Της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου
Φίλες και φίλοι,
Ο μύθος του Δαναού, που συνδέεται με την επινόηση ειδικών τεχνικών οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα την άμεση βελτίωση των συνθηκών ζωής του ανθρώπου, έχει να κάνει με την σημασία του νερού. Ας τον δούμε διεξοδικά.
Ο Δαναός ήταν βασιλιάς της Λιβύης και είχε πενήντα κόρες από διαφορετικές γυναίκες, τις Δαναϊδες. Ένας χρησμός τον υποχρέωσε να εγκαταλείψει τη χώρα του και να πάει στην Ελλάδα. Εκείνος διέσχισε τη θάλασσα και βγήκε στην περιοχή της Αργολίδας.
Η περιοχή ήταν ερημική, κατάξερη, ο ήλιος την έκαιγε και ένα μοναδικό ποτάμι, ο Ίναχος δεν είχε σταγόνα νερό. Αυτό συνέβαινε επειδή ο Ίναχος βρέθηκε στη θέση του διαιτητή σε μια φιλονικία Αθηνάς-Ποσειδώνα για την επικράτησή τους στην Αργολίδα. Βέβαιος ότι θα βρει το μπελά του, επέλεξε την Αθηνά. Έξαλος ο Ποσειδώνας, ξέρανε την κοίτη του και όλες τις πηγές της περιοχής.
Ο Δαναός, λοιπόν, έστειλε τις κόρες του να βρουν κάποια πηγή. Η Αμυμώνη, μία από τις κόρες του, αφού περπάτησε όλη την ημέρα χωρίς να βρει τίποτε, έπεσε το σούρουπο να κοιμηθεί. Ένας Σάτυρος της επιτέθηκε, εκείνη έβαλε τις φωνές, την άκουσε ο Ποσειδώνας και έρριξε την τρίαινά του στο Σάτυρο, σώζωντας την κόρη. Στο σημείο που έπεσε η τρίαινα ανάβλυσε αμέσως νερό.
Χάρη σ’ αυτή την πηγή το νερό επανήλθε στην Αργολίδα και ο Δαναός κατάφερε να εγκατασταθεί. Μετά από λίγο καιρό, αποβιβάστηκαν εκεί τα πενήντα ξαδέλφια των Δαναϊδων, γιοί του Αιγύπτου, αδελφού του Δαναού, και τις ζήτησαν σε γάμο.
Σύμφωνα με τον μύθο, η πραγματική αιτία που ο Δαναός εγκατέλειψε τη Λιβύη ήταν η επιμονή του αδελφού του να παντρέψουν τα παιδιά τους. Ο Δαναός που απέρριψε με τα βδελυγμίας μια τέτοια αιμομιξία, προτίμησε να φύγει- να γλυτώσει.
Τώρα, οι κόρες του προσποιήθηκαν ότι δέχονταν να γίνουν οι γάμοι. Τη νύχτα, όμως, αφού φρόντισαν να είναι όλοι μεθυσμένοι και κοιμισμένοι, τους αποκεφάλισαν και παράχωσαν τα κεφάλια τους στην Λέρνα. Όλους πλην ενός, του συζύγου της Υπερμήστρας, η οποία δεν βρήκε το κουράγιο να κάνει ό,τι και οι αδελφές της.
Οι σαράντα εννέα Δαναϊδες τιμωρήθηκαν και στάλθηκαν στα Τάρταρα να γεμίζουν αιωνίως ένα πιθάρι δίχως πάτο( τον γνωστό «πίθο των Δαναϊδων»).
Η περιοχή ήταν ερημική, κατάξερη, ο ήλιος την έκαιγε και ένα μοναδικό ποτάμι, ο Ίναχος δεν είχε σταγόνα νερό. Αυτό συνέβαινε επειδή ο Ίναχος βρέθηκε στη θέση του διαιτητή σε μια φιλονικία Αθηνάς-Ποσειδώνα για την επικράτησή τους στην Αργολίδα. Βέβαιος ότι θα βρει το μπελά του, επέλεξε την Αθηνά. Έξαλος ο Ποσειδώνας, ξέρανε την κοίτη του και όλες τις πηγές της περιοχής.
Ο Δαναός, λοιπόν, έστειλε τις κόρες του να βρουν κάποια πηγή. Η Αμυμώνη, μία από τις κόρες του, αφού περπάτησε όλη την ημέρα χωρίς να βρει τίποτε, έπεσε το σούρουπο να κοιμηθεί. Ένας Σάτυρος της επιτέθηκε, εκείνη έβαλε τις φωνές, την άκουσε ο Ποσειδώνας και έρριξε την τρίαινά του στο Σάτυρο, σώζωντας την κόρη. Στο σημείο που έπεσε η τρίαινα ανάβλυσε αμέσως νερό.
Χάρη σ’ αυτή την πηγή το νερό επανήλθε στην Αργολίδα και ο Δαναός κατάφερε να εγκατασταθεί. Μετά από λίγο καιρό, αποβιβάστηκαν εκεί τα πενήντα ξαδέλφια των Δαναϊδων, γιοί του Αιγύπτου, αδελφού του Δαναού, και τις ζήτησαν σε γάμο.
Σύμφωνα με τον μύθο, η πραγματική αιτία που ο Δαναός εγκατέλειψε τη Λιβύη ήταν η επιμονή του αδελφού του να παντρέψουν τα παιδιά τους. Ο Δαναός που απέρριψε με τα βδελυγμίας μια τέτοια αιμομιξία, προτίμησε να φύγει- να γλυτώσει.
Τώρα, οι κόρες του προσποιήθηκαν ότι δέχονταν να γίνουν οι γάμοι. Τη νύχτα, όμως, αφού φρόντισαν να είναι όλοι μεθυσμένοι και κοιμισμένοι, τους αποκεφάλισαν και παράχωσαν τα κεφάλια τους στην Λέρνα. Όλους πλην ενός, του συζύγου της Υπερμήστρας, η οποία δεν βρήκε το κουράγιο να κάνει ό,τι και οι αδελφές της.
Οι σαράντα εννέα Δαναϊδες τιμωρήθηκαν και στάλθηκαν στα Τάρταρα να γεμίζουν αιωνίως ένα πιθάρι δίχως πάτο( τον γνωστό «πίθο των Δαναϊδων»).
Ας αποκωδικοποιήσουμε τώρα τον μύθο...
Εύκολα διαπιστώνουμε, μας λέει ο Λακαριέρ, ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα πηγών νερού και ιδιαίτερα ένα πρόβλημα άρδευσης.
Πρώτο βήμα: αναζήτηση νερού σε έναν νέο τόπο, μέσω άρδευσης που επιτυγχάνεται αν σκάψουμε τη γη και κάνουμε γεωτρήσεις( μια εικόνα με σεξουαλικές απηχήσεις που εκδηλώνονται με το επεισόδιο της προσπάθειας βιασμού της Αμυμώνης και της τρίαινας του Ποσειδώνα).
Δεύτερο βήμα: συλλογή και εκμετάλλευση για αρδευτικούς σκοπούς του νερού των πηγών που ανάβλυσαν μ’ αυτόν τον τρόπο (ενταφιασμός των κεφαλών στην Λέρνα, η οποία φημιζόταν για τα έλη και να νερά της).
Τρίτο βήμα: εξασφάλιση τρεχούμενου και αστείρευτου νερού (μύθος του απύθμενου πιθαριού, που προσλαμβάνει τη μορφή της τιμωρίας, αφού το νερό αναζητήθηκε ενάντια στη βούληση των θεών, που είχαν ξεράνει τον τόπο).
Εύκολα διαπιστώνουμε, μας λέει ο Λακαριέρ, ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα πηγών νερού και ιδιαίτερα ένα πρόβλημα άρδευσης.
Πρώτο βήμα: αναζήτηση νερού σε έναν νέο τόπο, μέσω άρδευσης που επιτυγχάνεται αν σκάψουμε τη γη και κάνουμε γεωτρήσεις( μια εικόνα με σεξουαλικές απηχήσεις που εκδηλώνονται με το επεισόδιο της προσπάθειας βιασμού της Αμυμώνης και της τρίαινας του Ποσειδώνα).
Δεύτερο βήμα: συλλογή και εκμετάλλευση για αρδευτικούς σκοπούς του νερού των πηγών που ανάβλυσαν μ’ αυτόν τον τρόπο (ενταφιασμός των κεφαλών στην Λέρνα, η οποία φημιζόταν για τα έλη και να νερά της).
Τρίτο βήμα: εξασφάλιση τρεχούμενου και αστείρευτου νερού (μύθος του απύθμενου πιθαριού, που προσλαμβάνει τη μορφή της τιμωρίας, αφού το νερό αναζητήθηκε ενάντια στη βούληση των θεών, που είχαν ξεράνει τον τόπο).
Η αναφορά της Λέρνας στον μύθο των Δαναϊδων μας επιτρέπει να προσθέσουμε ότι η ιστορία σχετίζεται και με τον μύθο του Ηρακλή και της Λερναίας Ύδρας, αφού η ύδρα, το τερατόμορφο τέρας με τα πολλά κεφάλια, που φύτρωναν διπλά όταν τα έκοβε κανείς, είχε ανατραφεί από την Ήρα, κοντά στην πηγή Αμυμώνη, δηλαδή την Δαναϊδα που μετά τον θάνατό της μεταμορφώθηκε σε πηγή.
Η Ύδρα συμβολίζει την αναγεννησιακή δύναμη της πηγής, του νερού που αναβλύζει και κυλά αδιάκοπα, χωρίς να μπορεί κανείς να σταματήσει τη ροή του. Όταν ο Ηρακλής ανέλαβε να εξουδετερώσει το τέρας, δεν είχε άλλο τρόπο από τον καυτηριασμό των κολοβωμάτων με πυρωμένους δαυλούς, ώστε να εμποδίσει την σάρκα να δέσει(να ξαναφυτρώσουν νέα κεφάλια). Έτσι εξόντωσε το τέρας με τη μολυσματική ανάσα, δηλαδή τις προφανώς θειούχες πηγές που μόλυναν όλη την περιοχή με τις αναθυμιάσεις τους.
Μιλάμε για τον μύθο που εχει να κάνει με την απόπειρα αποξήρανσης. Η φωτιά που χρησιμοποιείται κόντρα στο νερό συμπληρώνει το έργο των Δαναϊδων. Η πάλη του Ηρακλή με την Λερναία Ύδρα κρύβει πολυποίκιλες σημασίες, η σημαντικότερη των οποίων έγκειται στην πάλη του ανθρώπου με τις ακατέργαστες και χαοτικές δυνάμεις του σύμπαντος.
Μιλάμε για τον μύθο που εχει να κάνει με την απόπειρα αποξήρανσης. Η φωτιά που χρησιμοποιείται κόντρα στο νερό συμπληρώνει το έργο των Δαναϊδων. Η πάλη του Ηρακλή με την Λερναία Ύδρα κρύβει πολυποίκιλες σημασίες, η σημαντικότερη των οποίων έγκειται στην πάλη του ανθρώπου με τις ακατέργαστες και χαοτικές δυνάμεις του σύμπαντος.
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.