Aνδρική κατάθλιψη: Πώς να βοηθήσεις τον άνδρα που νιώθει ευάλωτος

Η κατάθλιψη στους άνδρες και η διαφορά των δύο φύλων

Οι άνδρες εκδηλώνουν διαφορετικά συμπτώματα κατάθλιψης από τις γυναίκες;  Και γιατί εμείς οι γυναίκες θα έπρεπε να νοιαζόμαστε και να ενημερωθούμε για αυτό; “Η κατάθλιψη είναι κατάθλιψη”, θα πούνε μερικές από εμάς, αναγνωρίζοντας, κυρίως, ως συμπτώματα, την πεσμένη διάθεση και την απουσία ενδιαφέροντος για οποιαδήποτε παλιά ή νέα δραστηριότητα.

Γράφει η ψυχολόγος, Αγγελική Βλασοπούλου

Πριν δούμε τις βασικές διαφορές στην εκδήλωση των συμπτωμάτων ανάμεσα στα δυο φύλα, ας θυμηθούμε εν τάχει τι είναι η κατάθλιψη! Η κατάθλιψη δεν είναι κάτι που συμβαίνει σε ανθρώπους που είναι «τρελοί» ή «περίεργοι». Είναι μια από τις πιο κοινές συναισθηματικές δυσκολίες που θα εμφανιστεί (ως μείζων κατάθλιψη) στο 25% των γυναικών και στο 12% των ανδρών, κατά τη διάρκεια της ζωής τους.Επηρεάζονται το συναίσθημα (καταθλιπτική διάθεση, ανηδονία, άγχος), η σκέψη (δυσκολία στη συγκέντρωση, σκέψεις ενοχής - αναξιότητας), το αυτόνομο νευρικό σύστημα (διαταραχή της όρεξης και του ύπνου, αίσθημα κόπωσης, ψυχοκινητική επιβράδυνση ή διέγερση), η κινητοποίηση (ανημπόρια, σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας), ενώ αναφέρονται και σωματικά συμπτώματα (πόνοι στη μέση και στο στήθος, πονοκέφαλοι).

Τόσο τα συμπτώματα όσο και η βαρύτητα της κατάθλιψης διαφέρουν κατά περίπτωση. Οι παραπάνω ενοχλήσεις φαίνεται να διαφοροποιούνται σημαντικά κατά άτομο. Επιπλέον, ο τρόπος που ο καθένας από εμάς ανταποκρίνεται στα συμπτώματά του, καθορίζει κατά πόσο αυτά θα είναι σοβαρά, χρόνια και επαναλαμβανόμενα. 

Τι παρατηρείται όμως όσον αφορά τις γυναίκες και τους άνδρες; Μια σειρά από έρευνες, που αναλύονται στο άρθρο της Susan Nolen-Hoeksema*, δείχνουν ότι τα δύο φύλα ακολουθούν διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Πιο συγκεκριμένα, οι άνδρες, όταν είναι σε κατάθλιψη, φαίνεται να εμπλέκονται σε δραστηριότητες, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να αποσπάσουν την προσοχή τους από τη φθίνουσα διάθεσή τους. Για παράδειγμα, μπορεί να δηλώνουν  «Αποφεύγω να σκέφτομαι τους λόγους που είμαι θλιμμένος», «Κάνω σωματική άσκηση», «Παίζω ένα άθλημα», «Καταφεύγω στα ναρκωτικά».

 Αντιθέτως, οι γυναίκες, που βρίσκονται υπό την ίδια συναισθηματική κατάσταση, τείνουν να είναι λιγότερο ενεργητικές και να μηρυκάζουν τα αίτια της καταθλιπτικής τους διάθεσης. Με τον ίδιο τρόπο, οι δικές τους δηλώσεις είναι «Προσπαθώ να καθορίσω τους λόγους που είμαι θλιμμένη», «Μιλάω συνέχεια στους άλλους ανθρώπους για τα συναισθήματά μου» και «Κλαίω για να βγάλω την ένταση».

Σε μικρότερες ηλικίες μάλιστα, τα αγόρια φαίνεται να εκδηλώνουν συμπεριφορές κακής διαγωγής, όπως «Αρνούμαι να κάνω αυτό που μου λένε», «Εμπλέκομαι συνεχώς σε καβγάδες». Η συμπεριφορά και οι σκέψεις των κοριτσιών, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται από μοναχικές δραστηριότητες και αυτομομφή, αντίστοιχα.

Αυτή, όμως, ακριβώς η τάση των γυναικών είναι που ενισχύει το φαύλο κύκλο της καταθλιπτικής διάθεσης, παρατείνοντας τα συμπτώματα και αυξάνοντας τα καταθλιπτικά επεισόδια . Επιπλέον, αυξάνει το αίσθημα απώλειας ελέγχου και κατ’ επέκταση της αβοηθητότητας.  

Αν και η παραπάνω στάση των γυναικών και των ανδρών απέναντι στην προσωπική βίωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, φαίνεται να καθορίζεται κυρίως από πολιτισμικά στοιχεία, όπου η εκδήλωση συναισθηματικότητας μεταφράζεται για τους άνδρες ως αδυναμία, χρειάζεται να βγάλουμε ένα συμπέρασμα υπέρ όλων!

Οι άνδρες, μέσα από την απόσπαση της προσοχής, σπάνε τον φαύλο κύκλο της κατάθλιψης και μειώνουν έτσι τη χρονιότητά της, ενώ οι γυναίκες μάλλον τη διατηρούν. Μην τους κατηγορείτε λοιπόν αν  δεν φαίνονται αρκετά στενοχωρημένοι. Είναι αλλά το εκφράζουν και το διαχειρίζονται με το δικό τους τρόπο. Γιατί δεν δοκιμάζετε και εσείς αυτόν τον τρόπο;

* Nolen-Hoeksema, S. (1987). Sex Differences in Unipolar Depression: Evidence and Theory. Psychological Bulletin, Vol. 101, No. 2, 259-282.

boro

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ