Η ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ & ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝΤΟΣ - ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΜΕΛΕΙΑΣ - ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ (Μέρος Πέμπτο)

Κειμένου
Παναγιώτης Σπανός
Διασώστης ΕΚΑΒ Ρόδου

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝΤΟΣ 

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας, ο ιατρός μπορεί να προχωρήσει στη διενέργεια της ιατρικής πράξης χωρίς τη συναίνεση του ασθενούς, σε περίπτωση που συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη παροχής ιατρικής φροντίδας στον ασθενή, προκειμένου να αποφευχθεί κάποια μη αναστρέψιμη βλάβη στην υγεία του, ακόμη και στην περίπτωση που η συναίνεσή του δεν μπορεί να ληφθεί λόγω αδυναμίας έκφρασης του ίδιου του ασθενούς.

Είναι αναμενόμενο να μην υπάρχουν ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με την έκβαση, και πολλές φορές λόγω των συνθηκών να πραγματοποιείται μια πλημμελής ενημέρωση, η οποία να υπονομεύει την ικανότητα για ορθολογιστικές αποφάσεις.

Η διατύπωση των δύο προϋποθέσεων που θέτει είναι αρκετά ελαστική και δίνει το περιθώριο ερμηνειών που θα μπορούσαν να υπονομεύουν τελικά την αρχή της αυτοδιάθεσης.

Στις περιπτώσεις αυτές, όπως της καρδιακής ανακοπής, όπου δεν μπορούσε να έχει προβλεφθεί και ο ασθενής να έχει ενημερωθεί σχετικά, λόγω του αιφνίδιου μη αναμενόμενου χαρακτήρα της ανακοπής, συνήθως συνιστά μια μη προσχεδιασμένη και αιφνίδια πρώτη επαφή ιατρού-ασθενούς.

Είναι ξεκάθαρο και δεν υπάρχει χώρος αμφισβήτησης ότι συντρέχουν και οι δυο προϋποθέσεις, τόσο της αδυναμίας έκφρασης του ασθενούς, όσο και της κατεπείγουσας ανάγκης παροχής ιατρικής φροντίδας. Η ιατρική παρέμβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι προσβάλλει το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, του ούτως ή άλλως ανίκανου να εκφράσει ο ίδιος τη βούλησή του.


Ωστόσο, κάτι το ξεχωριστό είναι η δυνατότητα ενημέρωσης και λήψης συναίνεσης στην περίπτωση, κατά την οποία η κατεπείγουσα ανάγκη ιατρικής φροντίδας ή η αδυναμία έκφρασης δεν εμφανίζονται απρόοπτα, αλλά αποτελούν εξέλιξη πορείας νόσου, κατά την οποία έχουν μεσολαβήσει και άλλες προηγούμενες επαφές μεταξύ ιατρού και ασθενούς.

Στην περίπτωση αυτή, αν ο ασθενής έχει εκφραστεί εκ των προτέρων αρνούμενος τη συναίνεσή του για οποιαδήποτε παροχή ιατρικής φροντίδας, η βούλησή του θα πρέπει να γίνεται σεβαστή. 


Τέλος στην περίπτωση που η αρμοδιότητα για τη χορήγηση της συναίνεσης ανήκει σε κάποιο τρίτο πρόσωπο, το οποίο όμως αρνείται να συναινέσει στη διενέργεια της απολύτως απαραίτητης και επείγουσας επέμβασης, η χορήγηση της απαιτούμενης συναίνεσης ανατίθεται από το νόμο σε τρίτο πρόσωπο, όταν ο ασθενής, λόγω έλλειψης της απαιτούμενης πνευματικής ωριμότητας, δεν έχει την ικανότητα να αποφασίζει αυτοπροσώπως και να χορηγήσει έτσι ο ίδιος τη συναίνεση του.

Στην προκειμένη περίπτωση, για ενήλικους ασθενείς μη διαθέτοντες ικανότητα συναίνεσης καλούνται να αποφασίσουν ο δικαστικός συμπαραστάτης, αν υφίσταται, αλλιώς οι 44 οικείοι του ασθενούς. Κατά τη διαδικασία αυτή, συνήθως κάποιος συγγενής εξουσιοδοτείται να λαμβάνει αποφάσεις αντί του ασθενούς όταν δεν είναι σε θέση να αποφασίζει ο ίδιος.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ