Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013

George Gershswin: Ο ιδιοφυής Αμερικανός συνθέτης του 20ου αιώνα

Ο George Gershwin υπήρξε από τους πιο σημαντικούς και δημοφιλείς Αμερικάνουςσυνθέτες και τραγουδοποιούς όλων των εποχών. Γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη στις 26 Σεπτεμβρίου 1898 από γονείς Ρώσους μετανάστες εβραικής καταγωγής και πέθανε στο Χόλιγουντ στις 11 Ιουλίου του 1937.

Εκτός από συνθέτης και τραγουδοποιός υπήρξε και εξαίρετος πιανίστας.

Δημιούργησε πολλά έργα για το μουσικό θέατρο και τον κινηματογράφο και η συμβολή του στην διαμόρφωση της τζαζ στις ΗΠΑ κατά την δεκαετία του 1920 υπήρξε σημαντική.

Από τις σημαντικότερες συνθέσεις του είναι το κλασσικό έργο για ορχήστρα και πιάνο Rhapsody in Blue καθώς και η όπερα φόλκ Porky Bess.

Στην τεχνική του συνδίασε φόρμες του κλασσικού τραγουδιού με τζάζ φόρμες ενώ το ύφος του είχε περίπλοκους ρυθμούς και πρωτότυπα μοτίβα.

Συνεργάτης και στιχουργός πολλών συνθέσεών του ήταν ο αδερφός του Αίρα.

Σε νεανική ηλικία ο Γκέρσουιν ήταν παιδί του δρόμου, απείθαρχος και με αποστροφή στο σχολείο.

Η οικογένειά του και το φιλικό περιβάλλον του δεν είχε στενή σχέση με την μουσική, παρόλα αυτά ο ίδιος ανέπτυξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτήν από νεαρή ηλικία.

Ξεκίνησε μουσικά την μουσική του εκπαιδεύση το 1910 με ένα μεταχειρισμένο πιάνο ενώ το 1912 έγινε δεκτός από τον διάσημο τότε πιανίστα και δάσκαλο Charles Hambitzer o οποίος αναγνωρίζοντας το ταλέντο του Γκέρσουιν του έδειξε μονοπάτια της κλασσικής μουσικής και τον συνόδεψε σε διάφορα κονσέρτα.

Ο Γκέρσουιν έστρεψε επίσης το ενδιαφέρον του εκτός από την κλασσική παιδεία και σε συνθέτες της εποχής όπως ο Τζερόμ Κερν και Ίρβινγκ Μπέρλιν.

Σε ηλικία 15 ετών εγκατέλειψε το σχολείο και εργάστηκε για τρία χρόνια ως πιανίστας διαφημιστής για την μουσική εταιρεία του Jerom Remik.

Η συστηματική εκτέλεση τραγουδιών τον βοήθησε στην δεξιοτεχνία και πολύ νέος ακόμα χαρακτηρίζονταν σαν τους πιο ταλαντούχους πιανίστες της Νέας Υόρκης. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 10 άρχισε να γράφει και τα πρώτα τουτραγούδια ενώ συνόδευε δημοφιλείς τραγουδιστές της εποχής.

Από τα πρώτα του τραγούδια είναι τα When You Want 'Em You Can't Get 'Em και το κομμάτι για πιάνο Rialto Ripples, ενώ άρχισε να εργάζεται και σαν πιανίστας σε έργα του Μπρόντγουει και να αναγνωρίζεται και σαν συνθέτης.

Άρχισε να βγάζει τα πρώτα σημαντικά χρήματα από τις συνθέσεις του τα τέλη της δεκαετίας του 1910 ενώ στην δεκαετία του 1920 άρχισε να συνθέτει τραγούδια για θεατρικές επιθεωρήσεις και για παραγωγές του Μπρόντγουει.

Το πολύ γνωστό έργο για πιάνο και ορχήστρα Rhapsody in Blue γράφτηκε στα τέλη του 1923 και αρχές 1924 και παρουσιάστηκε στο Aeolian Concert Hall τον Φεβρουάριο του 1924 αποσπώντας θερμή υποδοχή από κοινό και κριτικούς.

Θεωρείται από τις σημαντικότερες συνθέσεις του εισάγοντας τζαζ φόρμες σε συμφωνική μουσική και συντέθηκε σε μόνο 3 εβδομάδες σύμφωνα με τον θρύλο.

Μεταξύ 1924 και 1934 ο Γκέρσουιν απέκτησε σταδιακά ανερχόμενη φήμη η οποία τον τοποθέτησε ανάμεσα στους σημαντικότερους συνθέτες της Αμερικής.

Επίσης γνωρίστηκε με άλλους σημαντικούς συνθέτες της εποχής όπως ο Προκόφιεφ, ο Ράβελ και ο Μπέργκ. Αφοσιώθηκε κυρίως σε ορχηστρικά έργα, παρόλα αυτά δεν εγκατέλειψε την σύνθεση τραγουδιών για το θέατρο στα περισσότερα από τα οποία έγραφε τους στίχους ο αδερφός του.

Το 1925 συνέθεσε κονσέρτο για την συμφωνική ορχήστρα της Νέας Υόρκης, το Κονσέρτο σε Φα Μείζονα, για πιάνο και ορχήστρα, ένα από τα πιο σημαντικά έργα του επίσης αλλά που γνώρισε λιγότερη επιτυχία.

Ο Γκέρσουιν συνέχισε επίσης να γράφει μουσική για θέατρο και συνέθεσε διάφορα μιούζικαλ, με έργα πειραματικά σε δομή και ενορχήστρωση όπως το Second Rhapsody ( 1931).

Οι συνθέσεις του γινόντουσαν όλο και πιο πολύπλοκες.

Κατά την περίοδο 1932 παρακολούθησε μαθήματα υπό τον συνθέτη Joseph Schillinger και ολοκλήρωσε την Κουβανική Οβερτούρα και μια σειρά από παραλλαγές για πιάνο και ορχήστρα καθώς και την όπερά του Porky and Bess το 1935 εμπνευσμένος από τον Αμερικάνικο Νότο και την αφροαμερικάνικη μουσική παράδοση, η οποία παρουσιάστηκε στο Broadway για 124 παραστάσεις οι οποίες όμως δεν κάλυψαν οικονομικά τα έξοδά της, και η οποία έλαβε όχι και τις πιο ενθαρυντικές κριτικές.

Παρόλα αυτά μεμονωμένα κομμάτια της όπερας γνώρισαν μεγάλη επιτυχία όπως τα Summertime, It Ain't Necessarily So, Bess, You Is My Woman Now και I Got Plenty O' Nuttin'. Σήμερα παρόλα αυτά το έργο αυτό θεωρείται το σημαντικότερο του Γκέρσουιν από πολλούς κριτικούς. Ηταν και η πρώτη αμερικάνικη όπερα που ανεβηκε στην Σκάλα του Μιλάνου.

Στις αρχές του 1937 ο Γκέρσουιν άρχισε να έχει σοβαρά προβλήματα υγείας με ισχυρούς πονοκεφάλους και απώλεια μνήμης ενώ ο οργανισμός του εξασθένησε ραγδαία. Στις 9 Ιουλίου υπέπεσε σε κώμα και τότε διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο. Ήταν μόνο 38 ετών. Η Αμερικάνικη κοινή γνώμη συγκλονίστηκε από τον θάνατό του 2 μέρες αργότερα και μάλιστα στην περίοδο της ακμής του όπου ετοίμαζε νέα έργα.

Τα τραγούδια του, έργα που επανεκτελέστηκαν περισσότερο από κάθε άλλου Αμερικάνου συνθέτη ηχογραφήθηκαν σε πολυάριθμες εκτελέσεις.

Προς τιμήν του το Θέατρο Ούρις στο Μπρόντγουεϊ μετονομάστηκε σε Θέατρο Τζορτζ Γκέρσουιν το 1983 , ενώ το 2007 καθιέρωθηκε το βραβείο Γκέρσουιν από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου και το οποίο απονέμεται ετησίως σε συνθέτες για τη συνολική προσφορά τους στη μουσική.

Το 2006 ο Τζώρτζ Γκέρσουιν τιμήθηκε με την είσοδό του στο Long Island Music Hall of Fame και θα μείνει στην ιστορία σαν ο ιδιοφυής Αμερικάνος συνθέτης του 20ου αιώνα.