ΑΚΡΟΑΤΗΣ: Ποια είναι η σημασία των ονείρων και πώς μπορεί κανείς να τα ερμηνεύει ο ίδιος;
ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ: Θα ήθελα να προχωρήσω σε αρκετό βάθος σε αυτήν την ερώτηση και να μην την αντιμετωπίσω επιφανειακά· και ελπίζω να ενδιαφέρεστε αρκετά ώστε να παρακολουθήσετε αυτά που θα πω, βήμα-βήμα.
Οι περισσότεροι από εμάς βλέπουμε όνειρα. Υπάρχουν οι εφιάλτες από υπερβολικό φαγητό ή από λάθος φαγητό, αλλά δεν μιλάω για τέτοια όνειρα. Μιλάω για όνειρα που έχουν μία ψυχολογική σημασία. Υπάρχουν διάφορα στάδια σε σχέση με τα όνειρα, δεν υπάρχουν; Ονειρεύεσαι, ξυπνάς και μετά προσπαθείς να βρεις τη σημασία του ονείρου σου, το ερμηνεύεις. Η ερμηνεία σου εξαρτάται από τις γνώσεις σου, από την διαμόρφωσή σου, από το τι έχεις μάθει από διάφορους φιλόσοφους, ψυχολόγους και λοιπά. Εάν παρερμηνεύσεις το όνειρο, όλα τα συμπεράσματά σου θα είναι λάθος. Εκτός από αυτό, μπορεί κανείς να βλέπει ένα όνειρο και καθώς το βλέπει να γίνεται ταυτόχρονα και η ερμηνεία του, έτσι ώστε όταν ξυπνάει να του είναι ξεκάθαρο αυτό που είδε· έχει κατανοήσει το όνειρο και δεν τον επηρεάζει πια. Δεν ξέρω αν σας έχει συμβεί αυτό.
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι πώς θα ερμηνεύεις τα όνειρα, αλλά γιατί βλέπουμε όνειρα. Καταλαβαίνετε; Εάν ερμηνεύεις τα όνειρά σου σύμφωνα με οποιονδήποτε ψυχολόγο, τότε η ερμηνεία εξαρτιέται από την ιδιαίτερη διαμόρφωσή του· και αν δοκιμάσει να τα ερμηνεύσεις μόνος σου, η ερμηνεία σου καθορίζεται από την δική σου διαμόρφωση. Σε οποιαδήποτε περίπτωση η ερμηνεία μπορεί να είναι λάθος, οπότε και κάθε συμπέρασμα ή ενέργεια που βασίζεται σε αυτήν να αποδειχτεί κάτι εντελώς ανυπόστατο. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι πώς να ερμηνεύεις τα όνειρα, αλλά γιατί να βλέπεις όνειρα; Αν μπορούσες να λύσεις αυτό το πρόβλημα, τότε δεν θα χρειαζόταν η ερμηνεία. Εάν μπορούσες να κατανοήσεις πραγματικά την όλη διαδικασία τού να ονειρεύεσαι, τότε θα γινόταν ένα πολύ απλό θέμα.
Γιατί βλέπουμε όνειρα; Σας παρακαλώ, ας το μελετήσουμε μαζί, όχι σύμφωνα με κάποιαν αυθεντία που έχει γράψει κάποιο βιβλίο για το θέμα αυτό. Παραμερίστε τα εντελώς όλα αυτά, εάν μπορείτε, και ας σκεφτούμε πολύ απλά για το θέμα μαζί. Γιατί βλέπουμε όνειρα; Πέφτεις στο κρεβάτι, αποκοιμιέσαι κι αρχίζει μια δραστηριότητα με τη μορφή διαφόρων συμβόλων ή καταστάσεων· και με το που ξυπνάς λες, «ναι, αυτό είναι το όνειρο που είδα».