Η Παρενόχληση της Σεξουαλικότητας μια γαλλική ματιά…

Η ηθοποιός Catherine Deneuve και 99 ακόμη Γαλλίδες υπέγραψαν δημόσια επιστολή, εκφράζοντας τις ενστάσεις τους στη Χολιγουντιανή καμπάνια για τη σεξουαλική παρενόχληση.

Ποιό, όμως, είναι το σκεπτικό γύρω από μια τέτοια ‘παράτολμη’ δημόσια δήλωση και ποιά είναι η πρώτη γυναίκα που μίλησε γι' αυτό;

Προσφάτως οι Γαλλίδες έγιναν πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο. Και όχι επειδή δεν παχαίνουν ποτέ ή επειδή τα παιδιά τους είναι πάντα πειθαρχημένα, όπως παρουσιάζεται σε μια σειρά αμερικανικών best sellers, αλλά επειδή 100 από αυτές υπέγραψαν μια ανοικτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στη Le Monde, προσφέροντας μια εναλλακτική άποψη στην εκστρατεία #MeToo και εφιστώντας την προσοχή στην υπερβολική λογοκρισία στους φεμινιστικούς κύκλους.

Υπογράφοντας την επιστολή, η Γαλλίδα ηθοποιός Catherine Deneuve έβαλε ‘φωτιά’ στον φεμινιστικό κόσμο.

Πρόκειται για επιστολή γραμμένη με ‘γαλλικό’ τρόπο: με τρόπο δηλαδή εξαιρετικά ευθύ, σε σημείο που πυροδοτεί αντιπαράθεση. Εντυπωσιακά, επίσης, κακο-δουλεμένο κείμενο, με ‘αδέξια’ σημεία σε εκφραστικό επίπεδο – καθόλου αντάξιο των συντακτριών του.

Εν ολίγοις, αυτές οι γυναίκες πιστεύουν ότι η εκστρατεία του κινήματος #MeToo για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης αντιπροσωπεύει ένα "πουριτανικό κύμα εξαγνισμού" και ότι "ο βιασμός είναι όντως έγκλημα, αλλά το να προσπαθείς να αποπλανήσεις κάποια επίμονα ή άγαρμπα δεν είναι έγκλημα … όπως δεν είναι και καθόλου ευγενική μια machoπροσέγγιση".

Διακηρύσσουν, επίσης, ότι "η άλλοτε ελευθερία των γυναικών να μιλούν για τέτοια ζητήματα έχει μετατραπεί σήμερα στο εντελώς αντίθετο: να εκφοβίζονται, δηλαδή, όταν μιλούν ‘ορθά’, να γιουχάρονται όταν δε συμμορφώνονται με την ‘κοινή’ άποψη και να θεωρούνται προδότριες και συνεργάτες των ανδρών όταν αρνούνταν να υποκύψουν στα νέα δεδομένα".

Με άλλα λόγια, αυτές οι 100 Γαλλίδες, που εκπροσωπούν και πολλές άλλες στη Γαλλία, υποστηρίζουν ότι αυτός ο νέος πουριτανισμός λειτουργεί ως απόηχος ‘Σταλινικού’ τύπου και ως μια ‘αστυνόμευση’ της ελεύθερης σκέψης, γεγονός που δεν προάγει την πραγματική Δημοκρατία. Αρνούνται την εικόνα της σύγχρονης γυναικάς ως "‘καημενούλας’, που σύμφωνα με τη Βικτοριανή άποψη είναι ένα ‘παιδί’ που πρέπει να προστατευθεί", την ίδια δηλαδή άποψη που εκφράστηκε από Φονταμενταλιστές και διάφορες συντηρητικές φωνές.

"Ως γυναίκες, δεν αναγνωρίζουμε αυτόν τον φεμινισμό, ο οποίος πέρα από το υγιές κομμάτι του που καταδικάζει την κατάχρηση εξουσίας, αναλαμβάνει να φέρει στην επιφάνεια το αίσθημα του μίσους προς τους άνδρες και προς τη σεξουαλικότητα".

Αυτό εξάλλου είναι ένα παράδειγμα μέσω του οποίου γίνεται σαφής … η διάκριση ανάμεσα στον Γαλλικό φεμινισμό από τη μια και στον Αμερικανικό και Βρετανικό από την άλλη … η στάση, δηλαδή, απέναντι στο σεξ και απέναντι στους άνδρες.

Το όλο νόημα της επιστολής κάπου χάθηκε στη μετάφραση, καθώς δυσφημίστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι συντάκτριές του κατηγορήθηκαν ότι είναι "λοβοτομημένες" από έναν "εσωτερικευμένο μισογυνισμό" (Asia Argento) και γενικότερα ότι "συνηγορούν υπέρ των βιαστών". Επίσης, κατηγορήθηκαν ως "πολύ μεγάλες, έως και υπέργηρες, για να κατανοήσουν τα σημερινά θέματα των γυναικών", ότι είναι "υπερβολικά προνομιούχες" και ότι "έχουν κολλήσει στη δεκαετία του ’60 και του ’70".

Η Deneuve και η Catherine Millet, κριτικός του καλλιτεχνικού και διάσημη για τη συγγραφή του βιβλίου η Σεξουαλική Ζωή της Catherine M., ξαφνικά έγιναν τα πρόσωπα που πολλές νεότερες φεμινίστριες στη Γαλλία και στο εξωτερικό έβλεπαν πια ως μια οπισθοδρομική ‘ομάδα’ υπερβολικά προνομιούχων διασημοτήτων και διανοούμενων, που αδιαφορούν απόλυτα για τη δυστυχία όλων αυτών των ανώνυμων θυμάτων βιασμού και σεξουαλικής παρενόχλησης, και ως μια ‘ομάδα’ προκατειλημμένων γυναικών, που λόγω της σεξουαλικής τους ελευθερίας υπερασπίζονται με νύχια και με δόντια τον ‘γαλλικό τρόπο διασκέδασης’.

Οι συντάκτριες της επιστολής, όμως, - για να είμαστε δίκαιοι - δεν αναφέρθηκαν σε κανένα "δικαίωμα των ανδρών να παρενοχλούν". Αυτή η απαράδεκτη φράση έριξε περισσότερο λάδι στη φωτιά και ενίσχυσε τις προκαταλήψεις και τα κλισέ για τις Γαλλίδες. Όπως έγραψε η Simone de Beauvoir το 1947: "Οι αμερικανίδες περιφρονούν τις Γαλλίδες διότι είναι πάντα πολύ πρόθυμες να ευχαριστήσουν τους άνδρες τους και να αποδεχτούν τις ιδιοτροπίες τους".

Κρίμα! Γιατί η επιστολή διατυπώνει κάποια ισχυρά επιχειρήματα. Και το πράττει, βέβαια, με τον γνωστό ‘γαλλικό τρόπο’: με αυταρχισμό και αγένεια. Όμως, ένα φλέγον ζήτημα που συζητιέται με πάθος θεωρείται κάτι υγιές στη Γαλλία.

Πάνω σε αυτήν τη λογική, λοιπόν, η 89χρονη ιστορικός και φεμινίστρια Michelle Perrot, που μερικώς κατέκρινε την επιστολή της Deneuve, έγραψε: "Είναι πετυχημένες-ελεύθερες γυναίκες που δείχνουν ομολογουμένως κάποια έλλειψη αλληλεγγύης στα θύματα του #MeToo. Παρόλα αυτά, όμως, λένε ό,τι ακριβώς σκέφτονται, και καλώς ή κακώς υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που συμφωνούν με τις απόψεις τους. Το θέμα έχει πολλές και σοβαρές προεκτάσεις και οφείλουμε να το εξετάσουμε σε βάθος".

Στη Γαλλία σήμερα συνυπάρχουν 2 διαφορετικές φεμινιστικές ομάδες. Κυρίαρχος είναι ο φεμινισμός που ακολουθεί τα βήματα της De Beauvoir, που δεν είναι σε πόλεμο με τους ίδιους τους άνδρες αλλά μάλλον με το macho στυλ τους, με την ανισότητα των φύλων και τον εγγενή θρησκευτικό μισογυνισμό.

Και από την άλλη υπάρχει ένας προσφάτως εισαγόμενος φεμινισμός από την Αμερική, που συχνά αποκαλείται ‘ευκαιριακός’ και  προαγωγός ενός "συναισθήματος μίσους προς τους άντρες", που κλείνει τα μάτια του μπροστά στον θρησκευτικό μισογυνισμό, υπερασπίζοντας για παράδειγμα τη χρήση της μαντίλας. Παρουσιάζεται ως η νέα εμπροσθοφυλακή του γαλλικού φεμινισμού, το νέο αίμα, παρόλο που μπορεί οι εκπρόσωποί τους να φαντάζουν σε κάποιους σαν Σταλινιστές Κομισάριοι ή Ροβεσπιέροι μέσα σε κιλότες, που περνούν διατάγματα περί ‘αποδεκτής συμπεριφοράς’.

Θα ήταν, όμως, λάθος να πιστεύουμε ότι η τρέχουσα συζήτηση είναι μια πάλη ανάμεσα σε διαφορετικές γενιές, καθώς πολλές νέες γυναίκες έχουν υπογράψει την επιστολή της Deneuve. Το χάσμα, λοιπόν, είναι πολιτικό … ακόμη και ιδεολογικό.

Σύμφωνα με την Perrot, "οι συντάκτριες της επιστολής φοβούνται ότι το κίνημα #MeToo ‘θάβει’ τη δημιουργική, καλλιτεχνική και σεξουαλική ελευθερία, ότι μια ηθική αντίδραση έρχεται να καταστρέψει αυτό που ‘η ελεύθερη σκέψη’ πάλεψε σκληρά για να αποκτήσει, ότι το γυναικείο σώμα και το σεξ γίνονται και πάλι μια απαγορευμένη ζώνη και ότι μια ‘νέα τάξη στην ηθική’ εισάγει μια καινούργια λογοκρισία ενάντια στην ελεύθερη έκφραση της ερωτικής επιθυμίας" και καταλήγει: "Υπάρχει πράγματι λόγος για να το φοβόμαστε αυτό".

Αυτό είναι, ίσως, το πιο ενδιαφέρον και το πιο ισχυρό επιχείρημα στην επιστολή της Deneuve. Η Sarah Chiche, 41χρονη ψυχαναλύτρια και συγγραφέας που υπέγραψε την επιστολή της Deneuve, εξηγεί: "Οι προσωπικές ιστορίες των θυμάτων της #MeToo έχουν αποδειχθεί πολύ ισχυροί μαγνήτες και πολύ δημοφιλείς στο ευρύ κοινό. Ο δημόσιος λόγος διακατέχεται πια από νέους κανόνες. Δυστυχώς, αυτό γίνεται όλο και πιο ύπουλο: τώρα τα βιβλία πρέπει να ξαναγραφτούν και οι ταινίες να ξαναγυριστούν".

Πριν από μέρες ένας διευθυντής όπερας στη Φλωρεντία αποφάσισε να αλλάξει το τέλος της Carmen του Bizet, έτσι ώστε η Carmen στο τέλος να σκοτώνει τον δολοφόνο της. Ο Ridley Scott έβγαλε τον Kevin Spacey από την τελευταία του ταινία και ξαναγύρισε τις σκηνές του με τον Christopher Plummer στο All Money in the World. Κριτικοί τέχνης συζητούσαν στο BBC εάν θα μποϋκοτάρουν την έκθεση Gauguin στο Λονδίνο επειδή ο ζωγράφος κοιμόταν με ανήλικα κορίτσια από την Ταϊτή. Άλλοι πάλι θέλουν να ξαναγράψουν την «Ωραία Κοιμωμένη», έτσι ώστε στο τελευταίο φιλί να προηγείται η συγκατάθεσή της.

Από τη στιγμή που η Deneuve υπέγραψε την επιστολή, το Belle de Jour του Luis Buñuel θεωρήθηκε ξαφνικά ως ταινία που συνηγορεί στον βιασμό και για αυτό πρέπει να απαγορευτεί από τους κινηματογράφους. "Αυτός ο νέος φεμινισμός εξυπηρετεί τώρα τα συμφέροντα του πολιτιστικού αναθεωρητισμού και δεν γνωρίζει πότε ή πού να σταματήσει", λέει η Chiche.

Είναι χαρακτηριστικό της γαλλικής κουλτούρας να ταράζει τα νερά, να θέτει υπό αμφισβήτηση, να κριτικάρει, να πυροδοτεί συγκρούσεις ανάμεσα σε δύο ελευθερίες: εκείνη που προστατεύει και εκείνη που αποκρούει. Η σεξουαλικότητα έχει γίνει το νέο πεδίο μάχης. "Σήμερα, το 2018, το In the Realm of the Senses του Oshima και η Lolita του Nabokov δε θα έβλεπαν ποτέ το φως της δημοσιότητας διότι καί οι συντηρητικές φωνές καί οι αυτοαποκαλούμενοι προοδευτικοί, που υπερασπίζονται τη μοίρα των πραγματικών θυμάτων, θα μας έκαναν να το βουλώσουμε", λέει η Chiche.

Πολλά ειπώθηκαν για την Deneuve, αλλά πολύ λίγα για το πρόσωπο που πραγματικά 'κρύβεται' πίσω από αυτήν τη δημόσια επιστολή. Το όνομά της είναι Abnousse Shalmani. Είναι μια 41χρονη Γάλλο-Ιρανή, γεννημένη στην Τεχεράνη. Έχει μεγαλώσει κάτω από το καθεστώς του Ayatollah Khomeini μέχρι που έφυγε με τους γονείς της στο Παρίσι το 1985. Σε ένα βιβλίο που δημοσίευσε το 2014, Khomeini, Sade et Moi, αποκάλυψε ότι έχει πέσει θύμα βιασμού. Είπε, όμως, ότι Γάλλοι συγγραφείς όπως Colette, VictorHugo και Marquis de Sade της δίδαξαν να είναι ελεύθερη, ως γυναίκα και ως σεξουαλικό όν, μακριά από την ισλαμική μαντίλα που αναγκάστηκε να φορέσει ως κορίτσι στην Τεχεράνη.

Ίσως, θα έπρεπε να την προσέξουμε καθότι - εν μέσω ‘θύελλας’ - προσπάθησε να ακουστεί στο γαλλικό ραδιόφωνο, λέγοντας: "Δεν κλείνουμε τα αυτιά μας στις τόσες πολλές γυναίκες που είχαν το θάρρος να μιλήσουν εναντίον του Harvey Weinstein. Δεν απορρίπτουμε ούτε τη νομιμότητα της μάχης που δίνουν. Αυτό που κάνουμε είναι να προσθέτουμε μια ακόμη φωνή … μια διαφορετική φωνή … στη συζήτηση".

Πηγή: The Guardian

macroskopio

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ