αναφέρεται στο σύνολο της προσωπικότητας ενός ανθρώπου αλλά σε στοιχεία της συμπεριφοράς του ή στο είδος της σχέσης που έχουν μαζί σας», μας λέει η Jodie Gales, MA, ψυχοθεραπεύτρια και σύμβουλος στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας. «Συχνά ένα «τοξικό» άτομο είναι πληγωμένο για κάποιο λόγο και δεν είναι ακόμα έτοιμο να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί και να αναγνωρίσει τα συναισθήματα, τις ανάγκες του και τις συνέπειες των πράξεών του στη ζωή. Υπάρχει επίσης πιθανότητα να προβάλλει και να εκδραματίζει τις ψυχικές του συγκρούσεις και να παίζει τους ρόλους του θύματος, του μάρτυρα, του τελειομανή ή του κριτή», συνεχίζει η ειδικός. «Αναλαμβάνοντας αυτούς τους ρόλους προσπαθεί να ικανοποιήσει τις ψυχικές του ανάγκες, όμως δυστυχώς  αυτός είναι ένας πολύ ανθυγιεινός τρόπος».

Σύμφωνα με τη Gale είναι σύνηθες για το άτομο με «τοξική» συμπεριφορά:   να δημιουργεί δραματικές καταστάσεις στη ζωή του ή να περιβάλλεται από αυτές, να προσπαθεί να ελέγξει τη συμπεριφορά των άλλων, να τους  χρησιμοποιεί για να πετύχει το σκοπό του, να βάζει σε απόλυτη προτεραιότητα τον ίδιο και τις ανάγκες του, να κάνει αυστηρή κριτική στον εαυτό του και στους άλλους, να είναι ζηλόφθονος, να θεωρεί ότι είναι κακότυχος σε έναν κόσμο καλότυχων, να κάνει κατάχρηση ουσιών, να μην προσέχει την υγεία του και αρνείται να ζητήσει βοήθεια από τους αγαπημένους του ή από ειδικούς  επιστήμονες.

Το αίσθημα «τοξικότητας» έχει να κάνει περισσότερο με τη δική μας αντίδραση στη σχέση μας με αυτούς τους ανθρώπους, ισχυρίζεται η Amy Tatsumi, ψυχοθεραπεύτρια  μέσω τέχνης στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ. «Η δική σας αντίδραση σε αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να περιλαμβάνει απογοήτευση, αίσθημα προδοσίας, μούδιασμα ή διάθεση να τους παραχαϊδέψετε» συμπληρώνει η Tatsumi.  Αυτές οι αντιδράσεις είναι συχνότερες σύμφωνα με την Tatsumi όταν αφήνουμε τα όριά μας να παραβιάζονται και τις αρχές μας να καταπατώνται.

Πάντως, χρειάζονται δυο άνθρωποι για να δημιουργηθεί μια «τοξική» σχέση κι έτσι είναι σημαντικό να αναλογιστούμε το ρόλο μας σε αυτήν.

«Μια ένδειξη μιας «τοξικής» σχέσης μπορεί να είναι όταν έχει δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα επικριτική, με ενοχή και φόβο ανάμεσα στους συμμετέχοντες» λέει η Tatsumi.

Σημάδια ότι συναναστρέφεστε έναν «τοξικό» άνθρωπο

Η Gale αναφέρει τα εξής σημεία:

• Επηρεάζεστε από τη δραματοποίηση της καθημερινότητάς τους
• Σας απωθεί/τρομάζει η συνάντηση μαζί τους
• Νιώθετε θυμό ή και εξάντληση όταν είστε μαζί τους ή μετά από συνάντηση με αυτούς τους ανθρώπους
• Αισθάνεστε ντροπή για εσάς
• Εγκλωβίζεστε σε έναν τύπο συμπεριφοράς όπου προσπαθείτε να τους σώσετε και να τους φροντίσετε.

Η Tatsumi συμπληρώνει τα δικά της σημεία –ενδείξεις των «τοξικών» συμπεριφορών

• Ο άλλος άνθρωπος δεν αποδέχεται τη λέξη «όχι» ως ολοκληρωμένη απάντηση
• Όταν είστε μαζί του είστε επιφυλακτικοί και συγκρατημένοι
• Αγνοείτε τις αξίες σας όταν είστε μαζί του
• Αποσυνδέεστε συναισθηματικά όταν κάνετε παρέα
• Αισθάνεστε ότι προσπαθούν να σας ελέγξουν ή εσείς αναπτύσσετε επικριτική συμπεριφορά απέναντί τους

Είναι σημαντικό να διερευνάτε το δικό σας ρόλο σε αυτή τη σχέση. Για παράδειγμα πώς διαπραγματεύεστε τις αξίες  και τα όριά σας; ΄Εχετε απότομες εκρήξεις όταν νιώθετε ότι δε σας καταλαβαίνουν ή δε σας ακούν προσεκτικά; Αποσύρεστε συναισθηματικά γιατί έτσι αντιδράτε συνήθως στην κριτική;

Η Gale κάνει κάποιες προτάσεις για τη διαχείριση των «τοξικών» σχέσεων:

• Πείτε αποφασιστικά στον «τοξικό» άνθρωπο πως αισθάνεστε: Για παράδειγμα πείτε: «όταν λες/κάνεις /συμπεριφέρεσαι….. αισθάνομαι ….. κι αυτό που χρειάζομαι είναι ….και ο λόγος που μοιράζομαι αυτά τα συναισθήματα μαζί σου γιατί σε αγαπώ, με ενδιαφέρει να έχουμε μια υγιή σχέση κ.τλ»
• Ορίστε και διατηρήστε τα όριά σας
• Εστιάστε την προσοχή σας στη φροντίδα του εαυτού σας
• Βρείτε τρόπους να προστατευτείτε από τις ανθυγιεινές τους συμπεριφορές
• Αναρωτηθείτε αν έχετε μπει σε ένα φαύλο κύκλο με αυτή τη σχέση αν για παράδειγμα δικαιολογείτε τη συμπεριφορά τους και αν προσπαθείτε να τους αλλάξετε.

«Αν η τοξική συμπεριφορά του ανθρώπου που συναναστρέφεστε δεν αλλάζει», η Gale προτείνει: «απλά συνεχίστε τη δική σας ζωή κι απομακρυνθείτε από αυτούς, ενώ τους  εύχεστε μακροημέρευση κι ευτυχία. Η λήξη της σχέσης μπορεί να είναι επώδυνη ειδικά αν ήταν μακροχρόνια αλλά στην πραγματικότητα θα έχετε δημιουργήσει χώρο για πιο υγιείς και ωφέλιμες σχέσεις στη ζωή σας»

Πηγή: Psych Central

psychografimata

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ