εωσφόρος: ο εκπεσών άγγελος του κακού (μέρος 3ο)

Ένα από αυτά τα προβλήματα ήταν η ίδια η ύπαρξη του Εωσφόρου, που έμοιαζε τόσο αταίριαστη σε έναν κόσμο αρμονίας, όπως τουλάχιστον περιγραφόταν από τη θρησκεία. Το γεγονός του θανάτου που εγκαινιάστηκε με την πτώση των πρωτόπλαστων, μέσα από τη μεσολάβηση του Σατανά και η ίδια η κόλαση και τα δεινά της καθημερινότητας των ανθρώπων, οι πόλεμοι, οι αρρώστιες και η κάθε δυστυχία, ακόμη και η τελική κρίση κατά την οποία ένα μέρος της ανθρωπότητας θα ριχτεί στην κόλαση, δείχνουν μια επικράτηση του Εωσφόρου απέναντι στον ίδιο το Θεό που χρειάστηκε μάλιστα να θυσιαστεί προκειμένου να λυτρώσει τα παιδιά του από ένα τέτοιο κακό.

Κι ακόμη, έμοιαζε αμείλικτο το ερώτημα σχετικά με το γιατί ευθύς εξαρχής δεν επιλύθηκε το ζήτημα του αποστάτη Αγγέλου παρά, κατά κάποιον τρόπο αφέθηκε στο να κάνει περίπου ό,τι θέλει. Βέβαια οι χριστιανοί πατέρες σε όλα αυτά έχουν να απαντήσουν ότι το κακό με ελεύθερη βούληση των ανθρώπων ήρθε στον κόσμο, αφενός και αφετέρου ότι ο Εωσφόρος δεν είναι ανεξέλεγκτος αλλά βρίσκεται κάτω από τη Θεϊκή βούληση, η οποία παραχωρεί όλες τις δοκιμασίες αυτές προκειμένου να εκπαιδευτεί το ανθρώπινο γένος και να «τελειωθεί». Δυστυχώς, καλώς ή κακώς, η άποψη αυτή δεν πείθει όλο τον κόσμο και σε κάθε περίπτωση οδηγεί σε περισσότερα αδιέξοδα λογικής. Πως είναι δυνατό ένας Θεός, που περιγράφεται ως πανάγαθος και γεμάτος αγάπη για τα παιδιά του, να επιτρέπει ένα σωρό συμφορές πάνω σε γενιές ολόκληρες με τόσο αποτρόπαιους τρόπους, όσους ε΄χουμε φορτώσει στην εγκληματική ιδιοφυϊα του εκπεσόντα Εωσφόρου;

Παράλληλα, πως είναι δυνατό ένα πνευματικό ον που έφερε μέσα του τις ιδιότητες του Δημιουργού του, να διαστραφεί τόσο πολύ που να γεμίσει από μίσος και εχθρότητα για τους αδερφούς του και για τον ίδιο το Θεό που τον έφτιαξε; Και να αποστατήσει μάλιστα ενάντια στον απόλυτο άρχοντα της Δημιουργίας, γνωρίζοντας με τη σοφία που του δόθηκε πως δεν θα είχε απολύτως καμία ελπίδα επικράτησης απέναντι σε έναν τέτοιο αντίπαλο;
Είναι πολλά τα ερωτηματικά που ανακύπτουν όταν κανείς προσπαθεί να αναλύσει και να μελετήσει το χριστιανικό Εωσφόρο και δεν μπορούν όλα να παρατεθούν εδώ. Έχουν όμως απασχολήσει τους ανθρώπους εδώ και περισσότερο από 2.000 χρόνια και όσο η πνευματική εξέλιξη της ανθρωπότητας προχωράει προκύπτουν όλο και περισσότερες εκδοχές.

Η «ψυχανάλυση» του Εωσφόρου

Με την ανάπτυξη της ιατρικής και της επιστήμης γενικότερα, ο Εωσφόρος έγινε αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και άρχισαν να ασχολούνται μαζί του οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι. 

Ένα μεγάλο μέρος των ασθενειών που αποδίδονταν στη δική του δράση πλέον αποδόθηκαν σε μικρόβια, λοιμογόνους παράγοντες, ενδογενείς παράγοντες και στον τρόπο ζωής των ανθρώπων και η αντιμετώπισή τους μέσω της μαγείας αντικαταστάθηκε προοδευτικά από την ιατρική και τις μεθόδους της. 

Και ενώ κανείς πλέον δεν αμφέβαλε για τη λοιμώδη αιτιολογία των παθήσεων και για τις υπόλοιπες εξηγήσεις που πρότεινε και απέδειξε η ιατρική επιστήμη, πεδίο διαμάχης παρέμεινε η ψυχική και νοητική σφαίρα, που θεωρείται ως το κατεξοχήν πεδίο δράσης του Εωσφόρου και του κακού γενικότερα. 

Η ιατρική σημείωσε κι εκεί απανωτές επιτυχίες δείχνοντας με αναμφισβήτητο τρόπο την ύπαρξη και δράση μεταβολικών και λοιπών παραγόντων στην εκδήλωση μιας «ψυχικής» νόσου αλλά υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων ακόμη και σήμερα που δεν αποκλείουν την εωσφορική επίδραση, που πιθανώς να εκδηλώνεται στο υλικό πεδίο μέσω όλων αυτών των συνδρόμων και των παθολογικών καταστάσεων. Πόση αλήθεια μπορεί να έχει μια τέτοια άποψη;

Από τις πρώτες σοβαρές έρευνες της «ψυχολογίας» του Εωσφόρου αποτέλεσε το έργο του Φρόυντ, ο οποίος μελέτησε αρκετά τα αρχεία από τις δίκες των μαγισσών του Μεσαίωνα και έκανε ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Στο έργο του «eine demonologische neurose des 17en jahrhunderts» ( «μια δαιμονολογική νεύρωση του 17ου αιώνα) ισχυρίστηκε πως ο Εωσφόρος τον οποίο επικαλούνταν γυναίκες και άνδρες της εποχής που κατέληξαν στην  πυρά δεν ήταν παρά η εκδήλωση της σεξουαλικής καταπίεσης, η οποία αποτέλεσε πραγματική νεύρωση. Επιπλέον, θεώρησε πως ο Εωσφόρος δεν ήταν παρά η αρνητική όψη της πατρικής φιγούρας, με την οποία μοιάζει τόσο πολύ σε ουσία που πολλές φορές είναι δυσδιάκριτος ο διαχωρισμός τους. 

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, » δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αναλυτική οξυδέρκεια για να μαντέψουμε ότι ο Θεός και ο Διάβολος ήταν αρχικά το ένα και το αυτό, μια μοναδική μορφή που αργότερα διαιρέθηκε σε δύο άλλες με αντίθετα χαρακτηριστικά». Παρατηρείτε πως αυτή η άποψη βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχαία αντίληψη περί «καλού» και «κακού», επομένως ο Εωσφόρος δεν είναι παρά το μη αποδεκτό κομμάτι του καθενός από εμάς.

Σε πιο ευρεία βάση το εωσφορικό ζήτημα τέθηκε από τον Καρλ Γιούνγκ, ο οποίος δεν πίστευε ότι ο Σατανάς είναι μια απλή νεύρωση αλλά μια τάση εξήγησης του σύμπαντος με τη δυαδικότητα που εκφράζεται. 

Ταύτισε, λοιπόν, τον Εωσφόρο όχι απλά με το ατομικό «κακό» αλλά με τη δύναμη του Συλλογικού Ασυνείδητου, στην οποία εντάσσονται όλες οι αντίθετες όψεις του ίδιου νομίσματος. 

Δέχτηκε ότι ο εκπεσών αυτός Άγγελος αποτελεί ένα αρχέτυπο που το συναντούμε σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις εποχές με διαφορετική μορφή και εκφράζει όχι απλά την αρνητική όψη της πατρικής φιγούρας ή την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα αλλά το σύνολο, σε ατομικό και συλλογικό περισσότερο επίπεδο, των καταπιεσμένων στοιχείων του ανθρώπινου γένους, στοιχείων που για διάφορους λόγους εκτοπίστηκαν από τη σφαίρα του συνειδητού, επειδή κρίθηκαν ως μη αποδεκτές ή συμβατές με την ηθική, ενώ επανέλαβε την αρχαία άποψη ότι ακόμη και για τον ίδιο το Θεό δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε ανθρώπινες περιγραφές, γιατί με τον τρόπο αυτό περιορίζουμε ένα Ον που από τη φύση του βρίσκεται πολύ πέρα από την ανθρώπινη διανόηση ή ταξινόμηση. 

Αναπόφευκτα, μέσα από μια τέτοια συλλογιστική, θυμόμαστε πως η ίδια η Καμπάλλα περιγράφει τα Κλιφώθ όχι αυθύπαρκτα ή ανεξάρτητα από τα Σεφιρώθ αλλά στην ουσία ως την καταστρεπτική τους όψη, όπως προκύπτει από την έλλειψη ισορροπίας μεταξύ τους αλλά θυμόμαστε επίσης τον Ησαϊα, στον οποίο ο Θεός δηλώνει ότι εκείνος είναι δότης τόσο του ανθρωπίνως νοούμενου ως καλού όσο και του κακού.

Ο Εωσφόρος δέσμιος και όχι δεσμώτης της κόλασης

Στον πίνακα που παρατίθεται στην αρχή του άρθρου έχει οπτικοποιηθεί το απόσπασμα της Θείας Κωμωδίας του Δάντη, όπου ο τελευταίος μαζί με τον Βιργίλιο φτάνουν στον ένατο κύκλο της Κόλασης και παρατηρούν τον Εωσφόρο, ως έναν τεράστιο γίγαντα, να στέκεται ως τη μέση χωμένος σε αιώνιο πάγο, από τον οποίο δεν μπορεί να ελευθερωθεί, μόνο παραδωμένος σε μια αιώνια θλίψη, κλαίει τη μοίρα του μετά την αποστασία του.

Τι είναι, λοιπόν, ο πρώτος αυτός αποστάτης; Ένας καταραμένος επαναστάτης της ελεύθερης βούλησης που εξαιτίας της προικίστηκε με μια τέτοια μοίρα, ένας φιλόδοξος Άγγελος που καταποντίστηκε από τη φιλοδοξία του και ξεχείλισε οργή και κακία για το Θεό και τον Άνθρωπο ή ένας παροπλισμένος πια εχθρός της ανθρωπότητας; Για όποιον αρέσκεται στο να βλέπει την ύπαρξη του Εωσφόρου πίσω από το οτιδήποτε, ο πίνακας αυτός και η διήγηση του Δάντη Αλιγκιέρι μοιάζει σχεδόν ουτοπική, ρομαντική και δίχως να έχει σχέση με τον γεμάτο πόλεμο, πόνο και θάνατο κόσμο μας. Ο πίνακας όμως αυτός, όπως και άλλοι παρόμοιοι, μας κωδικοποιούν πολύ σημαντικές γνώσεις, που θα επιχειρήσουμε απλά και μόνο να αγγίξουμε στο επόμενο άρθρο μας.
(συνεχίζεται)

fireoffohat

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ