Η τρυφερή ματιά στο πρόβλημα, ευνοεί την έγκαιρη επίλυσή του

Πολλοί άνθρωποι έχουν την τάση να κουκουλώνουν αυτή την ανάγκη για βοήθεια που εμφανίζεται μέσα τους, όταν έρχονται αντιμέτωποι με δυσκολίες στις σχέσεις τους, στην οικογένειά τους και σε διάφορα ψυχολογικά θέματα της ζωής τους. Παρά το «κουκούλωμα» αυτό, η ερώτηση τριγυρίζει συνεχώς μέσα τους: "Μήπως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να πάρω βοήθεια;" Μία κοινή πεποίθηση είναι ότι μπορούν να βρούν μόνοι τους τη λύση και ότι η αναζήτηση βοήθειας από ψυχολόγο, είναι μία ένδειξη αδυναμίας.

Όποιος τελικά επιλέγει να απευθυνθεί σε ψυχολόγο, είναι σύνηθες ότι αντιμετωπίζεί ένα πρόβλημα για πάρα πολύ καιρό. Είτε είναι οικογενειακό ή προσωπικό, το θέμα είναι ότι ο άνθρωπος αυτός είχε το πρόβλημα για αρκετά μεγάλο διάστημα. Οι ιστορίες που φέρνουν οι θεραπευόμενοι στις πρώτες συνεδρίες εξελίσσονται σε ένα συναισθηματικό ξέσπασμα που κρατάνε για τόσο καιρό μέσα τους και πολλές φορές περιλαμβάνει ποικίλα είδη κακοποίησης, συναισθηματική, σεξουαλική ακόμα και σωματική, εμμέσως και προς τον εαυτό τους. Οι θεραπευόμενοι τότε ρωτούν αν έχουν εκείνοι ευθύνη σε όλο αυτό και νιώθουν ένοχοι για τη συμβολή τους στο πρόβλημα. Το μόνο λάθος που έχουν κάνει, είναι απλά ότι  έχουν ανεχθεί όλο αυτό το δύσκολο θέμα για τόσο καιρό.

Η απάντηση σε παρόμοια ερωτήματα είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν τις σχέσεις που επιτρέπουν στον εαυτό τους . Η μόνη τους  «αποτυχία» είναι ότι δεν είπαν "όχι" εδώ και πολύ καιρό σε αυτή την  απαράδεκτη συμπεριφορά προς τον εαυτό τους. Δεν έβαλαν ένα ρεαλιστικό όριο ώστε να είναι σε θέση να κρατηθούν οι ίδιοι ψυχολογικά ασφαλείς όταν προέκυψαν τα προβλήματα.

Έτσι, πότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή για να ζητήσουν βοήθεια; Στην ιδανική περίπτωση, όταν το πρόβλημα αρχίζει και γίνεται ορατό. Όταν εμφανιστεί για πρώτη φορά, ίσως να υπάρξει μια αόριστη αίσθηση, ότι κάτι δεν είναι απολύτως σωστό, χωρίς να είναι σίγουρο το τι είναι. Μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα, η κατάσταση γίνεται ξεκάθαρη. Σε αυτό ακριβώς το σημείο χρειάζεται να ξεκινήσει το εσωτερικό καθρέφτισμα.

Για παράδειγμα, αν μία γυναίκα παρατηρήσει ότι ο άντρας  που μόλις ξεκινήσει να βγαίνει μαζί του,  μερικές φορές χάνει την ψυχραιμία του, με το να επιτρέπει στον εαυτό της να τον δικαιολογεί προκειμένου να είναι μαζί, δεν μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της στη συνέχεια. Ούτε αν του χαριστεί στη σεξουαλική επαφή μαζί του νωρίτερα από ό, τι πραγματικά θέλει, ούτε αν σχεδιάζει να κάνει μαζί του οικογένεια.

Το παρελθοντικό συναίσθημα είναι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης της μελλοντικής συμπεριφοράς. Ως εκ τούτου, χρειάζεται να υπάρχει επιφυλακή για έναν ελάχιστο αριθμό ενδείξεων «προβληματικής συμπεριφοράς» ως έγκαιρης προειδοποίησης πριν από την ανάληψη δράσης. Η προσεκτική παρατήρηση αυτών των ενδείξεων, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη κατά την θεραπευτική διεργασία προκειμένου να γίνει κατανοητή και να ισχυροποιηθεί μία μελλοντική απόφαση που θα είναι αποδεκτή και ασφαλής για τον καθένα.

Δυστυχώς , οι περισσότεροι θεραπευόμενοι μπαίνουν στη θεραπευτική διαδικασία μόνο όταν έχουν κινητοποιηθεί, πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα έχει κλιμακωθεί σε ένα ανεξέλεγκτο επίπεδο και δημιουργεί δυσάρεστο αντίκτυπο στη ζωή τους . Σε αυτό το σημείο , το πρόβλημα έχει επιπτώσεις και στο οικονομικό σκέλος. Για παράδειγμα, ένα διαζύγιο εκτός της συναισθηματικής απώλειας, μπορεί να σημαίνει και οικονομική απώλεια και για τις δύο πλευρές. Ομοίως , το κόστος της απώλειας μίας θέσης εργασίας κυμαίνεται σε σημαντικά οικονομικά ποσά.

Φυσικά δεν τελειώνει εδώ η «βλάβη» για τον άνθρωπο. Το τίμημα για την υγεία , το άγχος, οι άγρυπνες νύχτες, η μειωμένη απόδοση στην εργασία, η απώλεια της ποιότητας ζωής, οι εθισμοί που "βοηθούν ν στην κατάσταση" - όλα αυτά έχουν ένα συναισθηματικό καθώς και οικονομικό κόστος. Αν ένας εμπειρογνώμονας οικονομικός αναλυτής έπρεπε να βάλει αναλογικά ένα ευρώ στο καθένα από όλα αυτά, ποιο θα ήταν το τελικό ποσό; Αξίζει πραγματικά τον κόπο η υιοθέτηση μίας τέτοιας στάσης, μόνο και μόνο για χάρη της διατήρησης της εικόνας του ανθρώπου ως αυτοδύναμη, ανεξάρτητη προσωπικότητα, που δεν έχει ανάγκη καμίας βοήθειας ;

Στην πραγματικότητα, η επαγγελματική βοήθεια έχει πραγματικά εξαιρετική αξία - συνήθως οι καλές συνεδρίες κοστίζουν σημαντικά λιγότερο από το συνολικό κόστος του προβλήματος!

Ένα άλλο υποθετικό παράδειγμα είναι ένα ζευγάρι που έχει εμπλακεί τα τελευταία χρόνια σε μια τεταμένη, δυστυχισμένη σχέση. Αφού προσπάθησαν να την κάνουν να λειτουργήσει, μέσα από συζητήσεις, διαφωνίες, υποσχέσεις και εντάσεις, έχοντας πάντα καλές προθέσεις, έκαναν, χωρίς όμως να το καταλαβαίνουν και φυσικά χωρίς επιτυχία, φαύλους κύκλους. Τέλος, η μόνη επιλογή τους έγινε το διαζύγιο, παρόλο που και οι δύο προσπάθησαν σκληρά για να το αποφύγουν.

Συνδυαστικά, είχαν δημιουργήσει μία κοινή περιουσία. Ο άντρας είχε μία ικανοποιητικά αμειβόμενη εργασία, αλλά το άγχος για τη σχέση του ήταν τόσο έντονο που τον οδήγησε να πίνει και η απόδοση στην εργασία του επιδεινώθηκε σε σημείο που να κινδυνεύει με απόλυση. Η αγωνία του για την σχέση του, τον οδήγησε να χάσει τη δουλειά του, να πληρώσει για το δικηγόρο, για τη διατροφή των παιδιών, για μία ενδεχόμενη φαρμακευτική αγωγή καταπολέμησης του στρες, καθώς και για την μετεγκατάστασή του στο ενοίκιο με νέα ειδή οικιακής χρήσης .Ο σύζυγος έχασε σχεδόν τα πάντα όπως αντίστοιχα και η σύζυγος έχασε την ασφάλεια του σπιτιού της.

Το κόστος των συνεδριών για ένα διάστημα περίπου έξι μηνών, με την εμφάνιση τουπροβλήματος, είναι πάρα πολύ λιγότερο από όλο αυτό. Επίσης, ένα συναισθηματικό πρόβλημα που θα μπορούσε να επιλυθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα με την ψυχοθεραπεία, θα είχε κοστίσει πολύ πιο λίγο από τη συνολική απώλεια που υπέστη το ζευγάρι με το διαζύγιο.  

Έτσι, ακόμα κι αν επιτευχθεί στο τέλος η επίλυση του προβλήματος με τη βοήθεια ενός καλού ψυχολόγου χωρίς να υπάρξουν χειρότερες συνέπειες, αξίζει να θυμάται κανείς ότι κάθε πρόβλημα έχει μια διάρκεια ζωής. Οπότε, η τρυφερή ματιά στα προβλήματα όσο είναι ακόμα νωρίς, είναι ματιά φροντίδα στον εαυτό μας και πρόληψη τεράστιων συναισθηματικών – και οικονομικών – απωλειών. Μετά από όλα αυτά, το μόνο ουσιαστικά ακριβό θα είναι το μάθημα ζωής. 

Xαράλαμπος Πίσχος - Ψυχολόγος, Οικογενειακός Υπαρξιακός Ψυχοθεραπευτής

sinaisthisi

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ