Ξαφνικός θάνατος της EΡΤ ή της Ελληνικής Δημοκρατίας;

11 Ιουνίου 2013

Γράφει ο Γιώργος Στάμκος 

Η Τρίτη 11 Ιουνίου 2013 δεν ήταν μια συνηθισμένη μέρα για την Ελλάδα. Μπορεί οι συνηθισμένες, “φυσιολογικές” μέρες στην χώρα που μαστίζεται από μακροχρόνια οικονομική κρίση, πενταετή ύφεση, υψήλη ανεργία, άνοδο της φτώχειας, συχνές απεργίες και διαδηλώσεις, που βρίσκεται υπό τον ασφυκτικό έλεγχο της Τρόικας και των Memoradum και απειλείται διαρκώς από χρεοκοπία, να σπανίζουν, όμως τη συγκεκριμένη μέρα θα τη θυμάται πολύ καλά ο ελληνικός λαός. Ήταν η μέρα που η ελληνική Κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αποφάσισε να βγάλει την ΕRT, τη δημόσια τηλεόραση, από την πρίζα. Ήταν ώρα 23:12 όταν ξαφνικά διακόπηκαν οι εκπομπές των τριών τηλεοπτικών σταθμών και των 28 ραδιοφωνικών σταθμών της ERT (Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση) σε όλη την Ελλάδα. Ξαφνικά μαύρο, σιωπή και ταυτόχρονα ένα σοκ κι ένα τεράστιο “Γιατί” σκέπασε τον ελληνικό λαό. 

Βέβαια η τρικομματική Κυβέρνηση (Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά), μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου της Σίμο Κεδίκογλου, είχε προειδοποιήσει από το μεσημέρι αυτό που επρόκειτο να συμβεί με μια ανακοίνωση που θύμιζε πολεμικό ανακοινωθέν: «Σε μια περίοδο που ο Ελληνικός λαός υφίσταται θυσίες, δεν υπάρχουν περιθώρια για καθυστερήσεις ή για δισταγμούς… Όταν πρέπει να τελειώνουμε με τα δημόσια ελλείμματα και να βγούμε από την κρίση, δεν μπορούμε να ανεχόμαστε θύλακες (enclaves) αδιαφάνειας και δημόσιας σπατάλης. 

Η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση, η ERT, είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση μοναδικής αδιαφάνειας και απίστευτης σπατάλης. Έχει τριπλάσιο ως επταπλάσιο κόστος από άλλους τηλεοπτικούς σταθμούς και τετραπλάσιο ως εξαπλάσιο προσωπικό για πολύ μικρή τηλεθέαση: τη μισή σχεδόν και για τα τρία δημόσια κανάλια μαζί, απ’ όση ένα μέσο εμπορικό κανάλι. Έχει τεράστια περιουσία, η οποία παραμένει αδρανής, αν δεν λεηλατείται. Την ERT την πληρώνει ο Ελληνικός λαός με το χαράτσι στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος: γύρω στα 300 εκατομμύρια euro το χρόνο… Αυτά όλα τελειώνουν σήμερα. Και τελειώνουν οριστικά!”. 

Λίγες ώρες αργότερα η ERT, που επί 75 χρόνια συντρόφευε τον ελληνικό λαό, έπαψε να υπάρχει. Στη θέση της ERT, που είχε 2.656 εργαζόμενους, η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα δημιουργούνταν η Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία Ίντερνετ και Τηλεόραση (NERIT), που θα απασχολούσε μόνον 1.200 υπαλλήλους, θα στοίχιζε 100 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα ετησίως και θα ξεκινούσε τις εκπομπές της από τα τέλη Αυγούστου του 2013.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Ο ξαφνικός θάνατος της ERT πυροδότησε κύματα αντιδράσεων, διαμαρτυριών, διαδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα, ενώ έξω από τα κτίρια της ERT επί πολλές μέρες συγκεντρώθηκαν, ως ένδειξη αλληλεγγύης, χιλιάδες Έλληνες, επώνυμοι κι ανώνυμοι. Ταυτόχρονα οι Ενώσεις των Δημοσιογράφων αλλά και οι εργατικές ενώσεις του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα κήρυξαν επαναλαμβανόμενες απεργίες. 

Η απόφαση για το κλείσιμο της ERT, που είχε μια μορφή υπουργικής απόφασης που παρέκαμπτε το ελληνικό κοινοβούλιο, ήταν μια προσωπική απόφαση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και αρχηγού της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας, την οποία και έλαβε χωρίς τη συμφωνία των άλλων δύο κυβερνητικών του εταίρων: του Βαγγέλη Βενιζέλου, προέδρου του κεντροαριστερού ΠΑΣΟΚ, και του προέδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς Φώτη Κουβέλη. 

Και οι δύο τους αισθάνθηκαν αιφνιδιασμένοι και περιθωριοποιημένοι από τον Αντώνη Σαμαρά, δηλώνοντας πως είναι μεν υπέρ της αναδιάρθρωσης και του εξορθολογισμού της ERT, αλλά όχι υπέρ του ξαφνικού κλεισίματος και της διακοπής του σήματός της. Εκτός από τους κατοίκους της Ελλάδας, που για πρώτη φορά στην ιστορία στερήθηκαν ξαφνικά τις υπηρεσίες της δημόσιας τηλεόρασης, αντέδρασαν έντονα και πολλοί από τα επτά εκατομμύρια Έλληνες της διασποράς, που συνδέονταν καθημερινά με την Ελλάδα μέσω τής δορυφορικής εκπομπής της ERT World, που ήταν γι’ αυτούς η φωνή της μητέρας πατρίδας, μια ζωντανή γέφυρα που τους συνέδεε με την Ελλάδα.

Οι έντονες αντιδράσεις από το εξωτερικό, κυρίως από την Ευρώπη, ήταν σίγουρα ένα χαστούκι προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), Ζαν Πολ Φιλιπό, που που εκπροσωπεί 51 δημόσιες τηλεοράσεις της Ευρώπης και επισκέφτηκε έπειτα από τρεις μέρες την Αθήνα, δήλωσε πως «αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα μας έχει ξεπεράσει. Η ΕRT δεν είναι ένας κοινός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός:Είναι ιδρυτικό μέλος της EBU, η ΕΡΤ είναι σύντροφος, ήταν μάλιστα το 1950 το πρώτο μέλος της ένωσης μας». Από την πλευρά της η γενική διευθύντρια της EBU Ίνγκριντ Ντελτάρτόνισε πως: “Δεν έχει υπάρξει κυβέρνηση που να έχει κόψει το σήμα δημόσιουραδιοτηλεοπτικού φορέα”.

Ακόμη πιο αυστηρή και επικριτική προς την απόφαση του Αντώνη Σαμαρά ήταν η επιστολήπου έστειλε προς αυτόν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτζ που τόνιζεπως “με έκπληξη και λύπη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πληροφορήθηκε την απόφαση τηςΕλληνικής Κυβέρνησης για τη διακοπή λειτουργίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ERT, χωρίς προειδοποίηση και χωρίς να έχει προηγηθεί δημοκρατικός διάλογος… Κατά τηγνώμη μας, η αιφνίδια απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να προβεί στη διακοπήλειτουργίας του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, θέτει σοβαρά ερωτήματα για τησυμβατότητα της με το θεμελιώδες νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης”. Η επιστολή τουπροέδρου της Ευρωβουλής τελείωνε λέγοντας πως “θα βλέπαμε με ανακούφιση τηναναθεώρηση από την ελληνική κυβέρνηση της απόφασης της για το κλείσιμο του δημόσιουραδιοτηλεοπτικού φορέα και τη διατύπωση εναλλακτικών λύσεων αναφορικά με τηναπαραίτητη αναδιάρθρωση του, αλλά με διατήρηση της λειτουργίας του”.

Η μεγαλύτερη πάντως αντίδραση στο κλείσιμο της ERT ήρθε από την αντιπολίτευση και ειδικά από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο αρχηγός του οποίου, Αλέξης Τσίπρας, πήγε την επόμενη μέρα, 12 Ιουνίου, στο κεντρικό κτίριο της ERT και ανάμεσα στους υπό απόλυση εργαζομένους και σε πλήθος λαού κατήγγειλε την κυβέρνηση λέγοντας: “Το σήμα της δημόσιας τηλεόρασης πέφτει μονάχα όταν μια χώρα κυρίαρχη καταλαμβάνεται από ξένες δυνάμεις ή όταν καταλύεται πραξικοπηματικά η δημοκρατία. Η κυβέρνηση Σαμαρά φέρει όλη την ευθύνη, διότι με τη συμβολική αυτή πράξη επιχείρησε τη φίμωση της ελεύθερης έκφρασης, την κατάλυση της δημοκρατίας, των δημοκρατικών ελευθεριών, και ταυτόχρονα επιχείρησε να παραδώσει την ενημέρωση στα ιδιωτικά συμφέροντα της διαπλοκής, και μάλιστα μονοπωλιακά. Καλούμε τον ελληνικό λαό σε έναν χωρίς υποχώρηση αγώνα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας”. Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε το κλείσιμο της ΕRT «πυροτέχνημα του κ. Σαμαρά το οποίο όμως έσκασε στα χέρια του» υπονοώντας την πιθανή διάλυση της τρικομματικής κυβέρνησης και της προκήρυξης πρόωρων εκλογών.

ΟCCUPYERT

Παρακολουθώντας από την πρώτη στιγμή στενά τις εξελίξεις πήγαμε την επόμενη μέρα, Τετάρτη 12 Ιουνίου, στην έδρα της ΕRΤ-3, του τρίτου τηλεοπτικού σταθμού της ERT, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, όπου και εργάζονταν ως πρόσφατα 150 υπάλληλοι. Έξω από το κτίριο, όπου κάθε βράδυ δίνονταν συναυλίες υποστήριξης προς τους εργαζομένους, ήταν συγκεντρωμένοι εκατοντάδες Έλληνες πολίτες, μαζί με το νέο κίνημα ΟccupyERT, που διαδήλωναν την αντίδρασή τους στην κυβερνητική απόφαση.

“Μπορούσαν να απολύσουν όποιον ήθελαν, που οι ίδιοι μάλιστα διόρισαν μόνο και μόνο επειδή ήταν του πολιτικού κόμματός τους, αλλά όχι να κλείσουν την ERT”, μας είπε ένας νεαρός διαδηλωτής. Μια ηλικιωμένη κυρία, η Μ. Αντωνιάδου μας είπε πως “η ERT είναι δημόσια τηλεόραση, ανήκει στον λαό και χωρίς αυτήν δεν υπάρχει δημοκρατία. Χωρίς την αντικειμενική πληροφόρηση πάμε σε άλλα καθεστώτα”. Ένας άλλος, ακόμη πιο οργισμένος, φώναζε δίπλα μας: “Έχουμε Χούντα! Μόνον οι Μαύροι (σ.σ. Οι Φασίστες) μπορούν να κλείσουν τη δημόσια τηλεόραση”. Στον τοίχο του κτιρίου της ERT-3 ήταν κρεμασμένο ένα τεράστιο πανό που έγραφε: “2.656 απολύσεις! Οι εργαζόμενοι στην ΕRΤ 3 καλούν όλους τους πολίτες, όλους τους φορείς της Βόρειας Ελλάδας, να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους. Η ΕRΤ είναι για την κοινωνία και όχι για την εξουσία. ”

Πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι και άνθρωποι της τέχνης πήραν αμέσως θέσεις κατά της κυβερνητικής απόφασης. “Κάτι το αντίστοιχο συνέβη μόνον στις 27 Απρίλη του 1941, όταν τα Γερμανικά Στρατεύματα μπήκαν στην Αθήνα. Τότε μόνον δημόσια συχνότητα έκλεισε με τον τρόπο που περιέγραψε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος”, δήλωσε ο Νίκος Μπογίοπουλος, δημοσιογράφος και στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. “Σήμερα κλείνει η ΕRΤκαι ανοίγει ένα χουντικό κανάλι, η ΝΕRΙΤ” είπε κατηγορηματικά ο Τάσος Κουράκης, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης.

Καλλιτέχνες, όπως ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Νότης Μαυρουδής δήλωσε πως “η Δημοκρατία δεν καταργείται με νομοθετήματα. Αν αυτό δεν είναι πραξικόπημα, τότε είναι βλακεία”. Από την πλευρά του ο τραγουδιστής Χρήστος Θηβαίος, που για δύο βράδια τραγουδούσε αντιστασιακά για τον κόσμο έξω από το κτίριο τής ERT είπε πως “σε μια τέτοια κοινωνία δε θα μπορούν πια να ζήσουν τα παιδιά μας με τέτοιες φασιστικές αποφάσεις. Ντροπή σε όσους θέλουν μια τέτοια Ελλάδα!”. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η παλαίμαχη τραγουδίστρια Mariza Κoch που δήλωσε πως “σήμερα παίζεται κορώνα γράμματα το κεφάλι μας. Το δικαίωμά μας να λεγόμαστε άνθρωποι, να λεγόμαστε Έλληνες”.

Από την πρώτη στιγμή οι εργαζόμενοι της ERT και το συνδικάτο τους κήρυξαν ανταρτοπόλεμο στην απόφαση της κυβέρνησης. Κατέλαβαν τα κτίρια της δημόσιας τηλεόρασης και προσπάθησαν να συνεχίσουν τις εκπομπές τους με όποιον τρόπο μπορούσαν. Στην αρχή χρησιμοποίησαν τον “902”, το τηλεοπτικό σταθμό που ανήκει στο Κομουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, ο οποίος αναμετέδιδε το σήμα της εκπομπής της ΕΡΤ, ώσπου η κυβέρνηση βρήκε τρόπο να κλείσει το σήμα του. Μη έχοντας άλλη επιλογή οι δημοσιογράφοι της ERTστράφηκαν στο Internet απ’ όπου και συνεχίζουν τη μετάδοση των εκπομπών τους.

Αυτό όμως δεν φαίνεται για την ώρα να πτοεί τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, που δηλώνει αποφασισμένος να φτάσει μέχρι το τέλος, προφασιζόμενος πως το ζήτημα δεν είναι η ERT,αλλά η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων: «Μπορείς να κάνεις μεταρρυθμίσεις, χωρίς να ξεβολευτούν οι βολεμένοι; Μπορούν να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις χωρίς να συγκρουστείς με όλους εκείνους που πασχίζουν να διασώσουν τα προνόμιά τους; Μπορεί να αλλάξει η χώρα χωρίς τολμηρές τομές; Μπορείς να ζητάς από τον κόσμο να υποστεί θυσίες, όταν βλέπει να μένουν άθικτα γύρω του ‘προπύργια’ και σύμβολα αδιαφάνειας και διαφθοράς; Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η ΕΡΤ ούτε η δημόσια ενημέρωση. Το πρόβλημα είναι ότι για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις πρέπει ο ελληνικός λαός να τις στηρίξει. Άλλωστε και ο κόσμος αυτό περιμένει από μας. Έτσι δεν είναι»; ” Δήλωσε στις 16 Ιουνίου από το Ναύπλιο ο Έλληνας πρωθυπουργός. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατο γκάλοπ της εταιρίας δημοσκοπήσεων VPRC μόνον το 27% των Ελλήνων πολιτών συμφωνεί με το κλείσιμο της ERT, ενώ το 65% διαφωνεί. Διαφωνούν επίσης η ορθόδοξη εκκλησία, η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι Έλληνες της διασποράς, και όλα τα πολιτικά κόμματα με εξαίρεση την κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία και το νεοναζιστικό κόμμα της “Χρυσής Αυγής”, που για μια ακόμη φορά δείχνουν να συμπλέουν. Γι’ αυτό και όλοι αναρωτιούνται πως μπορεί ο Έλληνας πρωθυπουργός να επιμείνει σ’ αυτή του την απόφαση, διακινδυνεύοντας ακόμη και τη διάλυση της συγκυβέρνησης, την προκήρυξη πρόωρων εκλογών και τη γενικότερη πολιτική αστάθεια και μάλιστα σε μια χρονική στιγμή που η Ελλάδα ετοιμάζεται να δεχθεί το μεγαλύτερο τουριστικό ρεύμα όλων των εποχών -πάνω από 17 εκατομμύρια τουρίστες σύμφωνα με τα ως τώρα στοιχεία.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν πως η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού για το κλείσιμο της ERT είναι μια μαζική ανθρωποθυσία προς εξευμενισμό της Τρόικας, που ήθελε να δει άμεσες απολύσεις στο δημόσιο τομέα ώστε να εγκρίνει τις επόμενες δόσεις των δανείων προς την Ελλάδα. Είναι μια επίδειξη δύναμης για να δείξει πως είναι αποφασισμένος για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων, ώστε να εντυπωσιαστούν οι νεοφιλελεύθεροι Ευρωπαίοι εταίροι και ειδικά η καγκελάριος Άντζελα Μέρκελ και να πιστέψουν πως η “Θεραπεία Σοκ” στην Ελλάδα προχωράει με οποιοδήποτε τίμημα. Όπως είπε άλλωστε και η Καναδή συγγραφέας και ακτιβίστρια Naomi Klein, κατά το πρόσφατο ταξίδι της στη χώρα: “Στην Ελλάδα το φάντασμα της Θάτσερ ζει και βασιλεύει”, με την έννοια ότι το νεοφιλελεύθερο “Δόγμα του Σοκ” κερδίζει συνεχώς έδαφος εις βάρος της κοινωνίας και του λαού. Απ’ ότι φαίνεται όμως ο ελληνικός λαός δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη, όπως γράφει και το σύνθημα στον τοίχο του κτιρίου της ΕRT: “Η επανάσταση δε θα μεταδοθεί από την τηλεόραση”.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο μου αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο ειδησιογραφικό περιοδικό VREME της Σερβίας.

zenithmag

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ