Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ: Το Υπερ-όπλο ''Ακτίνα Φωτός'' του Αρχιμήδη και πως χρησιμοποιήθηκε ενάντια στον Ρωμαϊκό στόλο

Σάββατο 10 Ιουνίου 2017

Το Υπερ-όπλο ''Ακτίνα Φωτός'' του Αρχιμήδη και πως χρησιμοποιήθηκε ενάντια στον Ρωμαϊκό στόλο

Το έτος 212 π.χ. η πόλη των Συρακουσών, αποικία των Κορινθίων στην Σικελία-μέρος της Μεγάλης Ελλάδας- και σύμμαχος της Καρχηδόνας, πολιορκείται από τους Ρωμαίους. Μεγάλο μέρος του ρωμαϊκού στόλου καταστράφηκε (κάηκε) αναπάντεχα με την χρήση παραβολικών κατόπτρων, τα οποία εστίαζαν τις ηλιακές ακτίνες και τις κατεύθυναν πάνω στα πλοία (μαρτυρίες από: Πλούταρχος-Βίοι Παράλληλοι, Πολύβιος-Ιστορίαι, Λίβιος Τίτος-Ιστορία από κτίσεως της Ρώμης).

Ήταν ο Αρχιμήδης, ο χαρισματικός Έλληνας μαθηματικός, μηχανικός και εφευρέτης ο οποίος είχε σκεφθεί να χρησιμοποιήσει τα ηλιακά κάτοπτρα για τον εμπρησμό των ρωμαϊκών πλοίων με στόχο την σωτηρία της πόλης του από τους εχθρούς.

Δυστυχώς , όταν τελικά οι Ρωμαίοι κυρίευσαν την πόλη με προδοσία και παρά τις διαταγές του στρατηγού Μάρκελλου να μην πειράξουν τον μεγάλο μαθηματικό και το σπίτι του, δολοφονήθηκε από έναν ρωμαίο στρατιώτη , ενώ μελετούσε ένα γεωμετρικό πρόβλημα. Ακόμα και την ύστατη στιγμή προς όφελος της επιστήμης του πρόλαβε και είπε: “μη μου τους κύκλους τάραττε».

Το 2ο αιώνα μ.Χ. ο συγγραφέας Λουκιανός έγραψε ότι κατά τη διάρκεια της Πολιορκίας των Συρακουσών (214-212 π.Χ.), ο Αρχιμήδης κατέστρεψε εχθρικά πλοία με τη χρήση της φωτιάς. Αιώνες αργότερα, ο Ανθέμιος ο Τραλλιανός αναφέρει το φλεγόμενο γυαλί ως το όπλο του Αρχιμήδη.

Η συσκευή, γνωστή και ως "Ακτίνα φωτός του Αρχιμήδη", χρησιμοποιούνταν για να συγκεντρώνει το ηλιακό φως στα επερχόμενα πλοία, με αποτέλεσμα αυτά να παίρνουν φωτιά. Αυτό το υποτιθέμενο όπλο υπήρξε θέμα συνεχόμενης διαμάχης από την Αναγέννηση.

Ο Ρενέ Ντεκάρτ το απέρριψε ως λανθασμένο, ενώ νέες έρευνες έχουν αποπειραθεί να αναπαραστήσουν το αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας μόνο τα μέσα που ήταν διαθέσιμα στον Αρχιμήδη.

Έχει προταθεί ότι μια μεγάλη παράταξη από αρκετά γυαλισμένες μπρούτζινες ή χάλκινες ασπίδες οι οποίες λειτουργούσαν σαν καθρέπτες θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για να συγκεντρώσουν το ηλιακό φως στο πλοίο. Αυτό θα βασιζόταν στην αρχή του παραβολικού κατόπτρου με παρόμοιο τρόπο όπως σε έναν ηλιακό φούρνο.

Μια δοκιμή της ακτίνας φωτός του Αρχιμήδη έγινε το 1973 από τον Έλληνα επιστήμονα Ιωάννη Σάκκα. Το πείραμα έλαβε χώρα στη ναυτική βάση του Σκαραμαγκά έξω από την Αθήνα. Για αυτή τη περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν 70 καθρέπτες, ο καθένας με χάλκινη επίστρωση και μέγεθος περίπου στα 1,5 επί 1m.

Οι καθρέπτες στράφηκαν σε ένα ομοίωμα από κόντρα πλακέ ενός Ρωμαϊκού πολεμικού πλοίου το οποίο βρισκόταν σε απόσταση κοντά στα 50m. Όταν οι καθρέπτες σημάδεψαν με ακρίβεια το πλοίο, αυτό έπιασε φωτιά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Το πλοίο από κόντρα πλακέ ήταν επιστρωμένο με βαφή πίσσας, η οποία μπορεί να βοήθησε στην ανάφλεξη. Η επίστρωση με βαφή πίσσας ήταν κοινότοπη στα πλοία την κλασσική εποχή.

Τον Οκτώβριο του 2005 μια ομάδα φοιτητών του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης διεξήγαγε ένα πείραμα με 127 τετραγωνικά κεραμίδια καθρέπτη 30 cm, στοχεύοντας ένα ομοίωμα ξύλινου πλοίου σε απόσταση περίπου 30m. Φλόγες ξέσπασαν σε ένα μπάλωμα του πλοίου αλλά μόνο όταν ο ουρανός δεν είχε σύννεφα και το πλοίο παρέμεινε στη θέση του για περίπου 10 λεπτά.

Προέκυψε το συμπέρασμα ότι η παράταξη ήταν ένα εφικτό όπλο κάτω από αυτές τις συνθήκες. Η ομάδα του ΜΙΤ επανέλαβε το πείραμα για την τηλεοπτική εκπομπή MythBusters, χρησιμοποιώντας μια ξύλινη βάρκα ψαρέματος στο Σαν Φρανσίσκο ως στόχο. Ξανά συνέβη μερική απανθράκωση, μαζί με μια μικρή φωτιά. Για να πιάσει φωτιά, το ξύλο χρειάζεται να φτάσει στη θερμοκρασία αυτανάφλεξης, που είναι γύρω στους 300 °C.

Όταν οι Mythbusters πρόβαλλαν το αποτέλεσμα του πειράματος στο Σαν Φρανσίσκο τον Ιανουάριο του 2006 ο μύθος τοποθετήθηκε στην κατηγορία των «κατερριμένων» λόγω του χρόνου και των ιδανικών καιρικών συνθηκών που χρειαζόταν για να συμβεί η ανάφλεξη. Επίσης τονίστηκε ότι αφού οι Συρακούσες έβλεπαν την θάλασσα προς τα ανατολικά, ο ρωμαϊκός στόλος θα έπρεπε να επιτεθεί κατά τη διάρκεια του πρωινού για βέλτιστη συγκέντρωση φωτός από τους καθρέπτες. Οι Mythbusters τόνισαν επίσης ότι συμβατικά όπλα όπως φλεγόμενα βέλη ή βίδες από τους καταπέλτες θα ήταν ένας πολύ εύκολος τρόπος για να βάλουν φωτιά σε ένα πλοίο σε κοντινές αποστάσεις.