Η Κιβωτός του Νώε

Για μια ακόμα φορά επιβεβαιώνεται η στενή σχέση της Επιστήμης με την Επιστημονική Φαντασία. Οι συγγραφείς της Ε.Φ, λαμβάνοντας υπ’ όψη την διαθέσιμη τεχνολογική εξέλιξη, χρησιμοποιούν τη δύναμη της φαντασίας για να δώσουν λύσεις σε ακανθώδη προβλήματα. Προτείνουν σενάρια που δεν περιλαμβάνουν λεπτομέρειες (όπως πχ εργαστηριακό εξοπλισμό), και για αυτό θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως ονειροπολήσεις. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις τέτοια σενάρια μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις και πρακτικές. Διαβάστε παρακάτω και θα καταλάβετε τι εννοώ.

Η Βιβλική Κιβωτός του Νώε

Η βιβλική ιστορία της κιβωτού του Νώε είναι γνωστή στους περισσότερους. Ο Θεός αποφασίζει να τιμωρήσει την ανθρωπότητα για τις αμαρτίες της, καταστρέφοντας τη ζωή στη γη με μια πλημμύρα. Επιλέγει τον ενάρετο Νώε να διαφυλάξει τη ζωή σώζοντας την οικογένειά του και ζευγάρια από το ζωικό βασίλειο, επιβιβαζόμενα σε ένα πλοίο.

Η Αρκτική Κιβωτός του Νώε για Σπόρους

Βλέποντας τις ραγδαίες εξελίξεις όσον αφορά την ρύπανση του περιβάλλοντος και τη διεθνή πολιτική κρίση, η κυβέρνηση της Νορβηγίας, εκπόνησε ένα σχέδιο από τις αρχές του 2006 για την κατασκευή ενός ασφαλούς αποθηκευτικού χώρου σπόρων, από όλες τις καλλιεργούμενες ποικιλίες του κόσμου. Στα μέσα του 2007 άρχισαν οι εργασίες και στις 26/2/2008 έγιναν τα εγκαίνια και οι πρώτες τοποθετήσεις σπόρων.

Η εγκατάσταση υψίστης ασφαλείας κατασκευάστηκε στη πλαγιά ενός βουνού του έρημου νησιού Σπίτσμπέργκεν, στο βορειότατο και απομονωμένο αρχιπέλαγος του Σβάλμπαρντ, περίπου 1.000 χλμ από τον Βόρειο Πόλο.

Πρόκειται για ένα τούνελ 120 μέτρων από ενισχυμένο τσιμέντο, σκαμμένο στη πλαγιά του βουνού, 130 μέτρα ψηλά από τη θάλασσα, που καταλήγει σε τρεις μεγάλους θαλάμους. Ο κάθε ένας έχει εμβαδόν περίπου 1.500 κυβικά μέτρα με διαστάσεις 25x10 μέτρα και 6 ύψος, έχει δε τη δυνατότητα για αποθήκευση 4,5 εκατομμύρια δειγμάτων σπόρου από όλο τον κόσμο. Η τοποθεσία αυτών μέσα στο μεγάλο βάθος του βουνού εξασφαλίζει τη μικρότερη σταθερή θερμοκρασία και η υψηλή απόσταση από την επιφάνεια της θάλασσας εξασφαλίζει τις εγκαταστάσεις από οποιαδήποτε άνοδο της ωκεάνιας στάθμης. Η τρέχουσα θερμοκρασία στους υπόγειους θαλάμους είναι -4 βαθμοί Κελσίου, έτσι έχουν τοποθετηθεί ισχυρά συστήματα κλιματισμού για να κρατούν την θερμοκρασία στους -18 βαθμούς Κελσίου, θερμοκρασία ιδανική σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, στην οποία οι σπόροι μπορούν να διατηρηθούν έως και πάνω από μια χιλιετία.

Η νορβηγική κυβέρνηση συνείσφερε για την κατασκευή, ποσό πάνω από 7 εκατομμύρια δολάρια. Ο Bill and Melinda Gates Foundation προσφέρουν χρήματα για να βοηθήσουν τις χώρες όσον αφορά τη συσκευασία και τη μεταφορά των δειγμάτων σπόρου, ως τμήμα ενός ευρύτερου προγράμματος 30 εκατομμυρίων δολαρίων της προστασίας της γενετικής ποικιλομορφίας των καλλιεργειών σε όλο τον κόσμο. Τα λειτουργικά έξοδα της υπόγειας εγκατάστασης καλύπτονται από το Global Crop Diversity Trust, το οποίο συντηρείται με τις συνεισφορές διάφορων κτατών, διεθνών αντιπροσωπειών και Ιδρυμάτων.

Όπως διαβεβαίωσαν οι κατασκευαστές, η εγκατάσταση είναι σχεδιασμένη να αντέχει ακόμα και χτύπημα από πυρηνικά όπλα, από ενδεχόμενη πρόσκρουση με αστεροειδή και θα παραμείνει πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας όσο και αν χειροτερέψει η παγκόσμια θερμοκρασία, ακόμα και αν λιώσουν οι πάγοι της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής. Μόνο η είσοδος της εγκατάστασης είναι ορατή από την επιφάνεια. Είναι φτιαγμένη από μέταλλο και τσιμέντο και διακοσμημένη με μεταλλικά στοιχεία και καθρέπτες, που δημιουργούν ιριδισμούς ορατούς από χιλιόμετρα μακριά. Ο έλεγχος όλου του χώρου γίνεται με τηλεχειρισμό από τη Νορβηγία.

Στα εγκαίνια των εγκαταστάσεων ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι "Είναι η ασφαλιστική μας δικλείδα. Είναι η Κιβωτός του Νώε που θα διασφαλίσει τη βιολογική ποικιλότητα για τις επερχόμενες γενιές". Στα εγκαίνια μεταξύ των δεκάδων προσκεκλημένων, ήταν ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο και η βραβευμένη με το Νόμπελ Ειρήνης Ουανγκάρι Ματάι από την Κένυα.

Η υπόγεια εγκατάσταση υψίστης ασφαλείας προορίζεται να λειτουργήσει ως παρακαταθήκη για την κάθε χώρα αλλά και για όλη την ανθρωπότητα, στην περίπτωση μιας καταστροφής ευρείας κλίμακας. Έλλειψη σπόρων από φυσικές καταστροφές, πολέμους, ασθένειες, έλλειψη χρημάτων για τη λειτουργία και κακή συντήρηση σπόρων σε ήδη υπάρχουσες αποθήκες και γενικά έλλειψη για οποιανδήποτε λόγο, θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί ζητώντας την αντικατάσταση από τις φυλασσόμενες ποικιλίες.

Όπως σχολιάζει εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Ιδρύματος Ποικιλότητας των Καλλιεργειών, "οι πόλεμοι στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, καθώς και η γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, οδήγησαν στην εξαφάνιση δεκάδων σημαντικών φυτών που καλλιεργούνταν στις περιοχές αυτές. Χάρη στην κατεψυγμένη κιβωτό του Σβάλμπαρντ, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί."

Τη συλλογή των δειγμάτων έχει αναλάβει το Παγκόσμιο Ίδρυμα Ποικιλότητας Καλλιεργειών, με έδρα τη Ρώμη, ενώ στους φορείς που συμμετέχουν συμπεριλαμβάνεται και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Τα πρώτα δείγματα που πέρασαν από το κόκκινο χαλί των εγκαινίων, σφραγισμένα σε υδατοστεγείς φακέλους, ήταν σπόροι διαφορετικών ποικιλιών ρυζιού από 104 χώρες

Η αποστολή 21 κιβωτίων, που στέλνεται από τη Νιγηρία (International Institute of Tropical Agriculture - ΙΙΤΑ) αποτελείται από χιλιάδες σπόρους των μοναδικών ποικιλιών της εξημερωμένης και άγριας cowpea (είδος αράπικου φιστικιού), αραβόσιτου, σόγιας και μπαμπού αραχίδας. "Η τράπεζα γονιδίων IITA στεγάζει την μεγαλύτερη στο κόσμο συλλογή από cowpea, με πάνω από 15.000 μοναδικές ποικιλίες από 88 χώρες σε όλο τον κόσμο" είπε το Dr. Dominique Dumet, διευθυντής της IITA. "Cowpea είναι μια σημαντική πρώτη βασική ύλη στην Αφρική, που προσφέρει μια ανέξοδη πηγή πρωτεΐνης." Παράλληλα και άλλες αποστολές συσκευάζουν στην Κολομβία, την Αιθιοπία, την Ινδία, την Κένυα, το Μεξικό, το Περού, τις Φιλιππίνες, τη Συρία και το Μπενίν .

Η Αρκτική Κιβωτός του Νώε για Σπόρους - Αντιδράσεις

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν την ευπάθεια πολλών αποθηκών σε παγκόσμιο επίπεδο. πχ Οι αποθηκευτικοί χώροι του Ιράκ με σιτάρι, κριθάρι και άλλες καλλιέργειες στην πόλη Abu Ghraib, λεηλατήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, κυρίως για τα εμπορευματοκιβώτια που κρατούσαν τα δείγματα σιταριού και όχι για το ίδιο το σιτάρι.

Αυτοί που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι τοπικές κοινότητες ώστε να μπορούν να στηρίξουν τις γεωργικές παραδόσεις και την ποικιλομορφία των καλλιεργειών τους, δεν είναι ικανοποιημένοι από αυτή την συγκεντρωτική αποθηκευτική προσέγγιση.

Η Grain.org, ένας οργανισμός που εδρεύει στην Ισπανία και δραστηριοποιείται στην ενίσχυση της περιφερειακής γεωργίας, ήταν μια από τις λίγες φωνές που επικρίνουν την εστίαση των σπόρων στους υπόγειους θαλάμους. Η ομάδα ανησυχεί ότι τέτοιες κινήσεις παίρνουν μαζί και τα πνευματικά δικαιώματα από τις σοδιές των αγροτικών κοινοτήτων που τις καλλιεργούν και τους προσφέρουν μια ψεύτικη αίσθηση εμπιστοσύνης, ότι δηλαδή η ασφαλής αποθήκευση από μόνη της, μπορεί να υποστηρίξει τη γεωργική ποικιλομορφία.

Σε δήλωσή της η ομάδα αναφέρει ότι:

Παντού έχει συμβεί χιλιάδες δείγματα να καταστρέφονται κατά την αποθήκευση, πολλά άλλα να αχρηστεύονται ελλείψει βασικής πληροφόρησης των σπόρων και αμέτρητα άλλα να έχουν χάσει τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους ή να έχουν μολυνθεί γενετικά με την πάροδο του χρόνου. Έτσι το ζήτημα δεν είναι η ύπαρξη ή μη των αποθηκών, αλλά η εμπιστοσύνη σε μια μοναδική στρατηγική συντήρησης, που από τη φύση της έχει πολλά προβλήματα.

Το βαθύτερο πρόβλημα με την ενιαία αποθήκευση των σπόρων που εντάσσετε σε αυτό και η εγκατάσταση στο Σβάλμπαρντ, είναι ότι είναι πλήρως άδικο. Παίρνουν τους σπόρους των μοναδικών ποικιλιών από τους αγρότες και τις κοινότητες και μετά τους καθιστούν στους ίδιους απροσπέλαστους.

Η λογική είναι ότι καθώς οι παραδοσιακές ποικιλίες αντικαθίστανται από νεότερες των ερευνητικών εργαστηρίων –για μεγαλύτερη παραγωγή λόγω αύξησης του πληθυσμού– οι παλαιοί σπόροι πρέπει να φυλαχθούν ως "πρώτη ύλη" για μια ενδεχόμενη μελλοντική αναπαραγωγή. Αυτό το σύστημα βάζει στην άκρη τους αγρότες που είναι αυτοί που υπάρχουν και θα πρέπει να προχωρήσουν μπροστά.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι οι ομάδες που χρηματοδοτούν το όλο εγχείρημα συμπεριλαμβανομένου του Gates Foundation, ξοδεύουν χρήματα για τη δημιουργία βάσεων δεδομένων και άλλων μηχανισμών, για την υποστήριξη στη πρόσβαση των καλλιεργειών στις φτωχές χώρες, αλλά δεν έχουν σχεδιάσει καμία μέριμνα για τους αγρότες.

Σε έναν κόσμο που τείνει προς τη μονοκαλλιέργεια, πόσο αυτή η διακυβερνητική συνεργασία βοηθά στη στήριξη της ποικιλόμορφης καλλιέργειας, σε αντίθεση με του τύπου-μουσείου γενετικής ποικιλομορφίας; Οι αγρότες δεν ανησυχούν;

Η Κιβωτός του Νώε στο Φεγγάρι

Ο Dr.Bernard Foing πριν δύο χρόνια ήταν υπεύθυνος για το European Space Agency’s SMART-1, ένα διαστημικό σκάφος που ήταν σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και διευθυντής της διεθνούς ομάδας για την εξερεύνηση της Σελήνης. Στο δοκίμιό του, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Astrobiology, πιστεύει ότι το φεγγάρι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν ναυαγοσωστική λέμβος στην περίπτωση που η γη χτυπηθεί από μια μεγάλη καταστροφή. Ένα εργαστήριο στη Σελήνη το οποίο θα μπορούσε να αποθηκεύσει DNA και να αναπτύξει διαφορετικές μορφές ζωής, θα μπορούσε να είναι ένας ζωτικής σημασίας πόρος στη βοήθεια του πλανήτη μας, ώστε να ξεκινήσει η μακροχρόνια διαδικασία της αποκατάστασης. Επιπλέον, πηγαίνοντας ζωή στο φεγγάρι θα μπορούσε να είναι μια εξάσκηση για το πώς θα μπορούσαμε να μεταναστεύσουμε σε άλλους κόσμους του ηλιακού συστήματος.

Μέσα στα επόμενα εκατοντάδες χρόνια, θα μπορούσε ένας μεγάλος αστεροειδής να συγκρουστεί με τον πλανήτη μας και δεν θα είναι η πρώτη φορά απ’ ότι φαίνεται σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε βρει. Η ζημιά στο γήινο περιβάλλον θα ήταν μεγάλη, ίσως και καταστροφική με μοιραίες συνέπειες για την ίδια τη ζωή. Υπάρχουν όμως και καταστροφές που προκαλούνται από τον άνθρωπο, όπως μια πυρηνική σύγκρουση, η αύξηση της θερμοκρασίας, η ρύπανση ή κάποιο φυσικό αίτιο που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ζημιά ή στη χειρότερη περίπτωση το οριστικό τέλος της ζωής.

Προτείνει λοιπόν ο επιστήμονας, το φεγγάρι να χρησιμοποιηθεί σαν μια μορφή αποθήκης για περιπτώσεις καταστροφών. Αναφέρει ότι, θα πρέπει να έχουμε εκεί μια τράπεζα DNA, επειδή έχουμε μάθει από τη βιολογία ότι η ζωή είναι μια έκφραση πληροφοριών που κωδικοποιείται στο DNA. Πρέπει να έχουμε μερικούς ζωντανούς οργανισμούς και τη δυνατότητα να αυξάνονται οι εγκαταστάσεις έτσι ώστε να ενσωματώνει τους νέους οργανισμούς και για τις πιο προηγμένες μορφές ζωής, να επωάζει αυγά και να μεγαλώνει έμβρυα. Για να γίνουν αυτά, πρώτα θα πρέπει να υπάρχουν ρομπότ που να κάνουν όλες αυτές τις δουλειές και καταλήγει ότι, θα πρέπει να πάνε και άνθρωποι γιατί μόνον αυτοί είναι σε θέση να ενεργοποιήσουν με επιτυχία και να χειριστούν ένα γενετικό εργαστήριο.

Αυτή προς το παρόν είναι μια τολμηρή ιδέα και πέρα από τις επιστημονικές και τεχνολογικές πτυχές θα πρέπει να εξετασθούν και οι κοινωνικές, όπως της κλωνοποίησης και της μετάλλαξης.

Συνεχίζει σε αυτό το δοκίμιο ο Dr.Bernard Foin αναλύοντας με λογικές σκέψεις πως αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. πχ. Πόσα μεμονωμένα δείγματα απαιτούνται για να αντιπροσωπεύσουν την αληθινή ποικιλομορφία για ένα δεδομένο είδος ή και ακόμα ότι θα πρέπει να δημιουργήσουμε εγκαταστάσεις ώστε να μπορούν να επιβιώνουν, να τρέφονται με τοπικούς πόρους για να αναπαράγονται θηλαστικά όπως είναι πχ οι φάλαινες. Έτσι καταλήγει ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί μια νέα κοινωνία και μια νέα οικονομία στη Σελήνη που θα ενθάρρυναν τη γνώση, θα προετοίμαζαν το έδαφος όσον αφορά την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θα ήταν επίσης ένα φυσικό επόμενο βήμα στην εξερεύνησή του ηλιακού μας συστήματος.

Επιπρόσθετα στο http://lifeboat.com/ex/ark_i μπορείτε να διαβάσετε για ένα πρόγραμμα που είναι σε εξέλιξη και εξετάζει με λεπτομέρειες τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε μια διαστημική αποικία.

Η Κιβωτός του Νώε σαν Σύμβολο Ελπίδας
Σχεδόν πριν ένα χρόνο στην Τουρκία, στο όρος Αραράτ, όπου η βίβλος αναφέρει ότι προσάραξε η Κιβωτός του Νώε μετά την καταστροφική πλημμύρα, κατασκευάστηκε μια νέα κιβωτός με σκοπό να αφυπνίσει την ανθρωπότητα ώστε να δρστηριοποιηθεί και να αποτρέψει την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας λόγο του φαινόμενου του θερμοκηπίου.

Πίσω από το πρόγραμμα βρίσκονταν η GREENPEACE που με εθελοντές ακτιβιστές έκαναν ένα αγώνα δρόμου κάτω από δύσκολες συνθήκες, ώστε να συμπέσει η ολοκλήρωση της κατασκευής με τη Σύνοδο των G8, των οκτώ πλουσιότερων κρατών του κόσμου στη Γερμανία, όπου η αλλαγή κλίματος θα ήταν στην ημερήσια διάταξη.

"Ο στόχος είναι να τοποθετηθεί στο όρος Αραράτ ένα μνημείο, ένα σημάδι προειδοποίησης το οποίο επίσης θα δίνει ελπίδα, για να αφυπνίσει τον κόσμο και να δηλώσει ότι εάν δεν αντιδράσουμε τώρα θα είναι πάρα πολύ αργά" είπε ένας από τους ξυλουργούς που εργάζονται πάνω στη κιβωτό, σε ένα ύψος 2.400 μέτρων.

Η U.N.'s Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) έχει προειδοποιήσει ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει τουλάχιστον να μειωθούν κατά το μισό μέχρι το 2050 ώστε να αποφύγουμε κλιματικές αλλαγές που η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι θα ήταν επικίνδυνες. Η αύξηση της θαλάσσιας στάθμης επίσης, είναι μια γενική ανησυχία λόγω της κλιματικής αλλαγής και εκτιμούν ότι αυτόν τον αιώνα θα ανέβει από 18-59 cms, 17 cms περισσότερα από τον 20ό αιώνα.

Η ξυλεία για την κιβωτό μεταφέρθηκε με άλογα πάνω το βουνό και οι εθελοντές αντιμετώπισαν πρακτικά προβλήματα εργαζόμενοι σε μία υψηλή και απόμακρη θέση του βουνού.

Όπως ο Νώε έστειλε ένα περιστέρι έξω από την κιβωτό για να διαπιστώσει εάν η πλημμύρα έχει υποχωρήσει, έτσι και σε μια τελετή που έγινε, οι εθελοντές ελευθέρωσαν περιστέρια, σαν μια έκκληση προς τους παγκόσμιους ηγέτες, δηλώνοντας ταυτόχρονα την αντίθεσή τους ως προς την αύξηση του φαινόμενου του θερμοκηπίου.

------------------------------------------------------------------------------------------

ΥΓ. 1) Διάβασα για το site της Grain Organization στο τέλος και επειδή μετάφρασα κάποιες απόψεις από εφημερίδα, που είχαν ήδη μεταφερθεί από τον δημοσιογράφο, ελπίζω να μην έχω ξεφύγει από τις απόψεις του οργανισμού. Η αλήθεια είναι ότι τα επιχείρήματά τους δεν μου φάνηκαν ισχυρά για αυτό επιβάλετε μια επίσκεψη στο site.


Πηγές - Διαβάστε περισσότερα:

1. Svalbard Global Seed Vault, πληροφορίες από το Ministry Of Agriculture And Food
2. Global Crop Diversity - Svalbard Global Seed Vault (videos)

3. Reuters - Noah's Ark rebuilt to show climate change threat
4. The New York Times - Buried Seed Vault Opens in Arctic

5. Η κάλυψη του θέματος από το in.gr

6. Grain Organization

7. Astrobiology Magazine - Noah’s Ark on the Moon

8. Lifeboat Foundation - Lifeboat Foundation Ark I

9. Greenpeace builds Noah's Ark on Mount Ararat

ΠΗΓΗ