Ψωμί, φρυγανιά, ψωμί του τοστ: ποια είναι η ιστορία τους;

Μια φορά κι έναν καιρό πριν από 30.000 χρόνια, υπάρχουν οι ενδείξεις ότι είχε ανακαλυφθεί το αλεύρι και μαζί με αυτό και η σταρένια πίτα ή αλλιώς το επίπεδο ψωμί. Το ψωμί έκτοτε εμφανίζεται σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, ενώ οι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν σαν προσφορά στους θεούς.

Οι Έλληνες φαίνεται πως από νωρίς είχαν καταλάβει το πολύτιμο τούτο αγαθό, αφού μέχρι και σήμερα και τόσες χιλιάδες χρόνια μετά, το ψωμί παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα προϊόντα.

Ιστορικά, το σιτάρι και το κριθάρι είναι από τις πρώτες καλλιέργειες στην αρχαιότητα και παρ’ ότι υπήρχαν άλλες καλλιέργειες πολύ πιο θρεπτικές από αυτές, το πρώτο ψωμί κατέληξε από το σιτάρι και το κριθάρι, καθώς ήταν ο καλύτερος τρόπος να τραφεί αρκετά μεγάλη ποσότητα του πληθυσμού.
Θεωρείται επίσης, πως η αρτοποιία και η ανακάλυψη του θείου αυτού δώρου που ήταν το ψωμί, ήταν ένας εκ των παραγόντων που βοήθησε τους αρχαίους πληθυσμούς να δώσουν τέρμα στη νομαδική ζωή και να εγκατασταθούν εν τέλει σε ένα μέρος.


Αιγυπτιακή πατέντα
Το ψωμί, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο όταν συνειδητοποίησαν οι ντόπιοι πως όταν άφηναν τη ζύμη να «ξεκουραστεί» τότε εκείνη φούσκωνε. Όταν δε ψηνόταν, διατηρούσε την φουσκωμένη φόρμα της και μετά το ψήσιμο.
Εν συνεχεία, ο κλειστός φούρνος είχε εφευρεθεί μέχρι το 3.000 π.Χ. κάτι που βοήθησε ακόμα περισσότερο την εξάπλωση του ψωμιού με προζύμι. Καταγράφεται ακόμα πως οι εργάτες που ασχολούνταν με το χτίσιμο των πυραμίδων συχνά πληρώνονταν με ψωμί. Εν προκειμένω, έχει πια επιβεβαιωθεί πως όσοι συμμετείχαν στο χτίσιμο των αιγυπτιακών πυραμίδων δεν ήταν σκλάβοι, αλλά μισθωτοί εργάτες. 
Σε αυτό το σημείο της ιστορίας, το ψωμί με προζύμι θεωρείτο πιο ελαφρύ και καλύτερο ψωμί από το μέχρι τότε επίπεδο ψωμί, που θυμίζει τη σημερινή  πίτα. Το μοναδικό πρόβλημα με το προζυμένιο ψωμί ήταν πως αφημένο για πολλές ώρες στην ζέστη της ερήμου, γινόταν σκληρό και εν τέλει δύσκολο να μασηθεί.

Η λύση της φρυγανιάς
Η λύση για το πρόβλημα του πολυκαιρισμένου ψωμιού έγινε η φρυγανιά. Η φρυγανιά θεωρείται πια πολύ πιθανό να ανακαλύφθηκε σαν τρόπος συντήρησης του ψωμιού –κι όχι σαν ένας τρόπος να καταναλώνουμε τη μαρμελάδα μας. Καψαλίζοντας φέτες ψωμιού, οι Αιγύπτιοι ήθελαν να το κάνουν να διαρκέσει περισσότερο ώστε να μην πηγαίνει χαμένο, αλλά κυρίως να μπορεί να τρώγεται.
Αυτή η πρωτόγονη τακτική φρυγανίσματος του ψωμιού έγινε ακόμα δημοφιλέστερη κατά της διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η αγγλική λέξη «toast», που σημαίνει φρυγανιά, προέρχεται από το λατινικό «tostum» που μεταφράζεται ως «καίω ή καψαλίζω». Οι πρώτες μάλιστα, φέτες ψωμιού τοστ, το πιθανότερο είναι να  ήταν αποτέλεσμα ψωμιού απλωμένου κοντά στη φωτιά ή πάνω σε μια καυτή πέτρα, μέχρι που εφευρέθηκαν απλές συρμάτινες συσκευές που βοηθούσαν στο ομοιογενές φρυγάνισμα του ψωμιού πάνω από τη φωτιά.

Η τοστιέρα και το ψωμί σε φέτες
Η πρώτη ηλεκτρική τοστιέρα εφευρέθηκε το 1893 από τον Σκωτσέζο Alan MacMasters, αλλά μάλλον δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, αφού η συρμάτινη καλωδίωση συχνά έλιωνε προκαλώντας κίνδυνο ανάφλεξης. Αν και ο βασικότερος λόγος αποτυχίας της πρώτης φρυγανιέρας ήταν η ελάχιστα διαδεδομένη μέχρι τότε χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος.
Το 1905 όμως, δυο εφευρέτες από το Σικάγο των ΗΠΑ, κατάφεραν και δημιούργησαν ένα πυρίμαχο κράμα μετάλλου το οποίο ήταν η απαρχή για μια νέα γενιά από τοστιέρες. Οι τοστιέρες εκείνης της εποχής έψηναν το ψωμί από τη μια πλευρά μόνο και για να ψηθεί και από την άλλη έπρεπε να αναποδογυριστεί χειροκίνητα. Μετέπειτα εξελίξεις οδήγησαν στην ημι- και αυτόματη τοστιέρα η οποία διέκοπτε τη λειτουργία της όταν το ψωμί είχε ψηθεί. Η δε μοντέρνου τύπου τοστιέρα, που εκτινάσσει μόνη της το ψωμί, εφευρέθηκε το 1919.
Μέχρι το 1919, είχαν ήδη γίνει όλα πιο εύκολα στον τομέα «φέτα ψωμιού» αφού είχε ήδη αρχίσει να διαδίδεται η έννοια του ψωμιού κομμένο σε φέτες, ενώ η πρώτη αυτόματη συσκευή τεμαχισμού του ψωμιού εφευρέθηκε, από τον Frederick Rohwedder, γύρω στο 1912. Δυστυχώς όμως τα αρχικά σχέδια και η πρωτότυπη μηχανή του Rohwedder καταστράφηκαν σε πυρκαγιά το 1917. Αυτή η ατυχία ανάγκασε τον Rohwedder να αναζητήσει εκ νέου χορηγία για να φτιάξει ξανά από την αρχή την μηχανή του, αλλά η μεγάλη δυσπιστία των φουρνάρηδων της εποχής έκανε τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Οι περισσότεροι φουρνάρηδες ανησυχούσαν πως το ψωμί κομμένο σε φέτες θα χαλούσε γρηγορότερα στα ράφια και θα έχαναν σημαντικά σε κέρδος και σε πελατεία.
Τελικά, ο Rohwedder κατάφερε το 1927 να χτίσει ξανά τη  μηχανή του, φτιάχνοντας ένα μοντέλο ικανό να λειτουργήσει στα πλαίσια ενός φούρνου, κάτι που βοήθησε κατά πολύ την αποδοχή του από τους φουρνάρηδες. Όσον αφορά στο θέμα του μπαγιατέματος του ψωμιού και ενώ ο Rohwedder προσπαθούσε να βρει λύση, αρχικά πρότεινε το «δέσιμο» της κάθε φέτας με τις άλλες με κάποιου είδους πινέζες, αλλά για πολλούς και προφανείς λόγους αυτό δεν δούλεψε. Η τελική λύση ήταν το τύλιγμα του ψωμιού σε χαρτί αμέσως μετά τον τεμαχισμό του που απεδείχθη και η καλύτερη. 
Το ψωμί σε φέτες, βοήθησε στην ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία της τοστιέρας, καθώς έκανε τη ζωή ακόμα πιο εύκολη και το πρωινό ακόμα πιο γρήγορη υπόθεση.
Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν την εφεύρεση του Rohwedder, μια από τις σημαντικότερες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και αν το καλοσκεφτείτε, έχουν δίκιο…

erevoktonos

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ