Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ: Μήπως έχω FOMO και δεν το ξέρω ;

Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015

Μήπως έχω FOMO και δεν το ξέρω ;

Επιμέλεια – Μετάφραση: Δήμητρα Ντζαδήμα //

O όρος FOMO, που προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων «Fear Of Missing Out», είναι η αίσθηση πως όλοι οι φίλοι σας – διαδικτυακοί και μη – κάνουν κάτι ενδιαφέρον, κάτι ωραίο αλλά χωρίς εσάς.

Και βέβαια, όπως είναι διαμορφωμένα τα social media σήμερα, σας επιτρέπουν να το γνωρίζετε έστω και σε δεύτερο χρόνο. Το εξαιρετικά πλούσιο περιεχόμενο, που «κυκλοφορεί» στα social media με θέματα και τάσεις που αλλάζουν συνεχώς, δημιουργεί ένα είδους φόβου-άγχους των χρηστών, μήπως χάσουν τις εξελίξεις ή τις ενημερώσεις των φίλων/ακολούθων τους.

Ανησυχείτε ότι όλοι οι άλλοι κάνουν, γράφουν, μιλούν για κάτι χωρίς εσάς; Μπορεί να πάσχετε από FOMO ή, ακόμα χειρότερα, βάσει μιας νέας μελέτης, μπορεί να είστε λιγότερο ικανοποιημένοι με τη ζωή σας από ό,τι το μέσο άτομο.

Οι άνθρωποι με υψηλό FOMO, αισθάνονται λιγότερο ικανοί, λιγότερο αυτόνομοι και λιγότερο δικτυωμένοι με τους άλλους συγκριτικά με τους ανθρώπους που δεν έχουν άγχος να «μένουν εκτός», σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού Journal Computers in Human Behavior.

Αλλά αυτό που μπορεί να είναι κακό για τα άτομα μπορεί να είναι καλό για το Facebook ή άλλα social media: Οι άνθρωποι με υψηλό FOMO είναι επίσης πιο πιθανό να χρησιμοποιούν τα social media από την ανάγκη να δουν τι συμβαίνει όταν δεν είναι οι ίδιοι online.

Ο πρώτος που ασχολήθηκε με το θέμα αυτό είναι ο ερευνητής Andrew Przybylski, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Essex στην Αγγλία λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «Πολλά από αυτά που εμείς θεωρούμε ως άτομα, διαφέρουν στα social media.»

Ο Przybylski εμπνεύστηκε τη μελέτη για το FOMO το 2011 από ένα άρθρο των New York Times, το οποίο αναφερόταν στην ανικανότητα της γράφουσας να απολαύσει ένα όμορφο βράδυ στο σπίτι, όταν οι φίλοι της έγραφαν στο twitter, ανέβαζαν φωτογραφίες στο Instagram και γενικώς της περιέγραφαν στο smartphone της πώς περνούσαν.

«Έμεινα έκπληκτος από το ότι κανείς στην ψυχολογία ή στην κυβερνο-ψυχολογία ή στην επικοινωνία δεν είχε κάνει οποιαδήποτε έρευνα για το θέμα αυτό», δήλωσε ο Przybylski.

Σε πρώτη φάση, ο Przybylski και οι συνεργάτες του ετοίμασαν για τη μέτρηση του FOMO ένα ερωτηματολόγιο με 32 ερωτήσεις σε 672 άνδρες και 341 γυναίκες, οι περισσότεροι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ινδία, και οι υπόλοιποι διάσπαρτοι ανά τον κόσμο. Περιόρισε τις ερωτήσεις σε 10, επικεντρωμένες στον FOMO. (Μια έκδοση του ερωτηματολογίου βρίσκεται τώρα online στο ratemyfomo.com)

Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτό το ερωτηματολόγιο για να αξιολογήσουν τον FOMO σε εθνικό δείγμα 2.079 κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου, ηλικίας από 22 έως 65 χρονών. Ρώτησαν επίσης τους συμμετέχοντες το βαθμό της εμπλοκής τους στα social media, πόσο απολαμβάνουν τη ζωή τους και την επίδραση στην αυτονομία τους βάσει της σύνδεσης τους ή μή με άλλους σε καθημερινή βάση.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως όσο λιγότερο αυτόνομοι, επαρκείς και δικτυωμένοι στην καθημερινή τους ζωή ένιωθαν οι άνθρωποι, τόσο περισσότερο αισθάνονταν FOMO. Οι άνθρωποι με υψηλό βαθμό FOMO χρησιμοποιούσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περισσότερο.

Social media και FOMO

Δεν είναι εντελώς σαφές από την έρευνα αν η χρήση των social media οδηγεί σε FOMO ή αν ο FOMO οδηγεί στη χρήση social media, είπε o Przybylski, αλλά μία στατιστική ανάλυση των δεδομένων υποδεικνύει ότι η έλλειψη αυτονομίας, πληρότητας και δικτύωσης οδηγεί σε FOMO, ο οποίος με τη σειρά του οδηγεί στην έντονη επιθυμία να ελέγχεται το Facebook και το Twitter συνεχώς. Είναι πιθανό ότι ο FOMO ποικίλλει ανάλογα με τις εμπειρίες ενός ατόμου, είπε ο Przybylski, αλλά η μελέτη δεν θα μπορούσε να προσδιορίσει πώς το συναίσθημα αλλάζει με την πάροδο του χρόνου.

Σε μία τρίτη μελέτη, 87 φοιτητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με υψηλό FOMO είχαν πιo θετικές και πιο αρνητικές συναισθηματικές εμπειρίες κατά την περιήγησή τους στο Facebook από ό,τι τα άτομα χωρίς FOMO. Με άλλα λόγια,ο FOMO συνδέεται με πιο έντονα συναισθήματα όταν συνδεέται με τα social media.

Ακόμη πιο τρομακτικό, είπε ο Przybylski, ήταν ότι οι φοιτητές που εμφάνιζαν υψηλό FOMO ήταν πιο πιθανό να παραδεχθούν ότι αποσπάται η προσοχή τους κάτα την οδήγηση, συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης γραπτών μηνυμάτων ή αποστολής email κατά την οδήγηση.