ΜΗΝ ΚΡΙΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΡΙΘΕΙΤΕ – ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΚΡΙΘΟΥΜΕ – ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ – ΤΑ ΚΑΡΜΙΚΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΣΚΛΗΡΑ ΕΠΙΚΡΙΤΙΚΟΣ – Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΜΗ ΚΑΤΑΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΑ ΛΕΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΤΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ

«Μην κρίνετε για να μην κριθείτε. Διότι με όποια κρίση κρίνετε θα κριθείτε και με όποιο μέτρο μετράτε θα αντιμετρηθεί σ’ εσάς.
»Και γιατί βλέπεις το ξυλάκι στο μάτι του αδελφού σου και δεν παρατηρείς το δοκάρι στο μάτι σου? Ή πώς θα πεις στον αδελφό σου: “Άσε να βγάλω το ξυλάκι από το μάτι σου” ενώ το δοκάρι είναι στο μάτι σου? Υποκριτή, βγάλε πρώτα το δοκάρι από το μάτι σου και τότε θα δεις καθαρά για να βγάλεις το ξυλάκι από το μάτι του αδελφού σου» (κατά Ματθαίο Ζ:1-5)

Όποια κρίση κι αν εκφέρει κάποιος, την ίδια θα προσελκύσει στον εαυτό του. Σ’ αυτήν την περικοπή ο Ιησούς διατυπώνει με σαφήνεια ότι ο μηχανισμός της αιτίας και του αποτελέσματος του καρμικού νόμου είναι μια μορφή ηθικής απειλής για εκείνους που εκθέτουν ανελέητα τα σφάλματα των άλλων, αφού και τα δικά τους σφάλματα παρόμοια θα βγουν στο φως του σκληρού εξονυχιστικού ελέγχου. Με το ίδιο πνεύμα με το οποίο κάποιος κρίνει τους άλλους, ο θεϊκός νόμος κρίνει τον επικριτή – το κίνητρο, καθώς και η πράξη καθ’ εαυτή, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εξίσωσης της αιτίας και του αποτελέσματος.

Η τιμωρία ή η ανταμοιβή δεν απονέμονται από τον Θεό ως πράξη εκδίκησης ή ιδιαίτερης εύνοιας. Τα καλά και τα φαύλα αποτελέσματα είναι η αντανακλαστική έκβαση των καλών και των κακών πράξεων. Εφόσον ούτε ακόμα και ο Θεός δεν κρίνει τις πράξεις κανενός, έχοντας αναθέσει αυτήν την ενέργεια στον αμερόληπτο νόμο του κάρμα, με ποιο δικαίωμα οι μικρόμυαλοι άνθρωποι θεωρούν ότι μπορούν να το κάνουν αυτό? Εκείνοι που έχουν ήδη κριθεί και αυτόματα έχουν καταδικαστεί από τον καρμικό νόμο για τις πλανημένες τους πράξεις δεν χρειάζεται να επικριθούν ή να αποδοκιμαστούν και από κάποιον άλλον. Ένας άνθρωπος που κάνει κακή χρήση της ελεύθερης επιλογής του και εκθέτει τον εαυτό του σε φαύλα καρμικά επακόλουθα χρειάζεται συμπόνια αντί για επίκριση. Ο Θεός ευχαριστιέται όταν βλέπει έναν πνευματικά τυχερό άνθρωπο να προσπαθεί να σώσει έναν ατυχή αδελφό του που σπαράσσεται από τα νύχια των συνεπειών των κακών πράξεων. Όταν βλέπει μια ψυχή να βοηθά μια άλλη ψυχή στην προσπάθειά της να βγει από τα μπλεξίματα του κάρμα που δημιουργούν δυστυχία, εκτείνει ευσπλαχνία και τις ευλογίες Του οι οποίες συγχωρούν τα πάντα, με τις οποίες η συμπονετική ψυχή ανακαλύπτει ότι έχει ελευθερωθεί από πολλά από τα επακόλουθα του δικού της ολέθριου κάρμα.

Απόρροια της λειτουργίας του ίδιου του συμπαντικού νόμου είναι και το γεγονός ότι με το να κρίνει κάποιος τους άλλους άσπλαχνα προσελκύει κακόβουλες επικρίσεις πάνω του. Αν κάποιος διαδίδει τις αδυναμίες των άλλων, ο θεϊκός νόμος θα φανερώσει μυστηριωδώς και τα δικά του κρυφά σφάλματα. Ο άνθρωπος που μπαίνει στον πειρασμό να λέει κακά λόγια για οποιονδήποτε άλλον θα πρέπει πρώτα να ρωτά τον εαυτό του: «Είμαι εγώ αλάθητος?». Μην κρίνετε τους άλλους. Κρίνετε και αλλάξτε τον εαυτό σας πρώτα.

Η άσπλαχνη ομιλία και συμπεριφορά έχουν τις ρίζες τους στις άσπλαχνες σκέψεις. Αν κάποιος είναι συνεχώς αγενής, αυτό σημαίνει ότι ο νους του είναι ένα λιμάνι αγενών σκέψεων. Σύμφωνα με τον ψυχολογικό νόμο της συνήθειας, όσο περισσότερο νοητικό χώρο παρέχει κάποιος στις κακόβουλες σκέψεις, τόσο περισσότερο θα εθίζεται στην κακία, ερεθίζοντας και εξοργίζοντας τους άλλους με την αδίστακτη συμπεριφορά του, κι έτσι θα προσελκύει αγένεια προς τον ίδιο. Επομένως είναι ύπουλο και ανεπιθύμητο να κάνει κάποιος επικριτικές σκέψεις για τους άλλους σε οποιαδήποτε περίπτωση, γιατί μια τέτοια εσωτερική ασχήμια μπορεί να γίνει μια ακλόνητη συνήθεια κακίας. Είναι ανόητος αυτός που μετατρέπεται σε χρόνιο κριτή των άλλων, γιατί το μόνο που κατορθώνει είναι να έλκει πάνω του δυσαρμονία απ’ όλες τις πλευρές. Είναι αληθινά σοφός εκείνος που γνωρίζει πότε είναι σωστό να μιλήσει και πότε είναι καλύτερο να παραμείνει σιωπηλός.

Από την άλλη μεριά, ας υποθέσουμε πως κάποιος εκμυστηρεύεται σ’ έναν φίλο: «Θα αμολήσω στο δωμάτιο του Γιάννη έναν κροταλία. Μην του πεις τίποτα!». Δεν είναι καθήκον του φίλου να πληροφορήσει τον Γιάννη για τον κίνδυνο? Εκείνοι που ανέχονται τη φαυλότητα των ανθρώπινων φιδιών γίνονται όμοιοί τους.

Το «μην κρίνετε για να μην κριθείτε» δεν σημαίνει ότι αν κάποιος παραβλέψει τα ανομήματα των άλλων ανθρώπων, οι δικές του άνομες δραστηριότητες θα συγχωρηθούν. Είναι αντίθετο στον ανθρώπινο νόμο η απόκρυψη της γνώσης ότι κάποιος διέπραξε κακούργημα, όπως η ληστεία ή ο φόνος. Αυτός που το κάνει καθίσταται υπόλογος για βοήθεια προς τους εγκληματίες να αποφύγουν την τιμωρία.

Παρόμοια, το «μην καταδικάζετε, και δεν θα καταδικαστείτε» δεν εννοείται ως μια υπόσχεση ότι αν ξεχάσει κάποιος τα σφάλματα των άλλων, με κάποιο τρόπο ελευθερώνεται κι αυτός από την καρμική καταδίκη για τα δικά του σφάλματα. Αυτό που εννοούσε ο Ιησούς είναι ότι εκείνος που είναι συμπονετικός με τους συνανθρώπους του θα προσελκύσει τη συμπόνια των άλλων και του Θεού. Αν ο Ιωάννης προσπαθεί να βοηθήσει τον Ιούδα να απαγκιστρωθεί από τις δυστυχίες που προέκυψαν από φαύλες πράξεις του παρελθόντος, προσφέροντάς του αρωγή και καθοδηγώντας τον στο μονοπάτι της αρετής, τότε σύμφωνα με τον νόμο του κάρμα ο Ιωάννης θα προσελκύσει κάποια εξελιγμένη ψυχή ή και περισσότερες που θα τον βοηθήσουν να γλιτώσει από το πλήρες βάρος της δικής του καρμικής τιμωρίας.

«Διότι με όποια κρίση κρίνετε θα κριθείτε». Το «όποια κρίση» υποδηλώνει ότι η κριτική είναι διαφόρων ειδών: ευγενική ή άσπλαχνη, αλτρουιστική ή εγωιστική, σοφή ή ασύνετη. Ο νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος, όπως διατυπώνεται από τον Ιησού σ’ αυτά τα εδάφια, ορίζει ότι αν κάποιος συνηθίζει να κρίνει τους άλλους με καλοσύνη και διαπνεόμενος από το ανιδιοτελές κίνητρο να είναι χρήσιμος, λαμβάνει ως ανταπόδοση την ίδια αντιμετώπιση από την Αλήθεια, η οποία μυστικά και συνετά κυβερνά την τελική έκβαση, δηλαδή την έκβαση από τις διάφορες που θα μπορούσαν να συμβούν. Ο θεϊκός νόμος έτσι είναι φαινομενικά συμπονετικός ή σκληρός στην κρίση του ως προς τα σφάλματα ενός ανθρώπου, στον βαθμό που ο άνθρωπος αυτός έκρινε με συμπόνια ή σκληρότητα τα παραπτώματα των άλλων.

Τα λόγια του Ιησού δεν εννοούν ότι είναι λάθος μέσα από μια εποικοδομητική κριτική να προειδοποιεί κάποιος ένα αφελές άτομο ή κάποιον ελαφρώς ανήθικο ως προς τον κίνδυνο να σχηματιστούν συνήθειες από συνεχόμενες κακές πράξεις. Είναι σωστό να βοηθά κάποιος έναν αδελφό να αποφεύγει ένα επώδυνο πέσιμο μέσα στο ίδιο χαντάκι λάθους στο οποίο και εκείνος έχει πέσει. Το να προειδοποιεί κάποιος τους άλλους για τους κινδύνους της φαυλότητας, βασιζόμενος στη δική του πικρή εμπειρία, είναι καλό αν γίνεται κατ’ ιδίαν και με τη μοναδική επιθυμία να τους γλιτώσει από την επικείμενη δυστυχία. Η κριτική στους άλλους είναι δύσκολο να γίνει χωρίς να τους πληγώσει –όταν υπάρχει κακή πρόθεση– όπως εκθέτοντάς τους, κουτσομπολεύοντάς τους, ή με κακεντρεχή χλευασμό. Οι αυτόκλητοι κριτές και πληροφοριοδότες δεν έχουν κανένα δικαίωμα να αποκαλύπτουν τα ελαττώματα των άλλων δημόσια. Είναι αμαρτία κατά του Θεού που διαμένει στον εσωτερικό ναό και αυτού που διαπράττει το λάθος και του ενάρετου. Σ’ αυτόν που κάνει το λάθος θα πρέπει να προσφερθεί βοήθεια με τη μορφή μιας σοφής συμβουλής αν αυτή ζητηθεί, ή με τη μορφή του καλύτερου παραδείγματος κάποιου που έχει αποκτήσει πλήρη έλεγχο του εαυτού του, ή, αν είναι απόλυτα εχθρικός, θα πρέπει να αφεθεί μόνος του για να βρει ο ίδιος την πνευματική θεραπεία του. Σε κάθε περίπτωση, κανείς δεν πρέπει να αποκαλύπτει τα ελαττώματα των άλλων δημόσια – ούτε ακόμα και κατ’ ιδίαν αν είναι ανεπίδεκτοι βοήθειας, εκτός κι αν είναι κατηγορηματικά καθήκον του.

Παρόμοια, σ’ εκείνους που προσεγγίζουν έναν γκουρού-δάσκαλο για βοήθεια για να βελτιωθούν, ο δάσκαλος κατά γενικό κανόνα μιλά με ειλικρίνεια αλλά κατ’ ιδίαν. Και όσοι βρίσκονται στην πνευματική του οικογένεια βελτιώνονται μέσα στο πνεύμα της αγάπης και του σεβασμού που τους παρέχεται. Όπως μια ανθρώπινη μητέρα θέλει τα παιδιά της να είναι ευπρεπή και έντιμα στη διαγωγή τους ως προς τους άλλους, το ίδιο και η Θεϊκή Μητέρα επιθυμεί οι πιστοί Της να είναι πνευματικά κόσμιοι και καθαροί από ανάρμοστα χαρακτηριστικά. Αν η ζήλεια, η ευθιξία, η αγένεια, η ιδιοτέλεια, δεν αποκοπούν από τη φύση κάποιου, κακοφορμίζουν σαν σπυριά και προσελκύουν τις μύγες της δηκτικής κριτικής των άλλων. Είναι καλύτερα η ψυχολογική προσπάθεια να γίνεται στο σπίτι, ή από τον γκουρού στο άσραμ, με καλοσύνη, αγάπη και έχοντας στο επίκεντρο της σκέψης του την ύψιστη ωφέλεια του «ασθενούς».

Ακόμα κι όταν η τιμωρία είναι δικαιολογημένη, θα πρέπει να γίνεται σ’ αυτούς που διαπράττουν σφάλματα ήρεμα και μ’ έναν τρόπο που θα τους ενθαρρύνει να προσπαθήσουν να αναμορφωθούν. Στο δικαστήριο ο δικαστής τιμωρεί τους εγκληματίες για το καλό όλης της κοινωνίας, καθώς και για το προσωπικό καλό των ίδιων των κακοποιών, έτσι ώστε να μην συνεχίσουν την ίδια συμπεριφορά ή να διαπράξουν μεγαλύτερα εγκλήματα. Ο σκοπός της επιβολής της ποινής θα πρέπει να είναι μόνο θεραπευτικός και όχι μια εκδικητική αντίπραξη θυμού. Η τιμωρία αυτών που σφάλλουν για την ικανοποίηση της οργής και μόνο, ή με τον ιταμό σκοπό να πληγωθούν ή να γελοιοποιηθούν, ή για οποιονδήποτε άλλο λανθασμένο σκοπό, είναι φαυλότητα.

Μια βάναυση καταδίκη κάνει τον άνθρωπο να ξεχνά ότι ο αμαρτωλός δεν είναι παρά δεν είναι παρά ένα παιδί του Θεού που σφάλλει, του οποίου η θεϊκή φύση έχει επισκιαστεί προσωρινά από την άγνοια. Κανένας δεν πρέπει να αποκαλείται αμαρτωλός. Και κανένας δεν πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του αμαρτωλό. Να μισείτε την αμαρτία αλλά όχι τον αμαρτωλό. Ο επικριτής θα πρέπει να αντιμετωπίζει τον παραστρατημένο όπως ο ίδιος θα επιθυμούσε να αντιμετωπιστεί για τα δικά του αμαρτωλά λάθη. Εκείνοι που σφάλλουν δεν χρειάζονται χλευαστικά χτυπήματα. Χρειάζονται ένα σταθερό αλλά στοργικό χέρι να απλωθεί προς αυτούς. Είναι άσκοπο να τρίβει κάποιος το αλάτι της καυστικής επίκρισης στις πληγές του χαρακτήρα των άλλων. Δώστε σ’ αυτόν που σφάλλει το θεραπευτικό βάλσαμο της κατάλληλης συμπονετικής συμβουλής και της κατάλληλης υποστήριξης για κάθε προσπάθεια για την αναμόρφωσή του. Να προσφέρετε αγάπη σε όλους, τη μόνη πανάκεια που μπορεί να λυτρώσει τον κόσμο. Αυτό είναι το βροντερό κάλεσμα του Χριστού.

Όταν ο άνθρωπος δεν καταδικάζει τους άλλους, αλλά προσπαθεί να τους βοηθήσει με αγάπη, τότε οι νόμοι του Θεού, καθώς είναι συνειδητές δυνάμεις, θα αντιμετωπίσουν αυτό το στοργικό άτομο παρόμοια. «Με όποιο μέτρο μετράτε, θα αντιμετρηθεί σ’ εσάς». Αυτός που συγχωρεί τους άλλους που τον αδίκησαν θα προσελκύσει τη συγχώρεση και για τον εαυτό του. Αυτός που προσφέρει νοητική και υλική βοήθεια στους άλλους με μια καρδιά πλημμυρισμένη από καλοσύνη θα τύχει της ίδιας ανταπόδοσης. Αυτός είναι ο νόμος της δράσης που ισχύει για τις ανθρώπινες καρδιές: οτιδήποτε αισθάνεται κάποιος για τους άλλους παραμένει δονούμενο στον αιθέρα, προσελκύοντας μια ανταπόδοση, σε ίσο μέτρο, συμπόνιας και καλοσύνης. Αυτός που προσφέρει λιγοστή αγάπη λαμβάνει λιγοστή αγάπη. Αυτός που προσφέρει ολόψυχα, θα δει την πληρότητα της αγάπης να επιστρέφει σ’ αυτόν, τώρα ή στο μέλλον – παρά τα όποια αντίθετα φαινόμενα. Ακόμα κι αν οι ευγενείς πράξεις κάποιου δεν αναγνωριστούν από τους συγχρόνους του, ο νόμος της δράσης διασφαλίζει με αλάνθαστο τρόπο ότι θα αναγνωριστούν από τον Θεό σ’ αυτή τη ζωή ή στις επόμενες. Οι καλές πράξεις, όπως οι καλοί θησαυροί, από την ώρα που θα αποθηκευτούν στον νου μπορεί να μείνουν αχρησιμοποίητες, αλλά δεν χάνονται ποτέ. Η καρμική ανταμοιβή υπάρχει για να τη χρησιμοποιήσει η ψυχή όταν παρουσιαστεί η ανάγκη ή η ευκαιρία.

Ο κατατρεγμός, το κουτσομπολιό, οι εντολές και οι απαγορεύσεις δεν μπορούν να θεραπεύσουν τα ηθικά σφάλματα. Θα υπήρχε πολύ λιγότερη υποκρισία στον κόσμο αν, αντί για λεκτικούς διωγμούς, οι άνθρωποι διδάσκονταν ηθικά γιατρικά από την παιδική ηλικία, όπως μεθόδους αυτοελέγχου, ορθής διαβίωσης και κατάλληλης υγιεινής, προτού γίνουν θύματα της φαυλότητας μέσα από κακές συναναστροφές και εγκόσμιες επιρροές.

Το κουτσομπολιό σχετικά με τις ηθικές αδυναμίες των άλλων αποτελεί επαίσχυντο πνευματικό έγκλημα. Τρέφει την υποκρισία στην κοινωνική και την ατομική ζωή. Πόσο αιχμηρά το έθεσε ο Ιησούς όταν είπε: «Όποιος από σας είναι αναμάρτητος, ας ρίξει πρώτος την πέτρα» (Κατά Ιωάννη Η:7). Αυτός του οποίου ο νους είναι κατειλημμένος από ανίερο ενδιαφέρον για τις ηθικές αδυναμίες των άλλων ουσιαστικά ξυπνά και διεγείρει τα πιο αχρεία κοιμισμένα προγεννητικά ένστικτά του.

Το κουτσομπολιό, ακόμα και ανάμεσα σε φίλους με καλή πρόθεση, ποτέ δεν έχει αίσια κατάληξη για το συζητούμενο άτομο. Το ταράζει, το εξοργίζει, το βυθίζει σε απόγνωση, το κάνει να ντρέπεται και ενισχύει την ατίθαση συμπεριφορά του. Υπάρχει μια παροιμία που λέει: «Αυτός που έχει χάσει το ένα αυτί του περνά μέσα από το χωριό πηγαίνοντας τοίχο-τοίχο για να δείχνει στους χωρικούς το καλό του αυτί, κρύβοντας αυτό που έχασε. Αυτός όμως που έχει χάσει και τα δυο του αυτιά, περνά μέσα από το κέντρο του χωριού γιατί δεν μπορεί να κρύψει την παραμόρφωσή του από κανέναν». Κάθε άνθρωπος του οποίου τα ηθικά σφάλματα εκτίθενται αδικαιολόγητα γίνεται απελπισμένος και αδιάντροπος όπως εκείνος που έχασε και τα δυο του αυτιά. Επιδεικνύει μια απερίσκεπτη νοοτροπία και δεν κάνει καμία προσπάθεια να γίνει καλύτερος. Όταν οι άνθρωποι ντροπιάζονται ως αποτέλεσμα του κουτσομπολιού γύρω από τα ελαττώματά τους, χάνουν και την επιθυμία και το κίνητρο να αλλάξουν. (Φυσικά, σε σπάνιες περιπτώσεις, και μόνο ο φόβος μην εκτεθούν και τους κουβεντιάζει η κοινωνία κρατά μερικούς ανθρώπους ενάρετους.)

Το κουτσομπολιό φαίνεται να λειτουργεί σαν ένα διεγερτικό τονωτικό. Εκείνοι που λαχταρούν αυτή τη διέγερση θα πρέπει να ικανοποιούν αυτόν τον πόθο με το να δημοσιοποιούν φωναχτά όλες τις κρυφές αμαρτίες που έχουν διαπράξει. Θα ένιωθαν να εκτίθενται τόσο αφόρητα που δεν θα το άντεχαν ούτε για ένα λεπτό! Ένας άνθρωπος που ο ίδιος δεν μπορεί να αντέξει έναν τέτοιο αυστηρό έλεγχο, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χαίρεται εκθέτοντας τους άλλους. Η αποκάλυψη των ηθικών αδυναμιών των άλλων και το να τους φέρνει άσκοπα σε δύσκολη θέση δεν είναι η συμπεριφορά των σοφών.

Η ενδόμυχη επίκριση είναι ο κακεντρεχής δίδυμος αδελφός της φραστικής επίκρισης. Το να βράζει κάποιος μέσα του με επικριτικές σκέψεις είναι πολύ ανόητο, γιατί αυτό δημιουργεί ενοχλητικές δονήσεις που επηρεάζουν την εσωτερική του γαλήνη και αποτελεί μια δυσδιάκριτα δυσάρεστη επιρροή που επιδρά στους άλλους γύρω του. Το καλύτερο είναι να καθαριστεί ο νους από μια τέτοια αρνητική κατάσταση. Το να είναι κάποιος συνεχώς επικριτικός αποτελεί μια θλιβερή κατάχρηση των ικανοτήτων της νοημοσύνης και της διάκρισης που δόθηκαν στον άνθρωπο από τον Θεό. Ο σοφός άνθρωπος παρατηρεί ουδέτερα και δεν επιτρέπει σε κανένα δριμύ συναίσθημα να διαστρεβλώσει τις αντιλήψεις του της αλήθειας.

Το να κριτικάρει κάποιος τους συνανθρώπους του με πνεύμα μη ανεκτικότητας ή να χαίρεται με κακία για τα ελαττώματά τους είναι πράξεις που επισύρουν την κρίση του Θεού: «Στο φως της σοφίας Μου δεν βρίσκω κανέναν θνητό τέλειο. Και εάν επρόκειτο να κρίνω σύμφωνα με τα ανθρώπινα κριτήρια της κατάκρισης, τότε ο καθένας που αναπνέει τον αέρα Μου της μάγια θα αποδεικνυόταν ανεπαρκής».

«Και γιατί βλέπεις το ξυλάκι στο μάτι του αδελφού σου», είπε ο Ιησούς, «και δεν παρατηρείς το δοκάρι στο μάτι σου?». Το καθήκον του ανθρώπου στη γη είναι να ασχολείται με το πώς θα εξαλείψει από τη δική του συνειδητότητα τον αρχικό πειρασμό που κληρονόμησε από τον Αδάμ και την Εύα. Είναι ψυχολογικό και μεταφυσικό σφάλμα να σπαταλά ο άνθρωπος χρόνο για να αποκαλύπτει τη νοητική βρωμιά των άλλων αντί να καθαρίζει τη βρωμιά στο μέγαρο της δικής του ψυχής. Ο επίδοξος αναμορφωτής της συμπεριφοράς των άλλων πρέπει να ζει ο ίδιος σοφά πριν μπορέσει να διακρίνει με ακρίβεια πώς να ενσταλάξει σοφία στη ζωή εκείνων που είναι επιρρεπείς σε κακές πράξεις.

Οι επικριτικοί άνθρωποι δεν έχουν ταπεινότητα κι έτσι οι ίδιοι δεν μπορούν να ανεχτούν την κριτική γι’ αυτούς. Οι αυτόκλητοι κριτές των άλλων ξεχνούν πολύ βολικά να υποβάλουν σε εξονυχιστικό έλεγχο τις δικές τους εσωτερικές αδυναμίες. Νομίζουν ότι είναι σωστοί γιατί μεγεθύνουν τα σφάλματα των άλλων για να μειώσουν το μέγεθος των δικών τους. Είναι ύπουλο να κρύβεται κάποιος πίσω από μια τέτοια λανθασμένη νοητική θολή οθόνη. Η ανειλικρίνεια και η υποκρισία αμαυρώνουν τον χαρακτήρα εκείνου που δεν ενδιαφέρεται να ξεπεράσει τις αδυναμίες του, επιπλέον διατρανώνει το μίσος του για τέτοιες αδυναμίες. Αν απολαμβάνει να κομματιάζει τα άτομα που έχουν τα ίδια ελαττώματα μ’ αυτόν, είναι ένας σαδιστής κι ένας δειλός που κρύβει τα δικά του κουσούρια πίσω από τον σαρκασμό της κατάκρισης.

Η ειρωνεία είναι ότι οι αδίστακτοι άνθρωποι που αρέσκονται να κατακρίνουν τους άλλους για τα ελαττώματά τους συνήθως έχουν οι ίδιοι τα ίδια ελαττώματα. Ό,τι μπορεί να ενοχλεί κάποιον περισσότερο σ’ ένα άλλο άτομο μπορεί συχνά να βρεθεί να κακοφορμίζει μέσα στον ίδιο. Επειδή τέτοια πρόσωπα δεν μπορούν να κοιτάξουν έντιμα τον εαυτό τους χωρίς να συντριβούν από συναισθήματα ενοχής, βρίσκουν ικανοποίηση στηλιτεύοντας τους άλλους για να βγάζουν τα απωθημένα τους και να κρύβουν δηκτικά, μερικές φορές ακόμα κι από τον εαυτό τους, τη δική τους αξιοκατάκριτη θέση. Υπάρχουν ευέξαπτοι άνθρωποι που δεν μπορούν να ανεχθούν τον θυμό ενός άλλου. Αυτοί που είναι άπληστοι, αλλά δεν αντέχουν την απληστία στους άλλους. Κάποιοι έχουν μια άσχημη κοινωνική συμπεριφορά, εντούτοις περιφρονούν την έλλειψη ευπρέπειας των ακαλλιέργητων ανθρώπων. Ο άνθρωπος αποποιείται το ηθικό δικαίωμα να τιμωρήσει όσους έχουν όμοια ελαττώματα που στοιχειώνουν και τον ίδιο. Το αποτέλεσμα της επίπληξης ενός ψεύτη από έναν άλλο ψεύτη είναι μικρό. Ή όταν ένας αδιόρθωτος ανήθικος κατακρίνει ανήθικα άτομα.

Εκείνος που αποτολμά να διορθώνει τις εκδηλώσεις άγνοιας στους άλλους θα πρέπει με τον ίδιο ζήλο να αφαιρέσει κάθε ίχνος άγνοιας από μέσα του. Όταν κάποιος έχει αποκτήσει σοφία, αντιλαμβάνεται καλύτερα πώς να απομακρύνει την άγνοια από τη ζωή εκείνων που θέλει να βοηθήσει. Οι πράξεις και το παράδειγμά του θα μιλούν δυνατότερα από τα λόγια του. Γι’ αυτό ο Ιησούς είπε: «Βγάλε πρώτα το δοκάρι από το μάτι σου και τότε θα δεις καθαρά για να βγάλεις το ξυλάκι από το μάτι του αδελφού σου».

Οι άνθρωποι με συναισθηματική φύση, χωρίς τον σταθεροποιητή της σοφίας, είναι επιρρεπείς στην προκατάληψη λόγω συναισθημάτων τα οποία δεν μπορούν να βασίσουν ορθή κρίση, καθιστώντας αδύνατη την αντικειμενική αξιολόγηση. Οι διανοούμενοι είναι εξίσου επιρρεπείς στην παρανόηση. Λόγω της δραστηριότητας της υπερευαίσθητης ευφάνταστης εκλογίκευσής τους κάθε απόχρωσης συμπεριφοράς, συχνά ερμηνεύουν λανθασμένα τα κίνητρα και τις πράξεις των άλλων. Τέτοια άτομα θα πρέπει να εξισορροπούν τη λογική με την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων, καταλαβαίνοντας ότι κάθε ατομική ζωή είναι δύσκολη, περίπλοκη, και της αξίζει η ίδια συμπόνια που αξίζει και στη δική τους ζωή. Είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης να επιδεικνύει κάποιος μεγάλη ανοχή ως προς τα δικά του λάθη και ελαττώματα. Σίγουρα μια παρόμοια ανοχή και κατανόηση θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τους άλλους.

Υπάρχουν δύο τρόποι αφοπλισμού των άδικων επικριτών: να είναι κάποιος ταπεινά αδιάφορος προς αυτούς, ή να είναι στοργικά αδιάφορος προς αυτούς. Το δεύτερο είναι καλύτερο. Αν κάποιος έχει το ελάττωμα για το οποίο κατηγορείται, άσχετα με το ποιος τον κατηγορεί, δεν χρειάζεται να δηλώνει ή να επιβεβαιώνει θορυβωδώς την αποκάλυψη του ελαττώματός του, αλλά να το απομακρύνει από μέσα του ήρεμα και εντελώς. Αν η κατηγορία είναι αναληθής, θα πρέπει να την αρνηθεί με σφοδρότητα, χωρίς αντιπαράθεση επιχειρημάτων και χωρίς να εξοργιστεί ή να αναστατωθεί απ’ αυτήν.

Το να είναι κάποιος ικανός να αντέχει την κριτική είναι σημάδι πνευματικής δύναμης. Είναι αδυναμία να επιτρέπει στη δυσαρέσκεια να κυριαρχεί στα συναισθήματά του όταν δέχεται κριτική. Το να είναι ικανός κάποιος να υπομένει με ταπεινότητα τα βέλη της κριτικής, δίκαιης ή άδικης, και να καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες να βελτιώσει τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία του όταν η κριτική είναι δικαιολογημένη, θα τον κάνει άγιο.

 – Παραμαχάνσα Γιογκανάντα

Φίλοι του Παραμαχάνσα Γιογκανάντα, διαλογισμός Κρίγια Γιόγκα, η Αφύπνιση

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ