Μήπως το μυαλό μας είναι επαναλαμβανόμενο;

Κρισναμούρτι: Πριν δούμε αυτές τις ερωτήσεις που έχω εδώ θα ή­θελα να κάνω μια ερώτηση: Πώς προσεγγίζουμε ένα ερώτημα, μια κρίση, μια πρόκληση, κάτι που πρέπει να το ερευνήσουμε; Πώς το προσεγγίζουμε; Νομίζω ότι η προσέγγιση ίσως έχει μεγα­λύτερη σημασία και από την ίδια την ερώτηση, γιατί αν την προ­σεγγίσουμε αδιάφορα, τυχαία, τότε η ερώτηση έχει πολύ λίγη ση­μασία. Αν την προσεγγίσουμε χωρίς καμιά προσωπική προκατάληψη, χωρίς καμιά επιθυμία για μια λύση παρηγοριάς ή για μια αίσθηση υπερηφάνειας από την απάντησή της, τότε νομίζω ότι κάνουμε την ερώτηση μάλλον επουσιώδη κι όχι και πολύ σοβα­ρή. Η προσέγγιση, λοιπόν, παίζει μεγάλο ρόλο. Έτσι, νομίζω ότι πρέπει να συζητήσουμε πώς δεχόμαστε, πώς προσεγγίζουμε μια κρίση, μια ερώτηση, με τι κίνητρο. Σωστά; Ας το ψάξουμε, λοιπόν.

Ας υποθέσουμε ότι έχω κάποιο πρόβλημα. Πρώτα θα ρωτή­σω τι είναι ένα πρόβλημα; Ετυμολογικά η σημασία της λέξης «πρόβλημα» στα αγγλικά είναι: «Κάτι που σου πέταξαν»· αυτή είναι η πραγματική σημασία της λέξης «πρόβλημα» – κάτι που σου πέταξαν ή κάτι που σε προκαλεί. Και πώς αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα; Αποτραβιόμαστε από αυτό ή προσπαθούμε να το κατανικήσουμε; Προσπαθούμε να βρούμε μια απάντηση για το πρόβλημα που θα μας είναι ευχάριστη, ικανοποιητική, ή κοιτάζουμε το πρόβλημα σαν να είναι κάτι καινούργιο, φρέσκο;

Είναι κάθε πρόβλημα κάτι καινούργιο ή είναι ένα πρόβλημα που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά; Εάν είναι ένα επαναλαμβανό­μενο πρόβλημα, γιατί έχει γίνει «επαναλαμβανόμενο»; Μήπως το μυαλό μας είναι επαναλαμβανόμενο; Είμαστε, έστω κάπως, «μαζί» σε όλο αυτό; Από σας εξαρτάται…

1η Ερώτηση: Μας λέτε συχνά να χρησιμοποιήσουμε το μυαλό μας. Άλλοτε πάλι προτείνετε απλώς να ακούμε χωρίς να κάνουμε καμία επέμβαση σε ό,τι ακούμε. Αυτές σι δυο δηλώσεις μοιάζουν αντιφατικές. Σας παρακαλώ εξηγή­στε τες.

Κρισναμούρτι: Χρησιμοποιεί κανείς το μυαλό του τον περισσότερο καιρό: Για να βγάλει χρήματα, για να κάνει μια διαδρομή με το αυτοκίνητο, στη δουλειά του και λοιπά. Αλλά όταν ακούς κάποιον που λέει κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι σκέφτεσαι, απ’ ό,τι έ­χεις συνηθίσει, δύσκολα ακούς κάτι που δεν είναι συνηθισμένο. Όταν, λοιπόν, ο ομιλητής προτείνει να χρησιμοποιήσετε το μυα­λό σας, να χρησιμοποιήσετε όλο το μυαλό σας, όχι μόνο ένα μέ­ρος του, και να ακούτε, προτείνει να ακουτε αληθινά.

Έχει εξη­γήσει τι σημαίνει να ακούς όχι μόνο με το αυτί, αλλά και πέρα απ’ αυτό. 

Καταλαβαίνετε τι εννοώ; Όπως είπαμε, το να ακούς πραγ­ματικά είναι μια τέχνη. 

Και «τέχνη» σημαίνει, επίσης, να βάζεις τα πάντα στη σωστή τους θέση. Και το να ακούς χρειάζεται προσο­χή, χρειάζεται μια αίσθηση φροντίδας, μια αίσθηση ότι ακούς κά­τι που μπορεί να έχει σημασία ή μπορεί και να μην έχει. Κι αν ίσως είναι μια ψευδής δήλωση, να μπορείς ακούγοντας αυτή την ψευ­δή δήλωση να δεις πού υπάρχει κάποια αλήθεια σ’ αυτή. Το κα­ταλαβαίνετε όλο αυτό; 

Το να ακούς προϋποθέτει πολύ μεγάλη ευαισθησία· όχι απλώς να ακούς μεταφράζοντας όσα ακούς σύμ­φωνα με το τι σε ευχαριστεί και τι σε δυσαρεστεί ή σύμφωνα με ό,τι ήδη ξέρεις, αλλά να ακούς αυτό που λέγεται σαν να είναι η πρώτη φορά που το ακούς – αυτό είναι τέχνη. Σαν οποιαδήποτε άλλη τέχνη, και το να ακούς απαιτεί μεγάλη ικανότητα- να ακούς τη γυναίκα σου, τον άντρα σου, τα παιδιά σου, έναν φίλο ή ένα πουλί και λοιπά και λοιπά, έτσι που να γίνεσαι εξαιρετικά ευαί­σθητος. Αυτή είναι η τέχνη του να ακούς.

Τώρα: Το να ακούς εί­ναι κάτι διαφορετικό από τη δραστηριότητα του μυαλού; Έχετε προσέξει πώς δουλεύει το μυαλό μας; Όχι σύμφωνα με τους επι­στήμονες, τους βιολόγους και λοιπά, αλλά έχετε παρατηρήσει το δικό σας το μυαλό να δουλεύει; Το έχετε κάνει; Έχετε δει γιατί σκέφτεται κάποια πράγματα; Γιατί υπάρχει πάντα η επανάληψη κάποιου προβλήματος; Γιατί είναι προκατειλημμένο; Γιατί κολ­λάει σε μια πίστη, σε μια ιδέα και λοιπά; Το έχετε παρατηρήσει ποτέ να λειτουργεί; 

Όχι εσείς να το παρατηρείτε, αλλά καθώς αρ­χίζει να λειτουργεί να υπάρχει παρατήρηση. Αναρωτιέμαι αν το καταλαβαίνετε όλο αυτό. Το έχετε δοκιμάσει ποτέ; Όχι, δεν το έ­χετε δοκιμάσει. Οπότε, ας το δοκιμάσουμε τώρα. Με όλο τον σε­βασμό, επιτρέψτε μου να σας προτείνω να ακούτε τον ομιλητή σαν να είναι η πρώτη φορά. Χρησιμοποιεί αγγλικές λέξεις και, προφανώς, και εσείς και ο ομιλητής καταλαβαίνετε αγγλικά.

Τώ­ρα: Όταν ακούτε μια λέξη, αυτή η λέξη έχει έναν ήχο και αυτός ο ήχος μεταδίδεται στο μυαλό. Και μετά το μυαλό «μεταφράζει» τον ήχο αυτής της λέξης σύμφωνα με την ήδη καταγραμμένη σημασία της. 

Οπότε τώρα ακούτε τον ομιλητή σαν να είναι η πρώτη φορά ή έχοντας τον ακούσει να μιλάει για πολλά από αυτά, ίσως και έχοντας διαβάσει τα βιβλία του και έχοντας δει τις βιντεοται­νίες του και λοιπά; Μπορείτε να τα παραμερίσετε όλα αυτά και να ακούσετε αυτά που λέγονται σαν να είναι η πρώτη φορά; Μπο­ρείτε να κοιτάτε την ανατολή, το ηλιοβασίλεμα, τη θάλασσα έτσι ώστε το μυαλό να μην τα συνηθίζει; 

Καταλαβαίνετε τι σας λέω; Να μη συνηθίζει το μυαλό το ηλιοβασίλεμα, την ανατολή, τη γυ­ναίκα σας ή τον άντρα σας και όλα τα υπόλοιπα, έτσι που όλα να είναι πάντα καινούργια, φρέσκα. Αυτή είναι η τέχνη του να ακούς και να βλέπεις κάτι, σαν να το κοιτάς πρώτη φορά. Πράγμα που σημαίνει ότι η μνήμη αποσιωπήθηκε. Αυτό είναι πειθαρχία, όχι η πειθαρχία της υπακοής σε κάποιον, αλλά η πειθαρχία να μαθαίνεις πώς να βλέπεις, πώς να ακούς από μόνος σου. 

Η λέξη «πειθαρχία» σημαίνει ετυμολογικά «έναν μαθητή που μαθαίνει», όχι από κάποιον γκουρού ή από κάποιο διδάσκαλο, αλλά που μα­θαίνει από τον ίδιο τον εαυτό του. Κι αν μαθαίνεις όλη την ώρα γίνεσαι εσύ ο γκουρού, ο δάσκαλος κι ο μαθητής, την ίδια στιγμή.

Κρισναμούρτι, «Δράση σημαίνει ΤΩΡΑ», μετ. Ν.Πιλάβιος, εκδ.Καστανιώτη

Αναδημοσίευση από 2insight4

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ