Αυτογέννητος, αδίδακτος, χωρίς μητέρα, ακλόνητος, το όνομά του δεν εκφέρεται με λόγο, κατοικεί στο πυρ. Αυτό είναι ο Θεός.

Οι αρχαίοι `Ελληνες φιλόσοφοι μιλούσαν για έναν Θεό, ενώ τους θεούς τους ανέφεραν ως κοσμικές οντότητες ή αγγέλους.

 Ο Θαλής ονόμαζε Νου του κόσμου τον Θεό και το Σύμπαν, το οποίο όπως έλεγε είναι γεμάτο θεότητες, έμψυχο: «Νου του κόσμου ονομάζει ο Θαλής τον Θεό, το δε Σύμπαν έμψυχο» (Αέτιος, Περί αρχών και στοιχείων), «Για τον κόσμο έλεγε (ο Θαλής) πως είναι έμψυχος και γεμάτος θεότητες» (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, βιβλίον 1, Θαλής, 27).

 Ο Αναξαγόρας μιλούσε για έναν Θεό, τον οποίο ονόμαζε «Νου».

 Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι τον κόσμο αυτόν, που είναι ο ίδιος για όλα τα όντα, δεν τον έπλασε κανένας θεός και κανένας άνθρωπος, αλλά πάντα ήταν, είναι και θα είναι αείζωο πυρ. 

Το αείζωο πυρ είναι αιώνιος θεός, καθολικός και θεϊκός λόγος, γι’ αυτό και το Σύμπαν που είναι αείζωο πυρ είναι λόγος και θεός. 

Ο άνθρωπος δεν είναι ον λογικό, αλλά νόηση έχει μόνο αυτό που μας περιέχει, δηλαδή το Σύμπαν, γι’ αυτό και με τη μετοχή μας στον καθολικό και θεϊκό λόγο αποκτούμε νόηση. 

 

`Οσον αφορά τους θεούς, έλεγε ότι το Σύμπαν είναι γεμάτο από ψυχές και από θεϊκά όντα.

Επέκρινε όμως τους ανθρώπους που προσεύχονταν στα αγάλματα λέγοντας: «Προσεύχονται στα αγάλματα, πράγμα που ισοδυναμεί με το να θέλει κανείς να μιλήσει στους τοίχους, χωρίς να ξέρει καθόλου τί είναι στην ουσία τους οι θεοί».

Ο Ξενοφάνης έλεγε ότι ένας Θεός υπάρχει στους θεούς και στους ανθρώπους, ούτε όμοιος στο κορμί με τους θνητούς ούτε στη σκέψη. Ολάκερος βλέπει, ολάκερος νοεί και ολάκερος ακούει. Και χωρίς κόπο με τη δύναμη του νου κινεί τα πάντα.

Πάντα στην ίδια θέση μένει, δίχως καθόλου να κινείται κι ούτε του πρέπει άλλοτε εδώ, άλλοτε πέρα να πηγαίνει. `Ελεγε μάλιστα ότι ο Θεός είναι το παν, δηλαδή το Σύμπαν.

Ο Πλάτωνας γράφει στον Τίμαιο (παράγραφος 41): «`Οταν γεννήθηκαν όλοι οι θεοί, και όσοι κινούνται φανερά αλλά και όσοι παρουσιάζονται όταν θέλουν, λέει προς αυτούς ο Δημιουργός του παρόντος Σύμπαντος, ‘‘`Υψιστοι θεοί, εγώ είμαι Πατέρας και Δημιουργός δικός σας’’».

Ο ύμνος «Εις Θεόν Πυρ» του φοινικικής καταγωγής νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πορφυρίου λέει: «Yπάρχει άνω του υπερουρανίου θόλου άπειρο πυρ, κινούμενος, άπλετος Αιώνας. Ανεκδήλωτος παραμένει με τους Μακαρίους, εκτός εάν ο μέγας Πατέρας αποφασίσει να γίνει αντιληπτός.

Εκεί ο αιθέρας δεν φέρει τα ακτινοβόλα αστέρια, ούτε η φωτεινή Σελήνη αιωρείται εκεί.

Κανένας θεός δεν τον αντικρύζει στην πορεία του, ούτε εγώ ο ίδιος (ο Απόλλωνας) ο οποίος κρατώ τα πάντα με τις ακτίνες μου, οι οποίες διαχέονται μέσα στη δίνη του αιθέρα.

Αλλά υπάρχει μία μακρά τροχιά του πυρφόρου Θεού που κινείται σπειροειδώς με έντονο ήχο.

`Οποιος πλησιάσει το αιθέριο πυρ αυτού του Θεού, δεν μπορεί πλέον ν’ αποσπασθεί απ’ αυτό, διότι δεν καταστρέφει. Δια μέσου ακατάπαυστης φροντίδας με θεία ισχύ ένας αιώνας αναμιγνύεται με τους αιώνες.

Αυτογέννητος, αδίδακτος, χωρίς μητέρα, ακλόνητος, το όνομά του δεν εκφέρεται με λόγο, κατοικεί στο πυρ. Αυτό είναι ο Θεός. 

Μικρό μέρος του Θεού, άγγελοι είμαστε εμείς’’»

Marina Pappa