Ο Αλέξανδρος θρηνεί τον Ηφαιστίωνα

Είμαστε στο Φθινόπωρο του 324 π.Χ, όταν ο Μ. Αλέξανδρος φτάνει στα Εκβάτανα, όπου και τελεί θυσίες, γυμνικούς αγώνες και συμπόσιο. 

O Hφαιστίων, που ήταν για τον Aλέξανδρο ό,τι ο Πάτροκλος για τον Aχιλλέα, πίνοντας κατά το συμπόσιο κρασί αρρώστησε και εμφάνισε πυρετό. 

Ύστερα από 7 ημέρες πεθαίνει σε ηλικία 31 ετών.

Το σώμα του Ηφαιστίωνα μεταφέρθηκε στη Βαβυλώνα, όπου και προς τιμή του κατασκευάστηκε μια μεγαλειώδης νεκρική πυρά.

O νεκρός τιμήθηκε με πομπώδη νεκρική τελετή, που στοίχισε 10.000 τάλαντα και όλοι υποχρεώθηκαν να πενθήσουν.

Όπως αναφέρει ο Αρριανός, ο Αλέξανδρος έμεινε τρεις ημέρες χωρίς τροφή θρηνώντας ή μένοντας βουβός δίπλα στον νεκρό φίλο του και διέταξε να σβήσει το ιερό πυρ στους ναούς όλης της χώρας (όπως απαιτούσε το περσικό έθιμο, όταν πέθαιναν οι βασιλείς της Περσίας. 

Tίποτα από αυτά όμως δεν μπόρεσε να καταλαγιάσει το σπαραγμό του Aλέξανδρου. 

Στο πρόσωπο του Hφαιστίωνα δεν έβλεπε μόνο τον πιστό συμπολεμιστή και φίλο, μα και τον ίδιο του τον εαυτό. 

‘Οταν η μητέρα του Δαρείου προσκύνησε κατά λάθος τον Hφαιστίωνα αντί για τον Aλέξανδρο, ο τελευταίος την καθησύχασε λέγοντάς της πως κι εκείνος ήταν Aλέξανδρος.

Ο Αλέξανδρος διέταξε να κουρευτούν οι χαίτες και οι ουρές όλων των μουλαριών και των αλόγων, καθώς και να κατεδαφιστούν και οι επάλξεις σε όλες τις γύρω πόλεις.

Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές και ο ίδιος ο γιατρός που εξέτασε τον Ηφαιστίωνα σταυρώθηκε. 

Αλέξανδρος και Ηφαιστίωνας, του Andrea Camassei

Στη συνέχεια απαγόρευσε την αναπαραγωγή μουσικής, έως ότου φτάσει η απάντηση από το ιερό του Άμμωνα Δία, που του επέτρεπε να τιμήσει τον Ηφαιστίωνα ως ήρωα. 

Ο Αλέξανδρος σχεδίασε επίσης τη νεκρική πυρά που έπρεπε να γίνει για τον Ηφαιστίωνα στη Βαβυλώνα και διέταξε μια περίοδο πένθους σε όλη την ανατολή.
Συγκεκριμένα διαβάζουμε αποσπάσματα από επιστημονικό άρθρο της αρχαιολόγου κ.Όλγας Παλαγγιά :

«Ύστερα από τον θάνατο του Αλεξάνδρου, μια σειρά από μνημεία που τον απεικόνιζαν να κυνηγά ένα λιοντάρι συνοδευόμενος από έναν ή περισσότερους Εταίρους άρχισαν να εμφανίζονται στον κυρίως γεωγραφικό κορμό της ελληνικής επικράτειας.

Το μοτίβο του κυνηγιού λεόντων χρησιμοποιήθηκε από τον Αλέξανδρο για να τιμήσει κάποιον οιονεί διάδοχό του.

Ο Ηφαιστίων πέθανε στα Εκβάτανα το φθινόπωρο του 324 π.Χ. και την αποκομιδή του σώματός του ανέλαβε ο Περδίκκας και ο στρατός της Βαβυλώνας, προκειμένου να το θάψουν κατά τους επόμενους μήνες. Ενας ελληνικός λέων που βρέθηκε σε ανασκαφή στα Εκβάτανα (σημερινό Χαμαντάν του Ιράν) πιθανότατα αποτελεί ανάθημα για τον νεκρό Ηφαιστίωνα.

Ο Αλέξανδρος πέθανε μόλις οκτώ μήνες μετά από το φίλο του και λίγο μετά από την μεγαλοπρεπή, δημοσία δαπάνη, κηδεία του.

Ο Αλέξανδρος είχε διατάξει να κατεδαφιστεί ένα τμήμα από τα τείχη της Βαβυλώνας, έτσι ώστε οι λιθόπλινθοι να χρησιμοποιηθούν για την ανέγερση μιας τεράστιας εξέδρας επί της οποίας θα τοποθετείτο η πυρά. 

Η ίδια η πυρά του Ηφαιστίωνα ήταν μια κοίλη κατασκευή, η οποία συντέθηκε αποκλειστικά με κορμούς φοινικόδεντρων που αφθονούσαν στη Βαβυλώνα. Το εξωτερικό της ήταν διακοσμημένο με πέντε ζωφόρους.

Η τρίτη ζωφόρος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τις δικές μας έρευνες: Είναι διακοσμημένη με μια σκηνή κυνηγιού, με μια μεγάλη ποικιλία άγριων θηρίων. Αυτό το επίπεδο υπογράμμιζε την στενή σχέση του Ηφαιστίωνα με τον βασιλιά, μέσω της συμμετοχής του στο βασιλικό κυνήγι.

Μακεδονικά και βαρβαρικά όπλα, χωρίς αμφιβολία αληθινά, σωρεύονταν στην κορυφή της πυράς και προορίζονταν να καούν μαζί με τον νεκρό. Σύμφωνα με τον Αιλιανό, χρυσά και αργυρά αντικείμενα ρίπτονταν στην πυρά και ο Διόδωρος αναφέρει αγαλματίδια του Ηφαιστίωνα φτιαγμένα από χρυσό ή ελεφαντοστούν,
κατά παραγγελία των Εταίρων, προκειμένου να ευχαριστήσουν τον Αλέξανδρο.

Αναπαράσταση της νεκρικής πυράς του Ηφαιστίωνα

Συμπερασματικά, η πυρά του Ηφαιστίωνος συνεπαγόταν την αποθέωση του ιδιοκτήτη της. Ο μόνιμος τάφος του, από την άλλη πλευρά, θα παρέπεμπε σε έναν οικιστή ήρωα, κατ' αναλογία με το Μαυσωλείο (του Μαυσώλου, ως δεύτερου ιδρυτή της Αλικαρνασσού), το οποίο ο Αλέξανδρος, κατά πάσα βεβαιότητα, θα είχε επισκεφτεί. 

Ο Αλέξανδρος παράγγειλε στον Κλεομένη να ανεγείρει δύο ηρώα προς τιμήν του Ηφαιστίωνος στην Αλεξάνδρεια -σε μια πόλη όπου το όνομα "Ηφαιστίων" αναφερόταν υποχρεωτικά στα εμπορικά συμβόλαια που συνάπτονταν. 

Η εικονογραφία της πυράς υποδηλώνει ότι ο Αλέξανδρος αναγνώριζε το μερίδιο του Ηφαιστίωνα στην προσωπική του δύναμη και δόξα, όχι μόνο στο χθόνιο αλλά ακόμη και στο επουράνιο επίπεδο»

Αυτά, φίλοι μου, είναι ορισμένα από τα στοιχεία περί του θανάτου του Μακεδόνα Ηφαιστίωνα.

 The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ