Η δυσκολία υπέρβασης των εμποδίων

Είναι δύσκολο να προσεγγίσουμε διανοητικά ένα θέμα όπως η εμπειρία της φώτισης ή τέλειας γνώσης ή αφύπνισης. Μπορούμε, ίσως, να λέμε ότι η φώτιση είναι μια εμπειρία, μέσω της οποίας κάτι μέσα μας αφυπνίζεται και βιώνει από πρώτο χέρι την ουσία της πραγματικότητας. Όμως, το ερώτημα είναι: – Πώς φτάνουμε εκεί;

Το να αφυπνισθούμε σ’ αυτή την ουσία δεν είναι κάτι εύκολο. Στα συστήματα εκπαίδευσης της σύγχρονης Δυτικής κοινωνίας δεν υπάρχει τίποτα, που να βοηθάει, διότι η αφύπνιση είναι πρωτίστως μια ενορατική/διαισθητική λειτουργία και όχι μια διανοητική πράξη.

Στον χώρο του Βουδισμού Ζεν είμαστε λίγο πιο κοντά στο τι σημαίνει η αφύπνιση στην ουσία της πραγματικότητας. Είναι κάτι που συμβαίνει αιφνίδια, δηλαδή κάτι που ενώ πριν ήταν τελείως κρυμμένο από τον ασκούμενο, τώρα εμφανίζεται μεμιάς. Παραδόξως, αυτή η ουσία που αποκαλύφθηκε, όσο κι αν μιλάμε γι’ αυτήν, παραμένει απερίγραπτη και μυστηριώδης. Όταν η διανόηση προσπαθεί να τη συλλάβει, αποτυγχάνει πλήρως. Η γλώσσα αδυνατεί να μας φέρει πιο κοντά στη φώτιση. Φαίνεται ότι η μετάβαση από την έννοια της φώτισης στην πραγμάτωσή της απαιτεί ένα είδος άλματος, που μόνο η ενόραση μπορεί να πραγματοποιήσει.

Το φτάσιμο στη φώτιση – δηλαδή η πραγματοποίηση του άλματος – μπορεί να γίνει με τη βοήθεια του ενορατικού διαλογισμού. Ωστόσο, δεν πρέπει να μας διαφεύγει η μεγάλη εικόνα, σύμφωνα με την οποία η αιφνίδια αφύπνιση έρχεται όταν αυτή η μυστηριώδης ουσία αναδύεται από τα άδυτα του νου, κατά τη διάρκεια του ενορατικού διαλογισμού. Για τους περισσότερους ανθρώπους είναι δύσκολο να διατυπωθεί μια ακριβής φόρμουλα, που να περιγράφει βήμα-προς-βήμα τη διαδικασία. Τούτο εξηγεί γιατί το σύγχρονο Ζεν έχει μετατραπεί σε μια θρησκεία του «απλώς κάθομαι».

Κάθε αναφορά των ρήσεων των παλιών δασκάλων του Ζεν είναι μια επίκληση στις ενορατικές μας ικανότητες. Τούτο είναι περισσότερο εμφανές στην ειδική περίπτωση των «κοάν», δηλαδή των νοητικών γρίφων, που επινοήθηκαν στην αρχαία Κίνα κατά την περίοδο της δυναστείας Σονγκ. Η δομή του «κοάν» βασίζεται στην ουσία και στη λειτουργία (δηλαδή στην εξωτερίκευση). Ο στόχος είναι να διαπεράσεις τον «άθυρο φράκτη», δηλαδή το εμπόδιο των φαινομένων. Κάθε «κοάν» έχει τον άθυρο φράκτη του (τη δράση της διαφοροποίησης), που αφοπλίζει εξαρχής τη διανόηση. Ο μόνος τρόπος να διαπεράσουμε τον φράκτη είναι η άμεση ενόραση της Βουδικής φύσης μας ή της ουσίας μας, πράγμα που είναι μια αιφνίδια αφύπνιση.

                                     Zenmar

vadarma

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ