ΚΑΣΤΑΝΑ

 Πειρασμός χωρίς θερμίδες
Η εξαιρετική τους γεύση, οι χαμηλές θερμίδες και τα οφέλη τους για την υγεία μας τα κάνουν απαραίτητα για την καθημερινή μας διατροφή.
Tα κάστανα περιέχουν λιγότερες θερμίδες από όσες πιστεύουν οι περισσότεροι (160 Kcal/100 γρ.), ενώ ακόμα λιγότεροι γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα θρεπτικό τρόφιμο που όταν καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες μπορεί να μας προσφέρει μόνο οφέλη.

Γεύση και υγεία

• Τόνωση του νευρικού συστήματος:

  Χάρη στην υψηλή τους περιεκτικότητα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1 και Β2) και φυλλικό οξύ, τα κάστανα τονώνουν το νευρικό μας σύστημα.

• Χαμηλά σε λίπος:

  Σε αντίθεση με άλλους ξηρούς καρπούς, τα κάστανα περιέχουν αρκετό νερό και λιγότερο λίπος, ενώ δεν έχουν χοληστερόλη. Συγκεκριμένα, η περιεκτικότητά τους σε λίπος ανέρχεται περίπου στο 1-2%, όταν σε άλλους ξηρούς καρπούς το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπερνά ακόμα και το 50%.

• Ρύθμιση της χοληστερόλης:

Τα κάστανα, όπως όλοι οι ξηροί καρποί, περιέχουν
ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία μειώνουν την «κακή» LDL χοληστερόλη, που είναι υπεύθυνη για τον αυξημένο κίνδυνο αθηρωμάτωσης (εναπόθεση λίπους στα τοιχώματα των αγγείων) και κατ’ επέκταση για την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. 

• Μείωση των επιπέδων γλυκόζης (σακχάρου) αίματος:

  Τα κάστανα αποτελούνται κυρίως από σύνθετους υδατάνθρακες (35%), φυτικές ίνες (7-8%), ενώ έχουν χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, γι’ αυτό η μέτρια κατανάλωσή τους συστήνεται σε άτομα με διαταραχές των τιμών γλυκόζης ορού.

• Μυϊκή ενδυνάμωση:

  Τα κάστανα περιέχουν αρκετή ποσότητα πρωτεΐνης, της οποίας η βιολογική αξία είναι εφάμιλλη με αυτήν του αβγού και αφομοιώνεται εύκολα από τον οργανισμό.

• Ιδανικά για άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση: 

  Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε κάλιο και το χαμηλό ποσοστό νατρίου συμβάλλουν στον έλεγχο των επιπέδων της πίεσης αναδεικνύοντας τα κάστανα στην καλύτερη επιλογή γι’ αυτούς που αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα. 

Τα κάστανα, παρότι στην ελληνική κουζίνα δεν χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα, πέρα από τη γέμιση της γαλοπούλας, μπορούν να δώσουν μια υπέροχη μυελώδη υφή και ξεχωριστό άρωμα σε πολλά φαγητά. Ταιριάζουν με χοιρινό μαγειρεμένο σε κόκκινο κρασί, με κότα λεμονάτη στην κατσαρόλα ή δίνουν μια διαφορετική υφή στις πατάτες του ψητού – όταν μάλιστα στον τελευταίο συνδυασμό προσθέσουμε μπέικον ή λουκάνικα και κομμένα κρεμμύδια, μπορούν να αποτελέσουν χειμωνιάτικο φαγητό από μόνα τους.

 Με τα κάστανα, όμως, μπορεί κανείς να συνδυάσει και ψάρια. Μια ενδιαφέρουσα και πολύ παλιά πολωνοεβραϊκή συνταγή, που μάλλον κρατά από τον Μεσαίωνα, αξιοποιεί το ποταμίσιο γριβάδι (αλλιώς κυπρίνος ή σαζάνι) με τη σκληρή και λιπαρή σάρκα, συνοδεύοντάς το με γέμιση από κάστανα, σταφίδες, ασπρισμένα και κοπανισμένα αμύγδαλα, ξίδι και κρεμμύδια. Το γεγονός ότι μια τέτοια γλυκόξινη συνταγή επέζησε μέχρι τις μέρες μας και σερβίρεται όπου υπάρχουν γριβάδια –από το Λίγηρα μέχρι το Δνείπερο– αποδεικνύει τη μοναδικότητα που της προσδίδουν τα κάστανα.
Στις κουζίνες του κόσμου

 ανακαλύπτεις πολλές συνταγές με κάστανο, όπως τις αλμυρές κροκέτες που φτιάχνουν στη βόρεια Ιταλία με πουρέ κάστανου, ψίχα ψωμιού, κρεμμύδια, αβγά, βούτυρο και γάλα, και αρωματίζουν με δάφνη και γαρίφαλο. Υπάρχει βέβαια και η γλυκιά τους εκδοχή, με άχνη και ξύσμα πορτοκαλιού ή λεμονιού. Στην Καταλονία, το τυπικό πιάτο των ορεινών της όγκων είναι ένα γευστικότατο ρύζι με ντομάτα, ζαφορά, κρεμμύδια και κάστανα, το arros amb
castanyes, στο οποίο, φυσικά, οι ορεσίβιοι Καταλανοί δεν διστάζουν να προσθέσουν χοιρινό λίπος και κομμάτια από χοιρινά παϊδάκια, πράγμα που, ομολογώ, το κάνει γευστικότατο.

Κάστανα, ψητά ή βραστά, χρησιμοποιούν όμως και οι Γάλλοι στις φρέσκες σαλάτες τους, όπως αυτή με confit πάπιας ή χήνας, την οποία αρωματίζουν με ξίδι φραμπουάζ και της προσθέτουν κάστανα σοτέ – αφού τα βράσουν τα περνούν από βούτυρο, καθώς το κάστανο στεγνώνει στο ψήσιμο και θέλει κάποια υγρή ή λιπαρή ουσία για να ανακτήσει την υγρασία του.

Στη ζαχαροπλαστική

 

Στη ζαχαροπλαστική, το κάστανο πέρασε με γαλλικά ονόματα: μαρόν γκλασέ, μαρόν ντεγκιζέ (τυλιγμένα σε σοκολάτα), μαρόν αλ αρμανιάκ (κάστανα που διατηρούνται σε μπράντι αρμανιάκ). Είναι επίσης το κυρίαρχο υλικό στη διάσημη τούρτα Μον Μπλαν (φτιάχνεται με κάστανο βρασμένο και αλεσμένο στο μύλο λαχανικών, με κρέμα από κάστανο και σαντιγί και είναι δολοφονικά γευστική). Ο πουρές κάστανου χρησιμοποιείται σε πολλά γλυκίσματα (μους, παγωτό, πουτίγκα με διάφορα αποξηραμένα φρούτα, ρολό με μπανάνα και σοκολάτα, κρέμες καραμελέ). Στην ιταλική ζαχαροπλαστική, όμως, όταν αναφέρονται στον πουρέ κάστανου αλά μιλανέζε, εννοούν έναν πολτό αρωματισμένο με ρούμι και βανίλια που, εκτός από κάστανο, περιέχει πάντα και σοκολάτα.

Τα μικρά μυστικά του κάστανου

Πώς γεμίζω τη γαλοπούλα; 

 
Αν δεν έχετε χρόνο να βράσετε φρέσκα κάστανα, οι λύσεις είναι δύο: είτε αγοράζετε… από τον καστανά είτε τα παίρνετε προβρασμένα. Όσα περισσέψουν, τα προσθέτετε στο ταψί, μαζί με τις πατάτες, 10 λεπτά πριν τις βγάλετε από το φούρνο.

Στην αγορά
Τα βρίσκουμε σε διάφορες μορφές: πουρέ και κρέμα κάστανου. κάστανα προβρασμένα και συσκευασμένα σε κενό αέρος, σε πλαστική σακούλα ή βάζο. λικέρ, το επονομαζόμενο «cre`me de marrons», που χρησιμοποιούν στην περιοχή της Οβέρνης για το κοκτέιλ σαμπάνιας kir αντί για κρέμα από μαύρα βατόμουρα.

Το βράσιμο
Λένε πως είναι δύσκολα στο βράσιμο. Δεν είναι αλήθεια όμως. Πριν τα ρίξουμε στην κατσαρόλα, τα χαράζουμε κατά μήκος από την κυρτή πλευρά τους, χωρίς να τα σχίσουμε και τα βουτάμε όλα μαζί για 5-6 λεπτά σε βραστό κι αλατισμένο νερό, ει δυνατόν αρωματισμένο με ένα κλαράκι δεντρολίβανο. Το μυστικό για να καθαριστούν εύκολα είναι να βγάζουμε από το καυτό νερό μόνο όσα σκοπεύουμε να καθαρίσουμε άμεσα, γιατί η υψηλή θερμοκρασία διευκολύνει το καθάρισμά τους.

Η συνοδεία
Αναζητώντας τρόπο για να τονίσω τη γλυκιά σχεδόν γεύση του και τη βελούδινη υφή του διαπίστωσα ότι το κάστανο συνδυάζεται με μανιτάρια ή με ρίζα σέλινου ή σέλερι. Του ταιριάζουν τα ζεστά μπαχαρικά: βανίλια –ακόμα και στην αλμυρή της εκδοχή–, γλυκόριζα, μοσχοκάρυδο και γαρίφαλο. Μπορούμε να το αρωματίσουμε και με καφέ.

Αλεύρι από κάστανα

Χρησιμοποιείται σε αρτοσκευάσματα (ψωμιά, γλυκά, κουλούρια) στην Κορσική, τη Σαρδηνία, τη Σικελία, αλλά και σε αρκετά μέρη της ηπειρωτικής Ευρώπης. Το πιο χαρακτηριστικό είναι το ιταλικό χριστουγεννιάτικο castagnaccio, μια τάρτα με αλεύρι από κάστανα, αμυγδαλέλαιο, σταφίδες, κουκουνάρι και δεντρολίβανο.

Τούρτα κάστανο

Υλικά
300 γρ.μπισκότα petit beurre
1 λίτρο creme fraiche
300 γρ. μαρόν γλασέ
100 γρ. ζάχαρη-άχνη
4 κουταλιές ρούμι

Παρασκευή
Ραντίστε τα μπισκότα με ρούμι και ντύστε τα πλαϊνά και τον πάτο μιας τετράγωνης φόρμας. Χτυπήστε την κρεμ φρες, προσθέστε τη ζάχαρη και τα μαρόν γλασέ τριμμένα. Βάλτε την κρέμα μέσα στη φόρμα και καλύψτε τη με τα υπόλοιπα μπισκότα. Αφήστε την τάρτα στο ψυγείο 4-5 ώρες, αναποδογυρίστε, στολίστε με σαντιγί και μαρόν και συνοδεύστε τη με ένα αρωματικό μοσχάτο κρασί.

Τρουφάκια κάστανου

Υλικά
80 γρ. σοκολάτα κουβερτούρα
350 γρ. άγλυκος πουρές κάστανου (αν δεν προλαβαίνετε να φτιάξετε, υπάρχει έτοιμος σε κονσέρβες στα καλά σουπερμάρκετ)
50 γρ. ζάχαρη
75 γρ. βούτυρο φρέσκο
30 γρ. κακάο

Παρασκευή
Λιώστε τη σοκολάτα σε μπεν μαρί, προσθέστε το βούτυρο και τη ζάχαρη, ανακατέψτε καλά και στη συνέχεια βάλτε τα κάστανα, δουλεύοντας με ξύλινο κουτάλι, για να πάρετε ένα ομεγενοποιημένο μείγμα. Βάλτε το μείγμα 2-3 ώρες στο ψυγείο, να σφίξει, και στη συνέχεια πλάστε μικρά μπαλάκια και τυλίξτε τα στο κακάο.

ΠΗΓΗ

   ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ