Κρισναμούρτι; Περί Φόβου (Μέρος Δεύτερο)

Σαν να κρατάτε ένα πολύτιμο κόσμημα

Μπορούμε να δούμε αυτό το γεγονός μαζί, ότι ο χρόνος και η σκέψη είναι 

οι ρίζες του φόβου. Ο χρόνος και η σκέψη είναι το ίδιο, δεν είναι δύο διαφορετικές κινήσεις.

 Δείτε αυτό το γεγονός, αυτήν την πραγματικότητα, ότι ο χρόνος και η σκέψη, η χρονο-σκέψη, είναι η ρίζα του προβλήματος.

Απλά παρατηρήστε το στον εαυτό σας. Μην απομακρύνεστε από την πραγματικότητα, από την αλήθεια ότι ο φόβος προκαλείται από τον χρόνο και την σκέψη. Κρατείστε το, μείνετε σε αυτό, μην απομακρύνεστε. Έτσι είναι. Μετά, είναι σαν να κρατάτε ένα πολύτιμο κόσμημα στο χέρι σας. Βλέπετε όλη την ομορφιά αυτού του κοσμήματος. Μετά θα δείτε ότι ο ψυχολογικός φόβος εκλείπει εντελώς.

Washington D.C. Ομιλίες, pp 29-30

Ο χρόνος και η σκέψη γεννούν τον φόβο

Ο χρόνος και η σκέψη γεννούν τον φόβο—ο χρόνος ως το χθες, το σήμερα και το αύριο, υπάρχει ο φόβος πως στο αύριο θα συμβεί κάτι—το χάσιμο της δουλειάς, ο θάνατος, πως η σύζυγός μου ή ο σύζυγός μου μπορεί να με εγκαταλείψει, πως η ασθένεια και ο πόνος που είχα πριν από πολύ καιρό μπορεί να επιστρέψει. Σε αυτό το σημείο μπαίνει ο χρόνος. Ο χρόνος που εμπλέκει το τι θα πει για μένα αύριο ο γείτονάς μου, ή ο χρόνος που μέχρι τώρα έχει καλύψει κάτι το οποίο έκανα πριν από πολλά χρόνια. Φοβάμαι ότι κάποιες βαθιές επιθυμίες μπορεί να μην εκπληρωθούν. Οπότε λοιπόν ο χρόνος εμπλέκεται στον φόβο, ο φόβος για τον θάνατο που έρχεται στο τέλος της ζωής, που μπορεί να παραμονεύει και φοβάμαι. Οπότε ο χρόνος περιλαμβάνει τον φόβο και την σκέψη. Δεν υπάρχει χρόνος εάν δεν υπάρχει καμία σκέψη. Με το να σκέφτεστε αυτό που συνέβη εχθές, φοβούμενοι ότι μπορεί να συμβεί ξανά αύριο—αυτό είναι που επιφέρει τον χρόνο καθώς και τον φόβο.

Το Πέταγμα του Αετού, pp 69-70

Φόβος για το παρελθόν και το μέλλον

Στην συγκεκριμένη στιγμή, όπως κάθομαι εδώ, δεν φοβάμαι. Δεν φοβάμαι στο παρόν, τίποτα δεν μου συμβαίνει, κανείς δεν με απειλεί ή μου παίρνει κάτι. Αλλά πέρα από την συγκεκριμένη στιγμή, υπάρχει ένα βαθύτερο επίπεδο του νου που συνειδητά ή ασυνείδητα σκέφτομαι το τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον ή να ανησυχώ πως κάτι από το παρελθόν μπορεί να με καταβάλλει. Οπότε φοβάμαι το παρελθόν και το μέλλον. Έχω διαχωρίσει τον χρόνο σε παρελθόν και μέλλον. Η σκέψη παρεμβαίνει, λέει, “Πρόσεχε να μην συμβεί ξανά”, ή “Προετοιμάσου για το μέλλον. Το μέλλον πιθανόν να είναι επικίνδυνο για σένα. Μπορεί να έχεις κάτι σήμερα αλλά να το χάσεις. Μπορεί να πεθάνεις αύριο, η σύζυγός σου μπορεί να σε εγκαταλείψει, μπορεί να χάσεις την δουλειά σου. Μπορεί να μην γίνεις ποτέ διάσημος. Μπορεί να είσαι μόνος. Θέλεις να είσαι αρκετά βέβαιος για το αύριο.”

Απελευθέρωση από το Γνωστό, p 42

Η σκέψη γεννά φόβο

Πως ανακύπτουν αυτοί οι ψυχολογικοί φόβοι; Από που πηγάζουν; Αυτό είναι το θέμα. Υπάρχει ο φόβος για κάτι που συνέβη εχθές, ο φόβος για κάτι που μπορεί να συμβεί αργότερα σήμερα ή αύριο. Υπάρχει ο φόβος αυτών που γνωρίζουμε και υπάρχει ο φόβος για το άγνωστο, το οποίο είναι το αύριο. Μπορεί κάποιος να δει πολύ ξεκάθαρα πως ο φόβος πηγάζει από την δομή της σκέψης—μέσω της σκέψης για το τι συνέβη χθες για το οποίο κάποιος μπορεί να φοβάται, ή μέσω της σκέψης για το μέλλον. Σωστά; Η σκέψη γεννά φόβο, έτσι δεν είναι; Παρακαλώ ας είσαστε σίγουροι, ας μην δεχθείτε το τι λέει ο ομιλητής, να είστε απόλυτα βέβαιοι για το αν η σκέψη είναι η απαρχή του φόβου.

Το Πέταγμα του Αετού, p 12

Οι κρυφοί φόβοι

Δεν υπάρχουν μόνον οι συνειδητοί φόβοι τους οποίους κάποιος αντιλαμβάνεται, αλλά και εκείνοι που βρίσκοντα βαθιά μέσα, εκείνοι που δεν έχουν ανακαλυφθεί στις βαθιές εσοχές του νου. Πως μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τους συνειδητούς φόβους καθώς και εκείνους που είναι κρυμμένοι; Ασφαλώς, ο φόβος που βρίσκεται στην απομάκρυνση από το ‘τι είναι’, είναι η δραπέτευση, η απόδραση, η αποφυγή της πραγματικότητας η οποία επιφέρει τον φόβο. Επίσης, όταν υπάρχει οποιουδήποτε είδους σύγκριση, υπάρχει η παραγωγή του φόβου—η σύγκριση του τι είστε με το τι θα θέλατε να είστε. Οπότε φόβος, είναι η απομάκρυνση από αυτό που είναι πραγματικό, όχι από το αντικείμενο από το οποίο απομακρύνεστε. Κανένα από αυτά τα προβλήματα του φόβου δεν μπορούν να επιλυθούν μέσω της θέλησης—το να λέει κάποιος στον εαυτό του, “Δεν θα φοβάμαι.”

Πέρα από την Βία, p 64

Δίνοντας προσοχή στον φόβο

Ερωτών: Παρατηρείτε τον φόβο και βρίσκεστε να απονακρύνεστε από αυτόν. Τι πρέπει να κάνετε; Krishnamurti: Καταρχάς, μην αντιστέκεστε στην απομάκρυνση. Για να παρατηρήσετε τον φόνο, πρέπει να δώσετε προσοχή και δίνοντας προσοχή, δεν καταδικάζετε, δεν κρίνετε, δεν αξιολογείτε, απλά παρατηρείτε. Όταν απομακρύνεστε, είναι επειδή η προσοχή σας ξεφεύγει, δεν παρακολουθείτε—υπάρχει έλλειψη προσοχής. Να μην δίνετε προσοχή, αλλά να αντιλαμβάνεστε πως δεν δίνετε προσοχή. Εάν αντιλαμβάνεστε πως δεν δίνετε προσοχή, να το αντιλαμβάνεστε, μην κάνετε τίποτα γι' αυτό, εκτός από το να αντιλαμβάνεστε πως δεν δίνετε προσοχή, τότε αυτή η αντίληψη είναι προσοχή. Είναι τόσο απλό. Μιας και το δείτε αυτό, θα εξαφανίσετε κάθε διαμάχη δια παντός, δίνετε προσοχή χωρίς να το έχετε επιλέξει. Όταν λέτε, “Έχω δώσει προσοχή, αλλά τώρα δεν προσέχω και θα πρέπει να προσέξω”, τότε υπάρχει επιλογή. Το να αντιλαμβάνεστε σημαίνει να αντιλαμβάνεστε χωρίς επιλογή.

Πέρα από την Βία, p 71

Το δίκτυο των διαφυγών

Έχουμε τόσους πολλούς διαφορετικούς φόβους και προσπαθούμε να επιλύσουμε τους φόβους αυτούς αποσπασματικά. Δεν φαίνεται να είμαστε ικανοί να πάμε παραπέρα. Εάν νομίσουμε πως έχουμε κατανοήσει έναν συγκεκριμένο φόβο και τον έχουμε επιλύσει, ένας άλλος φόβος προκύπτει. Όταν αντιλαμβανόμαστε πως φοβόμαστε, προσπαθούμε να απομακρυνθούμε, να βρούμε μια απάντηση, να ανακαλύψουμε τι πρέπει να κάνουμε, ή προσπαθούμε να το περιορίσουμε. Έχουμε, ως άνθρωποι, πονηρά αναπτύξει ένα δίκτυο αποδράσεων: τον θεό, την διασκέδαση, το ποτό, το σεξ, οτιδήποτε. Όλες οι αποδράσεις είναι ίδιες, είτε είναι στο όνομα του Θεού είτε στο όνομα του ποτού!

Συλλογικό Έργο, vol XVI, p 174

Πως αντιμετωπίζετε τον φόβο;

Ο φόβος είναι η ορμή που αναζητά έναν Δάσκαλο, έναν γκουρού, ο φόβος είναι η επίστρωση της αξιοπρέπειας, αυτό που αγαπούν όλοι τόσο- να είναι αξιοπρεπείς. Κύριε, δεν μιλώ για κάτι το οποίο δεν είναι γεγονός. Οπότε μπορείτε να το δείτε στην καθημερινότητά σας. Αυτή την εκπληκτικά διεισδυτική φύση του φόβου—πως την αντιμετωπίζετε; Αναπτύσετε απλώς το προτέρημα του κουράγιου για να ανταπεξέλθετε στον φόβο; Καταλαβαίνετε, κύριε; Αποφασίζετε να είστε γενναίος για να αντιμετωπίσετε συμβάντα στην ζωή, ή απλώς εκλογικεύετε τον φόβο μακριά ή βρίσκετε εξηγήσεις που θα ικανοποιήσουν τον νου που είναι παγιδευμένος στον φόβο; Πως το αντιμετωπίζετε; Ανοίγετε το ραδιόφωνο, διαβάζετε ένα βιβλίο, πηγαίνετε σε έναν ναό, προσκολλάστε σε κάποιο δόγμα, κάποια πίστη;

Συλλογικό Έργο vol XII, p 58

Φόβοι στις σχέσεις

Υπάρχουν φόβοι μέσα στις σχέσεις, φόβοι αβεβαιότητας, φόβοι για το παρελθόν και το μέλλον, φόβοι για την άγνοια, φόβοι για τον θάνατο, φόβοι για την μοναξιά, την βασανιστική αίσθηση της απομόνωσης. Μπορεί να σχετίζεστε με άλλους, μπορεί να έχετε αρκετούς φίλους, να είστε παντρεμένοι, μπορεί να έχετε παιδιά, αλλά υπάρχει αυτή η αίσθηση της βαθιάς απομόνωσης, η αίσθηση της μοναξιάς. Αυτός είναι ένας παράγοντας του φόβου. Υπάρχει επίσης ο φόβος της ανικανότητας για εκπλήρωση. Και η επιθυμία για εκπλήρωση φέρνει μαζί την απογοήτευσης και σε αυτό υπάρχει φόβος. Υπάρχει ο φόβος του να μην μπορούμε να είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι για όλα. Συνεπώς, υπάρχουν πολλές, πολλές μορφές φόβου.

Περί Φόβου, p 62

Ποια είναι η επίδραση του φόβου;

Όταν κάποιος φοβάται, όχι απλά τα σωματικά πράγματα, αλλά επίσης και τους ψυχολογικούς παράγοντες, τι συμβαίνει μέσα σε αυτόν τον φόβο; Φοβάμαι, όχι απλά να αρρωστήσω, να πεθάνω, το σκοτάδι-γνωρίζετε τους αμέτρητους φόβους που έχει ο καθένας, και βιολογικοί καθώς επίσης και ψυχολογικοί. Τι κάνει ο φόβος στον νου, τον νου που κατασκεύασε αυτούς τους φόβους; Καταλαβαίνετε την ερώτησή μου; Μην απαντήσετε αμέσως, κοιτάξτε τον εαυτό σας. Ποιά είναι η επίδραση του φόβου στον νου, σε ολόκληρη την ζωή κάποιου; Ή έχουμε συνηθίσει τόσο τον φόβο, που έχουμε προσαρμοστεί στον φόβο, που έχει γίνει συνήθεια και δεν αντιλαμβανόμαστε τις επιδράσεις του;

Το Απίθανο Ερώτημα, p 99

Μόνο όταν είστε απελευθερωμένοι από τον φόβο

Όταν είστε απελευθερωμένοι από τον φόβο υπάρχει το δυνατό αίσθημα της ευεξίας, της καθαρής σκέψης, να κοιτάτε τα άστρα, να κοιτάτε τα σύννεφα, να κοιτάτε τα πρόσωπα με ένα χαμόγελο. Και όταν δεν υπάρχει φόβος, μπορείτε να πάτε ακόμα πιο μακριά. Τότε μπορείτε να ανακαλύψετε μόνοι σας εκείνο που ο άνθρωπος ψάχνει σε κάθε γενιά. Στις σπηλιές της νότιας Γαλλίας και στην νότια Αφρική υπάρχουν ζωγραφιές ζώων που μάχονται με ανθρώπους, ζωγραφιές ελαφιών, βοοειδών. Είναι εκπληκτικές ζωγραφιές. Αναπαραστούν την αέναη αναζήτηση του ανθρώπου, την μάχη του με την ζωή και την αναζήτηση για το εκπληκτικό εκείνο αντικείμενο που λέγεται Θεός. Αλλά ποτέ δεν ανακαλύπτει εκείνο το εκπληκτικό αντικείμενο. Μπορείτε να το απαντήσετε σκοτεινά, ακούσια, εκεί όπου δεν υπάρχει κανένας είδος φόβου.

Κρισναμούρτι για την Εκπαίδευση, p 38

Οι παράγοντες του φόβου

Κάποιος μπορεί να ρωτήσει γιατί οι άνθρωποι, που έχουν ζήσει σε αυτή την Γη για εκατομμύρια χρόνια, που είναι τεχνολογικά νοήμονες, δεν έχουν εφαρμόσει την νοημοσύνη αυτή στο να απαλλαγούν από το πολύ σύνθετο πρόβλημα του φόβου, ο οποίος μπορεί να είναι ένας λόγος για τον πόλεμο, για το ότι σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον. Και οι θρησκείες ανά τον κόσμο δεν έχουν λύσει αυτό το πρόβλημα, ούτε οι γκουρού τους, ούτε οι σωτήρες, ή τα ιδανικά. Οπότε είναι ξεκάθαρο ότι κανένας εξωτερικός παράγων-όσο εξυψωμένος, όσο δημοφιλής και αν έχει γίνει μέσω προπαγάνδας-κανένας εξωτερικός παράγων δεν θα μπορούσε ποτέ να λύσει αυτό το πρόβλημα του ανθρώπινου φόβου… Και πιθανώς να έχουμε τόσο δεχθεί το μοντέλο του φόβου, που δεν θέλουμε ούτε να απομακρυνθούμε από αυτόν. Οπότε τι είναι φόβος; Ποιοί είναι οι συντελεστές που επιφέρουν τον φόβο; Οπως τα πολλά μικρά ρυάκια, τα ποταμάκια που δημιουργούν τον τεράστιο όγκο ενός ποταμού, ποιά είναι τα ρυάκια που επιφέρουν τον φόβο;

Περί Φόβου, p 2

jkrishnamurti

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ