"Οι έρωτες και οι νόμιμοι γόνοι του Μίνωα"

Έρρωσθε, φίλοι Μυθολόγοι!

Οι Έρωτες

Βγαίνουμε από το Λαβύρινθο του διπλού πέλεκυ, φίλοι μου,για να διασχίσουμε τους δρόμους της προσωπικής ζωής του ισχυρού Κρήτα βασιλιά, που δραπετεύει από τους δαιδαλώδεις διαδρόμους του ανακτόρου του, στο κέντρο του οποίου έχει φυλακίσει την Πασιφάη και το Μινώταυρο, καταχωνιάζοντας το σκάνδαλο της βασιλικής του ζωής, και αποδύεται, μοιάζοντας στο Δία πατέρα του, σ' ενα αγώνα αποπλάνησης των νυμφών, που ορισμένως έχει και θεαματικό τέλος, όπως στην περίπτωση της Βριτόμαρτης, της θυγατέρας της Λητώς, της ετεροθαλούς αδελφής της Άρτεμης και της συντρόφου της στα κυνήγια. 

Επί εννέα μήνες την κυνηγά σε κακοτράχαλα βουνά, ενώ αυτή του κρύβεται σε πυκνόφυλλες βελανιδιές αλλά και σε ομαλές πεδιάδες, μέχρι που απελπισμένη ρίχνεται στη θάλασσα να σωθεί. Τη σώζουν κάποιοι ψαράδες, ενώ η Άρτεμη παρεμβαίνει και τη θεοποιεί με το όνομα Δίκτυννα. Στην Αίγινα όμως τη λατρεύουν ως Αφαία, λόγω της εξαφάνισής της, στη Σπάρτη ως Λημναία Άρτεμη και στην Κεφαλλονιά ως Λαφρία.
Οι πολλές όμως απιστίες του Μίνωα, ως γνήσιου τέκνου του Δία, εξοργίζουν τόσο την Πασιφάη, που ως άλλη Ήρα, ή και χειρότερη ακόμα, αποφασίζει να του κάνει μάγια. Το αποτέλεσμα; Όποτε πλαγιάζει με άλλη γυναίκα, αντί σπέρματος βγάζει κουβάρι από θανατερά φίδια, σκορπιούς και σαρανταποδαρούσες, που κατασπαράζουν τα σπλάχνα της κάθε ερωμένης του!
Κάποια μέρα η Πρόκρις, κόρη του Αθηναίου βασιλιά Ερεχθέα, γυναίκα του Κέφαλου, του αγαπημένου της Ηούς, επισκέπτεται την Κρήτη, ν' αποφύγει την ντροπή που νιώθει για τα σχόλια εις βάρος της, ότι και πάλι ο Κέφαλος την εγκατέλειψε, δείχνοντας προτίμηση στα κάλλη της Ηούς.
Ο Μίνως δεν δυσκολεύεται να την αποπλανήσει, εξαγοράζοντάς την με το κυνηγόσκυλο, που θύμα δεν του ξέφευγε ποτέ, και με το ευθύβολο τόξο, δώρα και τα δυο, αν θυμάσθε, του Δία, να γλυκάνει στην Ευρώπη το χάπι του χωρισμού τους, όταν την άφησε να επιστρέψει στην Ήρα.
Κατά άλλη μυθική παραλλαγή ήταν δώρα της Άρτεμης στον ίδιο τον Μίνωα.
Η Πρόκρις τα δέχεται με ευχαρίστηση, ενώ το μόνο που ζητά είναι να χρησιμοποιήσει κατά την ένωσή τους ο Μίνως ένα προληπτικό φάρμακο, αφέψημα από μαγικές ρίζες, φίλτρο της μάγισσας Κίρκης, ώστε να μη γεμίσει έντομα και ερπετά. Φαίνεται πως είχε εξαπλωθεί πια η είδηση για τα μάγια της Πασιφάης, ώστε να βρεθεί το αντίδοτο της λύσης τους από την Κίρκη!
Παρόλα αυτά η Πρόκρις φοβάται τη μαγική δύναμη της Πασιφάης, μην ξεχνάτε πως η Πασιφάη, κατά τον Παυσανία, είναι η επωνυμία της Σελήνης, και επιστρέφει γρήγορα στην Αθήνα μεταμφιεσμένη σε αγόρι, ονόματι Πτερέλας. Τον Μίνωα δεν τον ξαναείδε ποτέ στη μετέπειτα δραματική ζωή της
Όταν η Πρόκρις συναντά επιτέλους τον Κέφαλο σε κυνηγετική εκστρατεία, αυτός δεν την αναγνωρίζει, αλλά γοητεύεται τόσο από τη Λαίλαπα, το κυνηγόσκυλο, και το αλάνθαστο βέλος της, που της προσφέρει ως αντάλλαγμα αυτών τεράστια ποσότητα από ασήμι. Η Πρόκρις αρνείται, παρεκτός αν κοιμηθεί μαζί της.
Αυτός δέχεται και τότε του αποκαλύπτεται, συμφιλιώνονται, αλλά, ενώ θεωρούν ότι κανένα σύννεφο δεν σκιάζει την ευτυχία τους, εξάπτουν τόσο την οργή της Άρτεμης, επειδή αυτοί οι παραδόπιστοι μοιχοί έτσι εύκολα, χέρι με χέρι, ανταλλάσσουν τα δώρα της, που αποφασίζει να εκδικηθεί. Βάζει στο νου της Πρόκριδας πως ο Κέφαλος επισκέπτεται την Ηώ κάθε μεσονύχτι, χρησιμοποιώντας τη δικαιολογία του κυνηγιού.
Κάποια νύχτα που η Πρόκρις τον παρακολουθεί, για να τον συλλάβει επ' αυτοφόρω, σκοντάφτει πάνω σε λόχμες και ο θόρυβος που προκαλεί εκλαμβάνεται πως προέρχεται από ζώο. Γρυλλίζει και τσιτώνεται η Λαίλαπα, ενώ ο Κέφαλος με το δικό του πια αλάνθαστο βέλος διαπερνά την Πρόκριδα. Αργότερα δικάζεται στον Άρειο Πάγο, που τον καταδικάζει σε αιώνια εξορία για φόνο.
Ο Κέφαλος ποτέ δεν συχώρεσε το Μίνωα για την αποπλάνηση της Πρόκριδας και για τα μοιραία σ' αυτή δώρα, αλλά ούτε και απάλλαξε τον εαυτό του από την ευθύνη του θανάτου της. Το φάντασμά της γυναίκας του πάντα τον καταδίωκε, ώσπου τον οδήγησε στην αυτοκτονία.


Οι γόνοι

Ανάμεσα στα παιδιά που απόκτησε ο Μίνωας από την Πασιφάη ήταν η Ακάλη, η Αριάδνη, ο Αντρόγεως, ο Κατρεύς, ο Γλαύκος και η Φαίδρα.
Την Αριάδνη, ως γνωστό, την αγάπησε ο Θησέας και μετά ο θεός Διόνυσος.
Ο Κατρέας διαδέχεται το Μίνωα στο θρόνο, αλλά τον σκοτώνει στη Ρόδο ο ίδιος του ο γιος, ο Αλθαιμένης, από λάθος, ύστερα από μοιραίες συγκυρίες, επαληθεύοντας ένα χρησμό.
Η Φαίδρα παντρεύεται το Θησέα και καταλήγει να γίνει το διαβόητο πρόσωπο, που γνωρίζουμε, λόγω του άνομου έρωτα για τον Ιππόλυτο, τον προγονό της. Η Ακάλη υπήρξε ο πρώτος έρωτας του Απόλλωνα, που την ξελόγιασε, προκαλώντας έτσι την οργή του Μίνωα.
Ο Γλαύκος, παιδί ακόμα, εξαφανίζεται, ενώ παίζει μπάλλα ή κυνηγάει ένα ποντίκι. Ο Μίνωας και η Πασιφάη, αφού ψάχνουν παντού, καταλήγουν να ρωτήσουν το μαντείο των Δελφών, όπου παίρνουν το χρησμό, πως το παιδί θα το βρει όποιος μπορέσει να παρομοιάσει με τον καλλίτερο τρόπο μια περίεργη γέννηση που έγινε πρόσφατα στην Κρήτη.
Ερευνώντας ο Μίνως βρίσκει πως στο κοπάδι του γεννήθηκε μοσχάρι που αλλάζει χρώμα τρεις φορές τη μέρα: από άσπρο γίνεται κόκκινο και από κόκκινο μαύρο. Καλεί, λοιπόν, όλους τους μάντεις στο παλάτι, κανείς όμως δεν μπορεί να σκεφθεί μια παρομοίωση, μέχρι που ο Πολύιδος ο Αργίτης, ο γιος του Μελάμποδα, λέγει: “Τούτο το μοσχάρι δεν μοιάζει με τίποτα τόσο πολύ, όσο με τα βατόμουρα, όταν ωριμάζουν”.
Αυτό ήταν! Η παρομοίωση που περίμεναν φθάνει στ' αυτιά τους, αυτή που θα οδηγούσε στην εύρεση! Έτσι, τον διατάσσει ο Μίνως να βρει το παιδί.
Ο Πολύιδος, περιπλανώμενος στο λαβύρινθο, συναντά μια κουκουβάγια στην είσοδο κάποιου κελαριού, να διώχνει ένα σμήνος από μέλισσες! Αυτό το θεωρεί ως οιωνό, που θα λύσει το πρόβλημα της αναζήτησης. Μπαίνοντας στο κελάρι βρίσκει ένα πιθάρι γεμάτο μέλι και στο εσωτερικό του πνιγμένο το Γλαύκο, με το κεφάλι προς τα κάτω.
Όταν το αναφέρει στο Μίνωα, αυτός κατά συμβουλή των Κουρητών, ζητά από τον Πολύιδο να τον επαναφέρει στη ζωή, ο οποίος όμως αρνείται, λέγοντας πως δεν είναι ο Ασκληπιός και ως εκ τούτου δεν είναι θαυματοποιός.
Ο Μίνως τότε τον φυλακίζει σ' ενα τάφο με τον Γλαύκο, του δίνει και ένα σπαθί και του ζητά να τον υπακούσει.
Συνηθίζοντας το σκοτάδι ο Πολύιδος, βλέπει ένα φίδι να πλησιάζει το πτώμα του παιδιού και με το σπαθί αμέσως το σκοτώνει. Ένα άλλο φίδι που εμφανίζεται, βλέποντας το ταίρι του νεκρό, φεύγει και ξαναγυρνά μ' ένα βότανο στο στόμα, που το αποθέτει πάνω στο νεκρό σώμα κι σιγά-σιγά το νεκρό φίδι ξαναζωντανεύει! Ο Πολύιδος τοποθετώντας κι αυτός το ίδιο βοτάνι στο σώμα του Γλαύκου τον ξαναφέρνει στη ζωή.
Ο Μίνωας τον γεμίζει με δώρα, αλλά δεν τον αφήνει να φύγει, αν δεν μεταδώσει στον Γλαύκο τη μαντική του τέχνη.
Ο Πολύιδος υπακούει αναγκαστικά, μα, σαν έρχεται η ώρα της επιστροφής στο Άργος, ζητά από το παιδί να τον φτύσει στο στόμα. Έτσι ο Γλαύκος ξέχασε αμέσως όλα όσα έμαθε!
Αργότερα ο Γλαύκος, ως αρχηγός αποστολής προς τα δυτικά, απαίτησε ένα βασίλειο από τους Ιταλούς, που του το αρνήθηκαν περιφρονητικά, γιατί δεν έγινε τόσο σπουδαίος όσο ο πατέρας του. Ωστόσο εισήγαγε στην Ιταλία το κρητικό στρατιωτικό ζωνάρι και την ασπίδα.
Τέλος, ο άλλος γιος του Μίνωα, ο Αντρόγεως, επισκέπτεται την Αθήνα και νικά σ' όλα τα αγωνίσματα, αλλά αυτό προκαλεί το φθόνο του Αιγέα, βασιλιά της Αθήνας, που, φοβούμενος μια εκστρατεία της Κρήτης εναντίον του, συνωμοτεί με τους Μεγαρείς και στήνοντας ενέδρα στην Οινόη, απ' όπου θα περνούσε ο Ανδρόγεως, να λάβει μέρος-τι ειρωνεία-! σε νεκρικούς αγώνες, τον σκοτώνουν μετά από σκληρή μάχη που δίνει. Ήταν από τους γιους του Μίνωα που διέθεταν την αντρεία και την εξυπνάδα του.
Αυτή ήταν η νόμιμη οικογένεια του Μίνωα, που ήρθε και σκέπασε, με τη δραματική δράση της, το σκάνδαλο της τερατογέννησης, της γέννησης δηλαδή του Μινώταυρου.
Αυτή η αχλύς του μύθου περιβάλλει το Μίνωα μαζί και τους θεούς, που μπλέκονται απροκάλυπτα στη ζωή των προγόνων μας, έτσι που ν' αναρωτιέται κανείς ποια είναι η ανθρώπινη ευθύνη, πώς θα ήταν τα πράγματα αν αυτοί, όπως λέει και ο Επίκουρος, δεν νοιάζονταν για τη ζωή των ανθρώπων στη γη, αλλά μόνο για το δικό τους βασίλειο, εκεί “στους ανάμεσα των απείρων κόσμων άδειους χώρους”.
Σας διαβεβαιώ η κατάσταση δεν θ' άλλαζε, ίδια θα ήτανε, αφού οι θεοί αποτελούν πάντα μια “καλή πρόφαση εν αμαρτίαις”
Ο πρόγονός μας όμως θέλει τους θεούς συνεργούς, τους μοιράζει την ευθύνη και ο μύθος που πλάθει αποκτά το ρεύμα του, αγαπιέται, έχει μια ακαταμάχητη γοητεία, γιατί τρέφει μεν τη φαντασία, δίνει όμως και την ευκαιρία στο νου των επιγόνων ν' αποσυμβολοποιήσει μέσα από την τέρψη του παραμυθιού το θρησκευτικό, το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον των αλλοτινών καιρών! Οι μυθικές διηγήσεις τελικά μπορούν και εξηγούν με τον πιο εύσχημο τρόπο την πολυπλοκότητα και την αβεβαιότητα των καταστάσεων της ζωής.
Επιγραμματικά, λοιπόν, αποσυμβολοποιώντας τα παραπάνω, υπάρχει αναφορά:
1) στις εχθρικές σχέσεις Αθήνας- Κρήτης(Μίνως-Πρόκρις, Αιγέας- Αντρόγεως), 2)στις συνέπειες(μετάλλαξη σπέρματος) που έχει η αλόγιστη συνουσία, 3)στην άρρητη μαντική τέχνη και 4)στη θανατηφόρα νόσο των ποντικών που ίσως την αντιμετώπιζαν με χρήση μελιού και βοτάνων. Τέλος η Πασιφάη, ως άλλο όνομα της Σελήνης, παραπέμπει στις σημερινές μάγισσσες, που δένουν ή λύνουν τα μάγια, επιλέγοντας μια συγκεκριμένη φάση του φεγγαριού.
Στην επόμενη επικοινωνία μας, αγαπητοί Μυθολόγοι, θα μπούμε στη ζωή του δημιουργού του Λαβύρινθου, του Δαίδαλου, που χρημάτισε και σύμβουλος, όπως ελπίζω να θυμάσθε, της γυναίκας του Μίνωα, της Πασιφάης.
Χαίροισθε, φίλοι μου!

Πηγή:Ρόμπερτ Γκρέιβς: “Οι ελληνικοί μύθοι”
Βικιπαίδεια
Οι Έρωτες

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ