Κειμενο της συζητησης με τον δημοσιογράφο Ντανιελ Μερμε στην εκπομπη La-bas si j’ y suis του ραδιοφωνικου σταθμου France Inter , οπως δημοσιευτηκε στην Ελευθεροτυπια (20.7.1998) και στην Monde Diplomatique (Αυγουστος 1998).
Απ’ ολα τα χαρακτηριστικα του συγχρονου κοσμου – κρισεις, αντιφασεις, αντιθεσεις, τομες -, εκεινο που με εντυπωσιαζει περισσοτερο ειναι η ασημαντοτητα.
Ας παρουμε τη διαμαχη αναμεσα στη Δεξια και την Αριστερα. Στις ημερες μας εχει χασει το νοημα της. Οχι επειδη δεν υπαρχει υλικο, για να τροφοδοτηθει μια πολιτικη διαμαχη, και μαλιστα μια πολυ σοβαρη διαμαχη. Αλλα επειδη τοσο η Δεξια οσο και η Αριστερα, λιγο εως πολυ, λενε τα ιδια πραγματα.
Στη Γαλλια το 1983 οι Σοσιαλιστες ακολουθησαν καποια πολιτικη. Μετα, ηρθε η Δεξια με τον Μπαλλαντυρ και ακολουθησε την ιδια πολιτικη. Μετα, ξαναρθαν οι Σοσιαλιστες με τον Μπερεγκοβουα και συνεχισαν την ιδια πολιτικη. Μετα, ξανα η Δεξια με τον Μπαλλαντυρ και ξανα η ιδια πολιτικη. Μετα, ο Σιρακ κερδισε τις εκλογες λεγοντας «εγω θα κανω κατι αλλο» και, τελικα, εκανε κι αυτος τα ιδια.
Οι πολιτικοι ειναι ανισχυροι. Αυτο ειναι βεβαιο. Το μονο που μπορουν να κανουν ειναι να «πηγαινουν με το ρευμα», δηλαδη να εφαρμοζουν μια υπερ-φιλελευθερη πολιτικη, η οποια ειναι της μοδας. Κατα τη γνωμη μου, δεν προκειται για πολιτικους αλλα για μικροπολιτικους που επιδιδονται σε ψηφοθηρια με οποιοδηποτε μεσον, με το marketing, κ.λπ. Ουσιαστικα, αυτοι οι ανθρωποι δεν εχουν κανενα προγραμμα. Στοχος τους ειναι: ειτε η παραμονη τους στην εξουσια, ειτε η επιστροφη τους σ’ αυτην. Και για να τον πετυχουν, ειναι ικανοι για ολα. Ο Μπιλ Κλιντον, για παραδειγμα, στηριξε τη προεκλογικη του εκστρατεια αποκλειστικα και μονον στις μετρησεις· το επιτελειο του, σε καθε περιπτωση, θεωρουσε οτι η επικρατουσα γνωμη μιας μετρησης ταυτιζεται με την κοινη γνωμη…
Οπωσδηποτε, υπαρχει ενδογενης σχεση αναμεσα στη μηδαμινη πολιτικη αυτου του ειδους – ουσιαστικα, προκειται για το μη γιγνεσθαι της πολιτικης – και στην ασημαντοτητα που χαρακτηριζει τους αλλους τομεις· την ασημαντοτητα στις τεχνες, στη φιλοσοφια, στη λογοτεχνια. Ειναι το πνευμα του καιρου μας. Ολα συνεργουν προς αυτην την κατευθυνση, προς τα ιδια αποτελεσματα. Ολα οδηγουν στην ασημαντοτητα.
Περιεργο επαγγελμα η πολιτικη, ακομη κι αυτη εδω η μηδαμινη πολιτικη. Γιατι; Διοτι προϋποθετει δυο ικανοτητες που δεν συνδυαζονται μεταξυ τους.
Η πρωτη ικανοτητα ειναι η κατακτηση της εξουσιας (μπορει να εχει κανεις τις καλυτερες ιδεες, αλλα αυτο δεν χρησιμευει, εαν δεν εχει κατακτησει την εξουσια). Η δευτερη ειναι, μετα την κατακτηση της εξουσιας, να την αξιοποιησει κανεις, δηλαδη να κυβερνησει.