Η αναπνοή κατέχει έναν κεντρικό ρόλο στο διαλογισμό και χρησιμοποιείται ως αντικείμενο παρατήρησης, ή ως σημείο αναφοράς για να παρακολουθούμε πιο εύκολα την προσοχή μας. Τα παρακάτω δέκα σημεία εξηγούν αναλυτικά τη σημασία και το ρόλο της:
1. Η αναπνοή είναι χαρακτηριστικό όλων των έμβιων οργανισμών, είτε αναπνέουν αερόβια είτε αναερόβια με τη βοήθεια χημικών αντιδράσεων. Εστιάζοντας την προσοχή μας σ' αυτή, ενισχύουμε τη σχέση μας με τον κοινό παρονομαστή που μας συνδέει με όλους τους έμβιους οργανισμούς.
2. Η αναπνοή συμβαίνει από μόνη της. Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στο αν κάποιος θέλει ή όχι να αναπνέει. Είναι μια από τις διαδικασίες του σώματος που δείχνουν ξεκάθαρα ότι, όπως και αυτή, έτσι και οι υπόλοιπες λειτουργίες του σώματος και του νου (οι σκέψεις, οι αυτόματοι συνειρμοί, η λειτουργία του εγκεφάλου, η κυκλοφορία του αίματος, η όραση, η ακοή, κ.τ.λ.) συμβαίνουν από μόνες τους. Αν κατανοήσει κανείς τη φύση της αναπνοής, θα αντιληφθεί ότι η ιδέα του ελέγχου είναι άλλη μια ψευδαίσθηση, ένα φανταστικό προϊόν.
2. Η αναπνοή συμβαίνει από μόνη της. Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στο αν κάποιος θέλει ή όχι να αναπνέει. Είναι μια από τις διαδικασίες του σώματος που δείχνουν ξεκάθαρα ότι, όπως και αυτή, έτσι και οι υπόλοιπες λειτουργίες του σώματος και του νου (οι σκέψεις, οι αυτόματοι συνειρμοί, η λειτουργία του εγκεφάλου, η κυκλοφορία του αίματος, η όραση, η ακοή, κ.τ.λ.) συμβαίνουν από μόνες τους. Αν κατανοήσει κανείς τη φύση της αναπνοής, θα αντιληφθεί ότι η ιδέα του ελέγχου είναι άλλη μια ψευδαίσθηση, ένα φανταστικό προϊόν.
3. Η αναπνοή είναι κάτι που συμβαίνει πάντοτε στο σώμα μας, ανεξαιρέτως της φυσικής κατάστασης, της ακεραιότητας του σώματος και της λειτουργίας των αισθήσεων. Είτε το σώμα δεν βλέπει, δεν ακούει, δεν μπορεί να περπατήσει, πονάει ή υποφέρει από οτιδήποτε άλλο, η εστίαση στην αναπνοή είναι πάντοτε δυνατή. Οποιαδήποτε στιγμή και οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση σ' αυτή.
4. Η αναπνοή είναι κάτι που δίνεται σε όλους δωρεάν. Τη χρησιμοποιούμε στο διαλογισμό για να μην υπάρχει η δικαιολογία ότι "δεν μπορώ να κάνω διαλογισμό επειδή δεν έχω τα χρήματα να αγοράσω τα προαπαιτούμενα". Για να κάνει κανείς διαλογισμό και να συνδεθεί με τη βαθύτερη υπαρξιακή του διάσταση, δεν χρειάζεται να αποκτήσει τίποτα.
5. Η αναπνοή αποτελείται από την εισπνοή, την εκπνοή και δύο παύσεις μεταξύ εισπνοής-εκπνοής και εκπνοής-εισπνοής (η παύση μεταξύ της εκπνοής και της επόμενης εισπνοής είναι μεγαλύτερη, ενώ η παύση μεταξύ της εισπνοής και της εκπνοής είναι σχεδόν αμελητέα). Η κίνηση της εισπνοής και της εκπνοής παρομοιάζεται συχνά ως η κίνηση της ζωής και του σύμπαντος. Η διαστολή και η συστολή του σύμπαντος είναι πολύ πιθανό να αποτελούν απλώς την ίδια κίνηση σε μεγαλύτερη κλίμακα.
6. Η αναπνοή δεν έχει μορφή. Αποτελεί μια δραστηριότητα, αλλά δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αντικείμενο. Στο διαλογισμό, καθώς μας ενδιαφέρει η ανάπτυξη της επίγνωσης που παρατηρεί και αναγνωρίζει όλα τα αντικείμενα (τη δραστηριότητα του νου, τις αισθήσεις στο σώμα και τις αισθήσεις της αντίληψης), η αναπνοή αποτελεί ένα φαινόμενο του σώματος που πλησιάζει περισσότερο από κάθε άλλη εμπειρία την επίγνωση. Αν και μπορεί να μετρηθεί ως προς το αν είναι ρηχή, βαθιά, αργή ή γρήγορη, αυτά τα χαρακτηριστικά αφορούν το σώμα, όχι την αναπνοή αυτή καθαυτή. Η αναπνοή είναι κάτι το "άπιαστο", που απλώς συνδέεται με τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, των πνευμόνων και την κίνηση του στέρνου και της κοιλιάς.
7. Όταν καθόμαστε να κάνουμε διαλογισμό για να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει στο σώμα και στον νου μας, η αναπνοή είναι το μόνο σταθερό φαινόμενο που αντιλαμβανόμαστε ότι συμβαίνει ανεξαρτήτως της εμφάνισης και εξαφάνισης των άλλων παροδικών φαινομένων. Αυτό το χαρακτηριστικό την κάνει να πλησιάζει ακόμα περισσότερο τη φύση της επίγνωσης, η οποία είναι πάντα παρούσα σε οτιδήποτε κάνει το σώμα και ο νους.
8. Η αναπνοή διαθέτει έντονα και εμφανώς -σε βαθμό που γίνεται αμέσως αντιληπτό- το χαρακτηριστικό της παροδικότητας που διέπει τον κόσμο των μορφών: κάτι δημιουργείται (εισπνοή), φτάνει σε ένα σημείο μέγιστης ανάπτυξης (παύση πριν την εκπνοή), ακολουθεί η φθορά (εκπνοή) και, τέλος, αναπαύεται πριν ξεκινήσει τον επόμενο κύκλο (παύση πριν τη νέα εισπνοή).
9. Η αναπνοή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη δραστηριότητα του νου. Όταν οι σκέψεις διαδέχονται γρήγορα η μία την άλλη, η αναπνοή γίνεται γρήγορη και ρηχή. Όταν οι σκέψεις έχουν μικρότερη συχνότητα, η αναπνοή γίνεται αργή και βαθιά. Εστιάζοντας την προσοχή μας στην αναπνοή, την αφαιρούμε παράλληλα από τις σκέψεις, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της δραστηριότητας του νου. Το να παρατηρούμε δηλαδή την αναπνοή μας, αποτελεί τον πιο εύκολο και γρήγορο τρόπο για να ανακόπτουμε τη φλυαρία του νου και, μακροχρόνια, να τη μειώσουμε.
10. Η λέξη που χρησιμοποίησε ο Βούδας για να περιγράψει την τεχνική του διαλογισμού που χρησιμοποιούσε, ήταν η λέξη "αναπανασάτι" (anapanasati). Στα σανσκριτικά "αναπανασάτι" σημαίνει "εισπνοή (ανα), εκπνοή (πανα) και επίγνωση -ή προσοχή ή υπενθύμιση- (σάτι)". Η αναπνοή λοιπόν ορίστηκε από έναν εκ των σπουδαιότερων δασκάλων του διαλογισμού, ως η λειτουργία του σώματος με τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα στο δρόμο της αναγνώρισης του αληθινού μας εαυτού.
10. Η λέξη που χρησιμοποίησε ο Βούδας για να περιγράψει την τεχνική του διαλογισμού που χρησιμοποιούσε, ήταν η λέξη "αναπανασάτι" (anapanasati). Στα σανσκριτικά "αναπανασάτι" σημαίνει "εισπνοή (ανα), εκπνοή (πανα) και επίγνωση -ή προσοχή ή υπενθύμιση- (σάτι)". Η αναπνοή λοιπόν ορίστηκε από έναν εκ των σπουδαιότερων δασκάλων του διαλογισμού, ως η λειτουργία του σώματος με τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα στο δρόμο της αναγνώρισης του αληθινού μας εαυτού.
Νίκος Μπάτρας
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.