Όλα τα πράγματα έχουν τη σκοτεινή τους πλευρά και η χαρούμενη περίοδος των Χριστουγέννων δεν αποτελεί εξαίρεση. Κι αν με το που μπαίνει ο Δεκέμβρης ψάχνετε στολή Άγιου Βασίλη και δώρα για τα αγγελούδια σας, η φιγούρα του φοβερού Κράμπους θα σας δώσει μια… εναλλακτική για εκείνα τα παιδάκια που προτίμησαν να παραμείνουν άτακτα.
Ο μυθικός Κράμπους είναι σύμφωνα με το θρύλο, ο διαβολικός δίδυμος του Αγίου Νικολάου. Ο συγκεκριμένος άγιος, που σε πολλές χώρες ταυτίζεται με τον Άγιο Βασίλη, επισκέπτεται τα καλά παιδιά και τους χαρίζει δώρα. Ο Κράμπους όμως είναι ο κακός της ιστορίας. Μισός τράγος και μισός δαίμονας, με τεράστια κέρατα, κοφτερούς κυνόδοντες και μια μακριά κόκκινη γλώσσα, αρπάζει τα παιδιά που είχαν κακή διαγωγή και τα φορτώνει σε μια σκάφη στην πλάτη του, για να τα πάρει στην κόλαση, όπου θα ζήσουν μαζί του για ένα χρόνο. Σε μια άλλη εκδοχή του μύθου, ο Κράμπους δένει τα παιδιά με αλυσίδες, τα σέρνει στο λημέρι του στα έγκατα της Γης, κι η συμπεριφορά τους εκεί θα κρίνει την τύχη τους, μια τύχη που εξαντλείται σε δύο επιλογές: το ξύλο ή το φάγωμα.
Οι ιστορικοί που έχουν μελετήσει το θρύλο του Κράμπους, δεν είναι σίγουροι για την προέλευση του, αλλά γενικά θεωρείται πως αυτό το πλάσμα, όπως και ο Άγιος Βασίλης, προηγείται χρονικά από τον Χριστιανισμό και έχει τις ρίζες του στη σκανδιναβική μυθολογία και τον γερμανικό παγανισμό. Το ίδιο το όνομα του άλλωστε, προέρχεται από τη γερμανική λέξη Krampen που σημαίνει «νύχι». Για τους Σκανδιναβούς, ο Κράμπους είναι ο γιος της Χελ, της βασίλισσας του Κάτω Κόσμου, κι είναι μια φιγούρα που αντιπροσωπεύει την ισορροπία ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι και φροντίζει να διατηρεί την αρμονία του καλού με το κακό. Επιπλέον, ίχνη του μύθου, εντοπίζουμε και στην ελληνική μυθολογία, όπου ο Κράμπους μοιάζει με τους δικούς μας φαύνους και τους σάτυρους, τους δαίμονες που κυνηγούσαν τα όμορφα κορίτσια.
Η αντιστοιχία του Κράμπους με τον Άγιο Νικόλαο φαίνεται ξεκάθαρα στο έθιμο της Νύχτας του Κράμπους (Krampusnacht) που γιορτάζεται στις 5 Δεκεμβρίου-παραμονή της γιορτής του Αγίου Νικολάου- σε πολλές πόλεις της Γερμανίας. Αυτή τη νύχτα ο Κράμπους βγαίνει προς αναζήτηση των άτακτων παιδιών. Γι’ αυτό, το πρωί της 6 Δεκεμβρίου, όλα θα τρέξουν με αγωνία στο τζάκι για να δουν αν η κάλτσα τους περιέχει κάποιο όμορφο δώρο, σημάδι πως ήταν καλά παιδιά ή τα κάρβουνα και το ξύλινο μπαστούνι που τους άφησε ο Κράμπους, μια αδιαμφισβήτητη απόδειξη για την κακή τους συμπεριφορά.