Μονογαμία και πολυγαμία

Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία είναι οργανωμένη στη βάση μιας δυαδικής  -κατά προτίμηση ετεροφυλικής- συνύπαρξης των μελών της. Η αξία αυτή είναι τόσο ισχυρή που οτιδήποτε την αμφισβητεί, είτε απορρίπτεται είτε γίνεται αντικείμενο έντονων επιθέσεων. Ακόμα και το να ζει κάποιος μόνος/ή σε μια ηλικία -που ποικίλει από εποχή σε εποχή- είναι λόγος χλευασμού, κριτικής, ντροπής και μειονεξίας, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Οι χαρακτηρισμοί της κατάστασης αυτής έχουν όλοι τους αποκλειστικά αρνητική χροιά (γεροντοκόρη, γεροντοπαλίκαρο, μεγαλοκοπέλα, μπακούρι κ.ά.). Για ανάλογους λόγους, και όλοι όσοι υπερασπίζονται το δικαίωμά τους για διαφορετικά σχήματα σχέσεων -όπως οι πολυγαμικές- αντιμετωπίζονται με καχυποψία και απόρριψη. Υπάρχει η αντίληψη πως ένα άτομο -που έχει διαφορετικές παράλληλες σχέσεις- δεν αγαπά αληθινά, εξαπατά κλπ. Η αρχή της μονογαμίας αρκεί από μόνη της για να κριθεί ο οποιοσδήποτε αποκλίνει από αυτήν ως «παρά φύση».

Πολλές είναι οι έρευνες διεθνώς που καταδεικνύουν πως το 40% του πληθυσμού έχει απατήσει το/τη σύντροφο/σύζυγό του, το δε 80%  έχει σκεφθεί να το κάνει. Όσον αφορά δε στις ερωτικές φαντασιώσεις, το 50% ερεθίζεται στη φαντασίωση μιας ενδεχόμενης ερωτικής συνεύρεσης με περισσότερους του ενός ερωτικούς συντρόφους ταυτόχρονα. Οι αριθμοί αυτοί μιλούν από μόνοι τους. Ζούμε σε μία μονογαμική κοινωνία, αλλά στις σκέψεις και στις φαντασιώσεις μας κυριαρχεί η πολυγαμία. ( Μονογαμία και πολυγαμία)

Η πραγματικότητα μάς αναγκάζει να παραδεχθούμε πως η μονογαμική στάση ζωής και το όνειρο για τον έναν και μοναδικό οδηγεί συχνά σε σωρεία προβλημάτων και διαψευσμένων ονείρων, όπως η κακή έως ανύπαρκτη σεξουαλική ζωή μετά από κάποια χρόνια, η συναισθηματική αδιαφορία ή/και κακοποίηση, η ζήλεια, ο έλεγχος του άλλου κλπ. Από τις επιπτώσεις των αρνητικών πλευρών και τη δυστυχία της μονογαμικής ζωής συντηρούνται πολλοί ψυχαναλυτές και από αυτές προέρχεται ένα μεγάλο μέρος των τεράστιων κερδών της φαρμακευτικής βιομηχανίας από την πώληση των Viagra και άλλων βοηθημάτων αποκατάστασης της στυτικής λειτουργίας «ξεψυχισμένων πουλιών», ακόμα και νεαρών ανδρών, των αγχολυτικών και των αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων. Στόχος της κατανάλωσης όλων αυτών των χαπιών και της καταφυγής  σε θεραπευτές/ψυχαναλυτές είναι η συντήρηση, η αναστύλωση και η διατήρηση αυτού που η κοινωνία μας υποστηρίζει πως είναι καλό για ΟΛΟΥΣ, η απόλυτη ευτυχία -δηλ. η μονογαμία- αλλά που ταυτόχρονα οι περισσότεροι, δυστυχώς, δεν το αισθάνονται…

 

Οι περισσότεροι θα συμφωνούσαν με την άποψη πως ο αποτελεσματικότερος τρόπος,  για να διατηρήσουμε  ζωντανό το ενδιαφέρον μας για τη ζωή, είναι η ύπαρξη υγειών σχέσεων. Μας βοηθούν να εξελιχθούμε, να ανακαλύψουμε νέες πλευρές του εαυτού μας, αποτελώντας μία συνεχή πρόκληση. Όλοι σχεδόν θεωρούν πως είναι καλό να έχουμε πολλούς φίλους, γιατί παίρνουμε από τον καθένα τους και κάτι διαφορετικό. Το ίδιο ισχύει και το να αποκτήσει κάποιος περισσότερα του ενός παιδιά, καθώς με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια μεγαλύτερη ποικιλομορφία σχέσεων στην οικογένεια. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ευφυΐα για να συμπεράνει κάποιος πως το ίδιο θα μπορούσε/έπρεπε(;) να ισχύει για όλους τους τομείς της ζωής, και ως εκ τούτου και για την ερωτική μας ζωή. Ο μονογαμικός μας πολιτισμός όμως απαιτεί από εμάς να αρκούμαστε σε όνειρα και φαντασιώσεις, όσον αφορά την ελευθερία επιλογών στην ερωτική και συναισθηματική μας ζωή. Ενώ σε όλους τους άλλους τομείς της ζωής μας κάνουμε τα πάντα για να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα και τους στόχους μας -μεταναστεύουμε, αγωνιζόμαστε για καλύτερη καριέρα, εργασία, επίτευξη αθλητικών επιδόσεων κ.λ.π.-, όσον αφορά την ερωτική μας ζωή, είμαστε πολύ πιο μετριοπαθείς και ολιγαρκείς. Αντί να πάρουμε μία απόφαση και ν΄αλλάξουμε τα πράγματα, π.χ. επιτρέποντας τον εαυτό μας και τη/το σύντροφό μας και για μια άλλη σχέση, το 80% από εμάς προτιμά να ζει σε μία ερωτικο-συναισθηματική μιζέρια, να παίρνει ψυχοφάρμακα, να τρέχει σε ψυχοθεραπείες, να αυνανίζεται, βλέποντας πορνοταινίες, ώστε  να μπορέσει να λειτουργήσει σεξουαλικά με τη σύντροφό του, και να αρκείται απλά στο να φαντασιώνει όλα όσα θα ήθελε να κάνει…

Η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι από εμάς δεν τολμούν να ζήσουν βάσει των όσων νιώθουν και επιθυμούν -δηλ. πολυγαμικά, έχοντας πολλές ταυτόχρονες ερωτικές σχέσεις- σε μία κοινωνία που υπερασπίζεται με κάθε μέσο τη μονογαμία. Αν το έκανε φανερά, θα ήταν σαν να αποτολμούσε να οδηγήσει στο αριστερό ρεύμα, σε μία χώρα όπου όλοι οδηγούν στο δεξί. Το αποτέλεσμα θα ήταν  καταστροφικό…

Σε ατομικό επίπεδο, ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να ζήσει πολυγαμικά, αν το επιθυμούσε (Μονογαμία και πολυγαμία) . Σε ένα ευρύτερο, όμως, κοινωνικό επίπεδο, θα δημιουργούνταν προβλήματα, με κυριότερο αυτό της ζήλειας. Η ζήλεια μπορεί να πάρει πολλές μορφές, αλλά η σημαντικότερη -στην περίπτωση μιας πολυγαμικής στάσης ζωής-  έχει να κάνει με το φόβο της απώλειας του συναισθηματικού ενδιαφέροντος του άλλου. Σε μια μονογαμική κοινωνία, ένας τέτοιος φόβος είναι πολύ βάσιμος, επειδή γαλουχηθήκαμε με τη νοοτροπία πως για να ξεκινήσουμε μια καινούργια σχέση, θα πρέπει να τελειώσουμε την ήδη υπάρχουσα. Τί θα συνέβαινε όμως αν είχαμε μεγαλώσει μαθαίνοντας πως κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου απαραίτητο, όπως συμβαίνει σε εκείνες τις μουσουλμανικές χώρες όπου η πολυγαμία αποτελεί επίσημο θεσμό; Τότε, θα το θεωρούσαμε σίγουρα ως «φυσιολογικό». Αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα υπήρχε καθόλου ζήλεια. Θα υπήρχε, αλλά σε πολύ διαφορετική κλίμακα, όπως συμβαίνει κάποιες φορές με τις φιλικές μας σχέσεις. Ζηλεύουμε κρυφά ή φανερά κάποιον φίλο ή φίλη που νομίζουμε πως προτιμά περισσότερο κάποιον άλλο φίλο από εμάς, αλλά συνήθως δεν τρελαινόμαστε από αυτό και ούτε τερματίζουμε τη φιλία μας εξαιτίας του. Και αυτό γιατί μαθαίνουμε από τα γεννοφάσκια μας πως η αγάπη προς πολλούς ταυτόχρονα φίλους είναι απόλυτα επιτρεπτή.

 

Είναι υπερβολικά δύσκολο να καταφέρουμε να αποστασιοποιηθούμε από αυτό με το οποίο έχουμε γαλουχηθεί και βάσει του οποίου ζούμε, όταν χρειάζεται να αξιολογήσουμε κάτι το πολύ διαφορετικό. Φανταστείτε να περπατάτε με τα ρούχα σας ή με το μαγιό σας σε μία συνηθισμένη καλοκαιρινή παραλία και μετά από 100-200 μέτρα να βρεθείτε σε μία απομονωμένη παραλία γυμνιστών. Το ίδιο πράγμα, που μερικές εκατοντάδες μέτρα πριν θα θεωρούνταν προσβλητικό, εκεί θεωρείται φυσιολογικό, και το αντίστροφο.

Δεν γνωρίζω πόσοι από εμάς θα κατάφερναν να ζήσουν πολυγαμικά με ένα άτομο που αγαπούν πολύ -με την έννοια να έχει κι αυτό το δικαίωμα να πηγαίνει με όποιον άλλο σύντροφο θα επιθυμούσε- κι αυτό εξαιτίας των λόγων που παραπάνω παρέθεσα και άλλων τόσων που για την οικονομία του χώρου συνειδητά παραλείπω. Πιστεύω, όμως, πως -όπως δείχνουν και όλα τα στοιχεία- η μονογαμική στάση ζωής αποδυναμώνεται με τα χρόνια. Στο σύγχρονο πολιτισμό, ο άνθρωπος, έχοντας επιλύσει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της άμεσης ανάγκης επιβίωσης, έχει μεγάλα συναισθηματικά αποθέματα που θέλουν να επενδυθούν σε άλλους. Είναι θέμα μερικών δεκαετιών έως ότου γίνει -ίσως- το τελευταίο βήμα  προς μία κοινωνία όπου τα άτομα θα θέλουν να κάνουν πράξη όλα όσα έως τώρα προτιμούν απλά να φαντασιώνουν και να ονειρεύονται…

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ