Από την Τριανταφυλλιά Χαρίλα, Ψυχολόγο, MSc Εργασιακή Υγεία, Ειδίκευση στη Συστημική – Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία
Τι μπορεί να σημαίνει για έναν άνθρωπο η επιτυχία; Τι μπορεί να σημαίνει για έναν άνθρωπο η αποτυχία; Πώς είναι στη ζωή του ένας άνθρωπος που θέλει μόνο να έχει επιτυχίες; Πώς είναι ένας άνθρωπος που φοβάται την αποτυχία; Και γιατί να τη φοβάται; Είναι σημαντικό να επιθυμεί κανείς την επιτυχία;
Τι μπορεί να σημαίνει για έναν άνθρωπο η επιτυχία; Τι μπορεί να σημαίνει για έναν άνθρωπο η αποτυχία; Πώς είναι στη ζωή του ένας άνθρωπος που θέλει μόνο να έχει επιτυχίες; Πώς είναι ένας άνθρωπος που φοβάται την αποτυχία; Και γιατί να τη φοβάται; Είναι σημαντικό να επιθυμεί κανείς την επιτυχία;
Το θέμα της «επιτυχίας και αποτυχίας» μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες και καθρεφτίζεται σε όλους τους τομείς της ζωής του καθενός. Καταρχήν πρέπει να γίνει ξεκάθαρο το εξής: το κίνητρο επιτυχίας υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους και είναι ένας από τους λόγους που ωθεί τον άνθρωπο στο να βελτιώνει και να προχωρά τη ζωή του. Η επιθυμία «καλής απόδοσης» είναι εύλογο να υπάρχει σε όλους και είναι απόλυτα υγιές. Όμως αυτά τα δύο δεν θα πρέπει να ταυτίζονται με την τελειομανία και την καταναγκαστική ανάγκη για επιτυχία ή τον φόβο για αποτυχία.
Η τελειομανίαΤι σημαίνει τελειομανία και τι χαρακτηριστικά έχει ένας άνθρωπος που είναι τελειομανής ή που φοβάται την αποτυχία; Τελειομανία είναι ο καθορισμός υπερβολικά υψηλών στάνταρτς απόδοσης σε συνδυασμό με μια τάση υπερβολικής αυτοκριτικής. Τα «προσωπικά στάνταρτς» σχετίζονται με την επιδίωξη της επιτυχίας, αλλά η τάση υπερβολικής αυτοκριτικής, βάζει το άτομο σε μια θέση συνεχούς «ανησυχίας για τα λάθη», κάτι που σχετίζεται με διάφορα ψυχοπαθολογικά συμπτώματα. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν, ότι οι τελειομανείς επηρεάζονται και παρακινούνται από το αίσθημα του φόβου για αποτυχία και κάνουν λάθη σε τέτοιο βαθμό που μειώνεται τόσο η απόδοση, όσο και η χαρά του συναγωνισμού.
Πολλές φορές στην ανησυχία του ατόμου προστίθεται και εκείνη των γονέων. Η ανησυχία αυτή προκύπτει από τη στάση και τη συμπεριφορά των γονέων απέναντι στο συγκεκριμένο άτομο (παιδί ή ενήλικα) σε ό,τι αφορά την προσπάθεια και απόδοσή του. Η στάσηαναφέρεται στην έκταση των προσδοκιών των γονέων και η συμπεριφορά στην άσκηση κριτικής. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και μια άλλη διάσταση που έχει σχέση με την τελειοθηρική σκέψη και συμπεριφορά: «οι αμφιβολίες για την ποιότητα της προσπάθειας». Υπάρχει πάντοτε η αίσθηση ότι η αίσθηση του ανικανοποίητου.