Πυθαγόρας ο λαϊκός ποιητής των στίχων.

                                 

 Ο Πυθαγόρας Παπασταματίου, γνωστός απλώς με το μικρό του όνομα, «Πυθαγόρας» ήταν στιχουργός, ηθοποιός, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας.

Ήδη από το Γυμνάσιο υπέγραφε ως «Πυθαγόρας», χωρίς το επώνυμό του, και στην ερώτηση καθηγητή του γιατί δεν γράφει και το επώνυμο, αυτός απάντησε: «Ένας είναι ο Πυθαγόρας, όλοι με ξέρουν, δε χρειάζεται το επώνυμο». Με το μικρό του όνομα έμελλε να γίνει και αργότερα γνωστός ως  λαϊκός ποιητής των στίχων.

 Πυθαγόρας Παπασταματίου*

" Όλα τα τραγούδια μου

που σου 'λεγα θυμήσου "

Γεννήθηκε το 1930 στο Αγρίνιο. Οι γονείς του κατάγονταν από τη Σάμο. Δασκάλα η μητέρα του Μαρία και υπάλληλος σε καπνέμπορο ο πατέρας του Γιάννης.

Αποφοίτησε από το οχτατάξιο Γυμνάσιο Αγρινίου. Το 1944 μαθητής της τετάρτης τάξης του οκτατάξιου τότε Γυμνασίου, έκαμε την έμπρακτη διαμαρτυρία του κατά της γερμανικής κατοχής. Μπήκε στο αντάρτικο του ΕΛΑΣ, όπου και αγωνίστηκε ως τη μέρα που αποχώρησαν οι Γερμανοί.

Μετά το Γυμνάσιο, το 1949, έφυγε για την Αθήνα. Φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δάσκαλο τον Δημήτρη Ροντήρη. Από τη Σχολή αποφοίτησε με άριστα, αλλά δεν ήταν αυτό ακριβώς που ζητούσε. Εργάστηκε για λίγο στο θέατρο, γρήγορα όμως στράφηκε στη συγγραφή στίχων και επιθεωρήσεων, κινηματογραφικών σεναρίων, στην οποία επικεντρώθηκε ιδίως από το 1958 και μετά. Το 1973 διετέλεσε έκτακτο μέλος, το 1974 πάρεδρος και το 1975 τακτικό μέλος της εταιρείας θεατρικών συγγραφέων.

Συνεργάστηκε με πολλούς συνθέτες μεταξύ των οποίων ο Γιώργος Κατσαρός και ο Απόστολος Καλδάρας και τραγουδιστές όπως η Δ. Γαλάνη, Χ. Αλεξίου, Στ. Καζαντζίδης, Μαρινέλλα κ.α.

Κορυφαία του έργα η Μικρά Ασία και η Αλβανία (150 χιλ. πωλήσεις)

Ο μεγάλος αυτός τραγουδοποιός έφυγε νωρίς, μόλις 49 ετών, στις 12 Νοεμβρίου του 1979, αλλά έχει αφήσει ανεξίτηλο το ιδιαίτερο λαϊκό του ύφος στο ελληνικό τραγούδι!

Η μεγάλη σύνθεση, του Απόστολου Καλδάρα και του Πυθαγόρα "Μικρά Ασία" επανεκδόθηκε, μετά από 30 χρόνια, (έτος πρώτης κυκλοφορίας:1972 ),

και έγινε επίσημη παρουσίασή του στο Ηρώδειο 21/6/2003

από το Γιώργο Νταλάρα και τη Γλυκερία 

Έγραψε, μεταξύ των άλλων ο φίλος και συμμαθητής του,

ο Πάνος Α. Παπαχρήστος για τον Πυθαγόρα:

Το ερώτημα που γεννάται όμως, για τη στιχουργική απόδοση του Πυθαγόρα, είναι πώς κατόρθωνε να χρησιμοποιεί έναν απλό και άμεσο λόγο, έναν λόγο «προφανή», χωρίς να κινδυνεύει καθόλου να φανεί «πεζός», επιφανειακός και ανούσιος, αντίθετα, με τους στίχους του να αγγίζει την ουσία και να συγκινεί καρδιές! Γράφει ο Πυθαγόρας στο "Μαρμαρωμένο Βασιλιά" του:

Έστειλα δυο πουλιά

στην Κόκκινη Μηλιά

που λένε τα γραμμένα.

Τόνα σκοτώθηκε,

τ' άλλο λαβώθηκε,

δε γύρισε κανένα.

Για το Μαρμαρωμένο βασιλιά

Ούτε φωνή, ούτε λαλιά.

Τον τραγουδάει όμως στα παιδιά

Σαν παραμύθι η γιαγιά...

και είναι σχεδόν αδύνατον, ακούγοντάς το κανείς μ'αυτήν την "πλούσια" μελωδία του Απόστολου Καλδάρα και τη μοναδική φωνή της Χάρις Αλεξίου, να μη συγκινηθεί!

Ο Απόστολος Καλδάρας έγραψε:

Δεν θα ήταν υπερβολή αν αυτό τον άνθρωπο που επί δεκαετίες συνεχώς πλούτιζε το χώρο του τραγουδιού με τα αριστουργήματά του, τον χαρακτήριζα σαν μεγάλο μάστορα της λαϊκής ποίησης. Εξ άλλου, αν κανείς αποτολμούσε να προβάλει άρνηση σ' αυτό, αμέσως θα τον διέψευδε η ίδια η δουλειά του Πυθαγόρα.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος:

Ο Πυθαγόρας, ως την εποχή της "Μικράς Ασίας", ήταν ένας στιχουργός, που είχε στο ενεργητικό του τεράστιο αριθμό επιτυχιών. Στα δέκα τραγούδια που έγραφε, τα τρία, τουλάχιστον, γίνονταν σουξέ! Σε βαθμό, που όλες οι εταιρείες δίσκων, να επιζητούν τη συνεργασία του και να τον αμείβουν πλουσιοπάροχα. Οι συνθέτες, που δούλευαν μαζί του, δεν ήταν οι λεγόμενοι έντεχνοι (Μόνο με τον Λοϊζο συνυπέγραψαν δύο τραγούδια στο δίσκο "Τα τραγούδια της Χαρούλας". Ήταν οι Λαϊκοί. Και απ' αυτούς πρωτίστως ο Καλδάρας. Με την "Μικρά Ασία" , όμως ο Πυθαγόρας πέρασε σε ένα άλλο επίπεδο. Γιατί το έργο αυτό, με την αποφασιστική δική του συμβολή, βρέθηκε στα χείλη όλων των Ελλήνων και ο δίσκος φυσικά, εμπορικά, εκτοξεύτηκε στα ύψη. Δεν υπήρχε δισκοθήκη, που να μην έχει τη "Μικρά Ασία", τη δεκαετία του '70. Από τότε, όμως, έχουν περάσει πολλά χρόνια. Στις δισκοθήκες της νεολαίας, αμφιβάλλω αν υπάρχει το έργο. Ένα έργο πλούσιο, χυμώδες, ουσιαστικό και προπαντός έντιμο.

Ο Δημήτρης Ιατρόπουλος:

Ο Πυθαγόρας υπήρξε ένας ποιητής του στίχου και ένας στοιχουργός της ποίησης.

Δισκογραφία

1968, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΥ ΙΑΚΟΒΛΕΦ 1971, Ο ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ Ο ΛΟΧΙΑΣ 

1971, ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΓΕΜΑΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ 1972, Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΓΑΡΔΕΝΙΑΣ 1972, 12 ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ 1972, ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ 1972, ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΓΑΠΗΣ 1972, ΓΥΡΙΣΜΟΣ 1972, ΜΙΚΡΕΣ ΩΡΕΣ 1973, ΓΥΑΛΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 1973, ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΚΑΙ KΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 1973, ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ

1973, ΑΛΒΑΝΙΑ 1973, ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 1974, 13 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 

1974, ΝΥΧΤΩΝΕΙ ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ 1974, ΚΡΙΜΑ ΜΟΥ ΚΑI ΚΡΙΜΑ ΣΟΥ 1974, ΤΑ ΛΙΟΤΡΟΠΙΑ

1974, ΕΓΩ ΚΑΙ ΣΥ 1974, ΤΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ 1974, Ο ΚΑΜΠΟΣ 1974, ΑΝ Η ΑΓΑΠΗ

1975, ΕΡΩΤΑ ΜΟΥ ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΕ 1975, ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΓΜΕΣ 1975, ΚΑΙ Η ΖΩΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

1975, ΥΠΑΡΧΩ 1976, ΤΩΡΑ ΠΙΑ 1976, ΜΗ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ 1976, ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΡΑ 1976, ΕΛΑ

1977, ΜΗ ΦΕΥΓΕΙΣ ΜΗ 1978, Λ. ΔΙΑΜΑΝΤΗ: ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ 1

1978, ΝΑ ΓΙΑΤΙ Σ' ΑΓΑΠΗΣΑ 1979, ΟΔΟΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ 1979, ΘΑ ΜΕ ΘΥΜΗΘΕΙΣ

1979, Μ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: ΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑ ΜΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ 1 1979, ΗΛΙΑΣ ΚΛΩΝΑΡΙΔΗΣ

1979, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ: 10 ΧΡΟΝΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ 

1979, Ο ΙΠΤΑΜΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΓΚΙΩΝΑΚΗ 1980, Ο ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΠΥΘΑΓΟΡΑ

1983, ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ 1984 Η ΜΑΙΡΗ ΛΩ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΝΙΚΥ ΓΙΑΚΟΒΛΕΦ

1990, ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ 1992, ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΟΓΕΥΜΑ 

1993, ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΕΓΩ ΦΤΑΙΩ 1994, ΒΙΒΑ ΡΕΝΑ (1967)

1995, Η ΜΑΙΡΗ ΛΩ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΝΙΚΥ ΓΙΑΚΟΒΛΕΦ 1996, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 45 ΣΤΡΟΦΕΣ

1996, ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ 1960-1968

* Τα περισσότερα στοιχεία προέρχονται από την καλαίσθητη και μεστή σε πληροφορία πρόσκληση που τυπώθηκε από το Μουσικό Σχολείο Αγρινίου, για την εκδήλωση "Αφιέρωμα στο στιχουργό Πυθαγόρα Παπασταματίου", στις 28-4-2004 στο Αγρίνιο. Την επιμέλεια της εκδήλωσης είχαν οι καθηγητές, Ελένη Αθανασιά φιλόλογος και Φώτης Παργανάς, οικονομολόγος. 

Αλέκος Χρυσόπουλος

el.wikipedia.org

http://www.aitnia.gr