Covid-19, σημείο μηδέν ή σημείο εκκίνησης;

Ναι αγαπητέ μου...ξέρω! Όλο αυτό που μας συμβαίνει σε βρήκε απροετοίμαστο. Eίχες προγραμματίσει πολύ καλά τη ζωή σου. Ήδη ολοκλήρωνες κάποια επαγγελματικά σου σχέδια, σκεφτόσουν τις πασχαλινές σου διακοπές, όμορφες παραλίες, άπειρες selfie και ανεβάσματα στα social mediα, είχες μια ζωή που κυλούσε με τη ροή που εσύ της έδινες.

Ανατροπή της καθημερινότητας και αβεβαιότητα

Στην αρχή θεώρησες οτι όλο αυτό είναι προσωρινό, ίσως οτι δε σε αφορά και οτι όλα πολύ πολύ σύντομα θα επιστρέψουν στην κανονικότητα που εσύ είχες ορίσει για τη ζωή σου. Ακόμη κι εσύ αγαπητέ μου, που όλα δε σου πήγαιναν όπως τα είχες προγραμματίσει σκεφτόσουν ότι όσο υπάρχει ο ήλιος η θάλασσα κι ένα σύντομο καφεδάκι με φίλους θα έβρισκες λύσεις για όλα γιατί η ζωή είναι ωραία με όλα τα δεδομένα που της είχες προσδώσει.

Κι εσύ αγαπητέ μου φίλε κι εγώ και όλοι μας ας πούμε λαϊκά ότι κάπως την πατήσαμε. Τα όνειρα, οι στόχοι και η καθημερινότητα μας ανατράπηκαν σε έναν τόσο ακραίο και ολοκληρωτικό βαθμό, σε μια συνθήκη τρομακτική που αφορά όλη την ανθρωπότητα και μας αφήνει με αβεβαιότητα για το μέλλον της υγείας, της οικονομίας αλλά και της εθνικής ασφάλειας, δυστυχώς, παγκοσμίως. Ψυχραιμία...δεν ήρθε το τέλος του κόσμου, δεν είσαι μόνος σου σε όλο αυτό!

Παθολογικά στοιχεία στη διάρκεια καραντίνας

Είναι λογικό ο ανθρώπινος ψυχισμός σαν ζωντανή ύλη να επηρεαστεί αλλά και να βρεί νέους μηχανισμούς ισσοροπίας και ανασύνταξης.

Κατά την προσωπική μου επιστημονική τοποθέτηση τα τρία στοιχεία παθολογίας που θα κάνουν κυρίαρχα την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας μας με τον ιό και τον εγκλεισμό στα σπίτια μας είναι η υστερία μετατροπής, ο ιδεοψυχαναγκασμός και η κατάθλιψη σε συνδυασμό με κάποιες διατροφικές συνοδές παρεκκλίσεις .

Η υστερία θα έρθει σαν αποτέλεσμα του αυξημένου άγχους, το οποίο έχει την τάση να σωματοποιείται κι έτσι δε θα λέιψουν και οι περιπτώσεις να εμφανίζουμε συμπτώματα που ομοιάζουν με αυτά του covid-19 μέσα απο τη διαρκή ενασχόληση και ενημέρωση μας για τα συμπτώματα αυτά .Δεν αποκλείεται να εμφανίσουμε κάποες κρίσεις πανικού συνδυασμένες με γενικευμένη άισθηση απελπισίας και χάους, οι οποίες λογικό να διογκωθούν λόγω του εγκλεισμού και της απομόνωσης από πρόσωπα που μας ήταν σημεία αναφοράς.

Διατηρώντας ψύχραιμη στάση στην καθημερινότητά μας

Ενημερωνόμαστε όσο το δυνατόν πιο λίγο(όχι καθόλου) όσον αφορά την έκβαση της επιδημίας, αλλά φροντίζουμε να μην αφήνουμε τους εαυτούς μας έκθετους σε περιττές πληροφορίες και λυπηρές ειδήσεις. Φροντίζουμε, επίσης, να μαθαίνουμε και τις ευχάριστες πληροφορίες των γεγονότων και έτσι να διατηρούμε ένα καλό επίπεδο στη καθημερινή μας διάθεση χωρίς να νιώθουμε βομβαρδισμένοι από λυπηρά γεγονότα.

Αν νιώθουμε κάποιο σύμπτωμα φροντίζουμε να πάρουμε τη συμβουλή ενός ειδικού, αλλά δε διογκώνουμε το παραμικρό και δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να αισθανθεί ανήμπορος και αβοήθητος. Ίσα ίσα ανακαλούμε στη μνήμη μας γεγονότα που καταφέραμε κάτι και βγήκαμε νικητές και έτσι παίρνουμε την απαραίτητη δόση αισιοδοξίας και θετικής ενέργειας.

Φροντίζουμε όταν συνομιλούμε με άλλους να αποφεύγουμε τις δυσάρεστες και αγχωτικές συζητήσεις και σε περίπτωση που έχουμε άτομα στο περιβάλλον μας που δε μπορούν να το σεβαστούν κρατάμε από αυτά τα άτομα αποστάσεις προστατεύοντας τον εαυτό μας.

Όσον αφορά στους ψυχαναγκασμούς είναι λογικό να μας επηρεάσουν, γιατί οι τελετουργίες απολύμανσης και προστασίας που αναγκαστικά οφείλουμε να τηρούμε δεν είναι παρά μια αλληλουχία ψυχαναγκαστικών ενεργειών. Δεν αποκλείεται κάποιες από αυτές τις ιδεοληψίες να μας μείνουν και για καιρό σαν στοιχεία της ρουτίνας μας και ίσως φτάσουμε σε σημείο υπερβολών και ανησυχίας σε σχέση με την ολοκλήρωση και την επίτευξη των λειτουργιών αυτών.

Δημιουργώντας μια νέα ρουτίνα

Πλένουμε χεράκια αλλά όχι 30 φορές την ημέρα. Προσέχουμε στην επαφή μας με τους άλλους αλλά δεν τη δαιμονοποιούμε. Σκεφτόμαστε με γνώμονα την υγιεινή, αλλά δεν υπερβάλουμε στις καθημερινές μας συνήθειες θεωρώντας ότι όσο πιο ψυχαναγκαστικοί γίνουμε τόσο μειώνουμε τον κίνδυνο γιατί η αλήθεια είναι πώς η καλύτερη προστασία είναι να κάνουμε αυτά που πρέπει χωρίς άγχος γιατί έτσι πετυχαίνουμε και την πιο ομαλή και σωστή επιτέλεσή τους.

Αποφεύγουμε σε στιγμές χαλάρωσης να ανακαλούμε πόσες φορές πλυθήκαμε σήμερα και αν τα κάναμε όλα σωστά, σε περίπτωση δε που θεωρούμε ότι κάτι μας έχει διαφύγει κάνουμε κάτι πρακτικό να ξεχαστούμε, γιατί η ενίσχυση μας με άγχος μόνο αρνητικά αποτελέσματα θα φέρει. Ας βελτιώσουμε, λοιπόν, την υγιεινή μας χωρίς να το κάνουμε αυτοσκοπό και χωρίς να το ενισχύουμε με περιττή ικανοποίηση γιατί αυτό ενέχει τον κίνδυνο να μας κάνει πιο ψυχαναγκαστικούς από πριν. Τέλος, για τα αισθήματα θλίψης και κακής διάθεσης που πιθανά θα συνοδεύουν πολλούς από εμάς σε αυτή την πορεία ας μη μας ανησυχήσουν εξ αρχής.

Είναι πάρα πολύ λογικό όταν δε νιώθουμε άνετοι και ελεύθεροι να εμφανίζουμε  μια τάση στην πιο αρνητική διάθεση. Ας δοκιμάσουμε να ψυχαγωγήσουμε τον εαυτό μας με πράγματα που μας έλειπαν πριν γιατί δεν είχαμε το χρόνο να τα απολάυσουμε. Ας δούμε ταινίες, ας μιλήσουμε με φίλους με τις ώρες, ας μαγειρέψουμε αγαπημένα φαγητά, ας επενδύσουμε σε παρατημένα μας συναισθήματα που καταπιέζαμε λόγω έλλειψης χρόνου στην καθημερινότητα.

Λίγη προσοχή, όμως, στην αναζήτηση τοξικών σχέσεων εξαιτίας της μοναξιάς αλλά και στην υπερφαγία, γιατί δεν αποκλείεται για πολλούς από εμάς το ψυγείο να γίνει ένα καταφύγιο στην ανηδονική μας καθημερινότητα. Η καθημερινή σωματική άσκηση, επίσης, θα μας τονώσει αλλά και θα μας δώσει την απαραίτητη σιγουριά οτι ακόμη αγαπάμε και φροντίζουμε τον εαυτό μας. Βέβαια αν νιώσουμε κάποια μη διαχειρίσιμη θλίψη σ' έμας ή τη διαπιστώσουμε σε κάποιο κοντινό μας πρόσωπο καλό θα ήταν να αναζητήσουμε και τη βοήθεια κάποιου ειδικού έστω και διαδικτυακά ούτως ώστε να αποτρέψουμε οτιδήποτε που είτε εμείς είτε ο άλλος είναι σε αδυναμία να αντιμετωπίσει.

Θετική στάση απέναντι στη νέα πραγματικότητα

Eίμαστε ακόμη εδώ. Ίσως πιο αγχωμένοι, ίσως πιο εκνευρισμένοι, ίσως πιο μοναχικοί αλλά εδώ. Κάθε δοκιμασία πονάει, αλλά αφήνει πάντοτε και κάτι θετικό για εμάς. Μια δοκιμασία μας κάνει πάντα μα πάντα πιο δυνατούς, μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας και τα όρια του και μας διαδάσκει πως να ξεχωρίζουμε το ωφέλιμο από το ανώφελο, το δυναμικό από το ασταθές, το έντονο από το άτονο, τον έρωτα από τη μιζέρια.

Ζήστε με τον εαυτό σας, βάλτε τον στην καλύτερη δυνατή θέση που του αξίζει και μην αφήνετε ούτε λεπτό να σας παρασύρει η σκοτεινή πλευρά της πραγματικότητας. Ο άνθρωπος, αγαπητοί φίλοι, είναι εξοπλισμένος με μια πλειάδα αμυντικών μηχανισμών τους οποίους καλούμαστε τώρα να θέσουμε σε ισχύ.

Είναι στο χέρι μας να συγκρουστούμε με τους μεγαλύτερους φόβους μας, όπως η μοναξιά, η στέρηση ελευθερίας, η ανησυχία για την υγεία και να βρούμε τρόπους ο καθένας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζι να τα καταφέρουμε. Είμαστε πολλοί, είμαστε μαζί και να θυμάστε ότι κάπου εκεί δίπλα υπάρχει και κάποιος σαν εσάς που σας καταλαβαίνει κι ας μη μπορεί να σας το πεί...Θα σας το πει ακόμη και με ένα βλέμμα που θα λέει τα καταφέραμε όταν όλα αυτά τελειώσουν!

Μακρινούς και εγκάρδιους χαιρετισμούς σε όλες και όλους.

Παναγιώτης Πλουμίδης

Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής με Ειδίκευση στην Ψυχανάλυση.
Απόφοιτος του Τμήματος Ψυχολογίας Α.Π.Θ με MSc στο Department de Psychanalyse του Paris 8 και MSc “Φιλοσοφίας & Ψυχανάλυσης” της Φιλοσοφικής Α.Π.Θ

psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ