Κρισναμούρτι “Η εκπαίδευση και το νόημα της ζωής”

Αν δεν φέρουμε ηθελημένα μια ριζική αλλαγή στην εκπαίδευση, είμαστε άμεσα υπεύθυνοι για τη διαιώνιση του χάους και της δυστυχίας- και όταν τελικά γίνει κάποια τερατώδης και βάναυση επανάσταση, θα δώσει απλώς την ευκαιρία σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων να γίνουν εκμεταλλευτές και απάνθρωποι. Η κάθε ομάδα που βρίσκεται στην εξουσία αναπτύσσει τα δικά της μέσα καταπίεσης, είτε πρόκειται για μία ψυχολογική πειστικότητα προπαγάνδας, είτε για ωμή βία.

Για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, η πειθαρχία έχει γίνει ένας σπουδαίος παράγοντας της σημερινής κοινωνικής μας δομής, και εξαιτίας της επιθυμίας μας να είμαστε ψυχολογικά ασφαλείς, δεχόμαστε και ακολουθούμε διάφορες μορφές πειθαρχίας. Η πειθαρχία εγγυάται ένα αποτέλεσμα- και για εμάς ο σκοπός είναι
πιο σημαντικός από τα μέσα - όμως τα μέσα καθορίζουν το σκοπό.

Ένας από τους κινδύνους της πειθαρχίας σ’ ένα σύστημα -πολιτικό, θρησκευτικό και λοιπά- είναι ότι το σύστημα γίνεται τελικά πιο σημαντικό από τα ανθρώπινα πλάσματα που είναι εγκλωβισμένα μέσα σ’ αυτό. Και τότε η πειθαρχία γίνεται το υποκατάστατο της αγάπης. Επειδή οι καρδιές μας είναι άδειες, μένουμε προσκολλημένοι στην πειθαρχία. Η ελευθερία δεν μπορεί να έρθει ούτε με πειθαρχία ούτε με αντίσταση, γιατί η ελευθερία δεν είναι στόχος, δεν είναι κάποιος σκοπός που πρέπει να τον πετύχουμε. Η ελευθερία βρίσκεται στο πρώτο βήμα- η ελευθερία βρίσκεται στην αρχή, όχι στο τέλος, δεν είναι κάτι που θα το βρεις κάποτε σε κάποιο μακρινό ιδανικό.

Ελευθερία δεν σημαίνει ευκαιρία για αυτοεπιβεβαίωση ή ότι παύεις να υπολογίζεις τους άλλους. Ο δάσκαλος που είναι ειλικρινής θα προστατέψει τα παιδιά και θα τα βοηθήσει με κάθε δυνατό τρόπο να μεγαλώσουν με τρόπο που να είναι αληθινά ελεύθερα. Αλλά είναι αδύνατον να το κάνει αυτό αν ο ίδιος είναι εξαρτημένος από μια ιδεολογία, αν είναι με οποιονδήποτε τρόπο δογματικός ή ιδιοτελής.

Η ευαισθησία δεν μπορεί ποτέ να ξυπνήσει με εξαναγκασμό. Μπορεί κανείς να εξαναγκάσει ένα ατίθασο παιδί να είναι φρόνιμο, αλλά έτσι δεν θα έχει αντιμετωπίσει εκείνο που κάνει το παιδί να είναι πεισματάρικο και αναιδές. Ο εξαναγκασμός γεννά την αντίδραση και το φόβο. Ανταμοιβή και τιμωρία, με οποιαδήποτε μορφή, κάνουν το νου δουλικό και θολωμένο- και αν αυτό είναι που θέλουμε για τα παιδιά μας, τότε ο εξαναγκασμός είναι ένας θαυμάσιος τρόπος για να προχωρήσουμε.

 Αλλά ένας τέτοιος τρόπος εκπαίδευσης δεν μας βοηθάει να κατανοήσουμε το παιδί, πλάνα για μια «Ουτοπία» δεν θα φέρουν ποτέ εκείνη τη ριζική αλλαγή της καρδιάς, που είναι ουσιαστική αν θέλουμε να δούμε να μπαίνει τέλος στους πολέμους και στην παγκόσμια καταστροφή. Τα ιδανικά δεν μπορούν να αλλάξουν τις σημερινές μας αξίες. Αυτές μπορούν να αλλάξουν μόνο με το σωστό είδος εκπαίδευσης που θα καλλιεργήσει την κατανόηση «εκείνου που είναι».

Κρισναμούρτι “Η εκπαίδευση και το νόημα της ζωής” εκδ.Καστανιώτη

Krishnamurti Library of Athens

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ