Η σεξουαλική κακοποίηση δεν είναι γένους θηλυκού (Μέρος 1ο)

Ο βιασμός έχει λάβει ιδιαίτερα υψηλή δημοσιότητα ως ένα πρόβλημα γένους θηλυκού. Ο φεμινιστικός χρωματισμός του, δυστυχώς έχει ως συνέπεια να αγνοούνται οι εμπειρίες σεξουαλικής κακοποίησης των ανδρών.

Σε μια προσπάθεια μου  να συγκεντρώσω σχετική βιβλιογραφία όσον αφορά τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό φύλο σε σχέση με το βιασμό ή τη σεξουαλική κακοποίηση γενικά, ανακάλυψα πως τα αποτελέσματα που εμφανίζονται στη μηχανή αναζήτησης για την ανδρική σεξουαλική κακοποίηση είναι λιγότερο από τα μισά σε σχέση με αυτά που αφορούν στη γυναικεία.

Το γεγονός αυτό υπήρξε καθοριστικό στην απόφαση μου να ασχοληθώ περαιτέρω με το ζήτημα, γράφοντας ένα άρθρο με σκοπό να παρουσιάσω διάφορα ζητήματα που αφορούν στους άνδρες ως θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Ακόμη, η βιβλιογραφία υποδεικνύει την ανάγκη συμβουλευτικής θεραπείας ειδικά προσαρμοσμένης στις ανάγκες των ανδρών. Το παρόν κείμενο συζητά τον επιπολασμό, τα διαφορετικά είδη δράστη αλλά και θύματος, καθώς και την ευθύνη που χρεώνεται πολλές φορές το ίδιο το θύμα για την εγκληματική πράξη.

Επιπολασμός Σεξουαλικής Κακοποίησης

Στατιστικοί πίνακες αποδεικνύουν ότι η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο του σύγχρονου κόσμου. Παραδείγματος χάριν, εκτιμάται ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν ετησίως 78.000 θύματα βιασμού ή απόπειρας βιασμού, 9.000 εκ των οποίων θεωρείται πως είναι άνδρες. Ωστόσο, το πρόβλημα που προκύπτει με τα σεξουαλικά εγκλήματα είναι το χαμηλό ποσοστό αναφοράς τους στις αρχές.

Έρευνες εισηγούνται πως το γεγονός αυτό είναι ιδιαιτέρως πιο έντονο όταν το έγκλημα αφορά σ’ ένα αρσενικό θύμα. Παρόλα αυτά η παράλειψη αναφοράς ενός περιστατικού βιασμού πολύ συχνά οδηγεί σε λανθασμένες απόψεις καθώς και σε παρεξηγήσεις όχι μόνο ανάμεσα στα θύματα, αλλά και στο πλαίσιο της κοινωνίας στην οποία ζουν. Με αυτό τον τρόπο, το κοινωνικό πλαίσιο καταλήγει να κατασκευάζει στερεότυπα, όπως το κλασικό «οι άνδρες δεν βιάζονται». Ως αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, τα αρσενικά θύματα σπανίως αναφέρονται από τον τύπο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ αντίστοιχα οι υπηρεσίες που εξειδικεύονται στην θεραπεία ανδρών που έχουν επιβιώσει μίας σεξουαλικής επίθεσης αν όχι εκλείπουν, ας αναφέρουμε πως απλώς βρίσκονται σε έλλειψη.

Δράστες και Θύματα

Ο ανδρικός βιασμός είναι δυνατό να διαπραχθεί και από τα δύο φύλα μολονότι λίγες είναι οι αναφορές στις γυναίκες-δράστες. Το ευρύ κοινό, αλλά και ένας μεγάλος αριθμός ψυχολόγων και άλλων ειδικών ψυχικής υγείας και εγκληματολογίας, δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη σεξουαλικής κακοποίησης εκ μέρους μίας γυναίκας προς έναν άνδρα. Παρόλα αυτά, είναι κάτι που συμβαίνει!

Σύμφωνα με τους μύθους του βιασμού, οι γυναίκες θεωρούνται από τη φύση τους κοινωνικά παθητικές ενώ αντίθετα, οι άνδρες αναγνωρίζονται ως μυητές της σεξουαλικότητας. Ως εκ τούτου, είναι αρκετά δύσκολο να φανταστούμε μια κυρίαρχη σεξουαλικά γυναίκα να εξαναγκάζει έναν απρόθυμο άνδρα να κάνει σεξ. Ακόμη πιο δύσκολο να φανταστούμε πως ένας άνδρας θα έλεγε όχι στο σεξ, εφόσον κάτι τέτοιο πρόεκυπτε. Κομμάτι του ίδιου μύθου αναδεικνύει πως η σεξουαλική κακοποίηση είναι περισσότερο σοβαρή για μια γυναίκα παρά για έναν άνδρα. Τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει.

Υπάρχει μια πληθώρα καταγεγραμμένων περιπτώσεων κατά τις οποίες παρά τη σεξουαλική τους διέγερση κατά τη διάρκεια της παρενόχλησης, τα θύματα αργότερα παραδέχτηκαν αισθήματα φόβου αλλά και αηδίας τόσο κατά τη διάρκεια όσο και έπειτα του βιασμού. Παρόλα αυτά, η κοινωνία ακόμη θεωρεί πως οι άνδρες στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν προκαλέσει την επίθεση είτε έχουν αισθανθεί ηδονή κατά τη διάρκεια της. 

Ποίκιλες έρευνες οι οποίες εστιάζουν στους δράστες του ανδρικού βιασμού έχουν δείξει πως τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες δράστες μπορεί να είναι ετεροφυλόφιλοι είτε ομοφυλόφιλοι. Έρευνες επίσης προτείνουν πως οι ομοφυλόφιλοι και αμφιφυλόφιλοι άνδρες βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο βιασμού εξαιτίας δύο βασικών λόγων.

Πρώτον, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος σεξουαλικής κακοποίησης από γνωριμίες αλλά και κατά τη διάρκεια κάποιας σεξουαλικής σχέσης με άλλον άνδρα. Επιπλέον, η δεύτερη αιτία βασίζεται στην σύγχρονη τάση της σεξουαλικής κακοποίησης γκέι ή αμφιφυλόφιλων ανδρών ως αποτέλεσμα της ομοφοβίας. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι άνδρες δράστες σπάνια βιάζουν για λόγους σεξουαλικής ικανοποίησης. Αντίθετα, η λογική τους αιτιολογία για την πράξη τους σχετίζεται σε πρωταρχικά με την ανάγκη για εξουσία, επικράτηση  και έλεγχο του θύματος μέσω της ταπείνωσης του.

Η σεξουαλική κακοποίηση δεν είναι γένους θηλυκού – Μέρος 2ο

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

1. Davies, M. (2002). Male sexual assault victims: A selective review of the literature and implications for support services. Aggressive and Violent Behavior, 7, 203–214.

2. Hodge, S., & Canter, D. (1998). Victims and perpetrators of male sexual assault. Journal of Interpersonal Violence, 3 (2), 222-239.

3. Wakelin, A., & Long, K. M. (2003). Effects of victim gender and sexuality on attributions of blame to rape victims. Sex Roles, 49, 477−487.

4.Anderson, C. L. (1982). Males as sexual assault victims: multiple levels of trauma. Journal of Homosexuality, 7, 145–162.

Αρθρογράφος: Λυδία Μυλωνάκη

Ψυχολόγος - MSc Forensic Mental Health.
Απόφοιτος του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

e-psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ