ΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΣΥΓΚΡΑΣΙΕΣ
Vata- Pitta- Kapha
Αναφορικά με την Αγιουρβέδα το ανθρώπινο σώμα διοικείται από τρεις βασικές ζωτικές δυνάμεις, την Βάτα, Πίττα και Κάφα. Αυτές συχνά μεταφράζονται σαν “αέρας”, “χολή” και “φλέγμα”. Η Βάτα επίσης συχνά αποκαλείται η βιολογική αέρινη ιδιοσυγκρασία, η Πίτα η βιολογική φωτιά και η Κάφα η βιολογική υδάτινη ιδιοσυγκρασία.
Αυτές οι ιδιοσυγκρασίες ονομάζονται “doshas” στα σανσκριτικά που σημαίνει αυτό που φθείρει ή προκαλεί αποσύνθεση, καθώς δεν υπάρχουν μόνο οι δυνάμεις που παράγουν και διατηρούν το σώμα στην κανονική του κατάσταση αλλά κι εκείνες οι οποίες όταν είναι εκτός ισορροπίας εξυπηρετούν στο να το καταστρέφουν. Ο θάνατος ενυπάρχει στην ζωή. Ακόμη και με την κανονική διαδικασία μεταβολισμού δεν αναπτύσσονται μόνο νέα κύτταρα αλλά προκαλεί τα γερασμένα κύτταρα να πεθάνουν και να απορριφθούν. Ανάπτυξη και ζωή πρέπει σταδιακά να στρέφονται προς την αποσύνθεση και τον θάνατο. Η υγεία στο σώμα συνιστάται στην σωστή ισορροπία των δημιουργικών και καταστρεπτικών δυνάμεων των doshas.
Κάθε μία από τις βιολογικές ιδιοσυγκρασίες συγκροτείται από δυο στοιχεία, το πρώτο, παρέχει την πρωταρχική του δύναμη, το δεύτερο, δίνει ένα μέσο για την εκδήλωσή του. Η Βάτα αποτελείται από αέρα και αιθέρα, ο αέρας είναι η ενεργητική πλευρά και ο αιθέρας ή το κενό είναι το μέσο ή το πεδίο για την κίνησή του αέρα. Η Πίτα αποτελείται από φωτιά και νερό, η φωτιά είναι η ενεργητική πλευρά, το νερό ή το λάδι είναι το πεδίο της καύσης γιατί η φωτιά δεν μπορεί να υπάρχει απευθείας μέσα στο σώμα χωρίς να το καταστρέψει. Η Κάφα αποτελείται από νερό και γη, το νερό είναι η ενεργητική δύναμη και η γη είναι το περιεχόμενό της.
Ακόμη οι βιολογικές αυτές ιδιοσυγκρασίες δεν είναι το ίδιο με τα στοιχεία. Είναι μορφές της δύναμης-ζωής που μορφοποιούν και ζωογονούν τα στοιχεία αυτά. Είναι διαφορετικές οπτικές της ψυχής. Τα στοιχεία, αυτά καθαυτά, είναι ανενεργά, άψυχα. Δεν είναι ποτέ πραγματικά ζωντανά αλλά μπορούν να ενεργοποιηθούν από τις βιολογικές ιδιοσυγκρασίες όπως ένα σύρμα ενεργοποιείται από ένα ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτή η δύναμη-ζωής αντανακλάται από την ψυχή, από την αιώνια ύπαρξη μας πάνω στο φυσικό σώμα μέσα από τους φακούς του μυαλού. Γι αυτό η ζωή μέσα σε ένα σώμα είναι πάντα προσωρινή. Ό,τι έρχεται από τα ανενεργά στοιχεία και μορφοποιείται από αυτά πρέπει να επιστρέψει σε αυτά. Παρομοίως, η δύναμη-ζωής η οποία έρχεται από το αιώνιο πρέπει σταδιακά να επιστρέψει σε αυτό. Το ρεύμα της ζωής σιγά-σιγά θα εξαντλήσει το σύρμα του σώματος. Ωστόσο η ζωή μπορεί ακόμη να επιμηκυνθεί πέρα από τα συνηθισμένα όρια της και η Αγιουρβέδα μας δίνει πολλά κλειδιά γι αυτήν την διαδικασία.
Η Βάτα είναι στεγνή, ελαφριά, ψυχρή, σκληρή, αεράτη και μεταβάλλει τις ιδιότητές της. Είναι η αρχή / ρίζα της ιδιοσυγκρασίας, ιστοί και άχρηστα υλικά του σώματος. Στη φυσική της κατάσταση συντηρεί την προσπάθεια, την εισπνοή, την κίνηση, την αποφόρτιση των ενστίκτων, την εξισορρόπηση των ιστών και τον συντονισμό των αισθήσεων.
Η Πίττα είναι λιπαρή, διαπεραστική, οξεία, ζεστή, ελαφριά δυσάρεστη στην οσμή, κινητή και ρευστή. Επιδρά στην χώνεψη, στην θερμογένεση, στην οπτική αντίληψη, στην πείνα, στην δίψα, στην αίγλη, στην χροιά της επιδερμίδας, στην κατανόηση, στην ευφυΐα, στο κουράγιο και στην απαλότητα του σώματος.
Η Κάφα είναι υγρή, κρύα, βαριά, αργή, κολλώδης, απαλή και σταθερή στις ιδιότητες της. Δίνει σταθερότητα, λίπανση, κρατάει ενωμένα τα επιμέρους μέρη και σαν ιδιότητες έχει την υπομονή την ηρεμία και την αφοσίωση.
ΣΩΜΑΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ