Μύρινα η Αμαζόνα βασίλισσα, και πρωτεύουσα της Λήμνου

Οι Αμαζόνες ήταν μυθικό έθνος ηρωικών γυναικών, που κατά τους αρχαίους κατοικούσαν στην περιφέρεια του τότε γνωστού κόσμου. Γονείς τους θεωρούνταν ο Άρης και η Αρμονία ή η Αθηνά.

Το ερώτημα, σχετικά με τις αντιλήψεις που επέδρασαν στη φαντασία του ελληνικού λαού κι έπλασε τους μύθους για τις Αμαζόνες, είναι από τα δυσκολότερα και πιο αμφιλεγόμενα ερωτήματα της ελληνικής μυθολογίας. Η σύγχρονη έρευνα πάντως τείνει να θεωρήσει τις Αμαζόνες ιστορικό λαό και όχι μυθολογική ή κοινωνιολογική σύλληψη.

Οι Αμαζόνες με όπλα που ήταν τόξο, βέλος και ξίφος, υπερασπίζονταν τη χώρα τους και συγχρόνως έκαναν επιδρομές, πέρα από τα σύνορα τους, στις γειτονικές χώρες και μέχρι τον Τάναϊ, τη Θράκη και τη Συρία. Οι Αμαζόνες, δεν είχαν άνδρες στη χώρα τους, πήγαιναν και ζούσαν δύο μήνες την Άνοιξη για τη διαιώνιση του είδους μ' έναν γειτονικό αρσενικό λαό τους Γαργαρείς, που κατοικούσαν στον Καύκασο .

Ακόμη είχαν τη συνήθεια να αφαιρούν τον δεξιό μαστό των κοριτσιών τους για να μην τους εμποδίζει στη χρήση του τόξου. Είναι όμως πιθανό ότι ο μύθος αυτός, που απαντά στους συγγραφείς της ύστερης αρχαιότητας , δημιουργήθηκε από την παρετυμολογία του ονόματος Αμαζών (από το α στερητ. + μαζός = μαστός) που σήμαινε αυτήν που δεν είχε μαστό.

Ίδρυσαν πολλές ονομαστές πόλεις και συναντήθηκαν με τους περιφημότερους ήρωες του ελληνικού μύθου. Σύμφωνα με την παράδοση οι πόλεις της Κύμης, της Μύρινας, της Εφέσου και της Σμύρνης ιδρύθηκαν από τις Αμαζόνες.

Η πόλη της Λήμνου Μύρινα κατά μία εκδοχή,  οφείλει το  όνομα της στην βασίλισσα των Αμαζόνων  Μύρινα. Αναφέρεται ως κόρη του Τεύκρου και σύζυγος του βασιλιά Δαρδάνου. Σε αυτό συνεπικουρεί και ένας άλλος  μύθος, σύμφωνα με τον  οποίο, οι Λημνίες είχαν σκοτώσει όλους του άντρες του νησιού *.

Η Μύρινα κήρυξε τον πόλεμο εναντίον των Ατλάντων και με τρεις χιλιάδες Αμαζόνες κατάφερε να κυριεύσει την πόλη τους Κερνήν.

Εκεί αιχμαλώτισε τα γυναικόπαιδα και κατέστρεψε εκ θεμελίων την πόλη. Οι υπόλοιποι Άτλαντες παραδόθηκαν τρομοκρατημένοι. Η Μύρινα φέρθηκε σε αυτούς με γενναιοφροσύνη. Υπέγραψε μαζί τους συνθήκη και ίδρυσε μία νέα πόλη στη θέση αυτής την οποία είχε καταστρέψει. Η νέα πόλη ονομάσθηκε Μύρινα. Στη συνέχεια οι Άτλαντες ζήτησαν από τη Μύρινα να τους βοηθήσει εναντίον των Γοργόνων. Η Μύρινα πέτυχε να τις νικήσει και από τότε δεχόταν μεγάλες τιμές από τις υπηκόους της. Για να τιμήσει τις Αμαζόνες που είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο, η Μύρινα με τη σειρά της ανέγειρε μεγαλοπρεπές ταφικό μνημείο.

Αργότερα η Μύρινα κυρίευσε το μεγαλύτερο τμήμα της Λιβύης, συμμάχησε με τον Ώρο της Αιγύπτου και λεηλάτησε τη Συρία. Τελικώς η Μύρινα σκοτώθηκε από τον βασιλιά Μόψο.

Η λέξη «Μυρίνη», συνδέεται επίσης  με την ομώνυμη πόλη της Αιολίδας, που σύμφωνα με τους αρχαίους θα πρέπει να ιδρύθηκε από την ηγεμόνα των Αμαζόνων .

Άλλες διάσημες Αμαζόνες ήταν οι : η Ιππολύτη , η Αντιόπη , η Πενθεσίλεια , η Θάληστρις .

Πάντοτε έφιππες αγωνίστηκαν στον Τρωικό πόλεμο με το μέρος των Τρώων με αρχηγό τους την περίφημη Πενθεσίλεια, που την αγάπησε και τη σκότωσε ο Αχιλλέας. Ο Όμηρος λέει πως οι Αμαζόνες συγκρούστηκαν με το Βελλερεφόντη που τις εξόντωσε, ενώ ο Πίνδαρος συμπληρώνει πως τις σκότωσε με τα βέλη του, που τα έριχνε από ψηλά, πάνω στο φτερωτό του άλογο, τον Πήγασο.

Ο θρύλος για τις υπέροχες Αμαζόνες είχε πάρει τεράστια έκταση στον αρχαίο κόσμο. Στη χώρα τους, ο μύθος λέει, ότι έφτασε κάποτε ο Ηρακλής, με εντολή του Ευρυσθέα, να πάρει τη ζώνη της βασίλισσας τους της Ιππολύτης και να τη μεταφέρει στις Μυκήνες. Οι Αμαζόνες όμως αντιστάθηκαν άγρια στην απαίτηση του Ηρακλή, που, για να επιτύχει στο σκοπό του, σκότωσε τη βασίλισσα και της πήρε την περίφημη ζώνη.

Τις Αμαζόνες τις θεωρούσαν κόρες του Άρη, του Θεού του πολέμου, εξαιτίας της πολεμικότητας και της μαχητικότητας που τις διάκρινε. Ο μύθος των πολεμικών αυτών γυναικών στον αρχαίο ελληνικό κόσμο φαίνεται ότι είναι ανάμνηση του παλιού καθεστώτος της μητριαρχίας - της κυριαρχίας δηλαδή των γυναικών στην κοινωνική, πολιτική και στρατιωτική ζωή - που επικράτησε στα προϊστορικά χρόνια πριν από το καθεστώς της πατριαρχίας.

Ο μύθος των Αμαζόνων επηρέασε τόσο πολύ τον αρχαίο αλλά και τον σύγχρονο κόσμο, ώστε κυκλοφορεί ο αστικός μύθος πως όταν το  1542, μια ομάδα Ισπανών στρατιωτών με επικεφαλής τον Φρανθίσκο ντε Ορελιάνα βρισκόταν σε εξερευνητική αποστολή στη Βραζιλία, όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με κάτι πραγματικά εκπληκτικό. Στις όχθες ενός ποταμού κυκλώθηκε από μια ομάδα πολεμιστών, που είχαν για αρχηγό τους μια πανέμορφη γυναίκα. 

«Ήταν ψηλή, μυώδης, ορμητική, και το μοναδικό ρούχο πάνω της ήταν ένα κομμάτι ύφασμα». Έτσι την περιέγραψε στο ημερολόγιό του ο Γασπάρ ντε Καρβαχάλ, ο χρονικογράφος της αποστολής. Μόλις ξεπέρασαν την αρχική τους έκπληξη, οι Ισπανοί συνειδητοποίησαν ότι αντίκριζαν μια Αμαζόνα. Σε ανάμνηση αυτής της συνάντησης, το ποτάμι ονομάστηκε Ποταμός των Αμαζόνων (Αμαζόνιος). 

Άλλοι μελετητές αναφέρουν πως οι Ισπανοί όταν είδαν άνδρες ιθαγενείς με μακριά μαλλιά τους πέρασαν για γυναίκες(!), αλλά στην Βραζιλία οι ιθαγενείς, οι οποίοι έχουν έντονα μογγολικά χαρακτηριστικά και είναι κοντοί, δεν έχουν μακριά μαλλιά σαν τους ερυθρόδερμους της βορείου Αμερικής. 

* Πιο συγκεκριμένα, όταν η Αφροδίτη απάτησε τον Ήφαιστο με τον Άρη, οι Λημνιές θύμωσαν και πέταξαν το ξόανο της θεάς στη θάλασσα. Η Αφροδίτη για να τις εκδικηθεί τους έστειλε μια άσχημη μυρωδιά και κανένας άντρας δεν άντεχε να τις πλησιάσει. Έτσι αυτοί έφεραν γυναίκες από τη Θράκη. 

Οι Λημνιές θύμωσαν, είχε περάσει και η μυρωδιά και αποφάσισαν να εκδικηθούν σκοτώνοντας όλους τους άντρες και τις ξένες γυναίκες. Πράγμα που έκαναν, αφού τους μέθυσαν σε γλέντι. Τα νεκρά σώματα τα πέταξαν από τον Πέτασο.

Ο μόνος άντρας που σώθηκε ήταν ο Θόαντας, αφού η κόρη του τον έκλεισε σε ένα βαρέλι, που το έριξε στη θάλασσα, για να τον σώσει. Κατόπιν οι Λημνιές ανακήρυξαν βασίλισσά τους την Υψιπύλη και έγιναν ένα κράτος Αμαζόνων.

Όταν οι Αργοναύτες πέρασαν από το νησί στον πηγαιμό τους για το Χρυσόμαλλο Δέρας, ζήτησαν να σταματήσουν στη Λήμνο για ανεφοδιασμό. 

Οι Λημνιές αρνήθηκαν και σύμφωνα με μια εκδοχή, ξέσπασε άγρια μάχη μεταξύ τους. Άλλη εκδοχή αναφέρει για παρέμβαση της Αφροδίτης και του Έρωτα, μετά από παράκληση του Ηφαίστου, που ήθελε να μείνουν στο νησί τα καλύτερα παλικάρια όλης της Ελλάδας. Η τρίτη εκδοχή αναφέρει ότι οι γυναίκες έκαναν συμφωνία με τους Αργοναύτες, ότι θα τους αφήσουν να κατέβουν στο νησί, μόνο άμα ζευγαρώσουν μαζί τους.

Ό,τι κι αν έγινε πάντως, οι Αργοναύτες κατέβηκαν και η Υψιπύλη γνώρισε τον μοναδικό της έρωτα, τον Ιάσονα, τον αρχηγό της εκστρατείας. Μαζί του έκανε δύο παιδιά, τον Εύνηο και τον Θόαντα, άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο δεύτερος γιος λεγόταν Νεβρόφονος ή Δηίπυλος. Οι άντρες έμειναν δύο χρόνια στο νησί, ξεχνώντας και Δέρας και εκστρατεία, και αν δεν τους τα θύμιζε ο Ηρακλής, ακόμα εδώ θα ήταν. Έτσι ξεκίνησαν να φύγουν για την Κολχίδα, με την υπόσχεση ότι θα γυρίσουν.

Eπιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

mythagogia

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ