Ο Ετάνα ήταν ένας από τους αρχαιότερους βασιλείς των οποίων το όνομα αναγράφεται στους καταλόγους των βασιλέων του Σουμέρ. Αποτελεί τον κεντρικό ήρωα ενός από τους παλαιότερους μύθους πινακίδες του οποίου έχουν βρεθεί στα Σούσα, στο Ελάμ και στο Τέλ Χάρμαλ του Ιράκ. Όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία, η μυθολογική αυτή ιστορία που φέρει το όνομά του γράφτηκε γύρω στα 2150-2103 π.Χ, από τον Λου Νάννα, σοφό του Σούλκι, βασιλιά της Ούρ.
Σύμφωνα με αυτήν ο Ετάνα είναι ο βασιλιάς της πανάρχαιας πόλης Κις που σε σφραγίδα της Ακκαδικής περιόδου εμφανίζεται να ίπταται ανεβασμένος στην πλάτη ενός αετού. Το θέμα αυτό, η άνοδος, δηλαδή, ενός ανθρώπου στον ουρανό με τη βοήθεια ενός αετού, συναντάται επίσης στον ελληνικό μύθο του Γανυμήδη καθώς και στην περσική και ισλαμική μυθολογική παράδοση.
Η υπόθεση της ιστορίας εκτυλίσσεται γύρω από τη διαμάχη ενός αετού με ένα φίδι που κατοικεί στο ίδιο δέντρο με αυτόν. Εικάζεται πως το θέμα είναι πολύ παλαιότερο και αποτελούσε έναν ξεχωριστό μύθο από τον οποίο δημιουργήθηκε επίσης «Ο Γιλγαμές και το δέντρο της Αλούμπ».
Η ποιητική σύνθεση της πρώτης πινακίδας του μύθου, που δυστυχώς δεν σώζεται ολόκληρη, ξεκινά με την ίδρυση της πόλης του Κις από τους θεούς Ιγκίγκι και Ανουννακί. Σε αυτούς εμφανίζεται η Ινάννα να αναζητεί έναν αντάξιο του βασιλείου, άρχοντα, και ο Ενλίλ που ψάχνει ένα βάθρο για να τοποθετήσει πάνω του το θρόνο του νέου βασιλιά:
«Οι μεγάλοι θεοί, οι Ιγκίγκι, σχεδίασαν μια πόλη.
Οι Ιγκίγκι έβαλαν τα θεμέλιά της
Οι Ανουννακί σχεδίασαν την πόλη του Κις
Οι Ανουννακί έβαλαν τα θεμέλιά της
Οι Ιγκίγκι έκαναν την πλινθοδομή της γερή
Ας […] είναι ο ποιμένας τους
Ας είναι ο Ετάνα χτίστης του […] το στήριγμά του.
Οι μεγάλοι Ανουννακί που θεσπίζουν τις μοίρες
Κάθισαν και έδωσαν τη συμβουλή τους για τη χώρα[…]
Οι Ιγκίγκι θέσπισαν ονόματα για όλα.
Αυτό τον καιρό ο κεφαλόδεσμος και η κορώνα* δεν είχαν ενωθεί.
Το σκήπτρο δεν είχε διακοσμηθεί με λαζούριο.
Και συγχρόνως το βάθρο του θρόνου δεν είχε χτιστεί[…]
Η Ινάννα ζητούσε έναν βοσκό.
Κι έψαχνε παντού για έναν βασιλιά[…]
Ο Ενλίλ ζητούσε ένα βάθρο θρόνου για τον Ετάνα».
Η δεύτερη πινακίδα μας περιγράφει τον αετό και το φίδι που κατοικούν σε μια λεύκα στη σκιά του θρόνου. Η συγκατοίκηση αυτή διασφαλίζεται από έναν απαράβατο όρο που έθεσε και στους δύο άσπονδους φίλους ο θεός Σάμας* ώστε να συμβιώνουν αρμονικά και να συνεργάζονται δίκαια για την εξασφάλιση της τροφής τους, την οποία έπρεπε να μοιράζονται εξίσου για να θρέφουν τα μικρά τους:
«Στη σκιά αυτού του ιερού (του Άντατ) μια λεύκα βλάστησε.
Στη κορφή της κάθισε ένας αετός.
Και ένα φίδι ξάπλωσε στη βάση του.
Κάθε μέρα παραφύλαγαν για τη λεία τους.
Ο αετός έκανε τη φωνή του ν’ ακουστεί και είπε στο φίδι:
-Έλα ας γίνουμε φίλοι. Ας είμαστε σύντροφοι εσύ κι εγώ.
Το φίδι έκανε τη φωνή του ν’ ακουστεί και είπε στον αετό:
-Δεν είσαι κατάλληλος για φιλία, στην όψη του Σαμάς
Είσαι άνομος και του πίκρανες την καρδιά[…]
Αλλά έλα, ας κάνουμε μια υπόσχεση.
Ας ορκιστούμε στα δίχτυα του Σαμάς.
Στην παρουσία του Σαμάς του πολεμιστή ορκίστηκαν.
Όποιος περάσει τα όρια που έβαλε ο Σαμάς
Ο Σαμάς θα τον παραδώσει στα χέρια του κυνηγού για τιμωρία […]
Όταν ορκίστηκαν στον Σαμάς
Σηκώθηκαν κι ανέβηκαν στο βουνό.
Κάθε μέρα παραφύλαγαν για τη λεία τους.
Ο αετός έπιανε έναν άγριο ταύρο ή έναν όναγρο.
Και το φίδι έτρωγε και μετά έφευγε για να φάνε τα μικρά του.
Το φίδι έπιανε βουνίσιες κατσίκες ή γαζέλες.
Και ο αετός έτρωγε και μετά έφευγε για να φάνε τα μικρά του»
Όμως, αγαπητοί φίλοι, καθώς τα μικρά του αετού μεγάλωναν και αναπτύσσονταν, μαύρες σκέψεις άρχιζαν να κυριεύουν την ψυχή του, που έσπειραν τη διχόνοια μεταξύ των δύο φίλων και ανέτρεψαν την αρμονική τους συμβίωση. Aυτό μας εξιστορεί η τρίτη κατά σειρά πινακίδα του μύθου...
Η υπόθεση της ιστορίας εκτυλίσσεται γύρω από τη διαμάχη ενός αετού με ένα φίδι που κατοικεί στο ίδιο δέντρο με αυτόν. Εικάζεται πως το θέμα είναι πολύ παλαιότερο και αποτελούσε έναν ξεχωριστό μύθο από τον οποίο δημιουργήθηκε επίσης «Ο Γιλγαμές και το δέντρο της Αλούμπ».
Η ποιητική σύνθεση της πρώτης πινακίδας του μύθου, που δυστυχώς δεν σώζεται ολόκληρη, ξεκινά με την ίδρυση της πόλης του Κις από τους θεούς Ιγκίγκι και Ανουννακί. Σε αυτούς εμφανίζεται η Ινάννα να αναζητεί έναν αντάξιο του βασιλείου, άρχοντα, και ο Ενλίλ που ψάχνει ένα βάθρο για να τοποθετήσει πάνω του το θρόνο του νέου βασιλιά:
«Οι μεγάλοι θεοί, οι Ιγκίγκι, σχεδίασαν μια πόλη.
Οι Ιγκίγκι έβαλαν τα θεμέλιά της
Οι Ανουννακί σχεδίασαν την πόλη του Κις
Οι Ανουννακί έβαλαν τα θεμέλιά της
Οι Ιγκίγκι έκαναν την πλινθοδομή της γερή
Ας […] είναι ο ποιμένας τους
Ας είναι ο Ετάνα χτίστης του […] το στήριγμά του.
Οι μεγάλοι Ανουννακί που θεσπίζουν τις μοίρες
Κάθισαν και έδωσαν τη συμβουλή τους για τη χώρα[…]
Οι Ιγκίγκι θέσπισαν ονόματα για όλα.
Αυτό τον καιρό ο κεφαλόδεσμος και η κορώνα* δεν είχαν ενωθεί.
Το σκήπτρο δεν είχε διακοσμηθεί με λαζούριο.
Και συγχρόνως το βάθρο του θρόνου δεν είχε χτιστεί[…]
Η Ινάννα ζητούσε έναν βοσκό.
Κι έψαχνε παντού για έναν βασιλιά[…]
Ο Ενλίλ ζητούσε ένα βάθρο θρόνου για τον Ετάνα».
Η δεύτερη πινακίδα μας περιγράφει τον αετό και το φίδι που κατοικούν σε μια λεύκα στη σκιά του θρόνου. Η συγκατοίκηση αυτή διασφαλίζεται από έναν απαράβατο όρο που έθεσε και στους δύο άσπονδους φίλους ο θεός Σάμας* ώστε να συμβιώνουν αρμονικά και να συνεργάζονται δίκαια για την εξασφάλιση της τροφής τους, την οποία έπρεπε να μοιράζονται εξίσου για να θρέφουν τα μικρά τους:
«Στη σκιά αυτού του ιερού (του Άντατ) μια λεύκα βλάστησε.
Στη κορφή της κάθισε ένας αετός.
Και ένα φίδι ξάπλωσε στη βάση του.
Κάθε μέρα παραφύλαγαν για τη λεία τους.
Ο αετός έκανε τη φωνή του ν’ ακουστεί και είπε στο φίδι:
-Έλα ας γίνουμε φίλοι. Ας είμαστε σύντροφοι εσύ κι εγώ.
Το φίδι έκανε τη φωνή του ν’ ακουστεί και είπε στον αετό:
-Δεν είσαι κατάλληλος για φιλία, στην όψη του Σαμάς
Είσαι άνομος και του πίκρανες την καρδιά[…]
Αλλά έλα, ας κάνουμε μια υπόσχεση.
Ας ορκιστούμε στα δίχτυα του Σαμάς.
Στην παρουσία του Σαμάς του πολεμιστή ορκίστηκαν.
Όποιος περάσει τα όρια που έβαλε ο Σαμάς
Ο Σαμάς θα τον παραδώσει στα χέρια του κυνηγού για τιμωρία […]
Όταν ορκίστηκαν στον Σαμάς
Σηκώθηκαν κι ανέβηκαν στο βουνό.
Κάθε μέρα παραφύλαγαν για τη λεία τους.
Ο αετός έπιανε έναν άγριο ταύρο ή έναν όναγρο.
Και το φίδι έτρωγε και μετά έφευγε για να φάνε τα μικρά του.
Το φίδι έπιανε βουνίσιες κατσίκες ή γαζέλες.
Και ο αετός έτρωγε και μετά έφευγε για να φάνε τα μικρά του»
Όμως, αγαπητοί φίλοι, καθώς τα μικρά του αετού μεγάλωναν και αναπτύσσονταν, μαύρες σκέψεις άρχιζαν να κυριεύουν την ψυχή του, που έσπειραν τη διχόνοια μεταξύ των δύο φίλων και ανέτρεψαν την αρμονική τους συμβίωση. Aυτό μας εξιστορεί η τρίτη κατά σειρά πινακίδα του μύθου...
Β' Μέρος
Από Βάσω Μαγγανάρη
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: *Οι πρώτες κορώνες των βασιλέων αποτελούνταν από δύο μέρη: έναν άκαμπτο κωνικό ή ωοειδή σκούφο και μια λωρίδα γύρω του.
*Σαμάς: Βαβυλωνιακή ονομασία του θεού ήλιου που σήμαινε «μπρος στον ήλιο». Για τους Σουμέριους ο Σαμάς ήταν ο θεός Ούτου.
ΠΗΓΕΣ: ΣΟΥΜΕΡΙΑΚΟΙ ΜΥΘΟΙ, Απόδοση Αύρα Ward Εκδόσεις Ερμής
ΜΥΘΟΙ ΤΗΣ ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ, Henrietta Mc Call, Εκδόσεις Παπαδήμα
Φωτογραφία δημοσίευσης: Βαβυλωνιακό ανάγλυφο που εμφανίζει τον βασιλιά Χαμουραμπί όρθιο μπροστά στον Σαμάς να δέχεται τους νόμους.
Από Βάσω Μαγγανάρη
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: *Οι πρώτες κορώνες των βασιλέων αποτελούνταν από δύο μέρη: έναν άκαμπτο κωνικό ή ωοειδή σκούφο και μια λωρίδα γύρω του.
*Σαμάς: Βαβυλωνιακή ονομασία του θεού ήλιου που σήμαινε «μπρος στον ήλιο». Για τους Σουμέριους ο Σαμάς ήταν ο θεός Ούτου.
ΠΗΓΕΣ: ΣΟΥΜΕΡΙΑΚΟΙ ΜΥΘΟΙ, Απόδοση Αύρα Ward Εκδόσεις Ερμής
ΜΥΘΟΙ ΤΗΣ ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑΣ, Henrietta Mc Call, Εκδόσεις Παπαδήμα
Φωτογραφία δημοσίευσης: Βαβυλωνιακό ανάγλυφο που εμφανίζει τον βασιλιά Χαμουραμπί όρθιο μπροστά στον Σαμάς να δέχεται τους νόμους.
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.