Τα Αναστενάρια

Το όνομα αναστενάρια πάρθηκε από το αναστενάρι, το εικόνισμα που κρατούν σ' όλη τη διάρκεια της γιορτής στα χέρια τους και που θεωρείται ο ανώτατος αρχηγός των αναστενάρηδων. Είναι πολύ πιθανό, τα Αναστενάρια να είναι επιβίωση αντίστοιχων θρησκευτικών πρακτικών της αρχαιότητας και συγκεκριμένα πρακτικών από τη λατρεία του θεού Διόνυσου.
Σήμερα, Αναστενάρια γίνονται στην Αγία Ελένη Σερρών, στην Κερκίνη Σερρών στο Στρυμωνικό Σερρών, στο Λαγκαδά, στη Μελίκη της Ημαθίας και στη Μαυρολεύκη της Δράμας. Άμεση είναι η σύνδεσή τους με τη γιορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις (21 Μαΐου). 
Οι εκδηλώσεις ξεκινάνε την παραμονή της 21ης Μαΐου και τελειώνουν το βράδυ της 23ης.

Η τελετή αρχίζει από την παραμονή της 21ης Μαΐου  με την “Ιερή ζωοθυσία” και την μεταφορά των Αναστενάρηκων Εικόνων από την εκκλησία του χωριού στο κονάκι, όπου τελείται η αγρυπνία και γενικά η προετοιμασία των Μυστών για οιστροπληξία. 

Την επόμενη μέρα το πρωί (21 Μαϊου) οι Αναστενάρηδες μεταφέρουν τα Αναστενάρικα κωδωνοφόρα εικονίσματα και τα βάζουν στο Άγιασμα, τόπο ιερό χωρισμένο μέσα στο άλσος, που καθόρισαν Μύστες σε στιγμές ένθεης οιστροπληξίας. Οι εικόνες αυτές «οι χάρες», όπως λέγονται, παριστάνουν το Ιερό ζεύγος των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Κατά τους Αναστενάρηδες οι «χάρες» τους δίνουν την ικανότητα να περπατάνε πάνω στα κάρβουνα. Το απόγευμα γίνεται η πρώτη μεγάλη πυροβασία. Η Ιερή πυρά ανάβεται νωρίς το απόγευμα από ορισμένο Μύστη, που κατέχει το προνόμιο του λειτουργήματος αυτού, από προγονική κληρονομιά. 

Όταν κατακαθίσουν οι φλόγες και σχηματιστεί παχιά ανθρακιά, τότε ειδοποιούνται και καταφθάνουν οι Αναστενάρηδες με πομπή και αρχίζουν κυκλικό χορό γύρω από την Ιερή ανθρακιά, ενώ η μουσική συνεχώς δυναμώνει και γίνεται πιο γρήγορη. Το τύμπανο, σαν πιο βροντερό, μαστιγώνει τα νεφρά τους και με το διεγερτικό ρυθμό, που ολοένα επιταχύνεται, δίνει ρυθμό στην παράφορη ορχήστρα, που οδηγεί τους Μύστες σε εκστατική μέθη. Ο πρώτος Μύστης κατειλημμένος από την Ιερή μανία προχωρεί  ξυπόλυτος στα αναμμένα καρβουνά και χορεύει, κρατώντας το κωνοφόρο Εικόνισμα ή το Ιερό Μαντήλι. Ακολουθούν οι Αναστενάρηδες σε ένα χορό μονότονο, στατικό αλλά και συγκλονιστικό που διαρκεί μέχρι αργά τη νύχτα, για να ακολουθήσει το ιεροτελεστικό κοινό δείπνο με κρέας από το ζώο, που θυσιάστηκε το πρωί. Ο εκστατικός χορός επαναλαμβάνεται τις δύο επόμενες ημέρες και η αναστενάρικη τελετουργία θα τελειώσει με πυροβασία το βράδυ της 23ης Μαίου.

Δείτε το ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ από τη σειρά ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΚΟ εδώ:http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007951&tsz=0&autostart=0 
Παρουσιάζεται η προετοιμασία των πυροβατών, καθώς και πλάνα από την ίδια την τελετή πυροβασίας, με τους Αναστενάρηδες να χορεύουν στη φωτιά κρατώντας μια ιερή εικόνα. Παρουσιάζεται η ιστορία του εθίμου, ενώ Αναστενάρηδες αφηγούνται τις εμπειρίες και τα συναισθήματά τους από τη συμμετοχή στην τελετή αυτή. 

Πηγές: Wikipedia.org, drama.e-citymap.gr, hprt-archives.gr

toperiodikomas

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ