Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ;

Γράφει ο Νίκος Τοπούζης
 Συγγραφέας-Ιστορικός 



Στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν μονόδρομοι ή αδιέξοδα. Δεν υπάρχει αρχή ή τέλος. Όλα τα δεδομένα συνεχώς μεταβάλλονται. Συμμαχίες δημιουργούνται και διαλύονται εν ριπή οφθαλμού. Δεν υπάρχει φίλος ή εχθρός, μόνο συμφέροντα. Συμφέροντα και Ισχύς. Υπάρχουν όμως δεδομένες στιγμές υψηλού γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος. Στιγμές που αν κάποιο κράτος εκμεταλλευτεί, τότε η γεωπολιτική του ισχύς κορυφώνεται. Μια τέτοια στιγμή για την Ελλάδα ήταν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που την χάσαμε εξαιτίας της εγκληματικής εμφύλιας διαμάχης του 1945-49. Στην Ελλάδα του σήμερα έχει παρουσιαστεί μια παρόμοια ευκαιρία. Ο σημαντικότερος αντίπαλος του Ελληνισμού τα τελευταία χίλια χρόνια, η Τουρκία (με όλες τις διάφορες μορφές τις Ελλάδος και της Τουρκίας) βρίσκεται σε δεινή γεωπολιτική θέση. Η διαμάχη που ξεκίνησε ο νεοθωμανισμός των κ.κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου έχει φέρει την Άγκυρα σε τροχιά σύγκρουσης με μια πλειάδα γειτονικών κρατών. Αίγυπτος-Ισραήλ-Συρία-Ιράν-Αρμενία-Ρωσία έχουν βρει έναν κοινό εχθρό που κατοικοεδρεύει στην Άγκυρα. Οι σχεδιασμοί του κ.Νταβούτογλου περί στρατηγικού βάθους έχει καταστεί επίσημη Υψηλή Στρατηγική της Τουρκίας, μια στρατηγική που ταράζει τις ισορροπίες τις περιοχής. Έχω στο παρελθόν μιλήσει εκτενώς για την ανάγκη στρατηγικής σύμπλευσης με Ισραήλ αλλά και Αίγυπτο στην ανατολική Μεσόγειο. Έχω μιλήσει για τα οφέλη της προσέγγισης Δύσης-Ιράν, λόγω απομείωσης του στρατηγικού ρόλου της Άγκυρας για τις ΗΠΑ, μια προσέγγιση που δυστυχώς ακόμη δεν φρόντισε η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί. Ας μιλήσουμε όμως και για τον ισχυρότερο αντίπαλο της Τουρκίας στην παρούσα χρονική στιγμή, τη Ρωσία. 
Όπως γνωρίζουμε ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ισχυρότερος άνδρας στην Ευρασία κ.Βλαδίμηρος Πούτιν πρόκειται να επισκεφθεί την χώρα μας. Πριν αποκτήσουμε φρούδες ελπίδες ή δεν δώσουμε τη δέουσα σημασία στην επίσκεψη αυτή, ας δούμε κάποιες γεωπολιτικές παραμέτρους της εποχής μας:


Α) Το AMERICAN PIVOT TO ASIA. Η μεγαλύτερη γεωστρατηγική μετατόπιση ισχύος στην Ιστορία ανθρωπότητας που δυστυχώς (παρά την τόσο μεγάλη αρθρογραφία) οι ηγεσίες της Ελλάδος δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί-επεξεργαστεί-κατανοήσει. Η Κυβέρνηση του κ.Ομπάμα ανταποκρινόμενη θετικά στα αγωνιώδη αιτήματα σοβαρών think tank των ΗΠΑ, μεταφέρει το 60% των στρατηγικών πόρων της Υπερδύναμης στο θέατρο επιχειρήσεων Ασία-Ειρηνικός. Οι Αμερικανοί έχουν σωστά διαγνώσει πως η μοναδική χώρα που θα απειλήσει την κυριαρχία τους τις επόμενες δεκαετίες είναι η Κίνα και γι’αυτό έχουν ήδη ξεκινήσει την κολοσσιαία αυτή αναπροσαρμογή των δυνάμεων τους. Υπό το πρίσμα του PIVOT TO ASIA, μπορεί κάποιος να δει με πιο καθαρό μάτι την προσέγγιση με Ιράν αλλά και τη δυναμική Ρωσική παρέμβαση στη Συρία, που δεν είναι δυνατόν να λάμβανε χώρα χωρίς την συνεννόηση με τις ΗΠΑ. Η υπερδύναμη δεν θέλει πλέον να χαραμίζει στρατηγικούς πόρους στην περιοχή μας.

Β) Η παραδοσιακή γεωπολιτική αντιπαλότητα Ρωσίας-Τουρκίας. Λίγα έθνη στον πλανήτη έχουν αναμετρηθεί στρατιωτικά τόσες φορές όσο οι Ρώσοι με τους Τούρκους. Αυτό δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου «μίσους» ή «έχθρας». Τα γεωπολιτικά συμφέροντα των δύο αυτών δυνάμεων είναι σχεδόν πάντα συγκρουόμενα. Στη Μαύρη Θάλασσα, στον Καύκασο, στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή, σε όλα τα πεδία βρίσκονται σχεδόν πάντα στα αντίπαλα στρατόπεδα. Μοναδική εξαίρεση η σύμπραξη Λένιν-Κεμάλ, όπου η νεαρή Σοβιετική Ένωση βοήθησε καθοριστικά τους νεότουρκους να εκδιώξουν τα Ευρωπαϊκά στρατεύματα από την σημερινή επικράτεια της Τουρκίας εξολοθρεύοντας παράλληλα τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Μικράς Ασίας. Στις παρούσες στρατηγικές εξελίξεις, ακόμη μία αντιπαράθεση Ρωσίας-Τουρκίας βρίσκεται στο ζενίθ. Η προσπάθεια των Τούρκων να εγκαθιδρύσουν φιλικές ισλαμικές κυβερνήσεις σε Αίγυπτο και Συρία έχει εξοργίσει τους Ρώσους επιτελείς. Η συνεχής παροχή εκπαίδευσης και στήριξης της Άγκυρας στους τρομοκράτες της περιοχής του Καυκάσου και η σύμπλευση με οποιονδήποτε εκφράζει αντιρωσικές θέσεις, φέρνει την σύγκρουση ολοένα και πιο κοντά. 

Γ) Η προσωπικότητα του κ.Πούτιν. Έχουν γραφτεί πολλά για τον Πρόεδρο της Ρωσίας. Διαθέτει φανατικούς θαυμαστές αλλά και μισητούς εχθρούς. Με μια ψύχραιμη ματιά όμως θα δούμε πως αποτελεί τον πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της realpolitik στη διεθνή διπλωματία. Θα μπορούσε άνετα κάποιος να παραλληλίσει τις κινήσεις του με τα διδάγματα του Θουκυδίδη ή του Μακιαβέλι. Η ισχυρή του προσωπικότητα, ο πατριωτισμός του, οι σκληρότητα με την οποία εφαρμόζει το σχέδιο αναβιώσης του μεγαλείου της πάλαι ποτέ Ρωσικής Αυτοκρατορίας, θα φέρει πολύ σύντομα την χώρα του σε σύγκρουση (κάτι που πιστεύω έχει ήδη ξεκινήσει) με τους δύο παραδοσιακούς αντιπάλους: την Τουρκία και τη Γερμανία. Οι στρατηγικές του επιτυχίες στη Γεωργία, στην Ουκρανία και τη Συρία είναι μόνο η αρχή και κανείς δεν ξέρει ποιο είναι το επόμενο σχέδιο που έχει ήδη εγκριθεί στα επιτελεία της Μόσχας.

Δ) Η Γερμανική επικυριαρχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το όνειρο της Ευρώπης των Λαών έχει ήδη πεθάνει. Η ενοποίηση της Γερμανίας (μετά τον Γαλλό-Πρωσικό πόλεμο του 1870-71) έχει δημιουργήσει ένα κράτος στην καρδιά της Ευρώπης που υπερισχύει σε στρατηγικά μεγέθη έναντι των υπόλοιπων κρατών. Οι Γερμανοί δεν είναι κακοί, δεν είναι εχθροί ή φίλοι μας. Αν μας δίδαξε κάτι ο Πελοποννησιακός Πόλεμος είναι πως η συμμαχία μεταξύ δύο ανισοδύναμων κρατών, οδηγεί πάντα σε υποτέλεια του λιγότερο ισχυρού. Αυτό έχει συμβεί και στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την (τρίτη κατά σειρά) προσπάθεια της Γερμανίας να υπερισχύσει έναντι γεωπολιτικά λιγότερο ισχυρών παικτών. Ο μονόδρομος της ΕΟΚ, σε συνδυασμό με το Αμερικανικό Pivot to Asia, κατέληξε σε διπλωματικό αδιέξοδο για την πατρίδα μας. Αδύναμες ηγεσίες του παρελθόντος κοιτούσαν μόνο προς τις Βρυξέλλες (με εξαίρεση τις μάλλον σπασμωδικές κινήσεις του Α.Παπανδρέου προς τους Άραβες και του Κ.Καραμανλή προς τη Ρωσία), μη αξιοποιώντας τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδος. Η ολοκληρωτική προσήλωση προς την Ευρώπη έβλαψε την χώρα μας και αυτό το διαπιστώνουμε από την τραγική Οικονομική Κρίση που μαστίζει την ελληνική κοινωνία. Δεν διαθέτουμε κανένα διεθνές έρεισμα πλην της Ευρώπης (Γερμανίας) και όπως είναι φυσικό οι Ε.Ε προσπαθεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της από την Ελληνική κρίση.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε πως η Υψηλή Στρατηγικής της Ελλάδος πρέπει να απογαλακτιστεί από την Ε.Ε, και πως οι ΗΠΑ δεν είναι, δυστυχώς, πλέον διαθέσιμες. Μας μένουν τρεις επιλογές. Στρατηγική σύμπραξη με Ισραήλ και Αίγυπτο στην Ανατολική Μεσόγειο, Υψηλή Συνεννόηση με τα ορθόδοξα κράτη της Βαλκανικής χερσονήσου(Γεωθρησκεία) και στρατηγική συνεργασία με την Ρωσία του κ.Πούτιν. Στη σύμπραξη με Αίγυπτο και Ισραήλ είμαστε ο αδύνατος κρίκος της εξίσωσης, αφού υποκύπτουμε σε όλα τα αιτήματα της Τουρκίας Στα Βαλκάνια ακολουθούμε εντελώς λανθασμένη στρατηγική (μη καταδικάζοντας π.χ. την υποψηφιότητα του Κοσσόβου για ένταξη στην UNESCO) Με τη Ρωσία δεν έχουμε καμία σοβαρή επαφή για τα τεράστια γεωπολιτικά ζητήματα της περιοχής μας.

Εδώ να θυμίσω ένα απόσπασμα από το εξαιρετικό βιβλίο «Θεωρία του Πολέμου» του Παναγιώτη Κονδύλη :Μονάχα μια ισχυρή εθνικιστική και επεκτατική Ρωσία θα μπορούσε να αποτελέσει δραστικό φραγμό των τουρκικών φιλοδοξιών στα Βαλκάνια (όπου θα αναζωπυρώνονταν οι παλαιοί ρωσικοί δεσμοί με τη Σερβία και τη Βουλγαρία) και στην Ανατολή (όπου επίσης θα ενεργοποιούνταν ο παλαιός αντιτουρκικός άξονας Ρωσίας καί Ιράν).

Η παρούσα αλλά και οι επόμενες Κυβερνήσεις της Ελλάδος θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά, να μελετήσουν τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή μας, και να αναπροσαρμόσουν τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας μας. Ο απογαλακτισμός (όχι έξοδος φυσικά) από την Ε.Ε είναι ένα ρεαλιστικό ενδεχόμενο που θα πρέπει να μελετηθεί και να αξιολογηθεί. Μια στροφή σε συμμαχίες με γειτονικές, ισοδύναμες χώρες αλλά και μια σύμπραξη με Ρωσία είναι μέσα στα όρια του εφικτού, των διπλωματικών δυνατοτήτων της Ελλάδος.

Η επικείμενη επίσκεψη του κ.Πούτιν, στην παρούσα γεωστρατηγική συγκυρία, είναι μια τεράστια ευκαιρία για τον Ελληνισμό να αντιπαρατεθεί επιτυχώς στις νεοθωμανικές επιδιώξεις του κ.Νταβούτογλου. Είναι η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα; Όχι φυσικά. Με τις ραγδαίες εξελίξεις που θα ζήσουμε τα επόμενα χρόνια θα μας παρουσιαστούν πολλές παρόμοιες ευκαιρίες. Είναι όμως η τελευταία ευκαιρία για την παρούσα Ελληνική Κυβέρνηση; Ίσως....

geopolitics

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ