Γκαρθία Χόφρε δε Λοαΐσα: Ο Δεύτερος Διάπλους του Ειρηνικού Ωκεανού

   Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1522, στο λιμάνι του Σανλούκαρ, καταπλέει ο Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο με το πλοίο Βικτόρια και τους δεκαεφτά άνδρες που είχαν επιβιώσει από το ταξίδι του Μαγγελάνου, έχοντας γίνει οι πρώτοι άνθρωποι της Ιστορίας που περιέπλευσαν την Γη. Παρά τις μεγάλες απώλειες αυτού του ταξιδιού, ο Μαγγελάνος, αν και σκοτώθηκε κατά την διάρκεια του ταξιδιού, κατάφερε να ανακαλύψει το θαλάσσιο πέρασμα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό (μέσω του Πορθμού του Μαγγελάνου) και να φτάσει στα Νησιά των Μπαχαρικών έχοντας γίνει ο πρώτος Ευρωπαίος που διέπλευσε τον μεγαλύτερο ωκεανό της Γης. Μετά την αναφορά του Ελκάνο, ο Βασιλιάς της Ισπανίας Κάρολος ο Πρώτος, έδωσε την εντολή να προετοιμαστεί η επόμενη αποστολή που θα ακολουθήσει τον θαλάσσιο δρόμο που ανακάλυψε ο Μαγγελάνος με σκοπό να δημιουργηθεί η πρώτη Ισπανική αποικία στα Νησιά των Μπαχαρικών, αγνοώντας τις ενστάσεις των Πορτογάλων καθώς τα νησιά βρίσκονταν στο δικό τους ημισφαίριο σύμφωνα με την Συνθήκη της Τορδεσίγιας. Επικεφαλής της αποστολής, ορίστηκε ο Διοικητής των Ιπποτών του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, Γκαρθία Χόφρε δε Λοαΐσα κυρίως ως προς την ίδρυση και την διοίκηση της αποικίας, καθώς εκείνος που στην ουσία είχε αναλάβει να οδηγήσει τα Ισπανικά πλοία στα νησιά, ήταν ο εμπειρότερος Ελκάνο. 

  Στις 24 Ιουλίου του 1525, ο Λοαΐσα με τον Ελκάνο, απέπλευσαν από το λιμάνι της Λα Κορούνια με εφτά πλοία και τετρακόσιους πενήντα άνδρες. Τα πλοία αυτά ήταν το Σάντα Μαρία δε λα Βικτόρια το οποίο διοικούσε ο ίδιος ο Λοαΐσα, το Σάνκτι Σπίριτους στο οποίο πλοίαρχος ήταν ο Ελκάνο, το Ανουνθιάδα, το Σαν Γαβριέλ, το Σάντα Μαρία δελ Παράλ, το Σαν Λέσμες και το Σαντιάγο. Αφού διέπλευσαν τον Ατλαντικό Ωκεανό, τον Ιανουάριο του 1526 έφτασαν στις ακτές της Παταγονίας. Πλησιάζοντας προς τον Πορθμό του Μαγγελάνου, τα πλοία μπέρδεψαν την είσοδο του πορθμού με τον παραπλήσιο Ποταμό Γκαγιέγκος, ώστε τρία από αυτά να προσαράξουν καταφέρνοντας στην συνέχεια να επεμπλακούν χάρη της παλίρροιας. Όταν έφτασαν στην είσοδο του πορθμού, συνάντησαν μια σφοδρή καταιγίδα. Κατά την προσπάθεια τους να εισέλθουν, τα πλοία Ανουνθιάδα και Σάνκτι Σπίριτους ναυάγησαν ενώ το Σαν Γαβριέλ εγκατέλειψε την αποστολή. Ο Ελκάνο όμως, κατάφερε να σωθεί. Τα υπόλοιπα τέσσερα πλοία, εισίλθαν στον πορθμό, στις 24 Ιανουαρίου του 1526. Όταν βγήκαν στον Ειρηνικό, το πλοίο Σαν Λέσμες στο οποίο πλοίαρχος ήταν ο Φρανθίσκο δε Όθες, παρασύρθηκε νοτιότερα ώστε να παρατηρήσει το τέλος των ακτών της Γης του Πυρός, ανακαλύπτοντας ένα νοτιότερο θαλάσσιο πέρασμα (το Πέρασμα του Ντρέικ), χωρίς όμως να το επιβεβαιώσει διαπλέοντας το αφού άλλαξε την πορεία του και κατευθύνθηκε βόρεια για να βρει τα υπόλοιπα πλοία που είχαν καταφύγει στις ακτές της Χιλής για να επισκευάσουν τις ζημιές τους.

   Οι συνεχόμενες καταιγίδες, καθήλωσαν τα πλοία στις ακτές μέχρι τις 26 Μαΐου όπου ο στόλος αναχώρησε για τον διάπλου του Ειρηνικού Ωκεανού. Μία εβδομάδα μετά, τα πλοία έπεσαν σε μία ακόμη καταιγίδα ώστε να χάσουν την μεταξύ τους επαφή και να πλεύσουν χωριστά. Το πλοίο Σαντιάγο, ακολούθησε βόρεια κατεύθυνση ώστε στις 25 Ιουλίου του 1526 να φτάσει στις ακτές του Μεξικό, έχοντας γίνει το πρώτο πλοίο που φτάνει από την Ευρώπη στις δυτικές ακτές της Κεντρικής Αμερικής. Το πλοίο Σάντα Μαρία δελ Παράλ, κατάφερε να διαπλεύσει τον Ειρηνικό και να φτάσει μέχρι το νησί Σουλαουέσι της σημερινής Ινδονησίας όπου και ξέσπασε ανταρσία με αποτέλεσμα να δολοφονηθεί ο Καπετάνιος. Οι αντάρτες, συνέχισαν με το πλοίο και έφτασαν σε ένα από τα νησιά των Φιλιππίνων οπού πολλοί σκοτώθηκαν και κάποιοι αιχμαλωτίστηκαν από τους ιθαγενείς. Τον Φεβρουάριο του 1528, ένα διερχόμενο Ισπανικό πλοίο βρήκε τέσσερις επιζώντες οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο νησί του Τιντόρε όπου και εκτελέστηκαν λόγω της συμμετοχής τους στην ανταρσία. Όσο για το πλοίο Σαν Λέσμες, τα ίχνη του χάθηκαν και από τότε, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν για την τύχη του. 

  Ο Λοαΐσα με τον Ελκάνο και το μοναδικό πλοίο της αποστολής που είχε απομείνει, συνέχισαν το ταξίδι τους δυτικά προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, ένα ταξίδι που η εξέλιξη του θα είναι εφιαλτική. Η τελευταία καταιγίδα, προξένησε και πάλι ζημιές στο πλοίο, με σημαντικότερη την εισροή ύδατος ώστε το πλήρωμα να είναι σε μια συνεχή και εξαντλητική εγρήγορση για την απάντληση της θάλασσας. Σύντομα, άρχισαν και οι θάνατοι από το σκορβούτο από το οποίο πέθανε και ο Λοαΐσα στις 30 Ιουλίου του 1526, με τον Ελκάνο να αναλαμβάνει την ηγεσία μέχρι να πεθάνει και εκείνος για τον ίδιο λόγο, πέντε μέρες μετά. Έχοντας πλέον απομείνει τριάντα άνδρες, την ηγεσία ανέλαβε ο Αλόνσο δε Σαλαθάρ. Ο αρχικός σκοπός του ταξιδιού για την δημιουργία αποικίας στα Νησιά των Μπαχαρικών, είχε πλέον μετατραπεί σε μία μάχη επιβίωσης. Στις 21 Αυγούστου, ο Σαλαθάρ, ανακάλυψε την ατόλη Μαλοελάπ ονομάζοντας την, Νησί του Αγίου Βαρθολομαίου έχοντας γίνει ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στην σημερινή νησιωτική χώρα των Νησιών Μάρσαλ. Βλέποντας πως λόγω του βάθους το πλοίο δεν μπορούσε να αγκυροβολήσει εκεί με ασφάλεια, απέφυγε να το διακινδυνέψει και συνέχισε δυτικότερα μέχρι που στις 4 Σεπτεμβρίου έφτασε στο νησί του Γκουάμ όπου και αγκυροβόλησε. Αμέσως, το πλοίο περικύκλωσαν δεκάδες κανό ιθαγενών. Καθώς οι Ισπανοί τους παρακολουθούσαν έντρομοι, ανάμεσα τους ξεχώρισε ένας άνθρωπος μεσογειακών χαρακτηριστικών ο οποίος τους χαιρέτησε στα Ισπανικά, εκπλήσσοντας το πλήρωμα. Ο άνθρωπος αυτός, ήταν ο Γκονζάλο δε Βίγο, ο οποίος ήταν πλήρωμα του πλοίου Τρινιτάδ το οποίο είχε εγκαταλειφθεί από τον Ελκάνο το 1521 κατά το ταξίδι του Μαγγελάνου και βρέθηκε εκεί κατά την προσπάθεια του να φτάσει στις Ισπανικές αποικίες της Αμερικής. Ο Βίγο, μαζί με τους ιθαγενείς, βοήθησαν του άνδρες της αποστολής να αναπληρώσουν τις προμήθειες τους και έφυγε μαζί τους. 

   Στις 10 Σεπτεμβρίου, ο Σαλαθάρ αναχώρησε από το Γκουάμ. Πέντε μέρες όμως μετά, υπέκυψε και εκείνος από το σκορβούτο. Την θέση του Σαλαθάρ, πήρε ο Μαρτίν Ίνιγεθ δε Θαρκιθάνο μετά από ψηφοφορία αφού την θέση διεκδίκησε και άλλος ένας. Ο Θαρκιθάνο, συνέχισε το ταξίδι πλέοντας δυτικά μέχρι που στις 6 Οκτωβρίου, έφτασε στο νησί Μιντανάο των Φιλιππίνων. Εκεί, ήρθε σε επαφή με τους ιθαγενείς, καταφέρνοντας να εφοδιάσει το πλοίο με άφθονες προμήθειες. Καθώς όμως οι σχέσεις με τους ιθαγενείς άρχισαν να χαλάνε,  μετά από εννιά μέρες απέπλευσε από το Μιντανάο, με προορισμό το νησί Σεμπού. Οι αντίθετοι άνεμοι όμως τον εμπόδισαν ώστε να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί προς τις Μολούκες. Μετά από μια περιπλάνηση στα νησιά, την 1η Ιανουαρίου του 1527 έφτασε στο νησί Τιντόρε από το οποίο ο Ελκάνο, έξι χρόνια πριν, είχε θερμή υποδοχή από τον Σουλτάνο φορτώνοντας το πρώτο φορτίο μπαχαρικών που έφτασε στην Ισπανία. Το Τιντόρε όμως, βρισκόταν σε συνεχή έχθρα με το απέναντι νησί του Τερνάτε στο οποίο είχαν δημιουργήσει αποικία οι Πορτογάλοι. Καθώς είχε ήδη αρχίσει η διαμάχη μεταξύ των Ισπανών και των Πορτογάλων για τα νησιά των Μπαχαρικών, οι Πορτογάλοι προσπάθησαν να αιχμαλωτίσουν το Ισπανικό πλοίο, συναντώντας την σθεναρή αντίσταση των Ισπανών με την βοήθεια των ιθαγενών. Στις 11 Ιουλίου του 1527, οι Πορτογάλοι, κατά την διάρκεια μιας εκεχειρίας, κατάφεραν να δηλητηριάσουν θανάσιμα τον Θαρκιθάνο. Οι Ισπανοί συνέχισαν να αντιστέκονται. Στις 30 Μαρτίου του 1528 στο Τιντόρε έφτασε το Ισπανικό πλοίο Φλόριδα το οποίο είχε ξεκινήσει από το Μεξικό προς αναζήτηση των πλοίων του Λοαΐσα, ενισχύοντας την Ισπανική οχύρωση του νησιού με περισσότερους άνδρες πριν αναχωρήσει για το Μεξικό λίγες μέρες μετά.  

   Οι Πορτογάλοι, αφού είχαν καταστρέψει το τελευταίο πλοίο του Λοαΐσα με κανονιοβολισμούς, κατέλαβαν τελικά το νησί αιχμαλωτίζοντας τους Ισπανούς. Οι άνδρες της αποστολής του Λοαΐσα, μεταφέρθηκαν στην Γκόα όπου έμειναν φυλακισμένοι. Αφού υπογράφηκε η Συνθήκη της Σαραγόσας το 1529 μεταξύ των Ισπανών και των Πορτογάλων όπου οι Πορτογάλοι παραχώρησαν τις Φιλιππίνες στους Ισπανούς διατηρώντας τα υπόλοιπα νησιά, οι αιχμάλωτοι μεταφέρθηκαν στην Λισσαβόνα το 1536 από όπου και αφέθηκαν ελεύθεροι. Από τους τετρακόσους πενήντα που ακολούθησαν την αποστολή του Λοαΐσα, επέζησαν μόλις είκοσι τέσσερις. 

greatnavigators

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ