O υβριδικός πόλεμος της Γερμανίας προς τη Ρωσία

Γράφει ο Πολυδεύκης

Ειδικός Συνεργάτης του Geopolitics & Daily News

Όπως έχει αναφερθεί ξανά στο παρελθόν η Λευκορωσία αποτελεί ένα νέο σημείο τριβής για τη Ρωσία με τις υποψίες περί δημιουργίας ενός νέου «ουκρανικού» επεισοδίου για τη Μόσχα να ενισχύουν τις πιθανότητες επιβεβαίωσης τους. Πλέον οι διμερείς σχέσεις Μόσχας και Minsk φαίνεται πως περνούν σε μία νέα καμπή, καθώς η Ρωσία επέβαλε απαγόρευση στην προμήθεια βοείου κρέατος και υποπροϊόντων από τη Λευκορωσία. Ο Λευκορώσος ηγέτης, Α. LUKASHENKO, ζήτησε εξηγήσεις και παροχή αξιόπιστων αποδείξεων για τους λόγους της απόφασης, ενώ η ρωσική πλευρό ισχυρίζεται πως τα προϊόντα είτε έχουν άλλη προέλευση είτε πέρασαν από Ουκρανία, αλλά και ευρωπαϊκά κράτη, εναντίον των οποίων ισχύουν κυρώσεις.

Η Ρωσία προβάλει ως δικαιολογία τους άκρως αυστηρούς ελέγχους και τα κριτήρια υγειονομικής εποπτείας σε τρόφιμα και εισαγωγές αγαθών, που εφαρμόζονται στην χώρα. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι διαφορετική, αφού η συνεχιζόµενη αλληθωρίζουσα πολιτική του LUKASHENKO, μεταξύ Δύσης και Μόσχας, οδηγεί την τελευταία σε κινήσεις υπενθύμισης των οικονομικών συνεπειών που θα έχει μία ενδεχόμενη εμβάθυνση των σχέσεων Λευκορωσίας και Ευρώπης.

Ο λευκορώσος Πρόεδρος προέβη άμεσα σε δηλώσεις στις οποίες επεσήμανε τη βαθιά φιλία του με τον ΡUΤΙΝ, ασκώντας παράλληλα δριμεία κριτική για τη συμπεριφορά των Ρώσων, από τη στιγµή που η χώρα του δεν είναι σαν την αντιρωσική Ουκρανία και δεν επιδιώκει ένταξη στο ΝΑΤΟ, ώστε να τιμωρείται με τέτοιον τρόπο. Για τον ίδιο οι αιτίες διατάραξης των διμερών σχέσεων οφείλονται στην έλλειψη ικανών ανταλλαγμάτων από πλευράς της χώρας του προς τη Μόσχα, η οποία συμπεριφέρεται με κριτήριο τo όφελος και όχι τις παραδοσιακές καλές σχέσεις. Μάλιστα, έκανε λόγο για ανισότητα και οικονομικές απώλειες πολλών δις, ενώ αναφέρθηκε και στην παλαιότερη αποτυχημένη- Συµφωνία του 2015 για τη δημιουργία ρωσικής αεροπορικής Βάσης στη χώρα του.

Ρωσικές κυρώσεις vs Δυτικές κυρώσεις

Ουσιαστικά η Ρωσία δείχνει πως πέρασε ένα σημαντικό μήνυμα στον λευκορώσο Πρόεδρο, ο οποίος κινήθηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα με γνώμονα τις οικονομικές επιπτώσεις των κυρώσεων από τη Δύση για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ξεχνώντας παράλληλα πως και η Μόσχα μπορεί να εφαρμόσει ένα ανάλογο διπλωματικό χαρτί. Τα κέρδη της Λευκορωσίας από την εξέλιξη αμυντικών προγραμμάτων από κοινού με την Ουκρανία ή από τις πωλήσεις όπλων σε σύριους «μετριοπαθείς» αντικαθεστωτικούς μπορεί να είναι αρκετά λιγότερα από τις απώλειες που η χώρα θα υποστεί από οικονοµικές κυρώσεις της Ρωσίας εναντίον της.

Η φιλοδυτική προσέγγιση του LUKASHENKO στην εξωτερική του πολιτική δεν έχει φέρει στα ταμεία του κράτους τα πολυπόθητα κεφάλαια και τις επενδύσεις, πέραν των δεσµεύσεων για χρήματα που σκοπεύουν να διαθέσουν διεθνείς οργανισμοί προκειμένου να κατασκευασθούν κατάλληλα -και σύμφωνα µε τα διεθνή πρότυπα- κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Στη ρητορική του ηγέτη της Λευκορωσίας εντοπίζονται τακτικές παλαιότερων πολιτικών µικρών κρατών που επίσης είχαν επιλέξει την ανοικτή αμφισβήτηση της Μόσχας, προκειμένου να αλλάξουν την περιφερειακή ισορροπία και να αναλάβουν ισχυρό ρόλο απέναντι στις μεγάλες Δυνάμεις, επιδεικνύοντας συγκεκριμένες στρατηγικές.

Επιπρόσθετα στα ανωτέρω ήρθε και η απόφαση του Μινσκ για µείωση στην προμήθεια ρωσικού πετρελαίου, μετά την αύξηση (01/02/17) από τη Λευκορωσία στις τιμές για τη μεταφορά του καυσίμου από το έδαφός της. Οι δύο πλευρές αδυνατούν να επιλύσουν τη μεταξύ τους μακροχρόνια διαμάχη για τα ενεργειακά και την καταβολή οφειλών από την πλευρά του Minsk, το οποίο, ως γνωστόν, επεδίωκε διακαώς ειδικά προνόμια, οικονοµικές διευκολύνσεις και εύνοια, επικαλούμενο µάλιστα πολύ συχνά τον ρόλο του στη διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης.

Η Μόσχα διατηρεί εδώ και καιρό την υποψία πως το Minsk επωφελείται διπλά από τις διεθνείς κυρώσεις, τόσο από εκείνες εναντίον της Ρωσίας όσο και τις ρωσικές κατά δυτικών χωρών. Υπενθυμίζεται δε, ότι πρόσφατα ο ρωσικός Τύπος επικεντρώθηκε στις αποφάσεις της πάλαι ποτέ συμµάχου Λευκορωσίας να καταργήσει τις θεωρήσεις εισόδου για πολίτες και υπηκόους 80 κρατών (όλα τα μέλη της Ε.Ε., ΗΠΑ, Βραζιλία και Ιαπωνία), προκαλώντας ανησυχία στη Μόσχα για παράνοµες εισόδους αλλοδαπών από τρίτες χώρες, με συνέπεια την επέκταση σε τρεις τομείς του ελέγχου στην παραμεθόρια ζώνη των συνόρων για άτοµα, οχήματα, μεταφορές, κ.ά., παρά τη μεταξύ τους ειδική Συμφωνία στο πλαίσιο της Τελωνειακής Ένωσης. Παράλληλα, ενισχύεται το ενδεχόμενο, το Minsk να εγκαταλείψει τις συμμαχίες του με τη Ρωσία, όπως για παράδειγμα την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EurAsEC) και τον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO). Δεν είναι τυχαίο πως τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Λευκορώσος Πρόεδρος δεν μετέβη στην Αγία Πετρούπολη για τη Σύνοδο Κορυφής του ανωτέρω οργανισμού.

Δυτική προστασία vs ρωσική προστασία
H Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας «COLLECTIVE SECURITY TREATY ORGANISATION» (CSTO) υπογράφηκε το 1992 από την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Σοβιετικών Κρατών. Η νέα Συνθήκη είχε ως σκοπό να ενθαρρύνει και να διευκολύνει τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών. Επίθεση εναντίον μέλους θα σήμαινε επίθεση εναντίον του συνόλου των χωρών που απαρτίζουν την Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας. Κατά τα δύο πρώτα έτη η Συμμαχία είχε στους κόλπους της τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, τη Γεωργία, την Αρμενία το Καζαχστάν, την Κιργιζία το Ουζμπεκιστάν και το Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο το 1999, τρία από το παραπάνω µέλη, το Ουζμπεκιστάν, η Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν αποχώρησαν από την Οργάνωση και ξεκίνησαν σταδιακά να απομακρύνονται και από τη Ρωσία.

Επιπλέον η Μόσχα χρησιμοποιούσε την «CSTO» ως όχημα άσκησης επιρροής στις γειτονικές χώρες. Η Ρωσία, επιδιώκοντας να οικοδομήσει την εικόνα της ως υπερδύναµη, άρχισε να παρουσιάζει την «CSTO» ως το αντίπαλο δέος του ΝΑΤΟ, οργανώνοντας παράλληλα όλο και περισσότερες στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ των χωρών μελών, ενώ η δημιουργία της Δύναμης Ταχείας Κρούσης «COLLECTIVE RAPID REACTION FORCE», το 2009, ενίσχυσε σημαντικά την εικόνα της Οργάνωσης σε διεθνές επίπεδο.

Οι τελευταία κίνηση της Λευκορωσίας ήρθε απλά να προστεθεί σε µια σειρά γεγονότων που εξέθεσε την αδυναμία και τα όρια δράσης της «CSTO», ως στρατιωτική συμμαχία. Το 2010 εθνικές συγκρούσεις ξέσπασαν ανάμεσα σε Ουζμπέκους και Κιργίζιους στο Νότιο Κιργιστάν. Το Bishkek (πρωτεύουσα της Κιργιζίας) ζήτησε από τα υπόλοιπα μέλη της οργάνωσης να διαμεσολαβήσουν. Ο επικεφαλής της «CSTO» Στγός Ν. BORDYUZHA -που ενεργεί ως όργανο της Μόσχας- αρνήθηκε με το επιχείρηµα ότι πρόκειται για εσωτερικές υποθέσεις των δύο χωρών.

Παρομοίως, δύο έτη αργότερα, αρνήθηκε στον Λευκορώσο Πρόεδρο, ALEKSANDER LUKASHENKO, επέμβαση της «CSTO» στις συγκρούσεις ανάμεσα στους αντάρτες και τις δυνάμεις του στρατού στην ανατολική περιοχή Tajik στο Gorno-Badakhshan. H απροθυμία της Οργάνωσης να διαμεσολαβήσει σε Κιργιστάν και Τατζικιστάν εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την πραγματική αποστολή και τις δυνατότητες της «CSTO». H οργάνωση επιπλέον δέχεται µεγάλη πίεση στη διαμάχη της Ρωσίας με τη Δύση, από τις αρχές του 2014. Η Μόσχα αρχικά ενεπλάκη στην Ουκρανία και ακολούθως στη συριακή διαμάχη. Εν τω μεταξύ, τα Ευρασιατικά κράτη - συμπεριλαμβανομένων των μελών του «CSTO» Λευκορωσίας και Αρμενίας - άρχισαν να επαναξιολογούν τις σχέσεις τους με τη Δύση, καθώς το Κίεβο άλλαξε τον προσανατολισµό της εξωτερικής του πολιτικής, μακριά από τη Ρωσία.

Αν και η Μόσχα συνεχίζει να ηγείται των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων με τα υπόλοιπα κράτη µέλη της «CSTO», η οργάνωση έχει υποστεί και συνεχίζει να υπόκειται καίρια πλήγµατα και σημαντικές διασπάσεις. Αυτό από µόνο του δείχνει πως η Μόσχα απέχει αρκετά από το να χαρακτηριστεί ισοδύναμο αντίπαλο δέος προς τη Δύση η οποία διαθέτει μία πολύ πιο ισχυρή συμμαχία, έναντι της ρωσικής «CSTO».

Η όλη ένταση λοιπόν στις σχέσεις Ρωσίας και Λευκορωσίας διαφαίνεται πως οφείλεται στη γενικότερη μείωση των ρωσικών δαπανών και στα προβλήματα της ρωσικής οικονομίας, γεγονός που οδηγεί σε πολιτικοποίηση των οικονομικών προβλημάτων και δυσχερειών. Φυσικά αυτό από μόνο του δεν αρκεί για την «επανάσταση» των χωρών που ανήκουν στη ρωσική σφαίρα επιρροής, αφού απαιτείται και η ανάλογη στήριξη από το αντίπαλο δέος που θα παράσχει προστασία στον «αποστάτη», όπως συνέβη και στην περίπτωση της Ουκρανίας. Αν και πολλοί μπορούν να πουν πως οι ΗΠΑ είναι αυτές που σκανδαλίζουν τις εν λόγω χώρες σε αμφισβήτηση της Μόσχας, θα προτιμούσα να αποκαλέσω τον πόλο προέλευσης αυτών των πολιτικών με το γενικότερο όρο της Δύσης.

Η αλλαγή στην πολιτική κατάσταση των ΗΠΑ δείχνει πως παρά τα όσα μέχρι πρότινος γνωρίζαμε η αμερικανική πολιτική δεν είναι ενιαία. Αντιθέτως το νεοφιλελεύθερο lobby, το οποίο εκπροσωπεί ο πρώην Πρόεδρος Obama και οι Clinton, φροντίζει να προωθεί μία ιδιότυπη ατζέντα πολιτικής, η οποία μπορεί και να διαφέρει από αυτή του αμερικανού Προέδρου. Άλλωστε το τελευταίο ταξίδι Obama στη Γερμανία ήταν μία τελετή παράδοσης παραλαβής της ηγεσίας των νεοφιλελευθέρων στην γερμανίδα Καγκελάριο, που αποτελεί την πιο ηγετική φυσιογνωμία του εν λόγω πολιτικού χώρου.

Ο αντικαταστάτης των αμερικάνων νεοφιλελεύθερων

Το γεγονός πως οι ΗΠΑ, πλέον, διαφοροποιούνται από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του Βερολίνου διαφαίνεται, πέραν από την επιβολή προστίμων προς ευρωπαϊκές βιομηχανίες, και από τις τελευταίες δηλώσεις του κεντρικού οικονομικού συμβούλου του Αμερικανού Προέδρου D. TRUMP, PETER NAVARRO, o οποίος δήλωσε ότι η Γερμανία, ως οικονομική Δύναμη της Ευρωζώνης, εκμεταλλεύεται το επιτόκιο συναλλαγών και δανεισμού για ιδία οικονομικά και εμπορικά οφέλη.

Το ευρωπαϊκό κοινό νόμισμα είναι πλέον του δέοντος υποτιμηµένο, κάτι το οποίο αποδεικνύεται αληθινό για τη γερμανική οικονομία αλλά όχι και για το σύνολο της Ευρωζώνης. Αυτό προκύπτει ακόμα και από τις δηλώσεις του γερμανού ΥΠΟΙΚ WOLFGANG SCHAEUBLE πως το κοινό νόμισμα θα μπορούσε να είναι λίγο δυνατότερο για τη Γερμανία. Το ΕΥΡΩ βρίσκεται κάτω από τις περισσότερες εκτιμήσεις μιας δίκαιης ισοτιμίας, με τους γερµανούς εξαγωγείς να απολαμβάνουν τα μεγαλύτερα οφέλη. Αυτό σηµαίνει πως η γερμανική οικονομία αποκτά τη δυνατότητα, σταδιακά, να χρησιµοποιήσει την οικονομική της ισχύ για τον περιορισµό της ρωσικής σφαίρας επιρροής και την προώθηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και οικονομικής ατζέντας.

Η Λευκορωσία στη γερμανική σφαίρα επιρροής

Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να λάβουµε υπόψη πως τελευταία η Λευκορωσία προσεγγίστηκε από την Ευρώπη και όχι από τις ΗΠΑ. Ενώ το εμπόριο όπλων και οι κοινές συμφωνίες με την Ουκρανία προωθήθηκαν από την Ουάσινγκτον επί προεδρίας Obama, η αλλαγή σκυτάλης στον Λευκό Οίκο ενείχε τον κίνδυνο απώλειας της δυτικής επιρροής στο Μινσκ, το οποίο αναζητεί οικονομικό διέξοδο στην κρίση του. Σε αυτό το σηµείο η απροθυμία του αμερικανού Προέδρου να εμπλακεί επηρεάζοντας τη Λευκορωσία με δολάρια, αντικαταστάθηκε με την εμπλοκή της Γερμανίας, μέσω μίας συμφωνίας για την επίλυση του ευρωπαϊκού μεταναστευτικού προβλήµατος, δια μέσω Μινσκ.



Όπως γίνεται αντιληπτό η Ρωσία αναμένεται να αντιμετωπίσει αυξημένες πιέσεις σε όλη την περιφέρειά της, με τη χρήση αυτή τη φορά της ευρωπαϊκής και κυρίως γερμανικής οικονομικής δύναμης. Η ανάδειξη της «υπερκοινωνίας» της Ευρώπης ή αλλιώς γνωστή ως δυτική κουλτούρα μετακομίζει πλέον στο Βερολίνο, αφού η Ουάσινγκτον κατηγορείται ανοιχτά για καταπάτηση ανθρωπίνων ελευθεριών. Η οικονομική ισχύς και η επιρροή της δυτικής κουλτούρας σε Διεθνείς Οργανισμούς αναμένεται να παρασύρει χώρες όπως η Λευκορωσία στη δημιουργία ενός μπλοκ περιορισμού (δόγμα Cordon Sanitaire) της ρωσικής σφαίρας επιρροής προκειμένου η Γερμανία ως προτεκτοράτο του νεοφιλελευθερισμού να βρει για άλλη μία φορά μετά την εποχή του μεσοπολέμου τον απαραίτητο ζωτικό χώρο που αναζητά.

geopolitics

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ