Σύνδρομο της άδειας φωλιάς (Empty Nest Syndrome)

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί από τους γονείς το σύνδρομο της άδειας φωλιάς.
Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς προκειμένου να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες που λαμβάνουν χώρα μετά την ανεξαρτητοποίηση τών παιδιών τους.

Αναφέρεται στα συναισθήματα στενοχώριας, θλίψης, πόνου, ακόμα και κατάθλιψης, που κατακλύζουν τους γονείς, με την ενηλικίωση των παιδιών τους και, κυρίως, όταν τα παιδιά φεύγουν από το πατρικό τους σπίτι, είτε για λόγους σπουδών, είτε επειδή δημιουργούν την δική τους οικογένεια, είτε για λόγους εργασίας.

Στο σημείο αυτό, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η απώλεια τού παιδιού από το σπίτι, είναι φυσικό και εύλογο αρχικά να προκαλεί θλίψη και ανησυχία στους γονείς. Όταν όμως το αίσθημα της θλίψης και της ματαίωσης διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα, και οδηγεί τους γονείς στην απομόνωση και στην έλλειψη διάθεσης για οτιδήποτε άλλο, τότε χρήζει σωστής αντιμετώπισης και ίσως και της βοήθειας ειδικού.

Συμπτώματα του συνδρόμου άδειας φωλιάς

Οι γονείς συχνά παρουσιάζουν:

• αίσθημα θλίψης
• αίσθημα ματαίωσης
• ξαφνικό κλάμα
• παραμονή στο δωμάτιο του παιδιού τους για μεγάλη χρονική διάρκεια, η οποία δημιουργεί την ψευδαίσθηση στον γονέα ότι το παιδί είναι ακόμα κοντά του αν και απουσιάζει.

Οι γυναίκες φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο ψυχολογικά από ό,τι οι άνδρες, ενώ οι μητέρες που εργάζονται νιώθουν σε μικρότερο βαθμό το «κενό» τής έλλειψης του παιδιού από το σπίτι. Επί πλέον, η εμφάνιση του συνδρόμου στους γονείς εξαρτάται από την ποιότητα της σχέσης γονέων και παιδιού. Έχει αποδειχτεί ότι οι καλές και ισορροπημένες σχέσεις, χωρίς υπερπροστασία και εξάρτηση, οδηγούν σε λιγότερες πιθανότητες εκδήλωσής του, ενώ μεγάλο είναι το ποσοστό των γονέων που ερμηνεύει την αποχώρηση του παιδιού τους από το σπίτι ως ένδειξη ότι μεγαλώνουν και δεν είναι πια τόσο χρήσιμοι, ότι τα παιδιά τους δεν τους έχουν ανάγκη, ότι τους παραγκωνίζουν ή, ακόμα, και ότι δεν τους θέλουν. Αρκετές φορές η απομάκρυνση των παιδιών από το σπίτι, φέρνει την κατάρρευση της συντροφικής σχέσης του ζευγαριού, η οποία, μάλλον, νοσούσε από πριν, αλλά κρυβόταν πίσω από την γονική απαίτηση και οριοθέτηση.

Τρόποι αντιμετώπισης του συνδρόμου άδειας φωλιάς

Οι γονείς πρέπει να προετοιμαστούν για την αλλαγή. Θα πρέπει να δώσουν χρόνο στον εαυτό τους για να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, ενισχύοντας και μαθαίνοντας, από την μια, στο παιδί, να φροντίζει τον εαυτό του, για να μειωθεί έτσι το δικό τους άγχος για το πως θα τα καταφέρει το παιδί χωρίς αυτούς και, από την άλλη, με το να ψάξουν να βρουν νέες ευκαιρίες στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή, και να περνούν δημιουργικά την ώρα τους κάνοντας ένα χόμπι.

Οι γονείς θα πρέπει να επιτρέψουν στον εαυτό τους να νιώθει ανήσυχος και να μοιράζονται τα συναισθήματα τους και τις ανησυχίες τους με το σύζυγό τους ή με τους φίλους τους, για να αποφορτισθούν συναισθηματικά. Καλό θα ήταν να κάνουν πράγματα με τους συντρόφους τους, που πριν δεν μπορούσαν να κάνουν (εκδρομές, βόλτες), να αδράξουν την ευκαιρία για συντροφικότητα, η οποία μπορεί να είχε παραμεληθεί κατά την ανατροφή των παιδιών, να αναδιοργανωθούν και να αναμορφώσουν την ζωή τους.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας σήμερα (κινητά, e-mail, Skype) βοηθά να επικοινωνούν οι γονείς με το παιδί οποιοδήποτε στιγμή, εκμηδενίζοντας έτσι τις αποστάσεις και απαλύνοντας τα άσχημα συναισθήματα που προκύπτουν από την φυγή του παιδιού από το σπίτι.

Αν οι γονείς νιώθουν ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους όλη αυτή την νέα κατάσταση, συνετό θα ήταν να ζητηθεί η βοήθεια ενός ειδικού σε θέματα ψυχικής υγείας.

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι η περίοδος της ανεξαρτητοποίησης των παιδιών από το σπίτι, θα πρέπει να κάνει «υπερήφανους» τους γονείς γιατί αυτό σημαίνει ότι εκπλήρωσαν σωστά τον ρόλο τους, ο οποίος είναι να γαλουχήσουν τα παιδιά τους «με τις ρίζες της υπευθυνότητας και τα φτερά της ανεξαρτησίας».

Η δυναμική της οικογένειας δε μένει στάσιμη αλλά διαρκώς μεταβάλλεται «άδεια φωλιά» είναι ένα εξελικτικό στάδιο στα πλαίσια του κύκλου της ζωής της οικογένειας, που πρέπει να βιωθεί από τα μέλη της, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενότητά της και να επαναπροσδιοριστεί η ταυτότητα του κάθε μέλους της χωριστά.

Βιβλιογραφία
1. Grover, N. & Dang, P. (2013) Empty Nest Syndrome vs Empty Nest
2. Trigger: Psychotherapy Formulation Based on Systemic Approach. Psychological Study, 58(3), 285, 288.

e-psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ