Ρυθμίστε τον διαβήτη με διατροφή: Νέες οδηγίες

Εξαιρετικά δύσκολη είναι η καθημερινότητα των ασθενών που πάσχουν από διαβήτη καθώς ο ασθενής δεν πρέπει να ελέγχει μόνο το βάρος του  μέσω της διατροφής αλλά και τις αυξομειώσεις της γλυκόζης και του σακχάρου οι οποίες πρέπει να βρίσκονται πάντα σε ορισμένες τιμές.

Για το λόγο αυτό η Aμερικανική Διαβητολογική Ένωση εξέδωσε νέες οδηγίες για το τι πρέπει να περιλαμβάνει η διατροφή των διαβητικών.

Μάλιστα υπάρχουν κάποιες τροφές οι οποίες πρέπει να αποφεύγονται δια ροπάλου και ορισμένες  άλλες να καταναλώνονται με μέτρο.

Διαβάστε στο επιστημονικο άρθρο που ακολουθεί τι πρέπει να τρώει και τι να αποφεύγει ένας διαβητικός ασθενής.

Του Ευθύμιου Γκότση Ιατρού- Κλινικού  Διαιτολόγου,BSc,MSc

 Υπ.Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ

 

Διατροφικό λίπος- Ποιότητα και Ποσότητα

 

Η επιστημονική έρευνα δεν έχει καταλήξει ακόμη για το ιδανικό ποσοστό λίπους της διατροφής του διαβητικού γι’ αυτό θα πρέπει να εξατομικεύεται ανά περίπτωση. C 

 

Η ποιότητα του λίπους είναι σαφώς σημαντικότερη από  την ποσότητά του. Β 

 

Ιδιαίτερης σημασίας  είναι η οδηγία για την υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, πλούσιας σε μονο-ακόρεστα λιπαρά οξέα (κατανάλωση ελαιολάδου) διότι μειώνει το σάκχαρο του αίματος και βελτιώνει τα λιπίδια, ελέγχοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, μπορεί να αποτελέσει μια υδατανθρακική διατροφή κατάλληλη για τον διαβήτη. Β 

 

Συστήνεται επίσης η κατανάλωση τροφίμων που εμπεριέχουν ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων (από λίπος ψαριών) και ω-3 λινολενικό οξύ από διαβητικούς λόγω της προστατευτικής τους επίδρασης στις λιπο-πρωτεΐνες του αίματος και στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Β 

 

Το ποσό των κορεσμένων λιπών, η χολοστερόλη και τα trans-λιπαρά οξέα των τροφίμων που μπορούν να καταναλώσουν οι διαβητικοί είναι ακριβώς το ίδιο με τις συστάσεις για τον γενικό πληθυσμό. C 

 

Αλκοόλ  

 

Αν οι διαβητικοί ασθενείς επιλέγουν να καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά (κρασί, ούζο, τσίπουρο, ουίσκι, βότκα, κλπ) θα πρέπει να γνωρίζουν ότι για τις γυναίκες συνιστώνται ένα ποτό την ημέρα και δυο για τους άνδρες. Ε 

 

Όσοι καταναλώνουν οινοπνευματώδη θα πρέπει να ενημερώνονται για τον κίνδυνο καθυστερημένης υπογλυκαιμίας –ιδίως αυτοί που κάνουν ινσουλίνη ή λαμβάνουν εκκριτικά της ινσουλίνης από το στόμα- και αν συμβεί να ξέρουν πώς να την αντιμετωπίσουν. C 

 

 Αλάτι 

 

 Η γενική σύσταση για τους διαβητικούς είναι 2,3 γρ (μισό κουταλάκι του γλυκού)άλατος την ημέρα συνολικά από την διατροφή τους. Β 

 

Για δε τους διαβητικούς με υπέρταση μια περαιτέρω μείωση του άλατος στο φαγητό θα πρέπει να εξετάζεται σε ατομική όμως βάση κάθε φορά. Β 

 

 Φυσική Δραστηριότητα 

 

Όσον αφορά τα παιδιά με διαβήτη ή προδιαβήτη θα πρέπει να εμπλέκονται με αθλητική δραστηριότητα τουλάχιστον 60 λεπτά ημερησίως. Β 

 

Οι ενήλικες με σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να ασκούνται σε τακτική βάση τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, με συχνότητα > 3ημέρες την εβδομάδα και ποτέ 2 συνεχόμενες ημέρες χωρίς άσκηση. Η άσκηση θα πρέπει να είναι μέτρια προς έντονη σε ένταση , αεροβική (γρήγορο περπάτημα, ποδήλατο, τρέξιμο, κολύμβηση, aerobic, χορός, κ.α ) με τον καρδιακό ρυθμό να κυμαίνεται από 50-70% του μέγιστου καρδιακού ρυθμού. (Μέγιστος καρδιακός ρυθμός = 220 - ΗΛΙΚΙΑ). Α 

 

Για βέλτιστη και πιο μακροπρόθεσμη ρύθμιση του σακχάρου κι εφόσον δεν υφίστανται αντενδείξεις (π.χ καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσος , κλπ) οι διαβητικοί μπορούν να κάνουν ασκήσεις αντιστάσεων (βάρη/όργανα) 2 φορές την εβδομάδα. Α 

 

 Υπογλυκαιμία 

 

Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας η προτεινόμενη θεραπεία είναι η χορήγηση 15-20γρ γλυκόζης από του στόματος λήψη (για τους ασθενείς που έχουν συνείδηση οποιοδήποτε τρόφιμο που περιέχει υδατάνθρακες μπορεί να χρησιμοποιηθεί). Μετά από 15 λεπτά ξανά μετράτε το σάκχαρο και αν συνεχίζεται η υπογλυκαιμία επαναλαμβάνεται η λήψη γλυκόζης. Όταν τα σάκχαρα επανέλθουν στα φυσιολογικά όρια στο αίμα ο ασθενής πρέπει να φάει κανονικό γεύμα για να προλάβει νέα υποτροπή κι επανεμφάνιση υπογλυκαιμίας. Ε 

 

Συχνά επεισόδια υπογλυκαιμίας σημαίνει ότι το σχήμα της θεραπείας σας πρέπει να επανακαθοριστεί από τον θεράποντα ιατρό. Ε 

 

Για τους ασθενείς με σχήμα ινσουλίνης θα πρέπει να αυξήσουν τους στόχους του επιθυμητού σακχάρου στο αίμα τους έτσι ώστε να αποφύγουν μελλοντικά επεισόδια υπογλυκαιμίας. Α 

 

Βαριατρική Χειρουργική

 

Η Βαριατρική χειρουργική μπορεί να αποτελέσει θεραπευτική επιλογή για ενήλικες με Δείκτη Μάζας Σώματος > 35kg/m2 και Διαβήτη τύπου 2, ιδιαίτερα αν συνυπάρχουν συνοδά νοσήματα τα οποία είναι δύσκολο να ελεγχθούν με συντηρητική θεραπεία και αλλαγή του τρόπου ζωής. Β

 

Ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που υπεβλήθησαν σε βαριατρικό χειρουργείο (γαστρικό μανίκι, by-pass, δακτύλιος, κλπ) χρειάζονται τακτική ιατρική υποστήριξη και έλεγχο. Β 

 

Παρότι υπάρχουν και έρευνες που δείχνουν όφελος σε ασθενείς με μικρότερο ΒΜΙ 30-35kg/m2  ακόμη δεν έχει αποδειχθεί πλήρως το όφελος εκτός ερευνητικού πρωτοκόλλου. Ε 

 

Υπέρταση / έλεγχος αρτηριακής πίεσης

 

Η πίεση του αίματος πρέπει να μετράται σε κάθε επίσκεψη ρουτίνας. Οι ασθενείς που έχουν υψηλή πίεση θα πρέπει να μετράται και να επιβεβαιώνεται και σε ξεχωριστή ημέρα. Β 

 

Διαβητικοί ασθενείς με υπέρταση θα πρέπει να ρυθμίζουν την συστολική τους πίεση (μεγάλη) κάτω από 140mmHg. Β και διαστολική (μικρή) < 80mmHg. Για την μείωση της αρτηριακής πίεσης συστήνεται απώλεια βάρους (για υπέρβαρους), μείωση αλατιού, αύξηση πρόσληψης τροφίμων με Κάλιο, κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Β 

 

Δυσλιπιδαιμία / ρύθμιση λιπιδίων αίματος

 

Στους περισσότερους ασθενείς συστήνεται η μέτρηση του λιπιδαιμικού προφίλ νηστείας μία φορά το χρόνο. Β Σε ενήλικες με χαμηλά επίπεδα λιπιδίων (LDL=100mg/dl, HDL=50mg/dl, τριγλυκερίδια=150mg/dl) συστήνεται η μέτρησή τους ανά διετία. Ε 

 

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής πρέπει να επικεντρώνονται στην μείωση πρόσληψης από τις τροφές του κορεσμένου λίπους, των trans-λιπαρών οξέων, της χολοστερόλης, ενώ αντίθετα συστήνεται η αύξηση πρόσληψης των ω-3 λιπαρών οξέων, των στερολών/στανολών, η απώλεια βάρους, η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Α

 

Η χορήγηση στατινών (φαρμάκων για την χολοστερόλη-τριγλυκερίδια) θα πρέπει να προστίθεται στις αλλαγές του τρόπου ζωής ανεξαρτήτως των επιπέδων λιπιδίων του αίματος για διαβητικούς ασθενείς όταν:

 

συνυπάρχει καρδιαγγειακή νόσος, Α

 

δεν υπάρχει καρδιαγγειακή νόσος αλλά είναι > 40 ετών, έχει έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου (οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, υπέρταση, κάπνισμα, δυσλιπιδαιμία, πρωτεϊνουρία ). Α 

 

 στους ασθενείς με χαμηλότερο κίνδυνο (π.χ άνευ καρδιαγγειακής νόσου , 100mg/dl ή σε αυτούς που έχουν πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου. C

 

 στους ασθενείς χωρίς καρδιαγγειακή νόσο ο στόχος της  LDL είναι 100mg/dl (2.6mmol/L) ενώ στους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο ο στόχος είναι 70mg/dl (1.8mmol/L) με χορήγηση μιας στατίνης σε υψηλή δόση. Β 

 

αν οι ασθενείς αποτύχουν να πιάσουν τους παραπάνω στόχους παρά την μέγιστη συνταγογραφούμενη δόση στατίνης, μια μείωση της LDL χολοστερόλης κατά 30-40% από την αρχική της τιμή είναι εναλλακτικός στόχος. Β 

 

 τα επίπεδα τριγλυκεριδίων για τους άνδρες πρέπει να είναι 150mg/dl, HDL 40mg/dl και για τις γυναίκες HDL 50mg/dl. Με πρωταρχικό στόχο πάντα την μείωση της LDL χολοστερόλης. Α 

 

η συνδυαστική θεραπεία δεν έχει δείξει επιπρόσθετο όφελος για την καρδιαγγειακή υγεία πέραν της μονοθεραπείας με στατίνη γιαυτό και δεν συνιστάται. Α 

 

η χορήγηση στατινών αντενδείκνυται στην κύηση

 

 

 

Ευθύμιος Γκότσης Ιατρός- Κλινικός  Διαιτολόγος BSc,MSc

Υπ.Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ

 

iatropedia

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ