Κοινωνικά κατασκευασμένος ανδρισμός

Αναρωτιέμαι, άραγε πόσες γενιές αντρών δεν ανατράφηκαν με το κλισέ: «οι άνδρες δεν κλαίνε, μονάχα δακρύζουν…»; Η ευαισθησία, η συμπόνια, η εκδήλωση των συναισθημάτων, αυτά, δηλαδή,  που για ένα κορίτσι είναι χάρισμα, ανέκαθεν στο αγόρι θεωρούνταν ελαττώματα και κυρίως «ξένα» και «παράταιρα».

Όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, αυτή η πανοπλία του αγέρωχου και ανάλγητου άνδρα περνά από πατέρα σε γιο, αλλά το χειρότερο δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι ένας άντρας, ακόμα κι αν υποφέρει πολύ, δύσκολα θα ζητήσει βοήθεια, διότι ο δυνατός, αρρενωπός ρόλος που του επιβάλλει η κοινωνία έρχεται σε αντίθεση με την έκκληση για βοήθεια, η οποία φανερώνει αδυναμία. 

Από νήπια κιόλας τα παιδιά μαθαίνουν να υποδύονται «παιχνίδια ρόλων»: Τα κορίτσια ταΐζουν την κούκλα τους, μιμούμενα τη μαμά που ταΐζει το μωρό, ενώ τα αγόρια μαστορεύουν όπως κάνει ο μπαμπάς τους. Αν, όμως, ένα αγόρι δει το ανδρικό του πρότυπο (τον πατέρα) να ταΐζει το αδερφάκι του, θα κάνει το ίδιο. Πολλοί γονείς τρομοκρατούνται, όταν βλέπουν ένα αγοράκι να πειραματίζεται με «κοριτσίστικες» συνήθειες, επιλογές και συμπεριφορές. Όπως το κορίτσι παίρνει ένα ρόλο «αγορίστικο» για να νιώσει περισσότερη δύναμη και εξουσία, έτσι και ένα αγόρι μπορεί να πάρει ένα ρόλο «κοριτσίστικο».

Αν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε ή να απαγορεύσουμε τους πειραματισμούς του, θα είναι σαν να του απαγορεύουμε να εκφραστεί, να κατανοήσει το ίδιο του το «είναι». Ας μην ξεχνάμε πως η ευαισθησία δεν είναι αδυναμία, αλλά χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης. Κι έπειτα, ας μην ξεχνάμε ότι : «τα δάκρυα των ανθρώπων έχουν καθαρτική σημασία! Τόσο για τα ίδια τα μάτια, όσο και για την ψυχή.» Γι' αυτό μην τα αντιμετωπίζετε ως αποκλειστικά γυναικείο προνόμιο. Έχουν και τα δύο φύλα ανάγκη από αυτά.

«Μην είσαι μαμάκιας» 

Πρόκειται για ένα ακόμη κλισέ που χρησιμοποιούμε όλοι/ες βάσει έωλων και άτοπων εκ των ων ουκ άνευ αναπαραγόμενων κοινωνικών στερεότυπων. Σύμφωνα με τη γνωστή ψυχίατρο δρ. Ολιβιέ, τα αγόρια εκπαιδεύονται από μικρά να απογαλακτιστούν από τη μητέρα τους με ένα σχεδόν βίαιο τρόπο. Όλα τα παιδιά στο σχολείο κοροϊδεύουν ένα «μαμάκια», αλλά και σύσσωμη η κοινωνία κατηγορεί ένα αγόρι που «κρέμεται» από τη φούστα της μαμάς του. Έτσι οι άντρες, μαθαίνοντας πώς να αποσυνδεθούν από τη μητέρα τους, χάνουν παράλληλα την ικανότητα να εκφράζουν στοργή και αισθήματα αγάπης. Πιθανόν, λοιπόν, στις ενήλικες σχέσεις τους να ξαναζήσουν με τη σύντροφό τους, τα ευάλωτα συναισθήματα και το φόβο που βίωσαν στη μητρική σχέση. Τα αγόρια επιζητούν από τη μητέρα τους ασφάλεια, τρυφερότητα και στοργή. Καθώς μεγαλώνουν, ζητούν ακριβώς τα ίδια, αλλά ως ενήλικοι φοβούνται αυτή την εξάρτηση και την οικειότητα, γιατί απειλεί την αίσθηση αυτού που απέκτησαν παλεύοντας σκληρά στην προσπάθειά τους να γίνουν διαφορετικά και ανεξάρτητα όντα .

Τελικά, το να αποδείξει κανείς  ότι είναι «άντρας» ακόμα και σήμερα κοστίζει συχνά πολύ ακριβά. «Οι άντρες δεν κλαίνε», «Μην κάνεις σαν κοριτσάκι», «Μην είσαι μαμάκιας» κι άλλες ανάλογες εκφράσεις γαλουχούν τα αγόρια ακόμα και σήμερα. Τί είναι προτιμότερο, όμως, άνθρωποι με αυτοπεποίθηση και ψυχική ισορροπία ή φοβισμένα άτομα που κρύβουν το αληθινό τους πρόσωπο πίσω από τη μάσκα του δυνατού άντρα; Η ερώτηση ήταν ρητορική...

e-psychology

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ