Για τους μνηστήρες της Σπαρτιάτισσας Ωραίας Ελένης

Χαρά Νάστου

Η Τυνδαρίδα Ελένη, ήταν ξακουσμένη για την ομορφιά της. 

Όμοια με την Αφροδίτη την έλεγαν, κόρη καθώς του Δία λογίζονταν.
Μεταμορφωμένος σε Κύκνο ο βασιλιάς των Θεών τη μάνα της πλησίασε και έσμιξε μαζί της.
Η Λήδα γέννησε ένα αυγό κι η άφατη ομορφιά της Ελένης από εκεί επρόβαλε, για να θαμπώνει όλους.
Σε ηλικία γάμου σαν έφθασε, πολλοί άντρες εγκαταλείπουν την πόλη τους, ταίρι τους να κάνουν την Αργίτισα, την ομορφομαλλούσα κόρη, που:

«είχε το θώρι της χρυσής της Αφροδίτης κι είχε τη λάμψη και την ομορφιά πώχουν οι Χάριτες, του βασιλιά Τυνδάρεω μεσ’ στα λαμπρά ανάχτορα η κόρη η μαυρομάτα...»
(Ησίοδος Ηοίαι)

Στα δίδυμα τ’ αδέφια της, στον ιπποδαμαστή τον Κάστορα, στον αθλονίκη τον Πολυδεύκη, μηνύματα διαρκώς γαμπρών επιφανών φθάνουν, τάζοντας πλούτη που νους ανθρώπου δεν μπορεί να βάλει!.

Ήρθε κι ο Ατρείδης Αγαμέμνονας προξενητής αυτός για τον ΜΕΝΕΛΑΟ, τον αδελφό του.
Σύμφωνα με τον Ησίοδο(Ηοίαι)υποψηφιότητα γαμπρού έθεσε κι ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ:

«Κι απ’ την Ιθάκη την εζήτησεν η ιερή του Οδυσσέα η ύπαρξη, του γιου του Λαέρτη, που ξεσκόλισε την τέχνη στα λογής του νου παιγνίδια. Μα δώρα αυτός δεν έστελνε για την ορθόκορμη την κόρη’ είχε το φόβο στην ψυχή πως ο ξανθός Μενέλαος θα νικήση’ γιατί στα πλούτη όλους τους άλλους ξεπερνούσε Αχαιούς’»

Και οι προξενιές δεν σταματούν να έρχονται! 

Άντρες πολλοί θέλουν να γενούν της μαυρομάτας Ελένης, μη έχοντας δει το θώρι της, παρά έχοντας μόνο γι’ αυτό ακούσει.

«Κι απ΄τη Φυλάκη δυο τη ζήτησαν ξεχωριστά πρωτολεβέντες άντρες, ο γιος του Φυλακίδη Ίφικλου, ο ΠΟΔΑΡΚΗΣ, και ο ψηλοπερήφανος τ’ Άκτορα γιος, ο ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΣ’
κι οι δυο την προξενιά τους στέλνανε στο δώμα του Τυνδάρεω, του γιου του Οιβάλου, και δίνανε σωρό δωσίματα, γιατί ήτανε πολύ μεγάλη η φήμη της γυναίκας.
Κι απ’ την Αθήνα τη ζήτησε ο ΜΕΝΕΣΘΕΑΣ, ο γιος του Πετεού, κι έδινε ξαγοράσματα πολλά’ γιατί είχε τεχνικά δουλέματα σωρό, κι είχε χρυσάφι, τρίποδες, λεβέτια, όμορφα όλα,.......και μ’ αυτά δίνοντας όσο πιο πολλά, τον έσπρωχνε η ψυχή του, να ξαγοράσει ταίρι του, γιατί έλεε πως κανείς από τους ήρωες όλους δε ήτανε στα πλούτη και στα δώρα ανώτερός του.....»(Ησίοδος Ηοίαι)

Ο κατάλογος είναι μακρύς και όλον τον δημιούργησε η ίδια η ομορφιά, η φήμη της Ελένης, η ρίζα της η θεϊκή, που άναβε τον πόθο σε πολλούς, γρήγορα κι ανυπόμονα ταίρι τους να την κάμουν.
Ανάμεσά τους κι από τη Σαλαμίνα ο Αίαντας ο Τελαμώνιος, ο άψογος ο πολεμιστής, γυναίκα του τη ζητούσε:

« κι έδινε άξια γι’ αυτόν ξαγοράσματα, εξαίσια πράγματα’ γιατί υπόσχονταν πως τα στριφτόποδα και τα παχιά τα πρόβατα όλων που κατοικούνε στην Τροιζήνα και στην παραθαλάσσια την Επίδαυρο, και στο νησί την Αίγινα και στη Μάσητα και στα ισκιερά τα Μέγαρα, και στη φρυδάτη Κόρινθο, στην Ερμιόνη και την Ασίνη, λίγο πιο εδώ από τη θάλασσα χτισμένες, θα τα μαζέψει και θα τους τα δώσει, και το μπορούσε, τι τον στόλιζε το πιο μακρύ κοντάρι».
(Ησίοδος Ηοίαι)

Η οικονομική και η κοινωνική θέση του γαμπρού, μα και η αντρεία του, που υπόσχεται αβγάτεμα στα πλούτη, ήταν, φαίνεται, το μεγαλο δέλεαρ που έφερνε κοντύτερα στο «ναι» των συγγενών της νύφης....

Είμαστε σε μια εποχή που οι γαμπροί δίνουν, φερνή, προίκα , στην ξαγορά της νύφης!

Άλλα ήθη, άλλα έθιμα, άλλες εποχές...
Τα έθη άλλαξαν, αλλάξαν οι καιροί....

ΕΡΡΩΣΘΕ και ΧΑΙΡΕΣΘΕ, Μυθολόγοι!

ΠΗΓΗ: Ησίοδος «Ηοίαι», μετ. Π. Λεκατσά

The Mythologists 

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ